VIII. Edward

Tam adı
	Edward Albert Christian George Andrew Patrick David

VIII. Edward
VIII. Edward
Windsor Dükü
	Edward, Galler Prensi'yken (1919)
Birleşik Krallık ve İngiliz Dominyonları kralı,; Hindistan imparatoru
Hüküm süresi	20 Ocak 1936 – 11 Aralık 1936 ; (10 ay ve 21 gün)
Önce gelen	V. George
Sonra gelen	VI. George
Bahamalar valisi
Hüküm süresi	18 Ağustos 1940 – 16 Mart 1945
Önce gelen	Sör Charles Dundas
Sonra gelen	Sör William Lindsay Murphy
Hükümdar	VI. George
Doğum	23 Haziran 1894; Surrey, İngiltere
Ölüm	28 Mayıs 1972 (77 yaşında); Paris, Fransa
Defin	5 Haziran 1972; Windsor, Berkshire
Eş(ler)i	Wallis Simpson (e. 1937)
Tam adı
Tam adı
	Edward Albert Christian George Andrew Patrick David
Hanedan	Windsor (1917'den itibaren); Saxe-Coburg ve Gotha (1917'ye kadar);
Babası	V. George
Annesi	Teckli Mary
İmza

VIII. Edward, sonradan Windsor Dükü Prens Edward veya doğum adıyla Edward Albert Christian George Andrew Patrick David (23 Haziran 1894 – 28 Mayıs 1972), 20 Ocak 1936'dan, aynı yılın 11 Aralığı'ndaki tahttan çekilmesine kadar Birleşik Krallık, İngiliz İmparatorluğu dominyonlarının kralı ve Britanya Hindistanı'nın imparatoru. Amerikalı Wallis Warferd Simpson ile evlenebilmek için tahttan çekilmiş ve böylece kendi isteğiyle tahtı bırakan ilk Birleşik Krallık Kralı olmuştur.^[1]

Saltanatı ve tahttan çekilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

York dükü George (sonradan Kral V. George) ile Prenses Mary'nin (sonradan Kraliçe Mary) en büyük oğlu olan Edward, babasının tahta çıkması (6 Mayıs 1910) üzerine tahtın varisi oldu. Kraliyet Deniz Kuvvetleri'ne katılmak üzere eğitilmesine (1907 - 1911) karşın, I. Dünya Savaşı sırasında kurmay subay olarak özel bir piyade alayında görev aldı. 4 Eylül 1936 tarihinde Türkiye'ye ziyarette bulunan Edward babasının 1928'de hastalanmasından sonra ülke yönetimiyle ilgilenmeye başladı.

Edward 1930'da Simpson'larla tanıştı. İlk eşinden 1927'de ayrılan bayan Simpson, ikinci evliliğini 1928'de Ernest Simpson ile yapmıştı. Edward ile bayan Simpson arasındaki dostluk zamanla aşka dönüştü.^[2] Ama Edward bu konuyu babasına açamadan V. George öldü (20 Ocak 1936) ve Edward kral ilan edildi. Edward'ın tahta çıktıktan sonra ilk girişimi, saray harcamalarını kısmak oldu. 1936'da ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye yaparak, Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ile görüştü.^[3]^[4]^[5] Kasım 1936'da Parlamento'yu açtıktan sonra Güney Galler'deki sorunlu bölgeleri ziyaret etti.^[6] Bu arada, Bayan Simpson 27 Ekim 1936'da kocasından boşandı. Edward, Bayan Simpson'la evlenebilmek için kraliyet ailesinin onayını almaya çalıştıysa da başarılı olamadı. Öte yandan, İngiltere Kilisesi ve önde gelen siyaset adamları da bu evliliğe karşıydılar; bu konuda Edward'ı destekleyen tek kişi Winston Churchill'di.^[7] Başbakan Stanley Baldwin ise, bu ilişkinin krallığın bütünlüğünü tehlikeye düşürdüğünü ileri sürerek, Edward'ı bu evlilikten vazgeçirmeye çalıştı. Edward, 13 Kasım'da Baldwin'e Bayan Simpson'la evlenmek istediğini ve eğer bu evliliği kral olarak gerçekleştiremeyecek olursa, tahttan çekilmeye hazır olduğunu bildirdi. Baldwin'in hükûmetinin bu evliliği kabul edemeyeceğini bildirmesi (2 Aralık)^[8] üzerine, tahttan çekildiğini açıklayan belgeyi 10 Aralık'ta Parlamento'ya sundu. Bu belgenin Parlamento'da onaylandığı 11 Aralık akşamı yaptığı radyo konuşmasında tahttan çekildiğini açıkladı ve aynı gün İngiltere'yi terk etti. 12 Aralık'ta taç giyerek yerine geçen kardeşi VI. George, Edward'ı Windsor dükü yaptı.^[9]

