Koçgiri İsyanı nedir Nedir?
Koçgiri İsyanı nedir Nedir?, Koçgiri İsyanı nedir Nerededir?, Koçgiri İsyanı nedir Hakkında Bilgi?, Koçgiri İsyanı nedir Analizi? Koçgiri İsyanı nedir ilgili Koçgiri İsyanı nedir ile ilgili bilgileri sitemizde bulabilirsiniz. Koçgiri İsyanı nedir ile ilgili daha detaylı bilgi almak ve iletişime geçmek için sayfamıza tıklayabilirsiniz. Koçgiri İsyanı nedir Ne Anlama Gelir Koçgiri İsyanı nedir Anlamı Koçgiri İsyanı nedir Nedir Koçgiri İsyanı nedir Ne Anlam Taşır Koçgiri İsyanı nedir Neye İşarettir Koçgiri İsyanı nedir Tabiri Koçgiri İsyanı nedir Yorumu
Koçgiri İsyanı nedir Kelimesi
Lütfen Koçgiri İsyanı nedir Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. Koçgiri İsyanı nedir İlgili Sözlük Kelimeler Listesi Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı? Koçgiri İsyanı nedir Ne Demek? ,Koçgiri İsyanı nedir Ne Demektir? Koçgiri İsyanı nedir Ne Demektir? Koçgiri İsyanı nedir Analizi? , Koçgiri İsyanı nedir Anlamı Nedir?,Koçgiri İsyanı nedir Ne Demektir? , Koçgiri İsyanı nedir Açıklaması Nedir? ,Koçgiri İsyanı nedir Cevabı Nedir?,Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı?,Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı Nedir? ,Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı Ne demek?,Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Koçgiri İsyanı nedir Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadınız
Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı Nedir? Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı Ne demek? , Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı Ne demektir?
Demek Ne Demek, Nedir? Tdk'ye Göre Anlamı
Demek kelimesi, dilimizde oldukça kullanılan kelimelerden birisidir. TDK'ye göre, demek kelimesi anlamı şu şekildedir:
Söylemek, söz söylemek - Ad vermek - Bir dilde karşılığı olmak - Herhangi bir ses çıkarmak - Herhangi bir kanıya, yargıya varmak - Düşünmek - Oranlamak - Ummak, - Erişmek - Bir işe kalkışmak, yeltenmek - Saymak, kabul etmek - bir şey anlamına gelmek - öyle mi, - yani, anlaşılan - inanılmayan, beklenmeyen durumlarda kullanılan pekiştirme veya şaşma sözü
Koçgiri İsyanı nedir Bu Kelimeyi Kediniz Aradınız Ve Bulamadığınız İçin Boş Safyadır
Demek Kelimesi Cümle İçerisinde Kullanımı
Eskilerin dediği gibi beşer, şaşar. - Muşmulaya döngel de derler.
Kamer `ay` demektir. - Küt dedi, düştü. - Bu işe herkes ne der? - Güzellik desen onda, zenginlik desen onda. - Bundan sonra gelir mi dersin? - Saat yedi dedi mi uyanırım. - Kımıldanayım deme, kurşunu yersin. Ağzını açayım deme, çok fena olursun. - Yarım milyon dediğin nedir? - Okuryazar olmak adam olmak demek değildir. - Vay! Beni kovuyorsun demek, pekâlâ! Koçgiri İsyanı nedir - Demek gideceksin.
Demek Kelimesi Kullanılan Atasözü Ve Deyimler
- dediği çıkmak - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek
- dedi mi - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin - demek istemek , - demek ki (veya demek oluyor ki) , - demek olmak , - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok - dediği çıkmak , {buraya- - dediğinden (dışarı) çıkmak - dediğine gelmek i, - dedi mi , {buraya- - deme! - demediğini bırakmamak (veya koymamak) - deme gitsin , - demek istemek - demek ki (veya demek oluyor ki) - demek olmak - dememek - der oğlu der - deyip de geçmemek - diyecek yok
Koçgiri İsyanı nedir
Koçgiri İsyanı nedir Nedir? Koçgiri İsyanı nedir Ne demek? , Koçgiri İsyanı nedir Kelimesi İle ilgili Daha Fazla Bilgi , Almak İçin Kategoriler Sayfamıza Bakınız. İlgili Sözlük Kelimeler Listesi
Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı? Koçgiri İsyanı nedir Ne Demek? Koçgiri İsyanı nedir Ne Demektir? ,Koçgiri İsyanı nedir Analizi? Koçgiri İsyanı nedir Anlamı Nedir? Koçgiri İsyanı nedir Ne Demektir?, Koçgiri İsyanı nedir Açıklaması Nedir? , Koçgiri İsyanı nedir Cevabı Nedir? , Koçgiri İsyanı nedir Kelimesinin Anlamı?
Koçgiri İsyanı | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
İç Cephe-Ayaklanmalar | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Ankara Hükûmeti |
Koçgiri aşireti Kürt Teali Cemiyeti (KTC) | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Mustafa Kemal Paşa Sakallı Nurettin Paşa Binbaşı Halis Bey (6. Süvari Alayı Komutanı) (ölü)[2][3][4][5] Topal Osman |
Alişan Bey (Esir) Haydar Bey Alişir Baytar Nuri (Esir) Paso Misto | ||||||
Güçler | |||||||
Hükümet İddiası: İsyancı İddiası: |
Hükümet İddiası: İsyancı İddiası: | ||||||
Kayıplar | |||||||
Bilinmiyor |
500 isyancı öldü[6] 32 aşiret lideri ve + 500 isyancı teslim oldu[7] |
Koçgiri İsyanı, Şubat 1921'de Sivas'ın doğusunda bulunan ve ezici çoğunluğun militan olduğu Koçgiri bölgesinde başlayan bir Kürt ayaklanmasıydı. İsyan Alevi-Kürt topluluğu olan ve Sivas'ın doğusunda ikamet eden Koçgiri aşireti tarafından çıkarıldı.[8][9] Aşiret liderlerinin Kürdistan Teali Cemiyeti ile yakın ilişkileri vardı.[10][11] İsyan, Haziran 1921'de bastırıldı.
