Ertem Eğilmez

Ertem Eğilmez
Ertem Eğilmez
Doğum	18 Şubat 1929; Trabzon, Türkiye
Ölüm	21 Eylül 1989 (60 yaşında); İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul
Milliyet	Türk
Meslek	Yönetmen; Yapımcı; Senarist
Etkin yıllar	1959-1989
Çocuk(lar)	Canan Alev Ferit Ferdi (d. 1963)
Ödüller	Tüm Liste

Ertem Eğilmez (18 Şubat 1929, Trabzon - 21 Eylül 1989, İstanbul), Türk senarist, yapımcı ve yönetmen.^[1]

Geniş izleyici kitlesinin ilgisini çeken kalabalık kadrolu güldürüleriyle Türk sinemasında bir tarz oluşturan Eğilmez, meslek hayatı boyunca 44 film yönetti, 5 senaryo kaleme aldı ve 97 filmin yapımcılığını üstlendi. Aralarında Kemal Sunal, Münir Özkul, Adile Naşit, Şener Şen, Halit Akçatepe, Ayşen Gruda ve Zeki Alasya gibi oyuncuların Türk sinemasında varlık göstermesine öncülük etti.

Erken dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

18 Şubat 1929'da Trabzon'da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Konya'da tamamladı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra dükkân açıp bakkallık yaptı. Askerlik sonrasında, 1954'te Refik Erduran ile birlikte Çağlayan Yayınevi'ni kurdu. Aynı yıl yine Erduran ve Haldun Sel'le birlikte, birçok karikatüristin yetiştiği Tef adlı mizah dergisini çıkarmaya başladı. Yayın dünyasında çıkardığı cep kitapları ile bir devrim yaptı. Kemal Tahir’e, Mayk Hammer takma adıyla polisiye romanları yazdırdı. Cep kitapları işinde batınca Türkiye'nin ilk langırt makinelerini getirtti.^[2]

Sinemaya girişi[değiştir | kaynağı değiştir]

1961 yılında Efe ve 1964 yılında Arzu Film şirketini kurarak sinemacılığa başladı. 1961'de Yaman Gazeteci filmiyle yapımcılığa, 1964'te de Fatoş'un Fendi Tayfur'u Yendi ile yönetmenliğe adım attı. Bir Millet Uyanıyor'la 1967 Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde en iyi tarihsel film ödülünü kazandı.

Her türü denediyse de, çoğunlukla kolay izlenen ve geniş izleyici kitlesinin ilgisini çeken güldürüler yönetti. 1960'lı yıllardaki popüler aşk filmlerinin ardından, 1970'li yıllarda sevgi, dostluk ve güncel olayları güldürü öğesiyle kaynaştırdığı duygusal güldürülere yöneldi. Genellikle aynı oyuncu kadrosunu kullandığı ve ileride "Arzu Film Güldürüleri" diye adlandırılacak bu filmlerde zaman zaman toplumsal eleştiriye de yer veriyordu. Özellikle 1973'te çektiği Canım Kardeşim, insancıl tavrı, hüzünle güldürüyü kaynaştıran havası ve yer yer ulaştığı şiirsel anlatımıyla dikkati çeker.

Karakter oyuncularına başrol veren, Münir Özkul, Adile Naşit, Kemal Sunal, İlyas Salman, Halit Akçatepe, Zeki Alasya, Metin Akpınar, Şener Şen ve Ayşen Gruda gibi güldürü oyuncularının sinemada başarı kazanmalarında payı olan Eğilmez, filmleştirilmesi oldukça güç sayılan Rıfat Ilgaz'ın Hababam Sınıfı romanını 1975'te beyaz perdeye aktardı. Hababam Sınıfı'nın başarısı üzerine Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Hababam Sınıfı Uyanıyor, Hababam Sınıfı Tatilde ve son olarak da Hababam Sınıfı Güle Güle adlı dört devam filmi çekti.