Tahttan çekildikten sonraki hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayan Simpson'ın boşanma kararı resmilik kazandıktan sonra, Edward ve Simpson 3 Haziran 1937'de Fransa'da İngiltere Kilisesi'ne bağlı bir papaz tarafından evlendirildi. Bundan birkaç gün önce Kral VI. George, Kabine'nin tavsiyesi üzerine, yalnızca düke altes unvanını vermiş, düşesi bu onur unvanından yoksun bırakmıştı.

Sonraki iki yıl boyunca daha çok Fransa'da yaşayan Edward, birçok Avrupa ülkesini ziyaret etti. Almanya'da Naziler tarafından çok iyi karşılandı ve Adolf Hitler'le görüştü (Ekim 1937).^[10] II. Dünya Savaşı sırasında, Fransa'nın işgali üzerine Madrid'e geçti. Burada, Naziler onu yeniden kral ilan edip İngiltere'deki hükûmete karşı kullanmaya çalıştılar. 1940'ta Winston Churchill tarafından Bahamalar valiliğine getirildi ve bu görevini savaş sonuna değin sürdürdü. 1945'ten sonra çoğunlukla Paris'te yaşayan Edward, ilk kez 1967'de düşesle birlikte, kraliyet ailesinin diğer üyelerinin de katıldığı resmi bir törene davet edildi.^[11] Dük ve düşes öldükten sonra Windsor Şatosu topraklarındaki Frogmore'da yan yana gömüldüler.^[12]

Unvanları[değiştir | kaynağı değiştir]

23 Haziran 1894 - 28 Mayıs 1898: Altesleri York Prensi Edward
28 Mayıs 1898 - 22 Ocak 1901: Kraliyet Altesleri York Prensi Edward
22 Ocak 1901 - 9 Kasım 1901: Kraliyet Altesleri Cornwall ve York Prensi Edward
9 Kasım 1901 - 6 Mayıs 1910: Kraliyet Altesleri Galler Prensi Edward
6 Mayıs 1910 - 23 Haziran 1910: Kraliyet Altesleri Cornwall Dükü
23 Haziran 1910 - 20 Ocak 1936: Kraliyet Altesleri Galler Prensi
20 Ocak 1936 – 11 Aralık 1936: Majesteleri Kral
11 Aralık 1936 - 8 Mart 1937: Kraliyet Altesleri Prens Edward
8 Mart 1937 - 28 Mayıs 1972: Kraliyet Altesleri Windsor Dükü
Prens Edward'ın Windsor Dükü olarak kullandığı arması

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Edward, 1910 yılında HMS Hindustan gemisinde
Edward, Ağustos 1915'te, Birinci Dünya Savaşı sırasında
1920 yılında yapılan Prens Edward portresi
Thelma Furness ile, 1932.
VIII. Edward ve Wallis Simpson, 1936 yılında Yugoslavya'da.
Mustafa Kemal Atatürk ve VIII. Edward (İstanbul, 4 Eylül 1936)
VIII. Edward, 3 Kasım 1936'da Parlamento Açılışı’nda.
Windsor Dükü ve Düşesi, 1937 yılındaki Almanya seyahatinde Adolf Hitler'in Bavyera Alpleri'ndeki inziva yerinde.
1945 yılında Windsor Dükü.
1970 yılında ABD Başkanı Richard Nixon ve Windsor Dükü ve Düşesi.
Kral VIII. Edward'ın Birleşik Krallık Kralı olarak kullandığı monogramı.
Kral VIII. Edward'ın Birleşik Krallık Kralı olarak kullandığı alternatif monogramı.
Prens Edward'ın Windsor Dükü olarak kullandığı monogramı.
Kral VIII.Edward'ın Birleşik Krallık Kralı olarak kullandığı arması (İskoçya hariç)
Kral VIII.Edward'ın Birleşik Krallık Kralı olarak İskoçya'da kullandığı arması
Kral VIII. Edward'ın Kanada Kralı olarak kullandığı arması
Prens Edward'ın bayrağı.

