Türk edebiyatında LGBT temaları

Türk edebiyatında LGBT temaları, Türk edebiyatı içinde eser veren kişilerin (yazar ya da şair), eşcinsellik ya da LGBT temaları tamamen ya da kısmi olarak ele almasıdır. Kemal Tahir, Attilâ İlhan, Demir Özlü, Ferit Edgü, Selim İleri, Bilge Karasu, Adalet Ağaoğlu, Leyla Erbil, Kamuran Şipal, Fazıl Hüsnü Dağlarca gibi yazarlar eserlerinde bu temaya yer veren bazı yazarlardır.^[1] Kimi az kimi çok, kimi belli belirsiz ve kimi de açık bir biçimde, eşcinselliğe değindiler.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Türk edebiyatında, "eşcinsellik" teması normal olarak 1980’lerde Attilâ İlhan’ın Fena Halde Leman'ı ile başlar.^[2] 2000'lere gelinceye kadar geçen süre zarfında, ağırlıklı olarak kadınlar arası cinsel ilişkiler ele alındı. 2000’lerden sonra süreklilik kazanan eşcinsellik temalı anlatılar, sayısal zirvesine 2003 yılında ulaştı.^[2]

Temalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Yine Türk edebiyatında çok eskilere dayanan dini terimde oğlancılık (genç erkek çocuklarına) duyulan ilginin yer aldığı birçok edebi eser bulunmaktadır. Yine Mevlana'nın Dîvân-ı Kebîr’deki “men” redifli bir gazelde;

“

“Lengî ne konem, ne bed tekem men / Ki `âşiq-i rûy-i Aybek’em men” (Topallık etmem, koşmam fenâ değildir / Ben Aybek’in yüzünün âşığıyım)

”

beytinin te’vîl edilebilecek bir anlamı olmamakla birlikte “bek” kelimesinden de anlaşılacağı gibi “Aybek” erkek ismi olup târîhte de Delhi Sultânı Kutbeddîn Aybek, Mısır Sultânı Aybek gibi kişilerin olması Türk edebiyatında oğlan ve eşcinsellik kavramlarına yer verildiğini göstermektedir.^[3]

Bazı eserler[değiştir | kaynağı değiştir]

XIX. yüzyıl[değiştir | kaynağı değiştir]

1852: Hançerli Hanım Hikâye-i Garibesi (Ceride-i Havadis yayınevi tarafından)

Cumhuriyet dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

1977: Her Gece Bodrum, Selim İleri
1980: Fena Halde Leman, Attilâ İlhan
1980: Cehennem Kraliçesi, Selim İleri
1981: Dersaadette Sabah Ezanları, Attilâ İlhan
1984: Haco Hanım Vay, Attilâ İlhan
1985: Son Istanbul, Murathan Mungan
1990: Bay Z Düşüncenin Cinselliği, Tufan Erbarıştıran
1990: Kılavuz, Bilge Karasu
1992: Leyla ile Şirin, Hülya Serap Doğaner
1993: Düşlerin Şarkısı Yok, Veysel Dikmen
1996: Şarlo, Bir Kara Kafa İçin Balad, Ahmet Haluk Ünal
1997: Cemil Şevket Bey - Aynalı Dolaba İki El Revolver, Selim İleri
1998: Cahide, Aysel Özdemir
1999: Romantik Salgın, İbrahim Altun
1999: Üç Aynalı Kırk Oda Murathan Mungan
2000: Günahsız, İbrahim Altun
2000: Solmaz Hanım ve Kimsesiz Okurlar İçin, Selim İleri
2000: Sıvı, Turgut Yüksel
2001: Hayat Roman, Turgut Yüksel
2002: İki Genç Kızın Romanı , Perihan Mağden
2002: Bella, Stella Aciman
2002: Ben Kendimi Affediyorum Tanrım Ya Sen?, Tijen Kino
2002: Kilidi Sırlı Anahtar, Baki Koşar
2002: Travesti Pinokyo, Sibel Torunoğlu
2003: Kırlangıçların Ömrü, Stella Aciman
2003: Deniz Kızı, Zeynep Aksoy
2003: Sığınak, Sadık Aslankara
2003: Üçüncü Tekil Şahıs, Mehmet Bilal
2003: Zarife, Deniz Kavukçuoğlu
2003: Kurtlu Elma Şekeri, Pınar Orhan Küzeci
2003: Şimdilik Kadın, Emine Saraçoğlu
2003: Jigolo Cinayetleri, Mehmet Murat Somer
2003: Peygamber Cinayetleri, Mehmet Murat Somer
2003: Buse Cinayeti, Mehmet Murat Somer
2003: Hergele şıklar, Niyazi Zorlu
2004: Paramparça, Duygu Asena
2004: Yağmur, Önder Otçu
2005: "Adresinde Bulunamadı", Mehmet Bilal
2006: "Volkan'ın Romanı", Ahmet Tulgar
2007: Sevişen Çocuklar Matinesi, Çağlar Yerlikaya
2009: Birbirimize, Ahmet Tulgar
2009: "Üçüncü Sınıf Kadın", Anıl Alacaoğlu
2009: "Aşkın L Hali", Kaos GL Kadın Grubu
2010: Ali ile Ramazan, Perihan Mağden
2010: "Üvey", Mehmet Bilal
2011: Söylenmeyen-bir @homohobi kitabı, Murat Renay
2011: Fişini Sen Mi Çektin Rüyalarımın, Çağlar Yerlikaya
2011: Gizli Anların Yolcusu, Ayşe Kulin
2012: Ben Senin Bildiğin Erkeklerden Değilim, Murat Renay
2012: Edep Ya Hu, Mehmet Anıl

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Günümüz Türk Edebiyatında Eşcinsellik". Nokta Dergisi. 1 Şubat 1981. ss. Sayfa: 10 - 11. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2009.
^ ^a ^b A. Ömer Türkeş. "Türk Edebiyatında Eşcinsellik". Erişim tarihi: 22 Mayıs 2009.
^ "Dîvân Edebiyâtında Eşcinsellik ve Mevlânâ". Tarihicevir.com. 24 Mayıs 2013. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2013.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] "Günümüz Türk Edebiyatında Eşcinsellik". Nokta Dergisi. 1 Şubat 1981. ss. Sayfa: 10 - 11. 30 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2009.

[AÖT-2] A. Ömer Türkeş. "Türk Edebiyatında Eşcinsellik". Erişim tarihi: 22 Mayıs 2009.

[3] "Dîvân Edebiyâtında Eşcinsellik ve Mevlânâ". Tarihicevir.com. 24 Mayıs 2013. 31 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2013.

[1]

[2]

[3]

Türk edebiyatında LGBT temaları nedir?, Türk edebiyatında LGBT temaları anlamı nedir?, Türk edebiyatında LGBT temaları ne demektir?