Helen Quinn
Quinn, Dirac Madalya Töreni'nde ders veriyor, 2000.
Doğum	Helen Rhoda Arnold 19 Mayıs 1943 (80 yaşında) Melbourne,[1] Avustralya
Milliyet	Birleşmiş Milletler vatandaşı
Eğitim	Tintern Kilisesi Stanford Üniversitesi
Ödüller	Dirac Medal (2000) Order of Australia (2005) Oskar Klein Medal (2008) Sakurai Ödülleri (2013) Karl Taylor Compton Medal (2016) Benjamin Franklin Medal (2018)
Kariyeri
Doktora danışmanı	James Bjorken

Helen Rhoda Arnold Quinn (d.19 Mayıs 1943), Avustralyalı parçacık fizikçisi ve eğitimcisidir. Teorik fizikte, doğanın simetrisine karşılık gelen^[2] (madde-antimadde simetrisi ve evreni kaplayan karanlık maddenin olası kaynağı ile alakalı) Peccei-Quinn teorisi ve Üç tip parçacık etkileşimi için (güçlü, elektromanyetik ve zayıf) birleşik bir teori arayışında katkıları bulunmaktadır. Quinn, Ulusal Bilimler Akademisi'nin Bilim Eğitimi Kurulu Başkanı olarak, K-12 Fen Eğitimi için Bir Çerçeve: Uygulamalar, Kesişen Kavramlar ve Temel Fikirler^[3] — Yeni Nesil Bilim Standartlarının temelli bir çalışma yürütmüş, birçok devlet tarafından benimsenmiştir.Başarıları arasında Uluslararası Teorik Fizik Merkezi'nden Dirac Madalyası, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nden Oskar Klein Madalyası, Avustralya Nişanı'nın Onursal Görevlisi olarak atanması, Amerikan Fizik Derneği'nden Teorik Parçacık Fiziği için JJ Sakurai Ödülü bulunmakla beraber, Amerikan Fizik Enstitüsü'nden Fizikte Liderlik için Karl Taylor Compton Madalyası ve Franklin Enstitüsü'nden Fizikte 2018 Benjamin Franklin Madalyası'na layık görülmüştür.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Quinn Avustralya'da büyüdü ve 1959'da Ringwood East, Victoria, Avustralya'daki İngiltere Kız Gramer Okulu Tintern Kilisesi, Tintern Grammar'dan mezun oldu. Amerika Birleşik Devletleri'ne taşınmadan ve Stanford Üniversitesi'ne geçiş yapmadan önce Melbourne Üniversitesi'ne başladı. Doktorasını 1967'de, Stanford'dan %2'sinden daha azı kadın fizikçilerin olduğu bir zamanda aldı. Doktora sonrası çalışmalarını Almanya'nın Hamburg şehrindeki DESY'de (Alman Synchrotron Laboratuvarı) yaptı. Stanford Linear Accelerator Laboratory'de SLAC Teori Grubunda fizik profesörü olduğu Stanford'a dönmeden önce Harvard Üniversitesi'nde yedi yıl geçirdi. 2010 yılında emekli oldu^[4] ve tüm çalışmalarını ağırlıklı olarak K-12 ve okul öncesi-fen ve çok dilli eğitim olmak üzere eğitime adadı. Quinn; evli, iki çocuğu ve üç torunu vardır.^[5]

Profesyonel katkıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Howard Georgi ve Steven Weinberg ile birlikte çalışan Quinn,^[6] çevremiz dünyasındaki etkilerini gördüğümüzde çok farklı görünen üç tip parçacık etkileşiminin (güçlü, elektromanyetik ve zayıf) nasıl çok benzer hale geldiğini,yüksek-enerji süreçleri olduğunu ve böylece tek bir birleşik gücün üç yönü olabildiğini gösterdi.

Roberto Peccei ile birlikte, güçlü etkileşimlerin zayıf etkileşimler olmadığında CP simetrisini (madde ve antimadde arasındaki simetri)^[2] nasıl koruyabileceğini açıklamak için evrenin olası bir yakın simetrisini (şimdi Peccei-Quinn simetrisi olarak bilinen) öneren Peccei-Quinn teorisini ortaya çıkardı. Bu teorinin bir sonucu da, henüz gözlemlenmemiş, fakat evreni kaplayan karanlık madde için bir aday olan axion olarak bilinen bir parçacıktır.

