Janis Joplin
Genel bilgiler
Doğum	Janis Lyn Joplin 19 Ocak 1943(1943-01-19) Port Arthur, Teksas, ABD
Ölüm	4 Ekim 1970 (27 yaşında) Los Angeles, ABD
Tarzlar	Blues-rock, Hard rock, Caz, Soul, Country, Halk müziği
Meslekler	Şarkıcı, Söz yazarı, Aranjör
Çalgılar	Gitar, Piyano, Perküsyon, Armonika
Etkin yıllar	1962-1970
Müzik şirketi	Columbia

Janis Lyn Joplin (19 Ocak 1943, Port Arthur, Teksas - 4 Ekim 1970, Los Angeles),^[1] Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı. Joplin ilk çıkışını psychedelic-acid rock grubu olan Big Brother and the Holding Company ile yaptı, daha sonraki solo kariyerinde daha soul ve blues türlerine yatkın iki arka grup olan Kozmic Blues Band ve Full Tilt Boogie Band ile çalıştı. Joplin Monterey Pop Festivali'nin en unutulmaz gösterilerinden birini yaptı ve bu gösteriden sonra Woodstock Festivali ve Festival Express tren turnesi için tüm dikkatleri üzerine çekti.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

19 Ocak 1943 tarihinde Port Arthur, Teksas'ta, çalışan bir ailenin ilk çocuğu olarak dünyaya geldi. Bir rafineri kasabasında büyüyen Janis, yeni tanıştığı herkes tarafından sıra dışı biri olarak nitelenirdi. Gençlik yıllarında sanatçı kişiliğini fark eden ailesi, onu bu alanda kendini geliştirmesi için teşvik etti. 14 yaşına geldiğinde toplum tarafından sıra dışılığı yüzünden dışlanmaya başlayan Janis, kendini müziğin ve sanatın içinde gizlemeye karar verdi. 18 yaşına geldiğinde, Teksas'taki birçok yerel kulüpte sahne almaya başladı. Daha sonraları blues müziğine olan ilgisinin tükendiğini düşünerek, Lamar State College of Technology'e girdi. 1963 yılında okulunu bıraktı ve müzik kariyeri üzerine yoğunlaşmaya karar verdi.

1963 yılında otostopla geldiği California Dreamin'de hippi hareketine dâhil oldu. Kısa zaman içinde San Francisco ve Venice Plajı'ndaki kafe ve kulüplerin ayrıcalıklı bir müdavimi hâline geldi. California'da geçirdiği iki yılın ardından kontrolünü büyük oranda kaybeden Janis, alkol ve amfetamin kullanmaya başladı. Bu gidişe dur demek için Port Arthur'a geri dönerek, ayrıldığı okuluna yeniden kaydoldu. Okulunda çok başarılı olmasına rağmen, bu doğrultuda gelişmekte olan hayatından hiçbir zaman memnuniyet duymadı.

Janis, küçük kasaba yaşamına ayak uyduramayacağını anlar anlamaz Kaliforniya'ya geri döndü. Burada, arkadaşı ve menajeri olan Chet Holmes tarafından Big Brother and the Holding Company adlı bir gruba solist olması için önerildi. Bu grupla çalışmaya başlayan Janis, 1967 yılında sahne aldıkları Monterey Uluslararası Pop Festivali'nde, bir blues klasiği olan "Ball and Chain" ile izleyenleri büyüleyerek, grubun ilgi odağı olmasını sağladı. Bu performans sonrasında aldıkları albüm teklifini geri çevirmeyen grup, 1968 yılında ilk albümünü yayınladı.

1968 yılında, grubun menajerliğini üstlenen Albert Grossman, Columbia Records plak şirketiyle bir anlaşma imzalamayı başardı ve aynı yıl grubun "Cheap Thrills" albümü bu şirketin etiketi ile yayınlandı. Bu albümde, "Piece of My Heart", "Ball and Chain" ve "Turtle Blues" gibi klasikleşmiş blues şarkılarının canlı versiyonları da yer almaktaydı. Bu albümün başarısı sayesinde sekiz hafta boyunca listelerde üst sıralarda kalmayı başaran grubun adı artık "Janis Joplin with Big Brother and the Holding Company" olarak anılmaya başladı.

