Bu madde önerilmeyen biçimde kaynaklandırılmıştır. Gösterilen kaynaklar kaynak gösterme şablonları kullanılarak dipnot belirtme biçemine uygun olarak düzenlenmelidir. (Şubat 2024) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Bağcılar
İlçe
Yukarıdan aşağıya: Bağcılar Meydanı • Molla Gürani Parkında kış • Eston Kirazlı Evleri • Altınbaş Üniversitesi • T1 Kabataş-Bağcılar Tramvayı
Bağcılar'ın İstanbul'daki konumu
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	İstanbul
Coğrafi bölge	Marmara
İdare
• Kaymakam	Abdullah Uçgun
• Belediye başkanı	Abdullah Özdemir (Ak Parti)
Yüzölçümü
• Toplam	22 km²
Rakım	90 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	734,369
• Kır	-
• Şehir	737.206
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	34200
İl alan kodu	212
İl plaka kodu	34
Resmî site bagcilar.gov.tr bagcilar.bel.tr

Bağcılar, İstanbul Avrupa Yakası'nda bir ilçedir. İstanbul'un ilçeleri arasında en fazla nüfusa sahip 5. ilçedir. Ulaşım açısından zengin bir ilçedir. Bağcılar'ın 2023 yılında nüfusu 719.071^[3] olmuştur.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı Dönemi Bağcılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağcılar Belediyesi'nin düzenlemiş olduğu "Köyden Kente Geçmişten Geleceğe Bağcılar" adlı kitabın tanıtım konferansında Bağcılar'ın bilinen tarihi ve keşfedilen yeni bilgiler detaylıca açıklanmıştır.

Bağcılar'ın 143 yıl önceki fotoğraflarına ulaşılmıştır. Genç Osman'ın 403 yıl önce Bağcılar ilçe merkezi bölgesinde cami yaptırdığı bilinmektedir.^[4] Halihazırda Bağcılar'ın merkezine sınırda bulunan Güngören ilçe sınırında kalmış yine Genç Osman'ın yaptırmış olduğu 400 yıllık bir cami bulunmaktadır.

İlçede tahrip olsa da bilinen tarihi eserler mevcuttur. Bağcılar ilçesinin askeri alanında bulunan su kemerleri zamanında İstanbul şehrinin su ihtiyacını karşılamakla görevliydi. Bağcılar'da İstanbul'a gelen tüccarların İstanbul'a giriş izni aldığı kaşıkçı hanının da varlığı bilinmektedir. Bağcılar ilçesinde varlığını sürdüren en eski tarihi yapılardan birisi de Mahmutbey Mahallesinde bulunan tarihi çeşmelerdir. Bu çeşmeler zamanında Osmanlı padişahları tarafından İstanbul'un çeşitli yerlerine yaptırılmıştır.

Bağcılar ismi üzüm bağlarının çokluğu sebebiyle verilmiş, Bağcılar belde olunca Yeşilbağ olarak değiştirilmiş ve Bağcılar ilçe olunca Bağcılar ismi tekrar verilmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]} Osmanlı dönemi gayrimüslimlerin yoğunlukta olduğu Bağcılar'ın eski ismi Çıfıtburgaz (Yahudburgaz)'dır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Cumhuriyet Dönemi Bağcılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağcılar, Osmanlı döneminde Rum ahalinin yaşadığı Mahmutbey Nahiyesi'nin köylerinden biridir.

Mahmutbey Nahiyesi İstanbul'un en eski yerleşim merkezlerinden olup 11 köyün kendisine bağlı olduğu bir yerleşim merkezi idi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstatistik Müdürlüğü'nce "İstanbul Şehri İstatistik Yıllığı 1930-31" adlı eserde bu köylerden altı tanesinin isimleri şunlardır: Avaz Köyü, Ayapa Köyü, Ayayorgi Köyü, Çıfıtburgaz Köyü, Vidoz Köyü ve Yeni Bosna Köyü. Zamanla bu köylerin isimleri Avas Atışalanı, Ayapa Kirazlı, Litros Esenler; Vidos Güngören, Ayayorgi Kayabaşı, Nifos Kocasinan ve Çıfıtburgaz ise Bağcılar olarak değiştirilmiştir. Çıfıtburgaz, "Yahudi kulesi" anlamına gelmektedir.^[5] Mahmutbey Nahıyesi 1950'li yıllarda içinde jandarma karakolu, sağlık merkezi, eczanesi, postahanesi, Elektrik Birliği,sineması, misafirhanesi, köy muhtarlığı ve okul müdürlüğü lojmanı bulunan bir köy konağına sahipti.^[6]