Hadronun yapısının detaylarına bakılmaksızın (Enrico Poggio ve Steven Weinberg ile birlikte), kuark fiziğinin hadronların (kuarklardan yapılan parçacıklar) fiziğinin belirli yönlerini tahmin etmek için nasıl kullanılabileceğini gösterdi.^[7] Bu yararlı özellik günümüzde kuark-hadron ikiliği olarak biliniyor.

Çeşitli ülkelerde "Kayıp Antimadde" hakkında halka açık konuşmalar yaparak bu araştırma alanının umut verici olduğunu öne sürer.

2001 yılında, 2004 yılının Amerikan Fizik Derneği Başkanı olarak seçildi. Kendisi derneğin 102 yıllık tarihinde AFD başkanlık hattına seçilen dördüncü kadındı.^[8]

Quinn, eğitim konularıyla uzun süredir ilgilenmektedir. Çağdaş Fizik Eğitimi Projesi'nin kurucu ortaklarından biri ve ilk başkanıydı; birçok okul duvarında periyodik tablo grafiğinin yanında görünen Temel Parçacıklar ve Etkileşimler tablosunun tasarlanmasına yardım etmesi ilk ürünüydü. ÇFEP ile "25 yılı aşkın bir süredir öğrencilere çağdaş fizik konularında eğitim materyalleri sağlamadaki liderliği nedeniyle" Amerikan Fizik Derneği tarafından 2017 "Fizik Eğitiminde Mükemmellik Ödülü"ne layık görüldü.^[9]

SLAC'ta(ulusal hızlandırıcı laboratuvarı) kadroluyken Ulusal Bilimler Akademisi'ne (NAS) seçildi;^[10][11] kısa süre sonra Stanford'da tam bir Fizik Profesörü oldu. NAS'ın bir üyesi olarak, Ulusal Araştırma Konseyi'nin Bilim Eğitimi Kurulu'na katıldı ve bir dizi çalışmada görev yaptı. 2009-14 yıllarında bu Kurulun Başkanlığını yaptı.

Stanford'dan emekli olduktan sonra tüm çabasını eğitime harcadı. Bilim eğitimi için çok eyaletli standartların geliştirilmesine rehberlik etmek için A Framework for K-12 Science Education^[3] üreten NRC çalışma komitesinin çalışmalarını planladı ve yönetti. Bu " Yeni Nesil Bilim Standartları ", Nisan 2013'te son haliyle yayınlandı. YNBS, birçok eyalet ve Columbia Bölgesi tarafından resmi olarak kabul edilmiştir. Çerçevenin yayınlanmasından bu yana, YNBS'nin devam eden geliştirme, benimseme ve uygulama sürecini desteklemek için çalıştı.^[12][13][14] Okhee Lee ve Guadalupe Valdez ile birlikte, YNBS kapsamında İngilizce öğrenenlere İngilizce öğretme fırsatlarını inceledi.^[15]

2015 yılında Ekvador Cumhurbaşkanı onu yeni Ulusal Eğitim Üniversitesi'ne liderlik etmekle görevli yönetim kurulu üyesi (Komisyon Gestora) olarak atadı.^[16]

Kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Profesyonel kariyeri şu şekildedir:^[1]

• 1967–68 Fizikte Araştırma Görevlisi, SLAC
• 1968–70 Misafir Bilim İnsanı, Deutsches Elektronen-Synchrotron (DESY), Hamburg, Almanya
• 1971–72 Fahri Araştırma Görevlisi, Harvard Üniversitesi
• 1972–76 Fizik Yardımcı Doçenti, Harvard Üniversitesi
• 1976–77 Fizik Doçenti, Harvard Üniversitesi
• 1977–78 Misafir Doçent, Stanford Üniversitesi
• 1978–79 Araştırma Görevlisi, SLAC, Stanford Üniversitesi
• 1979–2003 Üye, Bilimsel Personel, SLAC, Stanford Üniversitesi
• 1988–2004 Eğitim ve Halkla İlişkiler Müdürü, SLAC, Stanford Üniversitesi
• 1988–2004 Çağdaş Fizik Eğitimi Projesi'nin (CPEP) kurucu ortağı ve ilk başkanı
• 2003–10 Fizik Profesörü, Stanford Lineer Hızlandırıcı Merkezi (SLAC), Stanford Üniversitesi
• 2004 Amerikan Fizik Derneği Başkanı^[8]
• Uluslararası Fizik Yılı kutlamalarında 2005 Avustralya Fizik Enstitüsü Ders Turu^[17]
• 2009–14 Ulusal Bilimler Akademisi Bilim Eğitimi Kurulu Başkanı
• 2010 - Fahri Profesör, SLAC, Stanford Üniversitesi
• 2015–2018 Ekvador'daki Ulusal Eğitim Üniversitesi'nde (UNAE) Yönetim Kurulu Üyesi (Comision Gestora).^[16]
• Ocak 2019 - Kendini STEM öğrenimi için yenilikçi eğitim teknolojisi oluşturmaya adamış, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Concord Consortium'un Yönetim Kurulu Başkanı.^[18][19]

