Bangor
City of Bangor
Bangor
Ülke	Birleşik Krallık
Kurucu Ülke	Galler
Kontluk	Gwynedd
Nüfus  (2011)
• Toplam	16.358
Zaman dilimi	UTC±00.00 (BAS)
• Yaz (YSU)	UTC+01.00 (BAYS)

Bangor, Birleşik Krallık'ın Galler ülkesinin kuzeybatısında Gwynedd Kontluğu'nun içinde bulunan ve Katedrali bulunduğu için Orta Çağ'dan beri şehir statüsü bulunan bir yerleşkedir.

Bangor bir üniversite şehridir. Öğrenci olmayan nüfus 2001 sayımına göre 13.725'tir. Ama elde bulunan son istatistiklere göre "Bangor Üniversitesi"'ne devam eden 2.000 kusur diploma üstü ve 8.500 kadar da diploma öğrencisi bulunmaktadır. Bu nedenle şehrin nüfus istatistikleri şehirde yaşayanların sayını doğru yansıtmamaktadır. Üniversite öğrencilerini de ihtiva eden istatistiklere göre Bangor, Galler'in 4. büyük şehridir. Şehirde nüfusunun %46,6'sı Galce konuşmaktadır. Ama üniversite öğrencileri katılmazsa Bangor, Galler'de 36. şehirsel bölge olmakta; fakat Galce konuşanların oranı nüfusun yarısına yükselmektedir.^[1]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehrin kurulması MS 6. yüzyılda, şimdi Bangor katedrali bulunan mevkide, bir Kelt papazın bir manastır kurması ile başlamıştır. "Bangor" sözcüğü eski Galler dilinde etrafı çitle çevrilmiş bir alan anlamına gelmektedir ve bu manastırdan mülhemdir. Günümüzdeki Bangor Katedrali, ne Galler'de en eski ne de en büyük katedraldir; çok daha sonra yapılmış bir binadır ve yıllar geçtikçe bu binaya ekler yapıldığı için tam olarak ne zaman başlanıp bitirildiği açıkça verilmemektedir. Bangor'da bulunan piskoposluğun Britanya adasındaki en eski piskoposluk olduğu iddia edilmektedir. Şehirde en eski okul olan "Friars Ysgol (Kesişler Okulu)" 1557'de kurulmuştur.

Yıllarca çok küçük bir uzak bir kırsal hayat geçtikten sonra 1718'den sonra birden Bangor büyük bir nüfus artışı gördü.

O tarihte Londra ile İrlanda'nın başkenti olan Dublin'i bağlamak için Anglesey'de bulunan feri terminaline bir askeri ve posta taşıma yolu açıldı ve bu Bangor'dan geçti. 19. yüzyıl başında Richard Pennant adında bir girişimci Bangor yanında bulunan Betsheba köyünde Penrhryn taş ocaklarını açıp burada çok ince ve düz bir taş haline getirilebilip çatıları kaplamak için arduvaz yapılmasını sağladı. Üretilen arduvazları Bangor'a yakın Port Penrhyn'e getirmek için bir demiryolu kurdu ve bunları gelişen Birleşik Krallık'ta yapı malzemesi olarak çok mühim miktarlarda denizle nakletmeye başladı.

19. yüzyılın ortasında Bangor Kuzey Galler ülkesinin en büyük şehri olmuştur. 1884'te Galler Üniversitesi'nin bir parçası olarak Bangor Üniversitesi kuruldu ve Bangor bir üniversite şehri konumuna geçti.

Coğrafi konumu[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangor şehri kuzey Galler ülkesinde Gywnedd kontluğunda bir sahil şehridir. Şehir Britanya'da bulunan Gywnedd'i (küçük 740 km) "Anglesey" adasından ayıran "Menai Boğazı" yakınlarındadır. Bangor şehri Galler ülkesinin merkezi olan Cardiff'ten 296 km uzakta, Birleşik Krallık başkenti Londra'dan 415 km uzaktadır.

