Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. Maddeyi, Vikipedi standartlarına uygun biçimde düzenleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. Gerekli düzenleme yapılmadan bu şablon kaldırılmamalıdır. (Mayıs 2016)

Heidelberg Ruprecht Karls Üniversitesi
Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg
Slogan	Semper apertus – Zukunft. Seit 1386. (Latince ve Almanca)
Kuruluş	1386
Tür	Devlet
Eğitim dil(ler)i	Almanca, İngilizce
Rektör	Frauke Melchior[1]
Rektör Yardımcıları	Prof. Dr. A. Stephen K. Hashmi, Prof. Dr. Dieter W. Heermann, Prof. Dr. Óscar Loureda Lamas, Prof. Dr. Beatrix Busse
Başkan	Holger Schroeter
Öğretim üyeleri	7,392[2]
Akademik personel	5,930[2]
Öğrenciler	28,653 (WS2019/20)[3]
Kayıtlı	29.897 (WS 2022/23)[4]
Lisans öğrencileri	15,289[5]
Lisansüstü öğrencileri	11,871[5]
Doktora öğrencileri	3,024[5]
Konum	Heidelberg, Almanya
Okul renkleri	Kumtaşı kırmızısı ve Altın
Web sitesi	www.uni-heidelberg.de

Heidelberg Ruprecht Karl Üniversitesi (Almanca: Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg), (Ruperto Carola) ya da kısa adıyla Heidelberg Üniversitesi, 1386'da Heidelberg'de kurulmuş, Almanya'nın en eski üniversitesi olmasının yanında; en ünlü ve prestijli üniversitelerinden biridir. Üniversitenin tarihi 14. yüzyıla kadar uzanır. 16. yüzyılda hümanizmin merkezi haline gelmiştir. 19. yüzyıl sonrasında bağımsız düşünürlerin, demokratik düşüncenin ve ileri seviye bilimsel araştırmaların merkezi haline gelmiştir. Bu dönemde Amerikan üniversitelerinde yüksek lisans eğitimi veren okullarına rol modeli olmuştur.

2021 yılı itibarıyla 57 Nobel Ödülü sahibi Heidelberg şehriyle, 33'ü ise üniversiteyle bağlantılıdır.^[6] Modern bilimsel psikiyatri, psikofarmakoloji, deneysel psikoloji, psikiyatri genetiği, matematiksel istatistik,^[7] çevre fiziği^[8] ve modern sosyoloji^[9] Heidelberg öğrencileri veya öğretim üyeleri tarafından bilimsel disiplinler olarak tanıtıldı. Her yıl yaklaşık 1.000 doktora tamamlanır ve doktora öğrencilerinin üçte birinden fazlası yurt dışından gelir.^[10][11] Yaklaşık 130 ülkeden gelen uluslararası öğrenciler tüm öğrenci kitlesinin yüzde 20'sinden fazlasını oluşturur.^[12]

2022/23 kış döneminde yaklaşık 30.000 öğrenci üniversiteye kaydoldu ve 550 profesör ders verdi.^[3] Üniversite binaları çoğunlukla Heidelberg'in eski kenti, Bergheim bölgesi ve Neuenheimer Feld'e yayılmıştır. Birisi Heidelberg Üniversite Hastanesi'nde ve diğeri Mannheim Üniversite Hastanesi'nde olmak üzere iki tıp fakültesinin varlığı Heidelberg Üniversitenin bir özelliğidir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Üniversite, 1933 ile 1945 yılları arasındaki Nazi döneminde bünyesindeki önemli bilim adamlarını yitirerek kan kaybetmiş, II. Dünya Savaşı sonrasında toparlanmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Heidelberg Üniversitesi, tarihi boyunca birçok Nobel Ödülüne ev sahipliği yapmış olması ile de ön plana çıkmaktadır. Nobel Ödülü almış 55 kişi bu üniversite ile ilişkilidir.^[13] Nobel Ödülünü Heidelberg Üniversitesinde görevli iken alan bilim adamlarına bakıldığı zaman ise 4 tane fizyoloji ve tıp alanında, 5 tane kimya alanında ve 3 tane de fizik alanında olmak üzere toplamda 12 Nobel Ödülü Heidelberg Üniversitesi bünyesindeki bilim adamlarına verilmiştir.^[14] Bu bilim insanları şunlardır:

1. Nobel - Fizyoloji ve Tıp:

• Albrecht Kossel
• Otto Meyerhof
• Bert Sakmann
• Harald zur Hauser

2. Nobel - Kimya:

• Carl Bosch
• Friedrich Bergius
• Richard Kuhn
• Karl Ziegler
• Georg Wittig

3. Nobel - Fizik:

• Philipp Lenard
• Walther Bothe
• Hans Jensen

Ayrıca son derece prestijli bilim ödüllerinden Leibniz Ödülü de en az 18 bilim insanıyla Heidelberg Üniversitesi'nde bulunmaktadır. Aslında Heidelberg Üniversitesi mezunları ve fakültesi gerek Almanya'da gerekse dünya çapında kendi alanında birçok önemli işlere imza atmış bilim insanı felsefeci, sanatçı, siyasetçi, düşünür, şair ve liderlerden oluşmaktadır. Felsefecilerden Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Karl Jaspers, Edmund Montgomery, Hans-Georg Gadamer ve Jürgen Habermas'ın yanı sıra Hermann von Helmholtz, Robert Wilhelm Bunsen, Gustav Robert Kirchhoff ve modern psikiyatrinin kurucularından Emil Kraepelin, modern sosyolojinin kurucularından Max Weber bu üniversitede profesörlük yapmışlardır.

Mekansal durum[değiştir | kaynağı değiştir]

Bugün üniversite mekânsal olarak bölünmüştür: doğa bilimleri, spor bilimleri ve tıbbın çoğu bölümleri Neuenheimer Feld’dedir. Beşeri bilimler ve hukuk bölümlerinin çoğu, rektörlük ve üniversite yönetimi gibi Heidelberg'in eski kentindedir. Ekonomi ve sosyal bilimler, 2009 baharından beri yeni kurulan Bergheim kampüsündedir. Nisan 2019'da CATS (Asya ve Kültürlerarası Çalışmalar Merkezi) da daha önce üniversite hastanesinin olan yenilenmiş binalara taşındı.^[15]

Kampüs[değiştir | kaynağı değiştir]

Heidelberg yaklaşık 140.000 nüfuslu bir şehir. Heidelberg, Mannheim, Ludwigshafen gibi komşu şehirleri ve çevredeki birkaç küçük kasabayı kapsayan, yaklaşık 2,4 milyon insanın yaşadığı Avrupa metropol alanı olan Ren Neckar Üçgeni'ndedir.

Heidelberg, romantizm’in beşiği olarak bilinir ve eski kenti ve kalesi, Almanya'nın en uğrak turistik yerleri arasındadır. Yaya bölgesi, çevre bölge ve ötesi için alışveriş ve gece hayatının mıknatısıdır. Heidelberg, Frankfurt Uluslararası Havaalanı'ndan trenle yaklaşık 40 dakika uzaklıktadır.^[16]

Klasik Avrupa yükseköğrenim geleneğine uygun olarak üniversite Heidelberg şehrinin içine dağılmıştır. Heidelberg Üniversitesi'nin tesisleri genel anlamda iki bölüme ayrılmıştır. Sosyal ve beşeri bilimlere bağlı fakülte ve enstitüler 'alt stadt' yani eski şehir denilen bölgede tarihi Heidelberg şehir dokusu ile iç içedir. Üç büyük üniversite hastanesini de içeren fen fakülteleri ve tıp fakültesi, Heidelberg'in eteklerindeki Neuenheimer Feld'deki Yeni Kampüs'tedir.^[17]

Eski Şehir Kampüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Yeni Üniversite olarak adlandırılan yer, Eski Şehir Kampüsü'nün merkezi olarak kabul edilir. Yaya bölgesindeki Universitätsplatz (Üniversite Meydanı)'nda, Üniversite kütüphanesi'nin ve ana yönetim binalarının hemen yakınındadır.

