Buşatlı Mustafa Paşa

İşkodralı Mustafa Paşa
İşkodralı Mustafa Paşa
İşkodra paşası
	Görev süresi; 1810-1831
Yerine geldiği	Buşatlı İbrahim Paşa
Ankara valisi
	Görev süresi; 1846-1852
Hersek valisi
	Görev süresi; 1852 - ?
Kişisel bilgiler
Doğum	1797; İşkodra, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	27 Mayıs 1860; Medine, Osmanlı İmparatorluğu

İşkodralı Mustafa Paşa veya Buşatlı Mustafa Paşa (1797-27 Mayıs 1860), Osmanlı paşası.^[1]

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Buşatlı Mustafa Paşa, 1797 yılında İşkodra'da doğdu. Güçlü Kara Mahmud Paşa'nın kardeşiydi. Amcası İbrahim Paşa'nın yerine 1812'de vezir ünvanı aldı ve bağımsız bir hükümdar olarak İşkodra Paşalığı'nı yönetmeye devam etti.^[1]

1820 yılında Berat Sancağı kendisine tahsis edildi.^[1]

Mustafa Paşa, Yunan Bağımsızlık Savaşı sırasında Osmanlı birliklerine önderlik etti. 1823'te Batı Yunanistan'da 8.000 askerden oluşan bir sefer, Mustafa Paşa ve Ömer Viryoni Paşa tarafından yönetildi.^[2]^[3] 24 Ağustos 1823'te Markos Boçaris ve 350 Suliyot, Karpenisi yakınlarında Mustafa Paşa'nın ordusuna saldırarak^[2]^[4] Osmanlı ilerlemesini durdurmaya çalıştı.^[3] Boçaris, çatışmada öldürüldüyse de savaş Osmanlı yenilgisiyle sonuçlandı.^[4]

1824'te Ohri ve Elbasan sancakları kendisine tahsis edildi ve kendisine serasker unvanı verildi.^[1]

Babası Mustafa, daha fazla bağımsızlığı hedeflemişti ve II. Mahmud'un Osmanlı askeri reform çabaları onu kalıtsal hak ve ayrıcalıklarından mahrum etmekle tehdit ettiğinde, padişaha düşman oldu ve Sırp Prensi Miloš Obrenović, hoşnutsuz Boşnaklar ve Kavalalı Mehmed Ali Paşa ile dostane ilişkiler sürdürdü.^[1] Böylece, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ilk aşamasında pasifti, ancak Mayıs 1829'da birlikleriyle birlikte Tuna'da göründü, daha sonra aktif rol almadan Sofya ve Filibe'ye devam etti.^[1]

1831'de egemenliğinin ilan edildiğini öğrenen Mustafa Paşa, Osmanlılara karşı bir Arnavut Müslüman ittifakı topladı ve Sırpları Niş karşılığında savaşmaya davet etti.^[5]

Barışın sonuçlanmasıyla Babıali, 1831'de Mustafa'dan Dukagin, Debre, Elbasan, Ohri ve Tırgovişte kazalarını Sadrazam Reşid Mehmed Paşa'ya devretmesini ve İşkodra'da bazı reformların yapılmasını istedi. Mustafa direndi ve Miloš Obrenović'in maddi ve manevi desteğiyle 1831 Mart ortalarında Sadrazam'a karşı bir ordunun başına geçti. Reformlara karşı çıkan kuzey Arnavutluk ve Kosova'nın diğer paşaları da kendisine katıldı.^[1] İsyancılar, Sofya'yı işgal etmek de dahil olmak üzere bazı başarılar elde ettiler, ancak 1831 Mayıs'ının başında Sadrazam'ın düzenli birlikleri tarafından Üsküp'te bozguna uğradılar.^[1] Mustafa, Üsküp ve Prizren üzerinden geri çekildi ve Üsküdar'da tahkim etti.^[1] Altı aylık bir kuşatmadan sonra 10 Kasım 1831'de teslim oldu.^[1] Metternich'in dilekçesi üzerine affedildi ve İstanbul'a götürüldü.^[1]