Popüler kültürdeki yeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Zoraki Kral filminde VIII. Edward'ı Guy Pearce canlandırmıştır.
The Crown dizisinde VIII. Edward'ı Alex Jennings ve Derek Jacobi canlandırmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "tahttı bıraktığına dair belge". 3 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Car dealer was Wallis Simpson's secret lover". the Guardian (İngilizce). 30 Ocak 2003. 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
^ Atatürk'ün uşağı olan Cemal Granda bu ziyaretin resmî değil özel olduğunu ve Edward'ın Windsor Dükü unvanıyla ziyareti gerçekleştirdiğini belirtir. Bakınız Turhan Gürkan, Atatürk'ün Uşağının Gizli Defteri, Fer Yayınları, İstanbul, 1971 s.127
^ Hacisalihoglu, Devrim (29 Ekim 2020). "Cumhuriyet'in 13'üncü yılında Atatürk - Kral Edward görüşmesi". euronews. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
^ Atatürk'ün uşağı olan Cemal Granda bu ziyaret sırasında Atatürk'ün Edward'ın kendisine eşlik eden Madam Simpson'a tutkusunu fark ettiğini ve "Kralın madama karşı zaafı olduğunu görüyorum. Korkarım ki, tahtını bu kadın yüzünden kaybedecek" diye fısıldadığını belirtir. Bakınız Turhan Gürkan, Atatürk'ün Uşağının Gizli Defteri, Fer Yayınları, İstanbul, 1971 s.130
^ "Edward VIII [afterwards Prince Edward, duke of Windsor] (1894–1972), king of Great Britain, Ireland, and the British dominions beyond the seas, and emperor of India". Oxford Dictionary of National Biography (İngilizce). doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-31061. 5 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
^ Pearce, Robert; Goodlad, Graham (2 Eylül 2013). British Prime Ministers From Balfour to Brown (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-04539-5. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
^ "hükümetin reddetmesi". 13 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Page 8111 | Issue 34349, 12 December 1936 | London Gazette | The Gazette". www.thegazette.co.uk. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
^ "When the Duke of Windsor met Adolf Hitler". BBC News (İngilizce). 10 Mart 2016. 23 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.
^ Zigler'in kitabı. ss. 554-556.
^ Zigler'in kitabı. ss. 556-557.

Resmî unvanlar
Önce gelen: V. George	Büyük Britanya kralı 20 Ocak 1936 – 11 Aralık 1936	Sonra gelen: VI. George

[1] "tahttı bıraktığına dair belge". 3 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[2] "Car dealer was Wallis Simpson's secret lover". the Guardian (İngilizce). 30 Ocak 2003. 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.

[3] Atatürk'ün uşağı olan Cemal Granda bu ziyaretin resmî değil özel olduğunu ve Edward'ın Windsor Dükü unvanıyla ziyareti gerçekleştirdiğini belirtir. Bakınız Turhan Gürkan, Atatürk'ün Uşağının Gizli Defteri, Fer Yayınları, İstanbul, 1971 s.127

[4] Hacisalihoglu, Devrim (29 Ekim 2020). "Cumhuriyet'in 13'üncü yılında Atatürk - Kral Edward görüşmesi". euronews. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.

[5] Atatürk'ün uşağı olan Cemal Granda bu ziyaret sırasında Atatürk'ün Edward'ın kendisine eşlik eden Madam Simpson'a tutkusunu fark ettiğini ve "Kralın madama karşı zaafı olduğunu görüyorum. Korkarım ki, tahtını bu kadın yüzünden kaybedecek" diye fısıldadığını belirtir. Bakınız Turhan Gürkan, Atatürk'ün Uşağının Gizli Defteri, Fer Yayınları, İstanbul, 1971 s.130

[6] "Edward VIII [afterwards Prince Edward, duke of Windsor] (1894–1972), king of Great Britain, Ireland, and the British dominions beyond the seas, and emperor of India". Oxford Dictionary of National Biography (İngilizce). doi:10.1093/ref:odnb/9780198614128.001.0001/odnb-9780198614128-e-31061. 5 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.

[7] Pearce, Robert; Goodlad, Graham (2 Eylül 2013). British Prime Ministers From Balfour to Brown (İngilizce). Routledge. ISBN 978-1-135-04539-5. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.