1980-81 sezonunda Kanlı Nigar adlı müzikli oyunu sahneye koyan Eğilmez, bir süre uzak kaldığı sinemaya 1984'te Namuslu filmiyle geri döndü. 1980 yılında yaptığı Banker Bilo ve 1984 yılında yaptığı Namuslu filmleriyle, Türkiye’nin temel sorunlarını kendi mizahi bakış açısıyla ele aldı. Geniş ilgi gören Namuslu'yu, ticari açıdan başarısız olan Aşık Oldum (1986) ile gişede büyük bir başarı elde eden Arabesk (1988) izledi. 21 Eylül 1989'da İstanbul'da 60 yaşında hayatını kaybetti.^[3]

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	Yapım	Yıl	Yapım
1961	Yaman Gazeteci	1971	Emine
1962	Gençlik Hülyaları	1971	Tarkan: Viking Kanı
1962	Battı Balık	1971	Hayat Sevince Güzel
1962	Beş Kardeştiler	1972	Tarkan: Altın Madalyon
1963	İki Gemi Yanyana	1972	Tatlı Dillim
1964	Fatoş'un Fendi Tayfur'u Yendi	1972	Sev Kardeşim
1964	Kırk Küçük Anne	1972	Feryat
1964	Gözleri Ömre Bedel	1972	Karaoğlan Geliyor
1965	Kart Horoz	1973	Canım Kardeşim
1965	Helal Adanalı Celal	1973	Yalancı Yarim
1965	Sürtük	1973	Oh Olsun
1965	Senede Bir Gün	1973	Tarkan: Güçlü Kahraman
1965	Bilen Kazanıyor	1973	Babaların Günahı
1965	Taçsız Kral	1974	Ah Nerede
1966	Ölmeyen Aşk	1974	Mavi Boncuk
1966	Bir Millet Uyanıyor	1974	Salako
1966	Ben Bir Sokak Kadınıyım	1974	Köyden İndim Şehire
1966	Seni Seviyorum	1974	Salak Milyoner
1966	Denizciler Geliyor	1974	Hasret
1966	Allahaısmarladık Yavrum	1974	Boşver Arkadaş
1966	Seni Bekleyeceğim	1974	Kanlı Deniz
1967	Büyük Kin	1975	Bizim Aile
1967	Silahları Ellerinde Öldüler	1975	Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı
1967	Sürtüğün Kızı	1975	Delisin
1967	Ölünceye Kadar	1975	Hababam Sınıfı
1967	Yaşlı Gözler	1976	Aile Şerefi
1967	Ömre Bedel Kız	1976	Süt Kardeşler
1967	Kara Davut	1976	Hababam Sınıfı Uyanıyor
1967	Elveda	1976	Tosun Paşa
1968	Maskeli Beşlerin Dönüşü	1976	Öyle Olsun
1968	Gönüllü Kahramanlar	1977	Şaban Oğlu Şaban
1968	Nilgün	1977	Hababam Sınıfı Tatilde
1968	Sevemez Kimse Seni	1977	Gülen Gözler
1968	İngiliz Kemal	1977	Nehir
1968	Maskeli Beşler	1977	Cennetin Çocukları
1969	Allah'ın Arslanı Hazreti Ali	1977	Çöpçüler Kralı
1969	Mezarımı Taştan Oyun	1977	Şabanoğlu Şaban
1969	Fakir Kızı Leyla	1978	Neşeli Günler
1969	Boş Çerçeve	1978	Kibar Feyzo
1969	Ayşecik'le Ömercik	1978	Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor
1969	Çakırcalı Mehmet Efe	1978	Sultan
1969	Tarkan	1979	N'Olacak Şimdi
1970	Sürtük	1979	İsyan
1970	Küçük Hanımefendi	1979	Erkek Güzeli Sefil Bilo
1970	Tarkan: Gümüş Eyer	1980	Banker Bilo
1970	Seven Ne Yapmaz	1981	Hababam Sınıfı Güle Güle
1970	Kalbimin Efendisi	1983	Şekerpare
1970	Yavrum	1984	Namuslu
1970	Dikkat Kan Aranıyor	1985	Aşık Oldum
1971	Son Hıçkırık	1986	Milyarder
1971	Beyoğlu Güzeli	1988	Arabesk
1971	Senede Bir Gün

Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

1967: 4. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Tarihi Film - Bir Millet Uyanıyor
1970: 7. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Yönetmen - Kalbimin Efendisi
1972: 9. Altın Portakal Film Festivali - En İyi 2. Film - Sev Kardeşim
1989: 26. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü

Hakkındaki kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

2010: Filim Bir Adam Ertem Eğilmez, Cem Pekman, Agora Kitaplığı, ISBN 605-103-076-0

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Sinematürk' te Ertem Eğilmez". 6 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2023.
^ Nokta, Dergisi (1 Ekim 1989). "Bir Portre:Ertem Eğilmez". Nokta. Cilt Sayı 39. ss. Sayfa 32.
^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2009.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Beyazperde'de Ertem Eğilmez 2 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
IMDb'de Ertem Eğilmez
Sinemalar.com'da Ertem Eğilmez 20 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
SinemaTürk'te Ertem Eğilmez 8 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
TSA'de Ertem Eğilmez 7 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[sinematürk-1] "Sinematürk' te Ertem Eğilmez". 6 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2023.

