Fatih Akın

Fatih Akın
Fatih Akın
	2023'te Fatih Akın
Doğum	25 Ağustos 1973 (50 yaşında); Hamburg, Almanya
Milliyet	Türk; Alman
Meslek	Yönetmen, senarist, yapımcı, oyuncu
Etkin yıllar	1995-günümüz
Evlilik	Monique Obermüller (e. 2004)
Çocuk(lar)	2

Fatih Akın (d. 25 Ağustos 1973, Hamburg), Türk-Alman yönetmen,^[1]^[2] senarist, yapımcı ve oyuncudur.^[3]^[4]^[5]

Hayatı ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Fatih Akın, 25 Ağustos 1973’te Hamburg’da Türk,^[6] göçmen bir ailenin ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi.^[7] Babası ve annesi fabrikada işçi olarak çalışıyordu. Ebeveynleri işteyken ağabeyi Cem Akın ve Fatih Akın’a Alman komşuları Lutz ve Bayan Meyer baktı.^[8]

Fatih Akın, henüz 12 yaşında kendi parasını kazanmaya başlar. Babası Mustafa Enver Akın’ın çalıştığı temizlik firmasında başlayan çalışma serüveni, 16 yaşına kadar çeşitli üretim bantlarında aldığı görevlerle devam eder. Lise yıllarında iyi denilebilecek bir öğrenci olmasa da yine de okulla ve Almancayla arası hep iyidir. Annesi Hadiye Akın’ın yazdırdığı halk oyunları kursu onun hayatında siyasi farkındalık yaratır. Burada çeşitli kavramlarla tanışır:^[9]

Annem tamamen apolitikti ve "Pazar günleri folklor kursları varmış, 14 yaşındaki oğlumu oraya yazdırayım bari" diye düşünmüştü. Birden Sünni, tutucu bir Müslüman olarak kendimi, yaşları 14 ile 20 arasında değişen, tamamı solcu olan, Kürt, Alevi, Şii Müslümanların arasında buluverdim. Aleviliğin ne olduğundan haberim bile yoktu.^[10]

“Bir yerlere ‘ait olmak’ gerektiğine” inanan Akın,^[11] Türk Boys çetesine kabul edilir. Tüm çete üyelerinin gerçek suçlara karışmasıyla Akın, bir başka çeteye, Home Boys’a katılır. Çetelerden ağabeyi Cem Akın sayesinde kurtulan Fatih Akın, bu dönemde sigara ve esrar içmeye başlar.^[9] Liseyi annesinin zoruyla bitirir. Bir metot oyuncusu olmak isteyen Akın, okulun tiyatro kolu aracılıyla Thalia Tiyatrosunun bir gençlik projesi olan Thalia Buluşmaları’na katılır. Çeşitli film ve dizilerde rol alır. 1994 yılında girdiği Hamburg Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Görsel İletişim Bölümünden 2000 yılında mezun olur.^[12] Hamburg Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde eğitim gördüğü sıralarda Wüste Film şirketiyle çalışmaya başlar, 1995’de ilk kısa filmi “Sensin”i yazıp yönetir. Bu filmle Hamburg Uluslararası Kısa Film Festivali’nde izleyici ödülünü kazanır.^[1] Bunu takiben, ikinci kısa metraj filmi ise 1996 yılında Türkiye’de çektiği “Ot”(Getürkt) olur. 17 Mart 1997’de Lünen Sinema Festivali’nde gösterilen film, birincilik ödülünü kazanır. Fatih Akın, 1998 yapımı ilk uzun metraj filmine “Kısa ve Acısız” (Kurz und Schmerzlos) adını verir.^[13]

Fatih Akın, 12 Şubat 2004’te Berlin Film Festivali’ndeki ilk gösterimi yapılan “Duvara Karşı” filmi ile dünya çapında bilinirlik kazandı.^[14] Akın, bu filmle Metin Erksan’ın “Susuz Yaz” filminden tam 40 yıl sonra “Altın Ayı” ödülünü kazanan ikinci Türk yönetmen olarak tarihe geçti.^[1] Mayıs 2005’te Cannes Film Festivali’nde jüri üyesi olarak yer aldı. Ekim 2005’te, öğrenim gördüğü Hamburg Güzel Sanatlar Yüksekokulunda konuk profesör oldu. 20 Temmuz 2006 günü Bremen’de “Yaşamın Kıyısında” filminin çekimlerine başladı. 23 Mayıs 2007’de Cannes’da filmin ilk gösterimi gerçekleştirildi. 4 Nisan 2008’de Aachen’da “Karl Madalyası”nı da kazandı. 15 Şubat 2010’da Fransız kültür bakanı “Sanat ve Edebiyat Şövalyesi Ödülü”nü verdi. Eylül 2010’da Venedik Film Festivali’nde jüri üyeliği yaptı. 4 Ekim 2010’da Christian Wulff tarafından “Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı”nı aldı.^[14]

