Afrofütürizm, Afrika diasporası kültürünün bilim ve teknoloji ile kesişimini araştıran bir kültürel bir estetik ve bilim ve tarih felsefesidir. Afrika diasporasının temalarını ve endişelerini teknokültür ve spekülatif kurgu yoluyla ele alır ve Afro-diasporik deneyimlerden kaynaklanan siyah gelecekleri tasavvur etme konusunda ortak bir ilgiye sahip bir dizi medya ve sanatçıyı kapsar.^[1] Afrofütürizm en çok bilim kurgu ile ilişkilendirilirken, fantezi, alternatif tarih ve büyülü gerçekçilik gibi diğer spekülatif türleri de kapsayabilir.^[2] Terim, 1993 yılında bir Amerikan Kültür eleştirmeni olan Mark Dery tarafından icat edildi^[3] ve 1990'ların sonlarında Alondra Nelson liderliğindeki konuşmalar aracılığıyla keşfedildi.^[4]

Afrofuturism : The World of Black Sci-Fi and Fantasy Culture kitabının yazarı Ytasha L. Womack, bunu "hayal gücü, teknoloji, gelecek ve özgürlüğün kesişimi" olarak tanımlıyor.^[5] Ayrıca küratör Ingrid LaFleur'un bunu "olası gelecekleri siyahi bir kültürel mercekle hayal etmenin bir yolu" olarak tanımlayan bir alıntısıyla devam ediyor.^[6] Kathy Brown, Bennett Capers'ın 2019 çalışmasını, Afrofuturism'in "sıkıntılı bir geçmişe, sıkıntılı bir şimdiye sahipken, ancak yine de gelecekte gelişmeyi dört gözle beklerken, ileriyi düşünmenin yanı sıra geriye dönük düşünme" ile ilgili olduğunu belirterek yorumluyor.^[7] Diğerleri, türün teknolojiyi, Afrika kültürünü ve "diğer etkileri" bir araya getiren "akıcı ve şekillendirilebilir" olduğunu söylediler.^[8]

Yeni ufuklar açan Afrofütüristik eserler arasında Samuel R. Delany ve Octavia Butler'ın romanları; Jean-Michel Basquiat ve Angelbert Metoyer'in tuvalleri ve Renée Cox'un fotoğrafları; Parlamento-Funkadelic'in açıkça dünya dışı mitosu, Herbie Hancock'un Robert Springett ve diğer görsel sanatçılarla ortaklığı, sentezleyicilerin kullanımını geliştirirken, Jonzun Crew, Warp 9, Deltron 3030, Kool Keith, Sun Ra ve Marvel Comics süper kahramanı Black panter yer alır.^{[9][10][11][12]}

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

20. yüzyılın ortalarından sonlarına kadar gelişme[değiştir | kaynağı değiştir]

Müzikte afrofütürizm, karanlık ve boşluk konusuna odaklanan, geleneksel olmayan bir müzik diasporasını temsil eder.^[13]

Afrofütürizm geriye dönük olarak da uygulanan bir etiket olarak George Clinton ve grupları Parlamento ve Funkadelic, başyapıtı Mothership Connection ve ardından Dr. Funkenstein'ın Klonları, P-Funk Dünya Turu, Funkentelechy Vs. Plasebo Sendromu ve Motor Ganimet İlişkisi'ne de uygulanmıştır. Bu aynı zamanda Jimi Hendrix'in Electric Ladyland ve " Third Stone from the Sun " gibi çalışmaları için de geçerlidir.^[14][15][16]

Miles Davis tarafından elektrikli klavyeler kullanmaya teşvik edilen Herbie Hancock, aletlere olan zevkini hızla elektrikli ve sentezlenmiş seslere yönelik bir beğeniye dönüştürdü. Bunu 1970'ler ve 1980'ler boyunca solo kariyerinde yaptı, aynı zamanda grubu için kabile isimlerini benimsedi ve müziğinde tekno-ilkel bir yönde giderek artan bir şekilde elektroniği kullandı. Robert Springett, Victor Moscoso ve Nobuyuki Nakanishi gibi sanatçıları içeren plak kapakları bu estetiğin çok önemli bir unsuruydu.^{[17][18][19][20][21]}

1975'te Japon sanatçı Tadanori Yokoo, Afrikalı-Amerikalı caz müzisyeni Miles Davis'in canlı albümü Agharta'nın kapak resmi tasarımında ileri bir medeniyeti tasvir etmek için bilim kurgu unsurlarını Doğu yeraltı mitleriyle birlikte kullandı.^[22]

