St Asaph Llanelwy
Galler Ülkesi içinde St Asaph
Ülke	Birleşik Krallık
Kurucu Ülke	Galler
Kontluk	Denbighshire
Zaman dilimi	UTC±00.00 (BAS)
• Yaz (YSU)	UTC+01.00 (BAYS)
Resmî site http://www.stasaphtowncouncil.org/

St Asaph (Galce: Llanelwy), Birleşik Krallık'ın Galler Ülkesi'nin kuzeyinde "Denbighshire" Kontluğunda bulunan, Kraliçe II. Elizabeth'in tahta geçmesinin 50. yılı onuruna 2012'de "şehir" statüsü kazanmış bir yerleşkedir.^[1] Nüfusu (2011 Nüfus sayımına göre) 3.355 kişi olup^[2] Birleşik Krallık'ta şehir statüsü taşıyan yerleşkeler arasında nüfus bakımından Galler'de bulunan St Davids'den sonra alttan ikinci sıradadır.

Coğrafi konum[değiştir | kaynağı değiştir]

St Asaph, Kuzey Galler'de Denbighshire Kontluğu bölgesinde etrafı kırsal araziler ile kaplı ve güzel manzaralı Conwy Nehri vadisinde bulunup, bu nehrin küçük bir dalı olan "Elwy Deresi" üzerindedir. Kuzey Galler ülkesinde önemli yerleşkeler ve yazlık sahil tatil kentleri olan Rhyl, Prestatyn, Colwyn Bay ve Llandudno St Asaph kenti yakınlarındadır. Galler ülkesinde tarihsel "Denbigh" ve "Rhuddlan" bölgelerinde bulunan tarihsel kaleler de bu kent yakınlarındadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Elwy deresi etrafında ilk insan yerleşkeleri "Pontnewydd Mağarası"'nda olup burada yontma taş devri kalıntıları vardır. Bu mağarada 1978'de Wales Üniversitesi'nden bir grup bilim insanı tarafından yapılan kazılarda 225 bin yıl öncesi yaşamış bir insana ait olan dişler ve kısmi bir çene kemiği bulunmuştur. Bunun Avrasya kıtasının kuzeybatısında bulunan en eski insan-tipi yaratık kalıntıları olduğu ve uluslararası önemi haiz olduğu bildirilmiştir. Bu mevkide ayrıca Neanderthal tipi insan kemikleri de bulunduğu ve bunun da o zaman Britanya adasının buzullarla kaplı olan arazisinin en güneyinde olan bu mevkinin insan-tipi yaratıklar tarafından bir av sahası olarak kullanıldığını gösterdiği belirtilmiştir.

Bazı tarihçiler günümüzde Katedralin bulunduğu mevkide "Varae" adlı bir Roam ordusu palangası bulunduğunu iddia etmişlerdir. Fakat diğerleri bunu kabul etmeyip şehrin 6. yüzyılda Kelt asıllı kesişilerin, başkeşişi "St Kentiğern"" tarafından kurdukları manastır etrafında geliştiğini iddia etmektedirler. Bu eski manastır yerin 14. yüzyılda günümüze kadar gelmiş küçük bir katedral binası yapılmıştır. Bu katedrali takdış eden azizin bu katedrali ikinci piskoposu olan "St Asaph" (Galce yazılısı: Asaff) olduğu bilinmektedir ve şehir ismini bu kişiden almıştır.

St Asaph'daki katedralin tarihinde çeşitli zararlar gördüğü bildirilmektedir. 13. yüzyılda Galler ülkesini fetheden İngiltere Kralı I. Edward'ın orduları 1402'de o zamanki katedral binasını yakıp yerle bir etmişlerdir. "Galler Prensi" olan Owain Glyndŵr'in ordusu katedral ve etrafındaki yerleşkeyi talan etmişler ve katedralde bulunan mobilyalar, papaz giysileri ve duvar süslerine büyük zararlar vermişlerdir. 17. yüzyılda İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento güçleri katedrali ahir olarak kullanmışlar ve bu binada at, büyükbaş hayvan ve domuz barındırmışlardır.^[3]

Yerel idare bakımdan St Asaph, 1535'te kurulan yerel idareler arasında "Denbighshire" kontluğu içinde bulunmuş; ama 1562'den itibaren St Asaph'in seçim alanı Flintshire kontluğu içinde olmuştur. Nisan 1974-Nisan 1996 döneminde ise Galler ülkesinde kurulan metropoliten olmayan "Clwyd" kontluğu içinde bulunmuştur. Bundan sonra günümüzde de Denbighshire Kontluğu içine alınmıştır. Galler ülkesinde uygulanan yerel idare sistemine göre St Asaph Gallerde bulunan 869 semt/köye eşit Galce: comynedd adı verilen en alt yerel idare birimini içerir.