Şehir engebeli bir sahilde yapılmıştır. Şehrinin önemli bir kısmı "Bangor Dağı" adı verilen tepenin doğusundadır ama şehrin bir mahallesi Port Pehryn'e doğru tepenin batısına düşer. "Bangor Dağı" şehrin High Street, Glan Adda ve Hirael bölgelerini gölgeye alır ve şehir kuzeyde olduğu için Kasım ile Mart aylarında bu bölgelerin çok az güneş aldığı hatta hiç almadığı bile iddia edilir. Şehrin ve ana caddesi olan High Street'in hemen kuzeyinde bir diğer tepe bulunup buradaki mahalleye Yukarı Bangor adı verilmektedir ve bu tepe Bangor'u Menai Boğazı'ının güney kıyılarından ayırmaktadır. Şehrin ortasında iki akarsu geçmekteyken bunlardan biri, "Adda Deresi", kanalizasyon içine alınmıştır. "Cagın Deresi" ise şehrin doğusunda bulunan, 19. yüzyılda bina çatılarını kaplamak için kullanılan taştan arduvaz ihracatı için kullanılan bir liman olan Port Penrhyn'de denize akar.

Bangor Tren Garı Crewe ile İrlanda'ya demiryolu için geçiş terminali olan Holyhead'i bağlayan demiryolu hattı üzerindedir. Bangor Londra ile Holyhead'i bağlayan ana karayolu olan A5 inde üzerindedir. Conwy'den gelen ve kuzey Galler sahil yolu olan A5 ile A55'in kavşağına çok yakındır ve A55 ile Conwy 105 km uzaklıktadır. Bangor aynı zamanda Galler'in batı sahillerinden, Haverfordwest ile Aberystwyth'ten, gelen A487 yolu üzerindedir.

Bangor kuzey-batıda "Prestatyn"'de başlayan uzun yaya yolu olan "Kuzey Galler Patikası (North Wales Path)" güzergahında olup bu yaya yolu Bangor'da biter. Bamgor "Millî Bisiklet Yolları"ndan 5, 8 ve 85 no.luların güzergahındadır.

Kültür ve spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangor şehrinde üniversitenin organize ettiği "Bangor'da Müzik" klasik batı müziği konserleri uzun bir dönemdir verilmektedir. Şehirde Gwynedd Müzesi ve Güzel Sanatlar Galerisi bulunmaktadır. Üniversite "Theatr Gwynedd" adlı bir tiyatro binasını sağlamıştır ve genellikle amatör tiyatro oyunları burada icra edilmektedir. Üniversite yeni büyük bir görsel sanat merkezi kurma planlarını ilan etmiştir.

Bangor şehri Galler dili konuşanların ve Galler ülkesinin bir millî ve kültürel gösterim vasıtası olan "Eisteddfod Genedlaethol Cymru (Millî Galler Eisteddfold") festivaline 1890, 1902, 1915, 1931, 1940 (radyoyla naklen), 1943, 1971 ve 2005 yıllarında ev sahipliği yapmıştır.

BBC Cymru Radyosu'nun Kuzey Galler Ülkesi için kurulmuş yörel stüdyoları, yayım merkezi ve BBC televizyonunun Kuzey Galler için haber merkezi Bangor'dadır. Bangor'dan yayım yapan iki özel sektör radyo istasyonu (Heart Cymru, Heart North Wales Coast) vardır. Bangor Üniversitesi öğrencileri de Storm FM adıyla radyo yayımlamaktadır.

En başarılı yerel futbol kulübü 1876'da kurulmuş olan ve iki defa Galler Ülkesi Ligi şampiyonu ve 9 defa Galler Ülkesi Kupasını kazanmış olan "Bangor City FC" takımıdır. 1008-2009'da ülke kupasını kazanması dolayısıyla 2009–2010 sezonunda Bangor City FC "UEFA Europa Lig"'ne katılmıştır.

Kardeş şehir[değiştir | kaynağı değiştir]

Bangor'un şu kardeş şehir anlaşması vardır:

• Soest, Almanya

Resimler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Bangor şehri, sahilleri ve etrafındaki tepeler manzarası
• 
  Bangor Katedrali
• 
  Bangor "High Street"
• 
  Bangor iskelesi

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Bangor, Gwynedd ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Bangor'un tarihi24 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
• Curlie'de Bangor, Gwynedd (DMOZ tabanlı) (İngilizce)

• Vikigezgin'de Bangor ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

  (İngilizce)