Vittorio Emanuele Orlando

Vittorio Emanuele Orlando
Vittorio Emanuele Orlando
	İtalya Başbakanı olduğu dönemdeki resmî portresi
İtalya Başbakanı
	Görev süresi; 23 Ekim 1917 - 23 Haziran 1919
Hükümdar	III. Vittorio Emanuele
Yerine geldiği	Paolo Boselli
Yerine gelen	Francesco Saverio Nitti
İtalya İçişleri Bakanı
	Görev süresi; 18 Haziran 1916 - 23 Haziran 1919
Başbakan	Paolo Boselli
Yerine geldiği	Antonio Salandra
Yerine gelen	Francesco Saverio Nitti
Temsilciler Meclisi üyesi
	Görev süresi; 5 Nisan 1897 - 21 Ocak 1929
Temsilciler Meclisi Başkanı
	Görev süresi; 5 Temmuz 1944 - 21 Haziran 1946
Hükümdar	III. Vittorio Emanuele
Yerine geldiği	Dino Grandi
Yerine gelen	Giuseppe Saragat
	Görev süresi; 1 Aralık 1919 - 25 Haziran 1920
Yerine geldiği	Giuseppe Marcora
Yerine gelen	Enrico De Nicola
Kişisel bilgiler
Doğum	Vittorio Emanuele Orlando; 19 Mayıs 1860; Palermo, Sicilya, Sicilyateyn Kraliyeti
Ölüm	1 Aralık 1952 (92 yaşında); Roma, Lazio, İtalya
Partisi	Tarihsel Sol (1897–1913); Liberal Birlik (1913–1919); Demokratik Liberal Parti (1919–1926); İtalyan Liberal Parti (1926–1952)
Bitirdiği okul	Palermo Üniversitesi
Mesleği	Siyasetçi, hukukçu, akademisyen, diplomat
Dini	Hristiyan
İmzası

Vittorio Emanuele Orlando (19 Mayıs 1860 Palermo – 1 Aralık 1952 Roma) İtalyan hukukçu, akademisyen, diplomat, devlet adamı ve 23 Ekim 1917 - 23 Haziran 1919 tarihleri arasında İtalya başbakanı. I. Dünya Savaşı'nın sonunda Versay Barış Antlaşması'nın toplantılarına katıldı. Sıklıkla "Zaferin Başbakanı" lakabıyla anılır.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Vittorio Emanuele Orlando, Sicilya'nın Palermo bölgesinde doğdu. Babası, toprak sahibi bir soyluydu, oğlunun doğumunu kayda geçirtme işini geciktirmişti çünkü Giuseppe Garibaldi'nin 1,000 vatansever taraftarı bir İtalyan devleti kurmak için çıktıkları yolun ilk adımında Sicilya'ya hücum etmişlerdi.^[1]

Mezun olduğu Palermo Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde akademisyenlik yapmıştır.^[2]

1897'de Partinico ilçesinden İtalyan Vekiller Meclisine (İtalyanca: Camera dei Deputati) seçildi ve 1925'e kadar aynı ilçeden sürekli olarak yeniden seçildi. 1892 ve 1921 yılları arasında beş kez İtalya Başbakanlığı yapmış olan Giovanni Giolitti'yi destekledi.^[3]

İtalya başbakanı olarak 1919'da Paris Barış Konferansı'na katıldı. İtalya'nın I. Dünya Savaşı'na katılmasının karşılığında Dalmaçya'nın tazminat olarak İtalya'ya bırakılacağı sözünün verildiği 1915 Londra Gizli Antlaşmasının yerine getirilmesini talep etti.^[4] Fakat Woodrow Wilson, Orlando'nun taleplerine kuvvetle karşı koydu. Bu nedenle Orlando antlaşmanın yerine getirilmesi konusunda Fransız ve Britanyalı desteği almada başarısız oldu. Bu onun Barış Konferansını terk etmesine neden oldu.^[5] Ancak, bir ay sonra geri döndü. Orlando, konferansta Japonya tarafından tanıtılan Irk Eşitliği Teklifi'ni destekledi.^[6]

Toplantılarda İtalya için tatmin edici bir çözüme ulaşılamayınca Orlando istifa etti ve yerine Radikal Parti'den Francesco Saverio Nitti geldi. Bu olaylar sonucunda İtalya'nın savaş sonundaki zaferi İtalyanlar tarafından "Sakat Zafer" olarak adlandırıldı ve bu Benito Mussolini'nin güç kazanmasının nedenlerinden biri oldu.

Orlando, 1 Aralık 1919 ile 25 Haziran 1920 arasında Temsilciler Meclisi Başkanı görevini üstlendi.

Faşizm dönemi[değiştir | kaynağı değiştir]

Benito Mussolini 1922 yılında güçlendiğinde Orlando taktiksel olarak onu destekledi. Fakat 1924 yılında gerçekleşen Giacomo Matteotti cinayetinden sonra araları açıldı. 1925'te faşizme muhalefet ederken, Orlando Temsilciler Meclisi koltuğunu bıraktı, kendisini yazarlığa ve öğretmenliğe adadı.^[4]

Siyaset sahnesinde tekrar ortaya çıkması, Mussolini'nin 1935 yılında Etiyopya'yı işgale girişmesinin hemen ardından onu destekleyici bir mektup yazmasıyla oldu.^[1]

Faşizm sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

5 Temmuz 1944 tarihinde ikinci kez Temsilciler Meclisi Başkanı oldu ve bu görevini 21 Haziran 1946 tarihine kadar sürdürdü.

8 Mayıs 1948 tarihinde Yaşam Boyu Senatörlük verilerek onurlandırıldı. Parlamento tarafından seçilen ilk İtalyan Cumhurbaşkanlığı seçimleri olan Mayıs 1948'deki seçimlerde İtalya'nın 2. cumhurbaşkanı olmak için yarıştı ve 88 yaşında olmasına rağmen parlamentodaki oyların %35,6'sını alarak ikinci sırada kaldı.

Önde gelen politik kişiliklerden biri olması dışında hukuk profesörü olan Orlando, ayrıca hukuki ve adli konularla ilgili yüzü aşkın eseriyle bilinir.

Kurucu meclis üyelerinden biri ve meclis sözcüsü olarak İtalya'da Cumhuriyetçi Anayasanın kurucu babalarından biri sayılır.

1 Aralık 1952 tarihinde 93 yaşını sürerken yaşamını yitirdi.

La riforma elettorale, 1883

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Last of the Big Four". Time (İngilizce). 8 Aralık 1952. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.
^ Tucker. "Vittorio Emanuele Orlando". Encyclopedia Of World War I (İngilizce). ss. 865-866.
^ Servadio, Gaia (1976). Mafioso. A history of the Mafia from its origins to the present day (İngilizce). Londra: Secker & Warburg. s. 71. ISBN 0-440-55104-8.
^ ^a ^b "Vittorio Emanuele Orlando". Columbia Electronic Encyclopedia (İngilizce) (6. bas.). 2011.
^ "Signor Orlando Returns to Rome". The Financial Times (İngilizce) (9525). Londra, İngiltere. 25 Nisan 1919. s. 3.
^ Lauren, Paul G. (1988). Power And Prejudice: The Politics And Diplomacy Of Racial Discrimination (İngilizce). Boulder (CO): Westview Press. s. 92. ISBN 0-8133-0678-7.

[Time-1] "Last of the Big Four". Time (İngilizce). 8 Aralık 1952. 10 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018.

[tucker865-2] Tucker. "Vittorio Emanuele Orlando". Encyclopedia Of World War I (İngilizce). ss. 865-866.

[Servadio-3] Servadio, Gaia (1976). Mafioso. A history of the Mafia from its origins to the present day (İngilizce). Londra: Secker & Warburg. s. 71. ISBN 0-440-55104-8.

[Columbia-4] "Vittorio Emanuele Orlando". Columbia Electronic Encyclopedia (İngilizce) (6. bas.). 2011.

[FinancialTimes-5] "Signor Orlando Returns to Rome". The Financial Times (İngilizce) (9525). Londra, İngiltere. 25 Nisan 1919. s. 3.

[Lauren-6] Lauren, Paul G. (1988). Power And Prejudice: The Politics And Diplomacy Of Racial Discrimination (İngilizce). Boulder (CO): Westview Press. s. 92. ISBN 0-8133-0678-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Vittorio Emanuele Orlando nedir?, Vittorio Emanuele Orlando anlamı nedir?, Vittorio Emanuele Orlando ne demektir?