Hermann Minkowski

Hermann Minkowski
Hermann Minkowski
Doğum	22 Haziran 1864; Aleksotas, Suwałki Governorate, Polonya Krallığı (şimdi Kaunas, Lithuania)
Ölüm	12 Ocak 1909 (44 yaşında); Göttingen, Alman İmparatorluğu
Defin yeri	Friedhof Heerstraße
Vatandaşlık	Rus İmparatorluğu veya Almanya
Mezun olduğu okul(lar)	Albertina University of Königsberg
Tanınma nedeni	Sayıların geometrisi; Minkowski uzayzamanı; Minkowski eşitsizliği; Minkowski uzaklığı; Minkowski içeriği; Minkowski diyagramı; Minkowski soru işareti fonksiyonu; Minkowski uzayı; Minkowski–Bouligand boyutu; Brunn–Minkowski teoremi; Diyofant yaklaşımları hakkındaki çalışmaları;
Evlilik	Guste Minkowski
Çocuk(lar)	Lily (1898–1983),; Ruth (1902–2000)
Kariyeri
Dalı	Matematik, fizik, felsefe
Çalıştığı kurum	Göttingen Üniversitesi ve ETH Zürih
Tez	Untersuchungen über quadratische Formen Bestimmung der Anzahl verschiedener Formen, welche ein gegebenes Genus enthält[2] (1885)
Doktora; danışmanı	Ferdinand von Lindemann
Akademik danışmanları	Ernst Kummer; Leopold Kronecker; Karl Weierstrass; Hermann von Helmholtz; Gustav Kirchhoff; Woldemar Voigt
Doktora öğrencileri	Constantin Carathéodory; Louis Kollros; Dénes Kőnig
İmza

Hermann Minkowski (/mɪŋˈkɔːfski, -ˈkɒf-/;^[3] Almanca telaffuz: [mɪŋˈkɔfski]; 22 Haziran 1864 - 12 Ocak 1909) bir Alman matematikçi ve Königsberg, Zürih ve Göttingen'de profesörlük yaptı.

Farklı kaynaklarda Minkowski'nin uyruğu çeşitli şekillerde Alman,^[4]^[5]^[6] Leh,^[7]^[8]^[9] veya Litvanyalı-Alman^[10] veya Rus^[1] olarak verilmektedir. Sayıların geometrisi'ni yarattı ve geliştirdi. Sayı teorisi, matematiksel fizik ve görelilik teorisindeki problemleri çözmek için geometrik yöntemleri kullandı.

1896 ile 1902 yılları arasında Zürih Federal Politeknik Okulu'nda ve ölünceye kadar da Göttingen Üniversitesi'nde profesörlük yaptı. 1882 yılında tam katsayılı ikinci dereceden şekiller kuramının temelleri üstüne inceleme yazısıyla Fen Akademisi'nin büyük matematik ödülünü aldı. Öklit olmayan geometriyle karıştırılmaması gereken bir sayılar geometrisi kurarak sayılar kuramına bazı geometrik kavramlar getirdi. Sonunda özel bir metrikle donatılmış dört boyutlu özel bir uzaya başvurarak Einstein'ın kısıtlı bağlılık kuramının bugün klasik sayılan geometrik bir yorumunu verdi. Minkowski, belki de en iyi, 1907'de eski öğrencisi Albert Einstein'ın özel görelilik teorisinin (1905) "Minkowski uzayzamanı" olarak bilinen, geometrik olarak dört boyutlu uzay-zaman teorisi şeklinde anlaşılabileceğini gösterdiği görelilik konusundaki bu çalışmasıyla tanınır.

Sayılar geometrisi adlı eseri 1896 yılında basıldı. 1907 yılında Diophantus Yaklaşımları adlı eseri yayınladı. Çalışmalar adlı yapıtı da 1911 yılında çıktı. Analizin birçok dalında Minkowski eşitsizliği kullanılır.