Yeni Üniversite resmi olarak 1931'de açılmıştır. Heidelberg Üniversitesi mezunu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin eski Almanya Büyükelçisi Jacob Gould Schurman'ın bağış toplama kampanyası doğrultusunda, kuruluşu büyük ölçüde zengin Amerikalı ailelerin bağışlarıyla finanse edilmiştir.^[18] Yeni toplantı salonuna, en büyük konferans salonlarına ve çoğunlukla beşeri ve sosyal bilimler fakülteleri tarafından kullanılan birkaç küçük seminer odasına ev sahipliği yapar. Beşeri ve sosyal bilimlerdeki eğitim büyük ölçüde şehrin antik kısmına yayılmış binalarda verilir ancak çoğu Üniversite Meydanı'na on dakikadan daha az yürüme mesafesindedir. Fakülte öğrenciler için kapsamlı kütüphaneler ve çalışma alanları vardır. Seminerler ve dersler genellikle fakülte binalarında yapılır.^[17]

Neuenheimer Feld – Yeni Kampüs[değiştir | kaynağı değiştir]

1960'larda üniversite, Neuenheim şehir bölgesinin yakınında Neuenheimer Feld adında yeni bir kampüs inşa etmeye başladı. Bugün bu kampüs üniversitenin en büyük bölümü ve Almanya'daki doğa bilimleri ve yaşam bilimleri için en büyük kampüstür.^[11] Hemen hemen tüm fen fakülteleri ve enstitüleri, tıp fakültesi, Heidelberg Üniversite Hastanesi ve Üniversite Kütüphanesi'nin bilim dalı Yeni Kampüs'tedir. Üniversite yurtlarının ve spor tesislerinin çoğu da buradadır.

Alman Kanser Araştırma Merkezi ve Max-Planck Enstitüleri'nden ikisi gibi birçok bağımsız araştırma enstitüsü buraya yerleşmiştir. Yeni Kampüs aynı zamanda birçok biyomedikal yan şirketin de merkezidir.

Şehrin eski kısmına tramvay ve otobüsle yaklaşık 10 dakikada ulaşılabilir. Neuenheimer Feld kampüsünde öğretim üyeleri ve öğrenci araçlarının uzun süreli ve kısa süreli park edilmesinin yanı sıra çeşitli üniversite hastanelerinin ziyaretçileri ve hastaları için geniş otopark alanları vardır. Fizik ve Astronomi Fakültesi her iki kampüste de değil, Eski Kent'ten Neckar Nehri ile ayrılmış ve Yeni Kampüs'ten yaklaşık 2 km (1,2 mi) uzaklıkta bulunan Filozoflar Yolu üzerindedir. Ayrıca Königstuhl dağı'nda gözlemevi tesisleri de vardır.^[17]

Üniversitenin Neuenheimer Feld'de bir botanik bahçesi vardır.^[19]

Bergheim Kampüsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Bergheim Kampüsü, Heidelberg-Bergheim'in şehir içi banliyösündeki eski Ludolf Krehl kliniğindedir (adını Ludolf von Krehl'den almıştır). Mart 2009'dan bu yana, daha önce Eski Şehir kampüsünde bulunan ekonomi, siyaset bilimi ve sosyoloji enstitülerine (birlikte Heidelberg Üniversitesi İktisadi ve Sosyal Bilimler Fakültesi) ev sahipliği yapar. Bergheim kampüsünde bir amfi, çeşitli seminer odaları, en modern üniversite kütüphaneleri ve bir de kafe (diğer kampüslerdeki tam donanımlı kafeterya yerine) vardır.

Bergheim Kampüsü, 2019'dan bu yana Heidelberg Üniversitesi'nin Asya ve Kültürlerarası Çalışmalar Merkezi'nin de yeri oldu.

