Exeter
Şehir
City of Exeter
Devon icinde Exeter
Ülke	Birleşik Krallık
Kurucu Ülke	İngiltere
Bölge	Güney Batı İngiltere
Kontluk	Devon
Yüzölçümü
• Toplam	47,04 km²
Nüfus  (2019)
• Toplam	131.405
• Yoğunluk	oto/km²
Zaman dilimi	UTC±00.00 (BAS)
• Yaz (YSU)	UTC+01.00 (BAYS)
Resmî site http://www.exeter.gov.uk

Exeter, İngiltere'nin Güney Batı (South-West) bölgesinde, seremoni için Devon kontluğunun merkezi ve günümüzde Devon Kontluğu Yörel İdaresinin bulunduğu bir metropoliten olmayan yerel idareye de sahip ve Orta Çağ'dan beri katedrali bulunduğu için şehir statüsünü de taşıyan bir idare merkezi ve yerleşkedir. Şehir içinden geçerek denize dökülen Exe nehrinin doğusunda konuşlanmıştır.

Tarihsel olarak Exeter Güneybatı İngiltere'nin merkezidir. Bir zamanlar Exeter İngiltere'nin nüfusça beşinci büyük ve çok önemli bir kenti idi ama günümüzde nispeten küçük bir taşra şehri havası taşımaktadır. Şehrin etnik karışımı, şehirde bulunan üniversiteler, belli zamanlarda dil öğrenmeye gelen öğrenciler ve iç turistler şehre bir kozmopolitan nitelik vermekle beraber bunlar şehrin rahat bir İngiltere küçük şehir atmosferini değiştirmemektedir ve şehir İngiltere'deki yerleşkeler için hayat kalitesi iyiliği hakkında yapılan anketlerde çok yıl üçüncü sırayı almaktadır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Exeter'in mevki etrafında çok mümbit topraklar olan ve üzerinde kayık ve gemi seyredebilir derinlikte ve balık dolu bir nehir ve kenarında selden etkilenmeyecek kadar yüksek yaşama yeri olacak bir tepe bulunması dolayısıyla hemen bir yerleşke kurulmasına yol açmıştır. Arkeologlar şehirde bir kazıda yazı kullanılmasından öncesinden kalma bir antik Yunan sikkesi bulmaları bu yerleşkede yaşayanların yabancılarla MÖ 250 civarlarında ticaret ilişkileri olduğuna işaret etmektedir.^[1]

Antik Romalılar'in İngiltere'yi işgal başlamaya tam olarak başlamadan Exeter'in stratejik önemi hemen anlaşılmış ve MS 50'de Exe Deniz'inin sığ geçiş noktasını tutmak için deniz kenarında bir Roma muhkem kampı inşa edilmiştir. Yedi sene sonra İngiltere'nin işgali tamamlandığı zaman bu Roma üssü önemli bir idare merkezine dönüşmüştü. Burada Dunmomi adlı bir kabile bulunmaktaydı ve şehir Dunmomi kabilesinin merkezi olmuştu. Şehrin Latince ismi "İşça Dumnomiorum" olup "Dunmommi kabilesi Isca şehri" anlamına gelmektedir ve belki de Romalılardan önceki Keltlerin bir şehri olduğuna işaret etmektedir. Şehrin Roma surlarını bulmak hala mümkündür ve bu surların küçük bir kısmı günümüzde ayaktadır. 1970'lerde Katedrale yakın bir Roma hamamı kalıntısı bulunmuş ama bunu sergilemek imkânı bulunamamıştır. Exeter "Fosse Way" adını verilen Romalı askeri yolunun en batı mevkindeydi.

Romalılar Britanya adasını 5. yüzyıl başında terk ettikten sonra karanlık bir dönem yaşanmış ve 250 küsur yıl, 680'de bir önemli Hristiyan papaz ve sonra evliyanın Exeter'de bir manastırda yetiştiği bilgisi bu yerleşke için elimize geçen ilk kaynak olmuştur. Bu karanlık dönemde de Exeter'in yöresel önemini kaybetmediği kabul edilmektedir.

Demografi[değiştir | kaynağı değiştir]

2006 sayımlarına göre nüfusu 119.600 civarındadır.

Yabancı ülke öğrencilerine İngilizce öğretim veren "International school" dil okuluyla ve "Exeter Üniversitesi" ile tanınan ve bu sebeple öğrencilerin çok olduğu küçük bir şehirdir.

İngiltere'de şehir ve kent anlayışı Türkiye'dekinden çok farklıdır. Bu ayrım, nüfusla değil, Katedral'le yapılmaktadır. Nüfusu çok az dahi olsa Katedral'e sahip bir yöre, şehirdir. Bunun tersi de geçerlidir: nüfusu çok yüksek bir yöre, şayet Katedral'e sahip değilse, kentdir.

İklim[değiştir | kaynağı değiştir]

Exeter iklimi
Aylar	Oca	Şub	Mar	Nis	May	Haz	Tem	Ağu	Eyl	Eki	Kas	Ara	Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)	16,6	14,9	21,0	23,6	27,5	33,5	32,2	32,4	26,9	26,0	18,6	15,9	33,5
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)	8,8	8,8	11,1	13,3	16,8	19,8	21,7	21,5	19,2	15,2	11,7	9,1	14,8
Ortalama sıcaklık (°C)	5,8	5,6	7,4	8,9	12,2	15,2	17,1	16,9	14,8	11,6	8,3	5,8	10,8
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)	2,7	2,4	3,7	4,5	7,6	10,5	12,4	12,3	10,3	8,0	4,8	2,4	6,8
En düşük sıcaklık (°C)	−15	−9,3	−9,6	−4,4	−1,7	0,9	2,1	2,0	−1	−3,9	−6,2	−16,4	−16,4
Ortalama yağış (mm)	82,2	60,7	56,8	62,1	57,2	48,4	45,8	53,4	58,8	88,9	83,4	87,3	784,9
Kaynak: Met Office[2][3]

Kardeş şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]

Exeter şehrinin şu resmî kardeş şehir anlaşmaları vardır:

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Exeter katedrali dış görünüm
• 
  Exeter katedrali
• 
  Exeter köprüsü
• 
  Exeter okulu
• 
  Stepcote tepesindeki evler

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Exeter ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Resmî turizm sitesi 24 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Exeter fotoğrafları 21 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Exeter tarihi, İngilizce 21 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Curlie'de Exeter (DMOZ tabanlı) (İngilizce)

• Vikigezgin'de Exeter ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

  (İngilizce)