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Filmler
Yıl	Başlık	Olarak				Notlar
Yıl	Başlık	Yönetmen	Senarist	Yapımcı	Oyuncu	Notlar
1994	Das Ende	Evet				Kısa film
1995	Sensin – Du bist es!	Evet	Evet			Kısa film
1996	Getürkt	Evet	Evet			Kısa film
1998	Kısa ve Acısız	Evet	Evet			Uzun metraj
1999	Black Souls				Evet	Uzun metraj
2000	Temmuz'da	Evet	Evet			Uzun metraj
2001	Wir haben vergessen zurückzukehren	Evet	Evet			Belgesel
2002	Solino	Evet				Uzun metraj
2004	Duvara Karşı	Evet	Evet	Evet		Uzun metraj
2004	Europäische Visionen (Die alten bösen Lieder)	Evet	Evet	Evet		Uzun metraj
2005	İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek	Evet	Evet	Evet		Belgesel
2005	Kebab Connection		Evet			Uzun metraj
2006	Takva			Evet		Uzun metraj
2007	Yaşamın Kıyısında	Evet	Evet	Evet		Uzun metraj
2008	Chiko			Evet		Uzun metraj
2008	1 1/2 Ritter – Auf der Suche nach der hinreißenden Herzelinde				Evet	Uzun metraj
2009	Aşka Ruhunu Kat	Evet	Evet	Evet		Uzun metraj
	Min Dît			Evet		Uzun metraj
	New York I Love You	Evet	Evet			Uzun metraj
	Der Name Murat Kurnaz (Deutschland 09)	Evet	Evet			Kısa film
2012	Garbage in The Garden of Eden	Evet		Evet		Belgesel
2014	Kesik	Evet	Evet	Evet		Uzun metraj
2016	Tschick	Evet	Evet			Uzun metraj
2017	Paramparça	Evet	Evet	Evet		Uzun metraj
2019	Altın Eldiven	Evet	Evet	Evet		Uzun metraj

Ödüllerinden Bazıları[değiştir | kaynağı değiştir]