Kişisel yaşamı ve ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hermann Minkowski, Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olan Polonya Krallığı, Suwałki Valiliği, Aleksota kasabasında, her ikisi de Yahudi kökenli olan; Kovno'daki koro sinagogunun^[11]^[12]^[13] inşasını finanse eden bir tüccar olan Lewin Boruch Minkowski ve Rachel Taubmann'ın oğlu olarak dünyaya geldi.^[14] Hermann, tıbbi araştırmacı Oskar'ın (1858 doğumlu) küçük erkek kardeşiydi.^[15]

Rus İmparatorluğu'ndaki zulümden kaçmak için ailesi 1872'de^[16] Königsberg'e taşındı, burada baba paçavra ihracatına ve daha sonra mekanik saatli teneke oyuncakların imalatına katıldı (en büyük oğlu Max ile birlikte Lewin Minkowski&Son firmasını işletti).^[17]

Minkowski, Königsberg'de okudu ve Bonn'da (1887–1894), Königsberg'de (1894–1896), Zürih'te (1896–1902) ve son olarak 1902'den itibaren 1909'da ölümüne kadar Göttingen'de öğretmenlik yaptı. 1897'de Auguste Adler ile evlendi ve iki kızı oldu; elektrik mühendisi ve mucit Reinhold Rudenberg damadıydı.

Minkowski, 12 Ocak 1909'da Göttingen'de apandisit nedeniyle aniden öldü. David Hilbert'in Minkowski'nin ölüm ilanı, iki matematikçi arasındaki derin dostluğu göstermektedir (tercüme edilmiştir):

“	Öğrencilik yıllarımdan beri Minkowski benim en iyi, en güvenilir arkadaşımdı ve beni kendisine has olan tüm derinliği ve sadakati ile destekledi. Her şeyden çok sevdiğimiz bilim bizi bir araya getirdi; bize çiçeklerle dolu bir bahçe gibi geldi. İçinde gizli yollar aramaktan keyif aldık ve güzellik duygumuza hitap eden birçok yeni bakış açısı keşfettik ve birimiz diğerine gösterip birlikte hayran kaldığımızda sevincimiz tamamlandı. O benim için cennetten gelen nadir bir hediyeydi ve bu hediyeye bu kadar uzun süre sahip olduğum için minnettar olmalıyım. Şimdi ölüm onu birdenbire aramızdan ayırdı. Ancak ölümün alıp götüremeyeceği şey, O'nun kalbimizdeki asil imajı ve ruhunun bizde aktif olmaya devam ettiği bilgisidir.	„

Max Born, Göttingen'deki matematik öğrencileri adına ölüm ilanı verdi.^[18]

Ana kuşak asteroidi 12493 Minkowski^[19]^[20] ve M-matrisleri Minkowski'nin onuruna isimlendirilmiştir.

Eğitimi ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Minkowski Doğu Prusya'da Königsberg'deki Albertina Üniversitesi'nde eğitim gördü ve burada 1885'te Ferdinand von Lindemann'ın yönetiminde doktorasını aldı. 1883'te, henüz Königsberg'de bir öğrenciyken, kuadratik formlar teorisi üzerine yazdığı metin için Fransız Bilimler Akademisi Matematik Ödülü'ne layık görüldü. Matematik camiasında adı duyulmamış 18 yaşında çok küçük biri olması ve o zamanlar bir matematikçi olarak bilinmezliği nedeniyle, ödülü seçkin İngiliz matematikçi Henry Smith (Kesinlikle Hermann'dan çok daha ünlüydü ve ödülün ölümünden sonra kendisine verildi) ile paylaşması, İngiliz matematikçiler arasında hiddetli bir huzursuzluğa neden oldu. Ödül komitesi, sayısız şikayete rağmen, kararlarını asla değiştirmedi. Ayrıca başka bir ünlü matematikçi David Hilbert ile arkadaş oldu. Kardeşi Oskar Minkowski (1858–1931), tanınmış bir doktor ve araştırmacıydı.^[16]

Minkowski, Bonn, Königsberg, Zürih ve Göttingen üniversitelerinde dersler verdi. Eidgenössische Polytechnikum, bugünkü ETH Zürih'te Einstein'ın öğretmenlerinden biriydi.

Minkowski, özellikle n değişkenlerle ilgili olarak ikinci dereceden formların aritmetiğini araştırdı ve bu konudaki araştırması, onu n boyutlu bir uzayda belirli geometrik özellikleri düşünmeye yöneltti. 1896'da, sayı teorisi problemlerini çözen geometrik bir yöntem olan sayıların geometrisi kavramını sundu. Aynı zamanda Minkowski sosisi (veya Minkowski eğrisi)^[21]^{[kaynak doğrulanamadı]} ve bir eğrinin Minkowski kapağı^[22] kavramlarının yaratıcısıdır.

1902'de Göttingen Matematik Bölümü'ne katıldı ve ilk kez üniversitede Königsberg'de tanıştığı David Hilbert'in yakın bir meslektaşı oldu. Constantin Carathéodory oradaki öğrencilerinden biriydi.