St Asaph'da Orta Çağ'dan kalan bir katedral olduğu için Birleşik Krallık kurallarına göre kentin "şehir" statüsü taşıması gerekmekteydi. 1911 tarihli "Encyclopædia Britannica" edisyonda St Asaph'ın şehir statüsü olduğunu bildirmektedir. Şehrin semt/köy yerel idaresi St Asaph'ı daima şehri olduğunu kabul etmiş ve bu sifatı kullanmıştır. Ama 20. yüzyılda St Asaph'ın şehir olma statüsü genellikle kabul edilmemiştir. Şehrin yerel idaresi 2000 ve 2002'de Kraliçe'nin şehri statüsü bahşetme zamanlarında bu statünün St Asaph'a geri verilmesi için müracaatlarda bulunmuştu; ama bu kabul edilmemişti. Ancak 2012'de Kraliçe II. Elizabeth tahta geçmesinin 50. yılı onuruna yapılan "Elmas Jübile" yılında bu müracaat kabul edilmiş ve St Asaph, Chelmsford ve Perth ile birlikte, şehir statüsü kazanmıştır.^[4]

Festival[değiştir | kaynağı değiştir]

St Asaph kentinde 1972'den itibaren her yıl "Gŵyl Gerdd Ryngwladol Gogledd Cymru / Kuzey Galler Uluslararası Müzik Festivali) " adıyla anılan bir klasik batı müziği festivali yapılmaktadır. Bu festivalde verilen klasik batı müziği konserlerinin çalındığı salon St Asaph Katedrali'dir. Bu festivali ilan ederken ve promosyon basımlarında kent için "City Of Music (Müzik Şehri)" adı kullanılmaktadır.

Diğer nitelikler[değiştir | kaynağı değiştir]

St Asaph'ın hemen yanından Clywyd Nehri vadisini takip edip sahile varan A55 geçmektedir. Bu yolu kentin içine bağlayan kara yolu A55'dir. Yaz günlerinde ve İngiltere'nin resmi tatil günlerinde hem A525 ve hem de A55 karayollarında büyük otomobil tıkanıklığı görülmektedir. Kent halkı bu yol tıkanıklığından kötü yönde etkilenmektedir. Bu yüzden yeni bir kuzey-güney yönlü yol yapımı ve var olan trafik sorunun önlenmesi için kara yolu yapım mercilerine çok sayıda imzalı müracaatlarda bulunulmuştur. En son olarak 2004'te Galler Ülkesinde kara yolu üst mercii olan Galler Assemblesi bu müracaatı reddetmiştir. Ama 2012'de yeni kazanılan şehir statüsü ile kent halkı tekrar bir müracaat için imza toplamaya devam etmektedirler.

St Asaph'da 1969'dan beri "Ysgol Glan Clwyd" adı ile Galce dilini kullanarak ikinci derecede eğitim yapan bir okul bulunmaktadır. Bu okul 1956'da önce Rhyll kentinde kurulmuş olup o zaman Galce tedrisat yapan ilk ikinci derecede eğitim kurumu idi.

Kardeş şehir[değiştir | kaynağı değiştir]

St Asaph'ın şu yabancı kentlerle "Kardeş şehir" bağlantıları vardır:

• Bégard, Fransa
• Lanester, Fransa

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  St Asaph Katedrali'nin arka cephesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta St Asaph ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Curlie'de Denbighshire: St Asaph/ St Asaph (DMOZ tabanlı) (İngilizce)
• St Asaph Kasaba Meclisi 7 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• St Asaph şehir haberleri (İngilizce)