[8] "hükümetin reddetmesi". 13 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[9] "Page 8111 | Issue 34349, 12 December 1936 | London Gazette | The Gazette". www.thegazette.co.uk. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.

[10] "When the Duke of Windsor met Adolf Hitler". BBC News (İngilizce). 10 Mart 2016. 23 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2021.

[11] Zigler'in kitabı. ss. 554-556.

[12] Zigler'in kitabı. ss. 556-557.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

g t d Güney Afrika Devlet Başkanları (Liste)
Güney Afrika Birliği	V. George VIII. Edward VI. George II. Elizabeth
Cumhuriyet (törensel)	Charles Robberts Swart Theophilus Ebenhaezer Dönges Jozua François Naudé^* Jacobus Johannes Fouché Johannes de Klerk^* Nicolaas Johannes Diederichs Marais Viljoen^* B. J. Vorster Marais Viljoen
Cumhuriyet (yürütme)	Pieter Willem Botha F. W. de Klerk Nelson Mandela Thabo Mbeki Kgalema Motlanthe Jacob Zuma Cyril Ramaphosa
^* Geçici Cumhurbaşkanı

g t d Birleşik Krallık Prensleri
Kuşaklar I. George’dan itibaren listelenmiştir. I. George Britanya kraliyet ailesinde prens ve prenses unvanlarının kullanımını resmileştiren kişidir.
1. kuşak	Kral II. George
2. kuşak	Frederick, Galler Prensi Prens George William Prens William, Cumberland Dükü
3. kuşak	Kral III. George Prens Edward, York ve Albany Dükü Prens William Henry, Gloucester ve Edinburgh Dükü Prens Henry, Cumberland ve Strathearn Dükü Prens Frederick
4. kuşak	Kral IV. George Prens Frederick, York ve Albany Dükü Kral IV. William Prens Edward, Kent ve Strathearn Dükü Hanover Kralı Ernest Augustus Prens Augustus Frederick, Sussex Dükü Prens Adolphus, Cambridge Dükü Prens Octavius Prens Alfred Prens William Frederick, Gloucester ve Edinburgh Dükü
5. kuşak	Prens Albert¹ Hanover Kralı V. George Prens George, Cambridge Dükü
6. kuşak	Kral VII. Edward Prens Alfred, Saxe-Coburg ve Gotha Dükü Prens Arthur, Connaught ve Strathearn Dükü Prens Leopold, Albany Dükü Prens Ernest Augustus, Cumberland ve Teviotdale Dükü
7. kuşak	Prens Albert Victor, Clarence ve Avondale Dükü Kral V. George Prens Alexander John (Galler) Prens Alfred, Saksonya-Coburg ve Gotha Veliaht Prensi Prens Arthur (Connaught) Prens Charles Edward, Albany Dükü ve Saxe-Coburg ve Gotha Dükü Prens George William (Hanover) Prens Christian (Hanover) Prens Ernest Augustus, Brunswick Dükü
8. kuşak	Kral VIII. Edward Kral VI. George Prens Henry, Gloucester Dükü Prens George, Kent Dükü Prens John Alastair, 2. Connaught ve Strathearn Dükü Prens Johann Leopold, Saksonya-Coburg ve Gotha Veliaht Prensi Prens Hubertus, Saksonya-Coburg ve Gotha Prensi Prens Ernest Augustus, Hanover Prensi Prens George William, Hanover Prensi
9. kuşak	Prens Philip, Edinburgh Dükü² Prens William (Gloucester) Prens Richard, Gloucester Dükü Prens Edward, Kent Dükü Prens Michael (Kent)
10. kuşak	Kral III. Charles Prens Andrew, York Dükü Prens Edward, Edinburgh Dükü
11. kuşak	Prens William, Galler Prensi Prens Harry, Sussex Dükü James, Severn Vikontu³
12. kuşak	Prens George Prens Louis Prens Archie
¹ Doğumundan itibaren Birleşik Krallık prensi değil, evliliğinden sonra Konsort prens unvanı oluşturuldu. ² Doğumundan itibaren Birleşik Krallık prensi değil, daha sonra Birleşik Krallık prensi ilan edildi. ³ Durumu tartışmalı; ilgili maddeye bakınız.

VIII. Edward nedir?, VIII. Edward anlamı nedir?, VIII. Edward ne demektir?