Görelilik üzerine çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

1908'de Minkowski, eski öğrencisi Albert Einstein tarafından 1905'te tanıtılan ve Lorentz ve Poincaré'nin önceki çalışmalarına dayanan özel görelilik kuramının, en iyi zaman ve uzayın ayrı varlıklar olmadığı, ancak dört boyutlu bir uzay-zaman içinde iç içe geçtiği ve özel göreliliğin Lorentz geometrisinin $x^{2}+y^{2}+z^{2}-c^{2}t^{2}$ değişmez aralığı kullanılarak etkin bir şekilde temsil edilebildiği "Minkowski uzay-zamanı" olarak bilinen dört boyutlu bir uzayda anlaşılabileceğini fark etti. (bkz. Özel görelilik tarihi).

Minkowski uzayının matematiksel temeli, 19. yüzyılda zaten bilinen hiperbolik uzay'ın hiperboloid modeli'nde de bulunabilir, çünkü hiperbolik uzaydaki izometriler (veya hareketler), Wilhelm Killing (1880, 1885), Henri Poincaré (1881), Homersham Cox (1881), Alexander Macfarlane (1894) ve diğerlerinin katkılarını içeren Lorentz dönüşümleri ile ilişkili olabilir. (bkz. Lorentz dönüşümlerinin tarihi).

80. Alman Doğa Bilimcileri ve Hekimleri Meclisi'nde (21 Eylül 1908) yaptığı Uzay ve Zaman başlıklı konuşmasının başlangıç kısmı şimdi ünlüdür:

“	Önünüze koymak istediğim uzay ve zaman görüşleri deneysel fiziğin toprağından çıkmıştır ve onların gücü burada yatmaktadır. Onlar radikaldir. Bundan böyle, kendi başına uzay ve kendi başına zaman, yalnızca gölgelere dönüşmeye mahkûmdur ve ancak bu ikisinin bir tür birliği bağımsız bir gerçekliği koruyacaktır.	„

Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

Görelilik

Minkowski, Hermann (1915) [1907]. "Das Relativitätsprinzip". Annalen der Physik. 352 (15): 927-938. Bibcode:1915AnP...352..927M. doi:10.1002/andp.19153521505.
Minkowski, Hermann (1908). "Die Grundgleichungen für die elektromagnetischen Vorgänge in bewegten Körpern". Nachrichten der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen, Mathematisch-Physikalische Klasse: 53-111.
- İngilizce çevirisi: "The Fundamental Equations for Electromagnetic Processes in Moving Bodies". In: The Principle of Relativity (1920), Calcutta: University Press, 1–69.
Minkowski, Hermann (1909). "Raum und Zeit". Jahresbericht der Deutschen Mathematiker-Vereinigung. 18: 75-88. Bibcode:1909JDMaV..18...75M.
- Vikikaynak'ta çeşitli İngilizce çeviriler: "Space and Time".
Blumenthal O. (ed): Das Relativitätsprinzip, Leipzig 1913, 1923 (Teubner), Engl tr (W. Perrett & G. B. Jeffrey) The Principle of Relativity London 1923 (Methuen); reprinted New York 1952 (Dover) entitled H. A. Lorentz, Albert Einstein, Hermann Minkowski, and Hermann Weyl, The Principle of Relativity: A Collection of Original Memoirs.
Space and Time – Minkowski's Papers on Relativity, Minkowski Institute Press, 2012 978-0-9879871-3-6 (free ebook).