15 yıl sonra tekrar Ankara Eyaleti'ne vali oldu.^[1] Daha sonra Hersek Eyaleti valisi olarak atandı ve 22 Mayıs 1853'te ortaya çıktı.^[6] Sırp kaynaklarına göre adildi ve eğer biri haksızlığa uğrarsa, geçmesine izin verebilirdi. Görevi sırasında haydut çeteleri, Mostar'da gece yakalanıp öldürüleceğinden korkacak kadar çoğaldı.^[6]

Son görevi, 27 Mayıs 1860'ta öldüğü Medine'deydi.^[1]

Saraybosnalı Molla Mustafa Başeski tarafından kendisine bir kaside yazılmıştır.^[7]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m First Encyclopaedia of Islam: 1913-1936. BRILL. 1993. s. 765. ISBN 90-04-09796-1. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
^ ^a ^b Finlay George, History of the Greek Revolution, volume II, page 6-9
^ ^a ^b Dakin, Douglas (1 Ocak 1973). The Greek Struggle for Independence, 1821-1833. University of California Press. s. 99. ISBN 978-0-520-02342-0.
^ ^a ^b Elsie, Robert (24 Aralık 2012). A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B.Tauris. ss. 44-. ISBN 978-1-78076-431-3. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
^ Bitis, Alexander (2000). 'THE RUSSIAN ARMY AND THE EASTERN QUESTION, 1821-34' Ph.D. ALEXANDER BITIS THE LONDON SCHOOL OF ECONOMICS AND POLITICAL SCIENCE (PDF) (The southern Albanians were eventually overcome but the real challenge lay in the north where the unpredictable Mustapha ruled over the powerful Pashalik of Skodra. Informed in January 1831 that his rule was terminated, Mustapha decided to fight. His idea was to construct a broad alliance of all the Balkan Muslims who opposed the Sultan’s European-style reforms as well as the Serbs, whom he offered the town of Nish as an incentivetofight. bas.). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
^ ^a ^b Prokopije Čokorilo; Joanikije Pamučina; Staka Skenderova (1976). Ljetopisi (Sırpça). Veselin Masleša. s. 69. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
^ Filan, Kerima (2021). "Molla Mustafa Bašeskija". Thomas, David; Chesworth, John A. (Ed.). Christian Muslim relations: a bibliographical history. Volume 18, The Ottoman Empire (1800-1914) (İngilizce). London,Leiden: Brill. s. 85-86. ISBN 978-90-04-46027-0.

Siyasi görevi
Önce gelen: Buşatlı İbrahim Paşa	İşkodra paşası 1810-1831	Sonra gelen: Sonra gelen yoktur.

[FEI-1] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m First Encyclopaedia of Islam: 1913-1936. BRILL. 1993. s. 765. ISBN 90-04-09796-1. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[Finlay_George_page_6-9-2] Finlay George, History of the Greek Revolution, volume II, page 6-9

[Dakin1973-3] Dakin, Douglas (1 Ocak 1973). The Greek Struggle for Independence, 1821-1833. University of California Press. s. 99. ISBN 978-0-520-02342-0.

[Elsie2012-4] Elsie, Robert (24 Aralık 2012). A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B.Tauris. ss. 44-. ISBN 978-1-78076-431-3. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[5] Bitis, Alexander (2000). 'THE RUSSIAN ARMY AND THE EASTERN QUESTION, 1821-34' Ph.D. ALEXANDER BITIS THE LONDON SCHOOL OF ECONOMICS AND POLITICAL SCIENCE (PDF) (The southern Albanians were eventually overcome but the real challenge lay in the north where the unpredictable Mustapha ruled over the powerful Pashalik of Skodra. Informed in January 1831 that his rule was terminated, Mustapha decided to fight. His idea was to construct a broad alliance of all the Balkan Muslims who opposed the Sultan’s European-style reforms as well as the Serbs, whom he offered the town of Nish as an incentivetofight. bas.). 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[ČokoriloPamučina1976-6] Prokopije Čokorilo; Joanikije Pamučina; Staka Skenderova (1976). Ljetopisi (Sırpça). Veselin Masleša. s. 69. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.

[7] Filan, Kerima (2021). "Molla Mustafa Bašeskija". Thomas, David; Chesworth, John A. (Ed.). Christian Muslim relations: a bibliographical history. Volume 18, The Ottoman Empire (1800-1914) (İngilizce). London,Leiden: Brill. s. 85-86. ISBN 978-90-04-46027-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Buşatlı Mustafa Paşa Nedir?