Başarıları[değiştir | kaynağı değiştir]

• 2021 David M. Lee Tarihsel Fizik Dersi, Harvard Üniversitesi : "1970'lerin başında Harvard'da parçacık fiziği üzerine bir pencere".^[20]
• 2019 J. Robert Oppenheimer Dersi, California Üniversitesi, Berkeley : "Öğrenmek için Öğretim: Öğrenme araştırmasından neler öğrendim".^[21] Bu dersin videosu mevcuttur.^[22]
• Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden 2018 Fahri Derecesi, Bilim Doktoru, "teorik fizik ve bilim eğitimine olağanüstü katkıları" nedeniyle. Mezuniyette açılış konuşmacısıydı.^[23]
• 2018, "temel parçacıkların güçlü, zayıf ve elektromanyetik etkileşimlerine ilişkin birleşik bir teori için uzun vadeli arayışa yaptığı öncü katkılardan dolayı" Franklin Enstitüsü Fizik dalında 2018 Benjamin Franklin Madalyası ile ödüllendirildi.^[24][25]
• 2017 St John's College ve Cambridge Üniversitesi Uygulamalı Matematik ve Teorik Fizik Bölümü tarafından ortaklaşa desteklenen Cambridge Üniversitesi'nde yıllık Dirac Dersini vermek üzere seçildi. Konusu: "Karşımadde: Dirac'ın inanılmaz tahmini ve sonuçları." Ders dizisinin başladığı 1986 yılından bu yana seçilen ilk kadın bilim insanıdır.^[26][27]
• 2017 Tintern Dilbilgisi'nde "Avenue of Excellence"a birinci sınıfta aday gösterildi. Tintern kampüsündeki "Avenue of Excellence", Tintern mezunlarını onurlandırır ve mevcut ve gelecekteki öğrencilere mükemmelliği yakalamaları için ilham vermeyi amaçlar.^[28]
• Amerikan Fizik Enstitüsü'nden Fizikte Liderlik için 2016 Karl Taylor Compton Madalyası "yerel, eyalet ve eyaletlerde muazzam bir etkiye sahip olan bilim eğitimine yönelik standartların ve yaklaşımların geliştirilmesi de dahil olmak üzere K-12 eğitimini ve sosyal yardımını teşvik etmedeki liderliği için" ulusal ve uluslararası düzeylerde ve teorik parçacık fiziğinin ilerlemesine yaptığı geniş ve derin katkılarından dolayı."^[1][29]
• 2016 Amerikan Felsefe Derneği Üyesi^[30]
• 2013 JJ Sakurai Amerikan Fizik Derneğinden Teorik Parçacık Fiziği Ödülü (Roberto Peccei ile): "Ünlü güçlü CP ihlali sorununu çözmek için zarif mekanizma önerileri için, bu da eksenlerin icadına yol açtı. fazla otuz yıldır yoğun deneysel ve teorik araştırma konusu."^[31]
• İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nden 2008 Oskar Klein Madalyası.^[32] Bu ödülü alan ilk kadındı.
• 2005, "teorik fizik ve eğitim alanındaki bilimsel araştırmalara hizmet için" Avustralya Nişanı'na bir Onursal Görevli atadı (Quinn artık Avustralya vatandaşı olmadığı için ödül onursaldı)^{[33][34][35][36]}
• 2005 Karl F. Herzfeld Anma Konferansı, Amerika Katolik Üniversitesi : "Evrende ve Fizik Yasalarında Madde ve Antimadde Arasındaki Asimetri".^[37]
• 2004 Amerikan Fizik Derneği Başkanı^[8]
• 2003 Birleşik Devletler Ulusal Bilimler Akademisi Üyesi^[10]
• 2002 Fahri Derece, Bilim Doktoru, Honoris Causa, Notre Dame Üniversitesi'nden^[38]
• 2000 Uluslararası Teorik Fizik Merkezi Dirac Madalyası, Trieste, İtalya (Howard Georgi ve Jogesh Pati ile birlikte) "kuarklar ve leptonlar ile güçlü, zayıf ve elektromanyetik etkileşimlerin birleşik teorisi arayışına öncü katkılarından dolayı".^[39][40][41] Bu ödülü alan ilk kadındı.
• 1998 Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi Üyesi^[11]
• 1984 American Physical Society Üyesi, "Axion fikrine yol açan büyük birleşik teorilerde yeniden normalleştirme ve CP ihlali çalışmaları dahil olmak üzere temel parçacıkların ölçüm teorilerine katkılarından dolayı."^[42]

Seçilmiş Yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel okuyucu için[değiştir | kaynağı değiştir]

• The Mystery of the Missing Antimatter, Helen R. Quinn ve Yossi Nir, resimleyen Rutu Modan, Princeton University Press, Princeton, NJ (2008). (9780691133096)^[43][44]
• Garip Kuarkların Büyüsü: Parçacık Fiziğinin Gizemleri ve Devrimleri, R. Michael Barnett, Henry Muehry ve Helen R. Quinn, Springer-Verlag, New York (2000). (0-387-98897-1)^[45][46]
• "İnanç ve Bilgi — Dil Hakkında Bir İtiraz" 14 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Physics Today, Ocak 2007.^[47]
• "Bilim nedir?" 21 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bugün Fizik, Temmuz 2009.
• "Nasıl kozmos fethedildi", Helen Quinn & Yossi Nir, New Scientist, cilt 198, sayı 2651, 12 Nisan 2008.DOI:10.1016/S0262-4079(08)60913-6

Eğitim yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

• "Bilim ve Matematik Eğitimi", Jeremy Kilpatrick ve Helen Quinn, Ed. Ulusal Eğitim Akademisi'nin Eğitim Politikası Beyaz Kitabı. (2009)^[48][49]
• K-12 Fen Eğitimi için Bir Çerçeve: Uygulamalar, Kesişen Kavramlar ve Temel Fikirler, National Academias Press, Washington DC (2012). (978-0-309-21742-2)^[3][50] Quinn, bu raporu hazırlayan komitenin başkanı ve baş yazarıydı. (Ref: raporun vi sayfasına bakın.)
• "İngiliz Dili Öğrenenler için Bilim ve Dil", Okhee Lee, Helen R. Quinn ve Guadalupe Valdes, Eğitim Araştırmacısı 42(4) 93-127 (2013).^[15][51]

Teorik fizik[değiştir | kaynağı değiştir]

• Appelquist (April 1972). "Divergence cancellations in a simplified Weak Interaction Model". Physics Letters B. 39 (2): 229-232. doi:10.1016/0370-2693(72)90783-6. 
• Georgi (1974). "Hierarchy of interactions in Unified Gauge Theories". Physical Review Letters. 33 (7): 451-4. doi:10.1103/PhysRevLett.33.451. 
• Poggio (1976). "Smearing method in the quark model". Physical Review D. 13 (7): 1958-1968. doi:10.1103/PhysRevD.13.1958. 
• Peccei (1977). "CP conservation in the presence of pseudoparticles". Physical Review Letters. 38 (25): 1440-3. doi:10.1103/PhysRevLett.38.1440. 
• R.D. Peccei, Helen R. Quinn, "Constraints imposed by CP conservation in the presence of pseudoparticles", Phys. Rev. D 16:1791-1797,1977. DOI:10.1103/PhysRevD.16.1791
• Arthur E. Snyder, Helen R. Quinn, "Measuring CP asymmetry in B → ρπ decays without ambiguities", Phys. Rev. D 48:2139-2144,1993. DOI:10.1103/PhysRevD.48.2139
• Yossi Nir, Helen R. Quinn, "CP Violation in B Physics" 16 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Annual Review of Nuclear and Particle Science 42:211, 1992.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]