Diyofant yaklaşımları

Minkowski, Hermann (1907). Diophantische Approximationen: Eine Einführung in die Zahlentheorie. Leipzig-Berlin: R. G. Teubner. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016. ;^[23] Diğer matematiksel çalışmaları (ölümünden sonra)
Minkowski, Hermann (1910). "Geometrie der Zahlen". Leipzig-Berlin: B. G. Teubner Verlag. MR 0249269. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016. ^[24]
Minkowski, Hermann (1911). Gesammelte Abhandlungen 2 vols. Leipzig-Berlin: R. G. Teubner. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2016. ^[25] Reprinted in one volume New York, Chelsea 1967.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Minkowski mesafesi
Minkowski eşitsizliği
Minkowski uzayı
Minkowski teoremi (sayıların geometrisinde)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Encyclopedia of Earth and Physical Sciences. New York: Marshall Cavendish. 1998. s. 1203. ISBN 9780761405511.
^ Mathematics Genealogy Project'te Hermann Minkowski
^ "Minkowski" 22 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Random House Webster's Unabridged Dictionary.
^ "Hermann Minkowski German mathematician". Encyclopædia Britannica. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.
^ Gregersen, Erik, (Ed.) (2010). The Britannica Guide to Relativity and Quantum Mechanics (1. bas.). New York: Britannica Educational Pub. Association with Rosen Educational Services. s. 201. ISBN 978-1-61530-383-0.
^ Bracher, Katherine, (Ed.) (2007). Biographical Encyclopedia of Astronomers (Online bas.). New York: Springer. s. 787. ISBN 978-0-387-30400-7.
^ Hayles, N. Katherine (1984). The Cosmic Web: Scientific Field Models and Literary Strategies in the Twentieth Century. Cornell University Press. s. 46. ISBN 978-0-8014-1742-9.
^ Falconer, K. J. (2013). Fractals: A Very Short Introduction. Oxford University Press. s. 119. ISBN 978-0-19-967598-2.
^ Bardon, Adrian (2013). A Brief History of the Philosophy of Time. Oxford University Press. s. 68. ISBN 978-0-19-930108-9.
^ Safra, Jacob E.; Yeshua, Ilan (2003). Encyclopædia Britannica (New bas.). Chicago, Ill.: Encyclopædia Britannica. s. 665. ISBN 978-0-85229-961-6.
^ А. И. Хаеш (1873). "Коробочное делопроизводство как источник сведений о жизни еврейских обществ и их персональном составе" (Rusça). 1 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. ...купец Левин Минковский подарил молитвенному обществу при Ковенском казённом еврейском училище начатую им... постройкой молитвенную школу вместе с плацем, с тем, чтобы общество это озаботилась окончанием таковой постройки. Общество, располагая средствами добровольных пожертвований, возвело уже это здание под крышу, но затем средства сии истощились...
^ "Kaunas: dates and facts. Electronic directory". 7 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Box-Tax Paperwork Records". 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Kovno. In 1873 the merchant (kupez), Levin Minkovsky, gave (as a gift) to the prayer association of the Kovno state Jewish school a lot with an ongoing construction of a prayer school that (the construction) he had started so that the association would take care of completing the construction. The association, having some funds from voluntary contributions, had built the structure up to the roof, but then, ran out of money
^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Hermann Minkowski", MacTutor Matematik Tarihi arşivi
^ Oskar Minkowski (1858–1931). 29 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Jewish genealogy site JewishGen.org (Lithuania database, registration required) contains the birth record in the Kovno rabbinical books of Hermann's younger brother Tuvia in 1868 to Boruch Yakovlevich Minkovsky and his wife Rakhil Isaakovna Taubman.
^ ^a ^b "Historical note: Oskar Minkowski (1858–1931). An outstanding master of diabetes research". 2006. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Report of the Federal Security Agency (p. 183); Tyra lithographed tin toy dog 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Rudolph Leo Bernhard Minkowski: A Biographical Memoir 17 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ Greenspan, Nancy Thorndike (2005). The End of the Certain World. The Life and Science of Max Born: The Nobel Physicist Who Ignited the Quantum Revolution. Basic Books. ss. 42-43. ISBN 9780738206936.
^ 12493 Minkowski asterodi
^ Schmadel, Lutz D. (2007). "(12493) Minkowski". Dictionary of Minor Planet Names – (12493) Minkowski. Springer Berlin Heidelberg. s. 783. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_8614. ISBN 978-3-540-00238-3.
^ "Minkowski Sausage" 9 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., WolframAlpha
^ "Minkowski Cover" 9 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., WolframAlpha
^ Dickson, L. E. (1909). "Review: Diophantische Approximationen. Eine Einführung in die Zahlentheorie von Hermann Minkowski" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 15 (5): 251-252. doi:10.1090/s0002-9904-1909-01753-7 .
^ Dickson, L. E. (1914). "Review: Geometrie der Zahlen von Hermann Minkowski". Bull. Amer. Math. Soc. 21 (3): 131-132. doi:10.1090/s0002-9904-1914-02597-2 .
^ Wilson, E. B. (1915). "Review: Gesammelte Abhandlungen von Hermann Minkowski". Bull. Amer. Math. Soc. 21 (8): 409-412. doi:10.1090/s0002-9904-1915-02658-3 .

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

[Marshall_Cavendish-1] Encyclopedia of Earth and Physical Sciences. New York: Marshall Cavendish. 1998. s. 1203. ISBN 9780761405511.

[mg-2] Mathematics Genealogy Project'te Hermann Minkowski

[3] "Minkowski" 22 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Random House Webster's Unabridged Dictionary.