Tipik olarak Afrofuturist gelenek içinde çalıştığı veya ondan büyük ölçüde etkilendiği düşünülen diğer müzisyenler arasında reggae yapımcıları Lee "Scratch" Perry ve Scientist, hip-hop sanatçıları Afrika Bambaataa ve Tricky, elektronik müzisyenler Larry Heard, A Guy Called Gerald, Juan Atkins, Jeff Mills,^[23] Newcleus^[24] ve "80'lerin başındaki beatbox afrofütürizminin mihenk taşı" olarak tanımlanan "Light Years Away" in yazarları Lotti Golden & Richard Scher yer alır.^[25]

1980'lerde, gelişen Detroit tekno sahnesi, Detroit'in banliyö siyahi topluluğuna özgü fütürist bir vizyon da geliştirdi.^[26]

Yeni nesil sanatçılar ana akım Afrofütürist müzik yaratıyor - örneğin, Janelle Monáe, Outkast, Missy Elliott ve Erykah Badu .^[27][28]

1990'larda kültürel eleştiri[değiştir | kaynağı değiştir]

1990'ların başında Mark Dery, 1993 tarihli "Geleceğe Siyah" makalesinde,^[3] Afro-Amerikan bilimkurguda yaygın olarak gördüğü özellikler hakkında yazmaya başladı. Dery, bu olguya Afrofütürizm adını verdi.^[29] Alondra Nelson, Greg Tate, Tricia Rose, Kodwo Eshun ve diğerleri gibi akademisyenler Afrofütürist sanat hakkında yazılar yazmıştır.^[1] Bir röportajda Alondra Nelson, Afrofütürizmi, siyahların yabancılaşma temalarını ve ütopik bir gelecek özlemlerini kapsayan konu konumuna bakmanın bir yolu olarak açıkladı. "Uzaylı" veya "öteki" fikri sıklıkla araştırılan bir temadır.

Ek olarak Nelson, ırk, erişim ve teknoloji etrafındaki tartışmaların genellikle sözde " dijital uçurum " hakkında eleştirel olmayan iddiaları desteklediğini söylüyor.^[30] Nelson, dijital uçurumun, ırksal ve ekonomik eşitsizlik ile teknolojiye sınırlı erişim arasındaki ilişkiyi aşırı vurguladığı ve daha sonra bu ilişkinin, "teknolojik olarak yönlendirilen ilerleme kayıtlarına her zaman karşıt olduğu gibi" siyahlığı inşa etmeye başladığı görüşündedir.

21'inci yüzyıl[değiştir | kaynağı değiştir]

Çağdaş Afrofuturizm'in "kozmogoni, kozmoloji ve spekülatif felsefe" gibi metafizik alanlarla ilgilendiği kaydedildi.^[31] Solange Knowles,^[32] Rihanna ve Beyoncé dahil olmak üzere yeni nesil kayıt sanatçıları müzikleri ve modalarıyla Afrofütürizmi benimsedi . Erykah Badu, Missy Elliott ve Janelle Monáe gibi diğer sanatçılar, tarzlarına cyborg ve metalik görsellerin kullanımını dahil ederek bu temaları genişlettiler.^[27] Afrofuturist olarak nitelendirilen diğer 21. yüzyıl müzisyenleri arasında şarkıcı FKA Twigs,^[27] müzik ikilisi Ibeyi,^[33] DJ/yapımcı Ras G ve müzisyen ve film yapımcısı Flying Lotus yer alıyor.^[34][35]

Janelle Monáe, Afrofuturist temaları kentsel çağdaş müziğin ön saflarına geri getirmek için bilinçli bir çaba sarf etti. Dikkate değer çalışmaları arasında, siborglar ve moda endüstrisi aracılığıyla kölelik ve özgürlük dünyalarını keşfeden "Prime Time"^[36] ve "Many Moons"^[37] adlı müzik videoları yer alıyor.^[38][39] Metropolis'ten ilham alan ve Gizli bir topluluk olan Great Divide ile baskıya karşı bir isyanı kışkırtan alter-egosu Cindi Mayweather'ı kullanarak Afrofuturist funk'ı yeni bir neo-Afrofuturizme dönüştürmekle tanınır. Bu ArchAndroid rolü, Afrikalı-Amerikalıları Dünya'nın baskıcı doğasından kurtaran dünya dışı varlıklar olarak kendi görsellerini yaratan eski Afrofütürist figürler Sun Ra ve George Clinton'ı yansıtıyor. Diğer etkiler arasında Blade Runner ve Star Wars sayılabilir.^[40] Afrofuturist olarak kabul edilen milenyumun başlangıcından bu yana ortaya çıkan diğer müzik sanatçıları arasında dBridge, SBTRKT, Shabazz Palaces, Heavyweight Dub Champion,^[23] ve Drexciya (Gerald Donald ile birlikte) bulunmaktadır.^[41]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• Siyah bilim kurgu
• Siberpunk
• Renkli yazarlardan spekülatif kurgu
• Vibranyum