Koçgiri aşireti; kendi arasında 16 aşiretten oluşan Kızılbaş Kürt denilen Alevi inançlı Kürtlerden oluşur, ana dilleri Kürtçenin Kurmanci lehçesidir. Suşehri, Hafik (Koçhisar), Kemah, Kuruçay, Zara, İmranlı, Divriği, Refahiye, Kangal ve çevresinde 135 köy ile en az 40.000 nüfustan oluştuğu tahmin ediliyordu.[12] İsyanı bastırmak için 3.161 erden oluşan birlikler gönderildi. İsyancıların toplam mevcudu ise en az 3000 kadardı. Kürt Teali Cemiyeti Alişan Bey'i İmranlı'ya göndererek örgütün kurulmasını istemiş ve Alişan Bey, o dönem Kangal'da memur olarak görev yapan Baytar Nuri ile birlikte örgütü kurmuştur. Baytar Nuri, ayrıca Zara, Divriği, Kangal, Hafik, İmranlı, Beypazar, Celalli, Sincan, Hamo, Zınara ve Domura'da cemiyetinin şubesini kurmuştur. Mustafa Kemal Paşa, Erzurum Kongresi kararlarının Kürtleri de kapsadığını anlatarak Alişan Bey'i ikna etmeye çalışmış ve Sivas milletvekili olmasını önermiştir. Alişan Bey Sivas milletvekili olmayı başta kabul ettiyse de Alişir ve Baytar Nuri ile konuştuktan sonra bu öneriyi reddetmiştir. Mustafa Kemal Paşa önerisiyle Dersim'in ileri gelenlerine milletvekilliği önerilmiş ve Dersim'in ileri gelenleri teklifi kabul ederek isyana katılmamıştır. Bu nedenle isyan Sivas-Erzincan bölgesinde sınırlı kalmıştır.
Bununla birlikte Baytar Nuri de milletvekilliği önerisini kabul etmemiştir. Ayrıca Baytar Nuri, Kürt özerkliğiyle yetinen Seyit Abdülkadir'i Türk ajan rolünü oynamakla suçlamıştır. Aynı zamanda Baytar Nuri, Dersim aşiretleri liderlerinden Dersimli Diyap Ağa'yıda Türk ajanlığı ile suçlamıştır.
1920 başlarında Baytar Nuri, Yellice nahiyesinde Hüseyin Abdal tekkesinde Canbegan ve Kurmeşan gibi aşiretlerin reisleriyle birlikte toplantı düzenleyerek Sevr Antlaşması'nın uygulanmasını ve Diyarbakır, Van, Bitlis, Elâzığ, Dersim ve Koçgiri'den oluşan bağımsız Kürt devleti kurmasını kararlaştırmıştır. İsyanı, Koçgirili Alişir ve 306 isyancının Temmuz ayında bir karakolu basmasıyla başlamıştır. Zara'nın Çulfa Ali karakoluna ve Şadan aşiret reisi Paşo da Refahiye'ye saldırmışlardır.
Türkiye Büyük Meclis Hükûmeti Koçgiri aşireti reisi Alişan Bey'i Refahiye kaymakam vekilliğine, kardeşi Haydar Bey'i de İmranlı bucak müdürlüğüne atayarak çatışmayı önlemeye çalışmıştır. İsyanı bastırmak için İmranlı'ya gelen 6. Süvari Alayının komutanı Binbaşı Halis, yakalanarak isyancıların harp divanı kararıyla idam edilmiştir. İsyan eden aşiretler, Koçgiri kazasının mümtaz bir vilayet yapılmasını istemiştir. 25 Kasım 1920'de "Batı Dersim Aşiret Reisleri", Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Sevr Antlaşması'nın uygulanması gerektiğini ve aksi halde silah zoruyla hakkı almaya mecbur kalacağını açıklamıştır.
Ayaklanma, bölgedeki 6. Süvari Alayı'nın bir grup asker kaçağını yakalamak isterken baskına uğramasıyla 6 Mart 1921'de başlamıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti Sakallı Nurettin Paşa'nın Merkez Ordusu'nun emrinde Topal Osman Ağa'nın bizzat komuta ettiği 42. ve 47. Giresun Alayları'nı isyanı bastırmakla görevlendirmiştir. Nisanda harekâtın birinci evresi sona erdiğinde asiler küçük gruplar halinde dağılarak Kuzey ve Kuzeydoğu yönünde kaçmışlardır. Bundan sonraki ikinci etapta geniş çaplı takip harekâtı ile asilerin etkinliği iyice kırılmış, 17 Haziran'da asilerin elebaşılarından Haydar Bey'in kardeşi Alişan ve 32 asi ileri geleni ile 500'den fazla asi teslim olmuş, bunlar muhakeme edilmek üzere Sivas'a gönderilmişlerdir.[7] İsyan Haziran 1921'de tamamen bastırılmıştır.
İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu ve 19 HDP Milletvekili, 1921'de meydana gelen Koçgiri isyanı ve sonrası yaşananların tüm yönleriyle araştırılması amacıyla 1 Nisan 2021 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına araştırma önergesi vermişlerdir.[13]
Wikimedia Commons'ta Koçgiri İsyanı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |