Ulucanlar Cezaevi Müzesi

Ulucanlar Cezaevi Müzesi
Ulucanlar Cezaevi Müzesi
Açılış	1925 (Cezaevi olarak); 2010 (Müze olarak)
Kapanış	2006 (Cezaevi kapatıldı.)
Konum	Altındağ, Ankara, Türkiye
Koordinatlar	39°56′18″K 32°52′23″D / 39.93833°K 32.87306°D
Tür	Cezaevi müzesi
Toplu ulaşım	EGO ; Dikimevi İstasyonu ; Cebeci İstasyonu
Otopark?	Var
Resmî site	Resmî site
Altındağ Belediyesi bünyesindeki diğer müzeler
	Altınköy Açık Hava Müzesi; Ulucanlar Cezaevi Müzesi;

Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi veya Ulucanlar Cezaevi, 1925 ve 2006^[1] yılları arasında Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulucanlar semtinde faaliyet göstermiş olan bir cezaevidir. Türk siyasi ve edebî hayatında da önemli bir yere sahip olan Ulucanlar Cezaevi'nin restore edilerek müze ve kültür sanat merkezine dönüştürülmesi projesi Altındağ Belediyesine verildi. 2009 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2010 yılında tamamlandı.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

1923 yılında askerî depo olarak hizmet vermek üzere inşa edilen bir bina içine kurulan cezaevi, 1925 yılında yapılan tadilatlar ile cezaevi olarak kullanılmaya başlandı.^[2]

Cezaevinde ilk idamlar, 1926'da İskilipli tıf Hoca ve Ali Rıza Hoca'nın infazlarıyla gerçekleşti. Aynı yıl, İzmir Suikastı sonrası 5 mahkûm daha infaz edildi. 68 Kuşağı'nın önde gelen ismi Deniz Gezmiş ve iki arkadaşı da 6 Mayıs 1972'de burada idam edildi. Son idam edilen mahkûm ise 1983'te ASALA militanı Levon Ekmekçiyan oldu. Cezaevinde; Atatürk döneminde 7, 20 Mayıs 1963'teki başarısız askerî darbe girişimi sonrası 2, 12 Mart 1971 Muhtırası sonrası 3 ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası 7 mahkûmun infazı yapıldı. 19 idamın 18'i siyasiyken 1982'de idam edilen Ednan Kavaklı tek adi suçlu olarak kayıtlara geçti.

Cezaevinde; Cüneyt Arcayürek, Mahmut Alınak, Fakir Baykurt, Hatip Dicle, Orhan Doğan, Bülent Ecevit, Yılmaz Güney, Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal, Yavuz Öbekci, Selim Sadak, Sırrı Sakık, Kemal Tahir, Metin Toker, Muhsin Yazıcıoğlu ve Leyla Zana gibi çok sayıda ünlü tutuklu ve mahkûm kaldı.

29 Eylül 1999'da başlatılan Hayata Dönüş Operasyonu sırasında cezaevinde 10 kişi öldü, 100'e yakın kişi de yaralandı.^[1]

Ulucanlar Cezaevi 1 Temmuz 2006'da kapatıldı. Daha sonra restore edilerek müzeye dönüştürüldü.^[3]

Cezaevinde idam edilenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Cezaevinde; Atatürk döneminde 7, 20 Mayıs 1963'teki başarısız askerî darbe girişimi sonrası 2, 12 Mart 1971 Muhtırası sonrası 3 ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası 7 mahkûmun infazı yapıldı.

Mahkûm	Suç	İnfaz Tarihi
İskilipli tıf Hoca	Anayasa'yı İhlal	4 Şubat 1926
Ali Rıza Hoca	Anayasa'yı İhlal	4 Şubat 1926
Cavid Bey	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Doktor Nâzım	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Filibeli Hilmi	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Nail Bey	İzmir Suikastı	26 Ağustos 1926
Abdülkadir Bey	İzmir Suikastı	1 Eylül 1926
Fethi Gürcan	Anayasa'yı İhlal	27 Haziran 1964
Talat Aydemir	Anayasa'yı İhlal	5 Temmuz 1964
Deniz Gezmiş	Anayasa'yı İhlal	6 Mayıs 1972
Yusuf Aslan	Anayasa'yı İhlal	6 Mayıs 1972
Hüseyin İnan	Anayasa'yı İhlal	6 Mayıs 1972
Necdet Adalı	Kahve basıp 2 sağcıyı öldürme	7 Ekim 1980
Mustafa Pehlivanoğlu	Kahve tarayıp 5 solcuyu öldürme	7 Ekim 1980
Erdal Eren	Piyade Er Zekeriya Önge'yi öldürme	13 Aralık 1980
Fikri Arkan	2 solcuyu öldürme	27 Mart 1982
Ednan Kavaklı	Tecavüz ettiği 16 yaşındaki erkek çocuğunu öldürme	18 Haziran 1982
Ali Bülent Orkan	Kahve basıp 7 solcuyu öldürme	13 Ağustos 1982
Levon Ekmekçiyan	Esenboğa Havalimanı saldırısı	29 Ocak 1983

Popüler kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Uçurtmayı Vurmasınlar filmi 1989 yılında bu cezaevinde çekildi.
Yılmaz Güney'in Duvar filminin ilham kaynağı oldu.^[1]
2009 yılında yayınlanan Ezel dizisinin cezaevi sahneleri burada çekildi^[4]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Cezaevi Müzesi web sitesi 18 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 26 Eylül 1999 Ulucanlar Cezaevi Raporu 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b ^c "Yeni Şafak - Gündem - Türkiye'nin en ünlü cezaevi tarih oluyor - 28.6.2006". www.yenisafak.com. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.
^ TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu inceleme raporu 15 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 15. sayfa, 21 Mart 2010 tarihinde erişildi.
^ "Ulucanlar Cezaevi müze oldu". www.hurriyet.com.tr. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.