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Daha fazla okuma[değiştir | kaynağı değiştir]

• Anderson; Jones, Charles E., (Ed.) (2015). Afrofuturism 2.0: The Rise of Astro-Blackness. Lexington Books. ISBN 978-1498510509. 
• Barr, Marleen S. (2008). Afro-future females: Black writers chart science fiction's newest new-wave trajectory. Columbus: Ohio State University Press. ISBN 9780814210789. 
• Rone Shavers, Bould, Mark, (Ed.) (July 2007). "Special Issue on Afrofuturism". Science Fiction Studies. 34 (2). 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023. 
• Dauphin, Gary (2006). "They Came Before the Matrix". 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.  (Afrofuturist Film)
• Dery, Mark, (Ed.) (1994). "Black to the future: interviews with Samuel R. Delany, Greg Tate, and Tricia Rose". Flame wars: the discourse of cyberculture. Duke University Press. ISBN 9780822315407.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• "Afrofuturism and Post-Soul Possibility in Black Popular Music". African American Review. 41 (4): 695-707. 2007. doi:10.2307/25426985.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• "Believe the Hype: Hype Williams and Afrofuturist Filmmaking". Refractory: A Journal of Entertainment Media. 4. 2003. 15 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2014.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• More brilliant than the sun: adventures in sonic fiction. Quartet Books. 1998. ISBN 9780704380257.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• INFINITUM: An Afrofuturist Tale. HarperCollins Amistad. 2020. ISBN 9780062964083. 23 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• Eshun (2003). "Further Considerations of Afrofuturism". CR: The New Centennial Review. 3 (2): 287-302. doi:10.1353/ncr.2003.0021. 
• "What is Afrofuturism? (series)". Aker: Futuristically Ancient. 4 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• "What is Afrofuturist Art?" (PDF). April 2004. 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• "Special issue on Technology and Black Music in the Americas". Journal of the Society for American Music. 2 (2). 2008. 10 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2023.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• "'Africa As an Alien Future': The Middle Passage, Afrofuturism, and Postcolonial Waterworlds". Amerikastudien / American Studies. 45 (4): 555-566. 2000.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• Nelson, Alondra (Spring 2000). "Afrofuturism: Past-Future Visions." Color Lines: 34–37.
• Nelson, Alondra, (Ed.) (3 Haziran 2002). Afrofuturism: A Special Issue of Social Text. Duke University Press. ISBN 978-0822365457.  r eksik |soyadı1= (yardım)
• "What is Afrofuturism?". AuthorsDen. 27 Şubat 2002. 29 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• "Lil Wayne, Tha Carter III, and the Afronaut invasion". Slate. 20 Haziran 2008. 26 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2014.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• Thomas, Sheree, (Ed.) (2000). Dark Matter: A Century of Speculative Fiction from the African Diaspora. Warner Aspect. ISBN 0446525839.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım) Dark Matter
• Thomas, Sheree, (Ed.) (2004). Dark Matter: Reading the Bones. Warner Aspect. ISBN 0446693774.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım) Dark Matter: Reading the Bones
• Afrofuturism: The World of Black Sci-Fi and Fantasy Culture. Chicago Review Press. 1 Ekim 2013. ISBN 9781613747964.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
• Yaszek (June 2005). "An Afrofuturist Reading of Ralph Ellison's Invisible Man". Rethinking History. 9 (2–3): 297-313. doi:10.1080/13642520500149202. 

Daha fazla okuma[değiştir | kaynağı değiştir]

• Elizabeth Hamilton (15 Mart 2022). "Alma Thomas Was the Godmother of Afrofutureism". Harpers Bazaar. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Afrofuturism.net 27 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Afrofütürizm - Edebi ve Eleştirel Teori - Oxford Bibliyografyaları 16 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Siyah(lar) Geleceğe – Fransızca 30 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Şablon:Speculative fiction all