Kütüphaneler[değiştir | kaynağı değiştir]

Üniversite Kütüphanesi üniversitenin ana kütüphanesidir. Fakülte ve enstitülere hizmet veren şube kütüphaneleriyle birlikte yaklaşık 6,2 milyon basılı ciltten oluşan bütünleşik üniversite kütüphane sistemini oluşturur. Üniversite Kütüphanesi'nin mevcutları 1934'te bir milyonu aştı. Bugün, yaklaşık 3,2 milyon kitap, mikrofilm ve video kaset gibi yaklaşık 500.000 diğer medyanın yanı sıra 6.000 basılı bilimsel süreli yayından oluşmaktadır. Ayrıca 6.900 el yazması, 1.800 inkanubula, 110.500 imza ve eski harita, resim ve fotoğraflardan oluşan bir koleksiyon bulunmaktadır. Ayrıca 38 kütüphane şubesine 3,0 milyon basılı kitap daha eklenir. 2022 yılında 43.600 aktif kullanıcı 746.000 kitaba erişti. Ek olarak Üniversite Kütüphanesi, aralarında 152.000 bilimsel e-dergi'nin de bulunduğu çok çeşitli çevrimiçi kaynaklar sağlar.^[20]

Bugünkü Üniversite Kütüphanesinin kökenleri üniversitenin kurulduğu yıl olan 1386 yılına dayanır. Yeni üniversitenin çevresinde, sanat fakültesi kütüphaneleri, üç yüksek fakülte (ilahiyat, hukuk, tıp) ve üniversite kütüphanesi büyüdü. Heiliggeistkirche'de bulunan bir kayıt kutusunun 1388 yılında rektör Inghen'li Marsilius aracılığıyla satın alınması, kütüphanenin gelişimine temel olarak katkıda bulundu. 16. yüzyılda, Palatine Seçmeni Otto Henry, üniversitenin kuruluşundan bu yana biriken çeşitli kitap koleksiyonlarını Heidelberg Kalesi'ndeki prens kütüphanesiyle birleştirerek Bibliotheca Palatina'yı oluşturdu ve bunları Heiliggeistkirche'deki galerilerde herkesin erişimine açtı. Bu koleksiyonlar arasında Fugger'ların (Augsburg, Yaşlı Ulrich Fugger) miras kalan kayıtları özellikle önemliydi. Günümüzde büyük bir üne sahip olan kütüphane kaynaklarının çoğunluğu Otuz Yıl Savaşları sırasında yağmalandı, Roma'ya nakledildi ve 1622'de muzaffer Bavyera Elektörü I. Maximilian tarafından Papa XV. Gregory'ye hediye edildi. 1804'teki laikleşmeden sonra, Salem ve Petershausen manastırlarının varlıkları, 19. yüzyılda kütüphane koleksiyonunun yeniden inşasının temelini oluşturdu. 1816'da Bibliotheca Palatina'daki 847 Almanca el yazması Heidelberg'e geri döndü. Değişimin parçası olarak, 1888'de Paris'teki Kraliyet Kütüphanesi'nde bulunan Codex Manesse onu takip etti. Karl Zangemeister (1837–1902), 1912'de üniversite kütüphanesinin ilk tam zamanlı başkanı oldu. Mimar Joseph Durum'un özel kütüphane binası, zengin süslemeli, dört kanatlı kırmızı kumtaşı yapısı 1901'den 1905'e kadar inşa edildi. 1978'de Neuenheimer Feld'de doğa bilimleri ve tıp enstitülerine hizmet veren bir kütüphane şubesi açıldı.

2021 yılından bu yana, Bibliotheca Palatina'nın tüm el yazmalarına dijital olarak çevrimiçi olarak erişilebilmektedir (848 Almanca Palatina el yazması, 2.030 Latince, 423 Yunanca, 267 İbranice ve diğer dillerde 20 el yazması).^[21] Bunların dijitalleştirilmesi Heidelberg Üniversitesi Kütüphanesi ve Vatikan Kütüphanesi işbirliğiyle sağlandı.

Üniversite kütüphanesi yayın hizmetlerini genişletmektedir: Heidelberg belge sunucusu heiDOK, üniversite üyeleri için açık erişimli bir platformdur. Üniversite bibliyografyası heiBIB, üniversite üyelerinin tüm akademik yayınlarını listeler. 2015 yılında Heidelberg Üniversitesi, üniversite kütüphanesinin bir parçası olan Heidelberg University Publishing - heiUP yayınevini kurdu. Yayıncı, kalite kontrollü bilimsel yayınları açık erişimle yayınlar.