[Yeni_Şafak-1] "Yeni Şafak - Gündem - Türkiye'nin en ünlü cezaevi tarih oluyor - 28.6.2006". www.yenisafak.com. 8 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2022.

[TBMM-2] TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu inceleme raporu 15 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 15. sayfa, 21 Mart 2010 tarihinde erişildi.

[3] "Ulucanlar Cezaevi müze oldu". www.hurriyet.com.tr. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Ankara'daki müzeler
Altındağ	Altınköy Açık Hava Müzesi Anadolu Medeniyetleri Müzesi Ankara Palas Ankara Resim ve Heykel Müzesi Ankara Roma Hamamı Ankara Roma Tiyatrosu Ankara Etnografya Müzesi Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Müzesi Ankara Vakıf Eserleri Müzesi Atatürk Konutu ve Demiryolları Müzesi Cumhuriyet Müzesi Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi Feza Gürsey Bilim Merkezi Gökyay Vakfı Satranç Müzesi Kelime Müzesi Kurtuluş Savaşı Müzesi Mehmet Akif Ersoy Müze Evi PTT Pul Müzesi Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi TCDD Müzesi ve Sanat Galerisi TCMB Para Müzesi Türk Hava Kurumu Müzesi Türk Telekom Telekomünikasyon Müzesi Türkpusat Geleneksel Türk Okçuluğu ve Savaş Aletleri Müzesi Türkiye İş Bankası İktisadi Bağımsızlık Müzesi Ulucanlar Cezaevi Müzesi Veteriner Anatomi Müzesi Ziraat Bankası Müzesi
Balâ	Atatürk Müze ve Kültür Evi
Beypazarı	Beypazarı Kent Tarihi Müzesi Beypazarı Tarih ve Kültür Müzesi Yaşayan Müze Türk Hamam Müzesi
Çamlıdere	Çamlıdere Doğa ve Hayvan Müzesi Çamlıdere Kutsal Emanetler Müzesi Çamlıdere Kültür Evi ve Etnografya Müzesi Çamlıdere Şeyh Ali Semerkandi Müzesi Çamlıdere Tarım Müzesi Çamlıdere Terazi Müzesi
Çankaya	75.Yıl Cumhuriyet Eğitim Müzesi Anadolu Mimarlık ve Mobilya Kültürel Miras Müzesi Atatürk Müze Köşkü Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi Cin Ali Müzesi Çankaya Köşkü Eğit-Der Eğitim Müzesi Hacettepe Sanat Müzesi Hamiye Çolakoğlu Seramik Müzesi Haritacılık Müzesi Hukuk Müzesi Jandarma Müzesi Millî Savunma Bakanlığı Arşiv Müzesi MKE Sanayi ve Teknoloji Müzesi Mustafa Ayaz Vakfı Plastik Sanatlar Müzesi MTA Tabiat Tarihi Müzesi ODTÜ Arkeoloji Müzesi ODTÜ Bilim ve Teknoloji Müzesi ODTÜ Jeoloji Müzesi Pembe Köşk Profesör Doktor Ülker Muncuk Müzesi Sebahattin Yıldız Müzesi Şefik Bursalı Müze Evi TCDD Açık Hava Buharlı Lokomotif Müzesi TRT Yayıncılık Tarihi Müzesi
Çubuk	Çubuk Şehir Müzesi Türk Dünyası ve Komşuları Müzesi
Elmadağ	Elmadağ Müzesi
Etimesgut	Ankara Hava Kuvvetleri Müzesi Türk Tarih Müzesi ve Parkı
Gölbaşı	Müze Evliyagil TED Ankara Koleji Okul Müzesi Ülker Zaim Müzesi
Kahramankazan	Satıkadın Müzesi
Kalecik	Kalecik Karahan Konağı Müzesi
Kızılcahamam	Kızılcahamam Hocalı Anıt Parkı ve Müzesi
Keçiören	Keçiören Belediyesi Etnografya Müzesi Meteoroloji Müzesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Müzesi
Polatlı	Alagöz Karargâh Müzesi Gordion Müzesi Sakarya Zaferi Müzesi Tarım Müzesi TCDD Malıköy Tren İstasyonu Müzesi Topçu ve Füze Okulu Sınıf Müzesi
Şereflikoçhisar	Şereflikoçhisar Kent Müzesi
Yenimahalle	Ankara Atatürk Evi Müzesi Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Oyuncak Müzesi Atatürk Eğitim Müzesi Devlet Mezarlığı Ekmek Müzesi Gazi Üniversitesi Resim Heykel Müzesi MİT Casusluk Müzesi Profesör Doktor Metin Aktaş Zooloji Müzesi Toprak Mahsulleri Ofisi Müzesi

Ulucanlar Cezaevi Müzesi nedir?, Ulucanlar Cezaevi Müzesi anlamı nedir?, Ulucanlar Cezaevi Müzesi ne demektir?