Bağcılar'ın ilk şehirleşme evresi için, İstanbul şehriyle tamamen bir bütünlük arz ettiği 1980'li yıllara kadar olan zaman diliminin incelenmesi gerekir. 1980'li yıllara kadar Topkapı ve Bakırköy ekseninde bir gelişim yaşandığı görülür. İlçenin günümüzde en yoğun caddelerinden biri olan, Bağcılar ile Bakırköy'ü birbirine bağlayan Bağcılar Caddesi ve ona paralellik arz eden sokaklarda, Bağcılar ilçe merkezinin tamamında ve (kısmen) Bağcılar'ın bucak merkezlerinde ilk şehirleşme evresinin olduğu tanımlanabilir. Bu bağlamda Çınar, Merkez, Sancaktepe, Yavuz Selim, Yenigün ve Yıldıztepe mahalleleri ilk şehirleşme evresi yaşanan mahallelerdir. 1990'lu yılların başında ise Güneşli ve Mahmutbey semtleri, semtleri birbirine bağlayan ara bölgelerin de tamamen şehirleşmesiyle, Bağcılar ilçe merkeziyle tamamen bir bütünlük arz etmiştir. Bağcılar'ın Topkapı-Bakırköy ekseninde gelişen bölgesi, Güngören ve Bahçelievler'inde sınırlarına dahil olan bu semtin yoğun bir parselleşme sürecinde yer alması sebebiyle 1980'lerde Parseller ismini almıştır.^[7] Semt, bu 3 ilçenin de en yoğun bölgesidir.

Bağcılar ilçesinin tamamen şehirleşmesi Bağcılar'ın 1992 yılında Bakırköy'den ayrılarak ilçe olmasına neden oldu. Bağcılar, aldığı yoğun göç ve plansızlığı ile bilinen bir ilçeydi. Şuan ise son yıllarda nüfusu düşen^[8] ve kentsel dönüşüm çalışmalarının yoğun olarak sürdürüldüğü bir ilçedir.^[9]

İlçede tarihi eşyaların görülebileceği 2 adet müze mevcuttur. Çevre ilçelerde müze olmaması Bağcılar'ı bu konuda farklı kılmıştır.^[10]

Şapel[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağcılar'daki sayılı tarihi eserlerden en dikkat çekici olanlarından biri de şapeldir. Güneşli Mahallesi'nde bulunan şapel, bir okulun duvarıyla bütünleşmiş bir şekilde, gerekli restore işlemi almamış metruk bir şekilde durmaktadır. 1912 yılına ait Osmanlı haritasında İstanbul bölgesinde şapelin olduğu bölge Ayazma olarak adlandırılmaktadır. Arkeologlar yaptığı kabaca araştırma sonucunda çeşitli tahminler yürütmüş, "3 yapının birleştiği dünyadaki tek yer." olarak tanımlamışlardır.^[11]

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağcılar İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, İstanbul Büyükşehir Belediyesi hizmet sınırları içinde yer alır. Yüzölçümü 22 km²'dir. Göç alan bir ilçedir. E-5 ile TEM Otoyolu arasında kalmaktadır. Güneyinde Bahçelievler, batısında Küçükçekmece, kuzeybatısında Başakşehir, doğusunda Güngören, kuzeyinde Esenler, Esenler ve Başakşehir'e bağlı askerî araziler bulunmaktadır. Denize kıyısı yoktur. Aşınma ile meydana gelmiş yer yer düz ve dalgalı bir platoya yayılan Bağcılar ilçesinin denizden yüksekliği 50 - 130 metre arasında değişkenlik gösterir.

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağcılar, toplu taşıma alanında İstanbul'un gelişmiş ilçesidir. İlçe, metro bakımından M1ʙ metro hattı ile Yenikapı'ya bağlanmış M3 metro hattı ile Kirazlı'dan Atatürk Olimpiyat Merkezi ve Başakşehir - Metrokent'e bağlanmıştır, M7 hattı'ı ile de Mahmutbey'den Mecidiyeköy'e gider ayrıca hattın Kabataş ve Esenyurt'a uzatma inşaatlarıda devam etmektedir. Tramvaylarda ise T1 tramvay hattı Bağcılar'dan başlayarak Kabataş'a kadar devam eder. Yapımı devam eden veya düşünülen M3 Kirazlı - Bakırköy, M9 Ataköy - İkitelli Sanayi ve HızRay hatları ilçenin sınırlarından geçmektedir. Ayrıca ilçenin içinden geçen minibüs ve İETT otobüsleri ile Metrobüs'e ulaşım kolaydır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede tekstil lokomotif sektördür. İlçede İstoç, Otocenter, Massit, sınırlarında ise Tekstilkent, Giyimkent, İkitelli Organize Sanayi Bölgesi gibi önemli ticari birimler bulunmaktadır. Önemli basın merkezleri ve bankacılık birimleri bu ilçededir. Tekstil dışında gıda, metal işleri, taşımacılık sektörleri gelişmiştir. İlçenin ana ticari dokusunu küçük işletmeler oluşturur. Tarım tamamen terk edilmiştir. Yeşil alanlar kentsel dönüşüm ile çoğaltılmaktadır. Demirören Holding'e bağlı basın kuruluşları Bağcılar'da yer almaktadır.