[Encyclopædia_Britannica-4] "Hermann Minkowski German mathematician". Encyclopædia Britannica. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2021.

[5] Gregersen, Erik, (Ed.) (2010). The Britannica Guide to Relativity and Quantum Mechanics (1. bas.). New York: Britannica Educational Pub. Association with Rosen Educational Services. s. 201. ISBN 978-1-61530-383-0.

[6] Bracher, Katherine, (Ed.) (2007). Biographical Encyclopedia of Astronomers (Online bas.). New York: Springer. s. 787. ISBN 978-0-387-30400-7.

[7] Hayles, N. Katherine (1984). The Cosmic Web: Scientific Field Models and Literary Strategies in the Twentieth Century. Cornell University Press. s. 46. ISBN 978-0-8014-1742-9.

[8] Falconer, K. J. (2013). Fractals: A Very Short Introduction. Oxford University Press. s. 119. ISBN 978-0-19-967598-2.

[9] Bardon, Adrian (2013). A Brief History of the Philosophy of Time. Oxford University Press. s. 68. ISBN 978-0-19-930108-9.

[10] Safra, Jacob E.; Yeshua, Ilan (2003). Encyclopædia Britannica (New bas.). Chicago, Ill.: Encyclopædia Britannica. s. 665. ISBN 978-0-85229-961-6.

[11] А. И. Хаеш (1873). "Коробочное делопроизводство как источник сведений о жизни еврейских обществ и их персональном составе" (Rusça). 1 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. ...купец Левин Минковский подарил молитвенному обществу при Ковенском казённом еврейском училище начатую им... постройкой молитвенную школу вместе с плацем, с тем, чтобы общество это озаботилась окончанием таковой постройки. Общество, располагая средствами добровольных пожертвований, возвело уже это здание под крышу, но затем средства сии истощились...

[12] "Kaunas: dates and facts. Electronic directory". 7 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[13] "Box-Tax Paperwork Records". 8 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Kovno. In 1873 the merchant (kupez), Levin Minkovsky, gave (as a gift) to the prayer association of the Kovno state Jewish school a lot with an ongoing construction of a prayer school that (the construction) he had started so that the association would take care of completing the construction. The association, having some funds from voluntary contributions, had built the structure up to the roof, but then, ran out of money

[14] O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Hermann Minkowski", MacTutor Matematik Tarihi arşivi

[15] Oskar Minkowski (1858–1931). 29 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Jewish genealogy site JewishGen.org (Lithuania database, registration required) contains the birth record in the Kovno rabbinical books of Hermann's younger brother Tuvia in 1868 to Boruch Yakovlevich Minkovsky and his wife Rakhil Isaakovna Taubman.

[:0-16] "Historical note: Oskar Minkowski (1858–1931). An outstanding master of diabetes research". 2006. 4 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[17] Report of the Federal Security Agency (p. 183); Tyra lithographed tin toy dog 3 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Rudolph Leo Bernhard Minkowski: A Biographical Memoir 17 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[18] Greenspan, Nancy Thorndike (2005). The End of the Certain World. The Life and Science of Max Born: The Nobel Physicist Who Ignited the Quantum Revolution. Basic Books. ss. 42-43. ISBN 9780738206936.

[19] 12493 Minkowski asterodi

[springer-20] Schmadel, Lutz D. (2007). "(12493) Minkowski". Dictionary of Minor Planet Names – (12493) Minkowski. Springer Berlin Heidelberg. s. 783. doi:10.1007/978-3-540-29925-7_8614. ISBN 978-3-540-00238-3.

[21] "Minkowski Sausage" 9 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., WolframAlpha

[22] "Minkowski Cover" 9 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., WolframAlpha

[23] Dickson, L. E. (1909). "Review: Diophantische Approximationen. Eine Einführung in die Zahlentheorie von Hermann Minkowski" (PDF). Bull. Amer. Math. Soc. 15 (5): 251-252. doi:10.1090/s0002-9904-1909-01753-7 .

[24] Dickson, L. E. (1914). "Review: Geometrie der Zahlen von Hermann Minkowski". Bull. Amer. Math. Soc. 21 (3): 131-132. doi:10.1090/s0002-9904-1914-02597-2 .

[25] Wilson, E. B. (1915). "Review: Gesammelte Abhandlungen von Hermann Minkowski". Bull. Amer. Math. Soc. 21 (8): 409-412. doi:10.1090/s0002-9904-1915-02658-3 .

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

Hermann Minkowski nedir?, Hermann Minkowski anlamı nedir?, Hermann Minkowski ne demektir?