1998: Bavyera Film Ödülleri, En İyi Genç Yönetmen (Kısa ve Acısız)
1998: Locarno Film Festivali, Bronz Leopar (Kısa ve Acısız)
2004: Berlin Film Festivali, Altın Ayı (Duvara Karşı)
2004: Avrupa Film Ödülleri, En İyi Film, İzleyici Ödülü (Duvara Karşı)
2007: 44. Altın Portakal Film Festivali, En İyi Yönetmen Ödülü (Yaşamın Kıyısında)
2007: Bavyera Film Ödülleri, En İyi Yönetmen (Yaşamın Kıyısında)
2007: Avrupa Sineması LUX Ödülü (Yaşamın Kıyısında)
2007: Cannes Film Festivali, En İyi Senaryo (Yaşamın Kıyısında)
2014: Douglas - Sirk Ödülü^[15]
2010: Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı^[16]
2018: Altın Küre Ödülleri, En İyi Yabancı Dilde Film (Paramparça)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d Eryılmaz, Recep (2012). "GÖÇMEN BİR YÖNETMENİN OBJEKTİFİNDEN SILA OLGUSU: FATİH AKIN SİNEMASI ÜZERİNE BAĞLAMSAL BİR İNCELEME". Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 5 (2). ss. 4-5.
^ Aytemiz, Pelin (2019). "THE UNCANNY HOMES OF FATİH AKIN'S HEAD-ON". Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 7 (1). s. 46.
^ Kalpaklı, Fatma (Ocak 2019). "Xenophobia in Aus Dem Nichts". III. International Germany-Turkey Relations Symposium Proceedings Book. Würzburg: IKG Yayınevi. ss. 250-258. ISBN 978-3-00-061968-7.
^ Karabağ, Çağla (2009). "Intercultural Encounters in Fatih Akın's Films". Klaus Roth, Robert Hayden (Ed.). Migration In, From, and to Southeastern Europe: Historical and cultural aspects. LIT Verlag. s. 181.
^ Hıdıroğlu, İrfan; Yıldırım, Elif (2018). "Fatih Akın Filmlerinde Geleneksel Simgelerin Temsili". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22 (3). ss. 1381-1382.
^ Özgür, Özlem; Yıldız, Sevil (2020). "Aksanlı Sinemanın İzleklerinden Hukuk Mücadelesi ve Adalet Arayışına Keskin Bir Manevra: Paramparça Filmi Üzerine Alımlama Çalışması". Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. Cilt 34. s. 404. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.
^ Kulish, Nicholas (6 Ocak 2008). "A hand that links Germans and Turks". The New York Times (İngilizce). 17 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Akın, Fatih; Töteberg, Michael; Behrens, Volker; Tut, Barış (2013). Sinema, Benim Memleketim. 1. baskı. İstanbul: Doğan kitap. ss. 1-13. ISBN 978-605-09-1417-7.
^ ^a ^b Yıldırım 2015, s. 69
^ Akin, Fatih; Töteberg, Michael; Behrens, Volker; Tut, Barış (2013). Fatih Akın, sinema, benim memleketim: filmlerimin öyküsü. 1. baskı. İstanbul: Doğan kitap. s. 24. ISBN 978-605-09-1417-7.
^ Akin, Fatih; Töteberg, Michael; Behrens, Volker; Tut, Barış (2013). Fatih Akın, sinema, benim memleketim: filmlerimin öyküsü. 1. baskı. İstanbul: Doğan kitap. s. 25. ISBN 978-605-09-1417-7.
^ Terzi, Şermin (30 Eylül 2012). "İntikam değil bir inat filmi". Hürriyet. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015.
^ Yıldırım 2015, s. 70
^ ^a ^b Yıldırım 2015, s. 71
^ "Fatih Akın'a ödül". NTVMSNBC.com. 28 Eylül 2014. 28 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2014.
^ "Orden für Riemann und Akin". bz-berlin.de. 4 Ekim 2010. 29 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2018. (Almanca)

Genel[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıldırım, Elif (2015), "Bir auteur yönetmen olarak Fatih Akın sineması", Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Fatih Akın
SinemaTürk'te Fatih Akın
"Fatih Akın". TSA. 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023.
Beyazperde'de Fatih Akın
Sinemalar.com'da Fatih Akın

[:0-1] Eryılmaz, Recep (2012). "GÖÇMEN BİR YÖNETMENİN OBJEKTİFİNDEN SILA OLGUSU: FATİH AKIN SİNEMASI ÜZERİNE BAĞLAMSAL BİR İNCELEME". Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 5 (2). ss. 4-5.

[2] Aytemiz, Pelin (2019). "THE UNCANNY HOMES OF FATİH AKIN'S HEAD-ON". Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi. 7 (1). s. 46.

[3] Kalpaklı, Fatma (Ocak 2019). "Xenophobia in Aus Dem Nichts". III. International Germany-Turkey Relations Symposium Proceedings Book. Würzburg: IKG Yayınevi. ss. 250-258. ISBN 978-3-00-061968-7.

[4] Karabağ, Çağla (2009). "Intercultural Encounters in Fatih Akın's Films". Klaus Roth, Robert Hayden (Ed.). Migration In, From, and to Southeastern Europe: Historical and cultural aspects. LIT Verlag. s. 181.

[5] Hıdıroğlu, İrfan; Yıldırım, Elif (2018). "Fatih Akın Filmlerinde Geleneksel Simgelerin Temsili". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22 (3). ss. 1381-1382.

[6] Özgür, Özlem; Yıldız, Sevil (2020). "Aksanlı Sinemanın İzleklerinden Hukuk Mücadelesi ve Adalet Arayışına Keskin Bir Manevra: Paramparça Filmi Üzerine Alımlama Çalışması". Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. Cilt 34. s. 404. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.

[7] Kulish, Nicholas (6 Ocak 2008). "A hand that links Germans and Turks". The New York Times (İngilizce). 17 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[8] Akın, Fatih; Töteberg, Michael; Behrens, Volker; Tut, Barış (2013). Sinema, Benim Memleketim. 1. baskı. İstanbul: Doğan kitap. ss. 1-13. ISBN 978-605-09-1417-7.