[2] Nokta, Dergisi (1 Ekim 1989). "Bir Portre:Ertem Eğilmez". Nokta. Cilt Sayı 39. ss. Sayfa 32.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2009.

[1]

[2]

[3]

g t d Ertem Eğilmez'in yönettiği filmler
1960'lar	Fatoş'un Fendi Tayfur'u Yendi (1964) Senede Bir Gün (1965) Sürtük (1965) Helal Adanalı Celal (1965) Kart Horoz (1965) Seni Bekleyeceğim (1966) Seni Sevmiyorum (1966) Ben Bir Sokak Kadınıyım (1966) Bir Millet Uyanıyor (1966) Ömre Bedel Kız (1967) Yaşlı Gözler (1967) Ölünceye Kadar (1967) Sürtüğün Kızı (1967) İngiliz Kemal (1968) Sevemez Kimse Seni (1968) Nilgün (1968) Boş Çerçeve (1969)
1970'ler	Kalbimin Efendisi (1970) Küçük Hanımefendi (1970) Sürtük (1970) Senede Bir Gün (1971) Beyoğlu Güzeli (1971) Son Hıçkırık (1971) Sev Kardeşim (1972) Tatlı Dillim (1972) Oh Olsun (1973) Yalancı Yarim (1973) Canım Kardeşim (1973) Salak Milyoner Köyden İndim Şehire (1974) Mavi Boncuk (1974) Hababam Sınıfı (1975) Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı (1975) Hababam Sınıfı Uyanıyor (1976) Süt Kardeşler (1976) Gülen Gözler (1977) Hababam Sınıfı Tatilde (1977) Şaban Oğlu Şaban (1977) Erkek Güzeli Sefil Bilo (1979)
1980'ler	Banker Bilo (1980) Hababam Sınıfı Güle Güle (1981) Namuslu (1984) Aşık Oldum (1985) Arabesk (1988)

g t d Altın Portakal En İyi Yönetmen Ödülü
1964-1979	Halit Refiğ (1964) Atıf Yılmaz (1965) Memduh Ün (1966) Yılmaz Duru (1967) Yılmaz Duru (1968) Ertem Eğilmez (1970) Muzaffer Arslan (1971) Atıf Yılmaz (1972) Nejat Saydam (1973) Lütfi Ömer Akad (1974) Şerif Gören (1975) Atıf Yılmaz (1976) Zeki Ökten (1977) Atıf Yılmaz (1978) Yavuz Özkan (1979)
1980–1999	Zeki Ökten (1980) Erden Kıral (1981) Ömer Kavur (1982) Zeki Ökten (1983) Atıf Yılmaz (1984) Sinan Çetin (1985) Atıf Yılmaz (1986) Ömer Kavur (1987) Ömer Kavur (1988) Halit Refiğ (1989) Halit Refiğ, Yusuf Kurçenli (1990) Yavuz Özkan (1991) Tunç Okan (1992) Erden Kıral (1993) Yavuz Özkan (1994) Canan Gerede (1995) Tunç Başaran (1996) Ferzan Özpetek (1997) Serdar Akar (1998) Nuri Bilge Ceylan (1999)
2000-2019	Derviş Zaim (2000) Zeki Demirkubuz (2001) Nuri Bilge Ceylan (2002) Ömer Kavur (2003) Uğur Yücel (2004) Kutluğ Ataman (2005) Nuri Bilge Ceylan (2006) Fatih Akın (2007) Derviş Zaim (2008) Reha Erdem (2009) Seren Yüce (2010) Çiğdem Vitrinel (2011) Erdem Tepegöz (2012) Ramin Matin (2013) Onur Ünlü (2014) Tolga Karaçelik (2015) Ümit Köreken (2016) Ali Özel (2019)
2020-günümüz	Azra Deniz Okyay (2020) Tayfun Pirselimoğlu (2021) Emin Alper (2022)
Altın Portakal ** En İyi Film • En İyi Erkek • En İyi Kadın • En İyi Yönetmen • En İyi Kurgu • En İyi Müzik • En İyi Sanat Yönetmeni • En İyi Senaryo • En İyi Görüntü Yönetmeni

Ertem Eğilmez nedir?, Ertem Eğilmez anlamı nedir?, Ertem Eğilmez ne demektir?