Yurtdışındaki tesisler[değiştir | kaynağı değiştir]

Heidelberg Üniversitesi 2001 yılında Şili'nin Santiago kentinde bir Latin Amerika Merkezi kurdu.^[22] Heidelberg Üniversitesi tarafından bağımsız olarak veya Şili Papa Katolik Üniversitesi ve Şili Üniversitesi ile işbirliği içinde sürdürülen eğitim kurslarını organize etme, yönetme ve pazarlama görevi vardır. Merkezin lisansüstü eğitim programlarından sorumluluğu vardır. Aynı zamanda Heidelberg Üniversitesi'nin Latin Amerika'daki faaliyetlerini koordine eder ve bilimsel işbirliği için bir platform sağlar.^[22] Heidelberg Üniversitesi Güney Asya Enstitüsü'nün Yeni Delhi (Hindistan), İslamabad (Pakistan), Katmandu (Nepal) ve Kolombo (Sri Lanka)'da şubeleri vardır.^[23]

Üniversite ayrıca New York'ta bir irtibat ofisi tarafından temsil edilir. Mevcut işbirliklerini teşvik etmek, yeni ağlar oluşturmak, ortak çalışma programları oluşturmak ve Amerikan üniversiteleriyle akademik ilişkileri sürdürmek ve genişletmek üniversitenin buradaki ana görevleridir.^[24]

Müze[değiştir | kaynağı değiştir]

Üniversitenin eski kampüsün ana binasında kendi müzesi vardır. Ziyaretçiler Büyük Salon'u (kullanılmadığı zaman) ve eski "öğrenci hapishanesini" görebilirler.^[25]

Organizasyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Rektörlük, üniversitenin 'yürütme organı'dır' ve başkanlığını rektör Bernhard Eitel yapar. Rektörlük, merkezi yönetimin başı olan ve üniversitenin bütçesinden sorumlu olan Şansölye Holger Schroeter ile sırasıyla uluslararası ilişkiler, öğretim ve iletişim, araştırma ve yapıdan sorumlu üç rektör yardımcısından oluşur.

Senato üniversitenin 'yasama organı'dır. Rektör ve rektörlük üyelerinin yanı sıra fakülte dekan'ları, Üniversite Hastanesi tıbbi ve idari direktörleri ve üniversitenin fırsat eşitliği sorumlusu da resen senatördür. Diğer 20 senatör ise kotalar dahilinde sekiz üniversite profesörü; dört akademik personel; öğrenci topluluğu'nun dört delegesi ve üniversite yönetiminin dört çalışanı dört yıllık dönemler için seçilir.

Üniversite Konseyi, yukarıda adı geçen kuruluşların danışma kuruludur ve diğerlerinin yanı sıra, İsrail'in eski Almanya Büyükelçisi Avi Primor ve Alman endüstrilerinin CEO'larını kapsar.^[26]

Fakülteler[değiştir | kaynağı değiştir]

2003 yılındaki yapısal reformun ardından üniversite, çeşitli disiplinleri, bölümleri ve enstitüleri kapsayan 13 fakülte'den oluşmaktadır. Bologna Süreci'nin sonucu olarak, çoğu fakülte artık yeni Avrupa derece standardına uyum sağlamak için Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora dereceleri sunmaktadır. Baden-Württemberg Eyaleti tarafından yüksek lisans düzeyinde yapılan merkezi bir sınav olan Devlet Sınavı ile öğrencilerin hâlâ mezun olduğu hukuk, tıp, diş hekimliği ve eczacılık lisans programları dikkate değer istisnalardır.

İlişkili kurumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ortaklıklar[değiştir | kaynağı değiştir]

Üniversitenin ulusal ve uluslararası ortaklıkları vardır. Özellikle Heidelberg ve çevresinde bulunan aşağıdaki bağımsız araştırma enstitüleriyle araştırma ve eğitim alanında uzun süredir devam eden işbirliklerini sürdürür:

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]