Arka arkaya gelen büyük başarılar, grubun uyuşturucu ve alkolle olan bağını daha da arttırdı, sıklıkla pahalı uyuşturucularla yapılan âlemler grubun performansını ve iş ilişkilerini kötü yönde etkiledi. 1968'in sonunda, Big Brother and the Holding Company son bir performans gerçekleştirdikten sonra dağıldı.

Sonraki sene kariyerine tek başına devam etme kararı alan Joplin, 1969 yılının Haziran ayında gerçekleştirilen Woodstock festivalinde sahne alarak yeniden büyük bir beğeni toplamayı başardı. Blues'un yanında caz müziğine de her zaman ilgi duymuş olan Joplin, aynı yıl "The Cozmic Blues Band"i kurdu ve "I Got Them All' Kozmic Blues Again Mama!" albümünü yayınladı.

Kazandığı başarılarla birlikte artan stresini bastırmak isteyen Joplin, eroin kullanmaya başladı ve kullandığı diğer uyuşturucuların ve alkolün miktarını gün geçtikçe arttırdı. 1969 yılının sonunda bu gidişatının doğru olmadığını fark ederek tüm bağımlılıklarına son verdi ve yeni bir başlangıç yapmak için "The Full Tilt Boogie Band" adlı grubu kurdu.

1969 yılında, "Pearl" albümünün kayıtları için stüdyo çalışmalarına başladı ancak, ihtiyaç duyduğu ilhamı bulmak için yeniden eroine başvurdu. 4 Ekim 1970 günü, henüz 27 yaşındayken, Los Angeles'taki Landmark Motor Hotel'de aşırı dozda eroin yüzünden hayatını kaybetti.

Ölümünün ardından yayınlanan albümünde yer alan "Me and Bobby McGee" ve "Mercedes Benz" gibi şarkıları ile haftalarca listelerde üst sıralarda yer aldı.

Janis Joplin, yaşadığı zamanda olduğu gibi günümüzde de, gelmiş geçmiş en iyi kadın blues şarkıcılarından biri olarak kabul edilmektedir.

Diskografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Janis Joplin & Jorma Kaukonen

• The Typewriter Tape (1964)

Big Brother and the Holding Company

• Big Brother & the Holding Company (1967, Mainstream Records)
• Big Brother & the Holding Company (1967?, Columbia) 2 ekstra single parça
• Big Brother & the Holding Company (1967, CD 1999 Columbia Legacy CK66425) 2 ekstra single parça
• Cheap Thrills (1968, Columbia)
• Cheap Thrills (1968, CD 1999 Legacy CK65784) 4 ekstra single parça.
• Live at Winterland '68 (1998, Columbia Legacy)

Kozmic Blues Band

• I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama! (1969, Columbia)
• I Got Dem Ol' Kozmic Blues Again Mama! (1969, CD 1999 Legacy CK65785) 3 ekstra parça.

Full Tilt Boogie

• Pearl (ölümü sonrası, 1971, Columbia)
• Pearl (ölümü sonrası, 1971, Bilinmeyen tarihli CD Columbia CD64188)
• Pearl (ölümü sonrası, 1971, CD 1999 Legacy CK65786) 4 ekstra parça.
• Pearl (ölümü sonrası, 1971, 2CD 2005 Legacy COL 515134 2)

Big Brother & the Holding Company / Full Tilt Boogie

• In Concert (1972, Legacy CK65786)

Sonraki Koleksiyonlar

• Janis Joplin's Greatest Hits (1973, Columbia)
• Janis (2 disk 1975, CBS)
• Anthology (2 disk 1980)
• Farewell Song (1983)
• Cheaper Thrills (1984)
• Janis (3 disk 1993, Columbia Legacy)
• 18 Essential Songs (1995, Columbia Legacy)
• The Collection (1995)
• Live at Woodstock: 19 Ağustos 1969 (1999)
• Box of Pearls (1999, Sony Legacy)
• Super Hits (2000)
• Love, Janis (2001)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Janis Joplin Resmi Web sitesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]