2013 yılında Metro inşaatının tamamlanması ile şehir merkezine ulaşım sorunu da azalmıştır.

Eğitim ve kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağcılarda aktif nüfusun 1/3'ini 7 - 22 yaş arası insanlar oluşturur. İlköğretim alanında okullaşma oranının en yüksek olduğu ilçelerden biri olmasına rağmen, 600.000 kişiyi kapsayan ilçe nüfusuna kayıtlı olmayan birçok göçmen ailenin de olması neden ile okul konusunda hâlâ büyük bir yetersizlik vardır. Bağcılarda ilköğretim ve lise düzeyinde 118.250 öğrenci olup bunların öğrenim gördüğü 65 okul ve 1509 derslik vardır. Altınbaş Üniversitesi Bağcılar'da bulunmaktadır. Mahmutbey semtinde 3068 kitap kapasiteli halk kütüphanesi bulunur. Bunun yanında ilçeye bağlı 22 mahallenin mahalle konaklarına da birer kitaplık kurulmuş ve burada kitapların yanı sıra el beceri kursları ve sağlık ocakları da vardır. İlki 2008 yılında açılan, 8 -14 yaş arası çocukların eğitimlerine destek olabilecek toplam 16 Bilgi Evi mevcuttur.

İlçede kültür faaliyetlerine yardımcı olması amacıyla Bağcılar Kültür Merkezi kurulmuştur. Kültür merkezi içerisinde 20.000 kitap kapasiteli bir kütüphane, spor salonları, sinema-konferans salonları ve kapalı spor salonları da bulunur. İlçede park ve çocuk oyun alanı bakımından kişi başına 0,35 km² olan aktif yeşil alan yapılan yatırım programları sonucunda kişi başına 2 km²'ye çıkarılmıştır.

Bağcılar'da 2796 adet cadde / sokak, 88 cami ve mescit, 12 lise ve dengi okul, 101 ilkokul,17 özel okul, 22 mahalle ve bunlara bağlı mahalle konakları, 25 kütüphane,1 eğitim ve araştırma hastanesi,41 aile sağlığı merkezi, 1 büyükşehir sağlık merkezi, 7 özel hastane, 23 özel klinik merkez, 2 verem savaş merkezi, 1 ana-çocuk sağlığı merkezi, 1 sağlık danışma merkezi ve 4 belediye kültür merkezi bulunur.^[1]

Nüfus ve Mahalleler[değiştir | kaynağı değiştir]

1960 yılına kadarki nüfus Bağcılar ilçe merkezi nüfusudur. 1965-1970-1975-1980 nüfusları ilçenin şuanki sınırları içerisindeki köy ve bucakların nüfusuyla hesaplanmıştır.

Bağcılar ilçesinde 22 mahalle bulunmaktadır:

Yerel seçimler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1992 yılında Bağcılar'ın Bakırköy'den ayrılmasıyla Feyzullah Kıyıklık ara seçimlerde belediye başkanı seçilmiştir.
• Feyzullah Kıyıklık, 2007 Genel seçimlerinde milletvekili olmak için istifa etmiş ve görevi Lokman Çağırıcı'ya devretmiştir.^[36]
• 2022 yılında Lokman Çağırıcı'nın istifası ile yerine Abdullah Özdemir belediye başkanı seçilmiştir.

Eğitim Kurumları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Altınbaş Üniversitesi
• Medipol Üniversitesi

Hastaneler[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağcılar'daki hastaneler aşağıdadır.^[37]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• T.C. İstanbul Valiliği (Harika İstanbul) / Bağcılar İlçesi Tanıtımı
• Bağcılar Belediyesi 8 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Bağcılar Kaymakamlığı 2 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

		Başakşehir		g t d
	Küçükçekmece		Esenler
		Bağcılar
		Bahçelievler	Güngören