[:1-9] Yıldırım 2015, s. 69

[10] Akin, Fatih; Töteberg, Michael; Behrens, Volker; Tut, Barış (2013). Fatih Akın, sinema, benim memleketim: filmlerimin öyküsü. 1. baskı. İstanbul: Doğan kitap. s. 24. ISBN 978-605-09-1417-7.

[11] Akin, Fatih; Töteberg, Michael; Behrens, Volker; Tut, Barış (2013). Fatih Akın, sinema, benim memleketim: filmlerimin öyküsü. 1. baskı. İstanbul: Doğan kitap. s. 25. ISBN 978-605-09-1417-7.

[12] Terzi, Şermin (30 Eylül 2012). "İntikam değil bir inat filmi". Hürriyet. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2015.

[13] Yıldırım 2015, s. 70

[:2-14] Yıldırım 2015, s. 71

[15] "Fatih Akın'a ödül". NTVMSNBC.com. 28 Eylül 2014. 28 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2014.

[16] "Orden für Riemann und Akin". bz-berlin.de. 4 Ekim 2010. 29 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2018. (Almanca)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

g t d Fatih Akın'ın yönettiği filmler
Film	Kısa ve Acısız (1998) Temmuz'da (2000) Solino (2002) Duvara Karşı (2004) Yaşamın Kıyısında (2007) Aşka Ruhunu Kat (2009) Kesik (2014) Tschick (2016) Paramparça (2017) Altın Eldiven (2019)
Belgesel	Denk ich an Deutschland - Wir haben vergessen zurückzukehren (2001) İstanbul Hatırası: Köprüyü Geçmek (2005) Der Müll im Garten Eden (2012)
Kısa film	Sensin... You're the One! (1995) Weed (1996) Visions of Europe (2004) New York, I Love You (2008)

g t d Altın Portakal En İyi Yönetmen Ödülü
1964-1979	Halit Refiğ (1964) Atıf Yılmaz (1965) Memduh Ün (1966) Yılmaz Duru (1967) Yılmaz Duru (1968) Ertem Eğilmez (1970) Muzaffer Arslan (1971) Atıf Yılmaz (1972) Nejat Saydam (1973) Lütfi Ömer Akad (1974) Şerif Gören (1975) Atıf Yılmaz (1976) Zeki Ökten (1977) Atıf Yılmaz (1978) Yavuz Özkan (1979)
1980–1999	Zeki Ökten (1980) Erden Kıral (1981) Ömer Kavur (1982) Zeki Ökten (1983) Atıf Yılmaz (1984) Sinan Çetin (1985) Atıf Yılmaz (1986) Ömer Kavur (1987) Ömer Kavur (1988) Halit Refiğ (1989) Halit Refiğ, Yusuf Kurçenli (1990) Yavuz Özkan (1991) Tunç Okan (1992) Erden Kıral (1993) Yavuz Özkan (1994) Canan Gerede (1995) Tunç Başaran (1996) Ferzan Özpetek (1997) Serdar Akar (1998) Nuri Bilge Ceylan (1999)
2000-2019	Derviş Zaim (2000) Zeki Demirkubuz (2001) Nuri Bilge Ceylan (2002) Ömer Kavur (2003) Uğur Yücel (2004) Kutluğ Ataman (2005) Nuri Bilge Ceylan (2006) Fatih Akın (2007) Derviş Zaim (2008) Reha Erdem (2009) Seren Yüce (2010) Çiğdem Vitrinel (2011) Erdem Tepegöz (2012) Ramin Matin (2013) Onur Ünlü (2014) Tolga Karaçelik (2015) Ümit Köreken (2016) Ali Özel (2019)
2020-günümüz	Azra Deniz Okyay (2020) Tayfun Pirselimoğlu (2021) Emin Alper (2022)
Altın Portakal ** En İyi Film • En İyi Erkek • En İyi Kadın • En İyi Yönetmen • En İyi Kurgu • En İyi Müzik • En İyi Sanat Yönetmeni • En İyi Senaryo • En İyi Görüntü Yönetmeni

Fatih Akın nedir?, Fatih Akın anlamı nedir?, Fatih Akın ne demektir?