Sosyalist Parti (Portekiz)

Sosyalist Parti
*Partido Socialista*
Sosyalist Parti; Partido Socialista
	Dosya:Partido Socialista logo.svg
Kısaltma	PS
Genel başkan	Carlos César
Genel sekreter	Pedro Nuno Santos
Kurucu	Mário Soares
Kuruluş tarihi	19 Nisan 1973 (fiilen); 1 Şubat 1975 (resmen)
Önceli	Acção Socialista Portuguesa
Merkez	Largo do Rato 2,; 1269-143 Lisboa
Gazete(ler)	Acção Socialista
Öğrenci kolu	Estudantes Socialistas
Gençlik kolu	Sosyalist Gençlik
Kadın kolu	Departamento Nacional das Mulheres Socialistas
Üyelik (2022)	81,171
İdeoloji	Sosyal demokrasi; Keynesyenizm; Pro-Avrupacılık
Siyasi pozisyon	Merkez sol
Uluslararası üyelik	İlerici İttifak,; Sosyalist Enternasyonal
Avrupa üyeliği	Avrupa Sosyalistler Partisi
Resmî renkler	Kırmızı (resmi); Pembe (geleneksel)
Cumhuriyet Meclisi	78 / 230
Avrupa Parlamentosu	9 / 21
Bölge Parlamentoları	34 / 104
Yerel Yönetimler	1.264 / 3.066
İnternet sitesi
	www.ps.pt
	Portekiz

Sosyalist Parti (Portekizce: Partido Socialista, Portekizce telaffuz: [pɐɾˈtiðu susiɐˈliʃtɐ], PS), Portekiz'deki sosyal demokrat^[7]^[8] bir siyasi partidir. 19 Nisan 1973 tarihinde Bad Münstereifel kentinde Portekiz Sosyalist Hareket (Portekizce: Acção Socialista Portuguesa) militanları tarafından kuruldu. PS, Portekiz siyasetindeki iki büyük partiden biridir ve rakibi merkez sağ Sosyal Demokrat Parti (PSD)'dir. PS'nin mevcut lideri Pedro Nuno Santos'dur. Portekiz Parlamentosu'nda şu anda 230 sandalyeden 77'sine sahip olan parti, en son 2015 seçimlerinden 2024 seçimlerine kadar iktidarda kalmıştır.

Sosyalist Enternasyonal, İlerici İttifak ve Avrupa Sosyalist Partisi üyesi olup, Avrupa Parlamentosu'nda Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) Grubu'nda dokuz sandalyesi vardır.

Seçim sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhuriyet Meclisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim	Cumhuriyet Meclisi					Hükûmet	Sıra	Lider
Seçim	Oy	%	±	Sandalye	±	Hükûmet	Sıra	Lider
1975	2,162,972	37.9%		116 / 250		Kurucu Meclis	1.	Mário Soares
1976	1,912,921	34.9%	3.0	107 / 263	9	Azınlık hükûmeti	1.	Mário Soares
1979	1,642,136	27.3%	7.6	74 / 250	33	Muhalefet	2.	Mário Soares
1980	Cumhuriyetçi ve Sosyalist Cephe ile			66 / 250	8	Muhalefet	2.	Mário Soares
1983	2,061,309	36.1%		101 / 250	35	Merkez blok hükümeti PS-PSD	1.	Mário Soares
1985	1,204,321	20.8%	15.3	57 / 250	44	Muhalefet	2.	Almeida Santos
1987	1,262,506	22.2%	1.4	60 / 250	3	Muhalefet	2.	Vítor Constâncio
1991	1,670,758	29.1%	6.9	72 / 230	12	Muhalefet	2.	Jorge Sampaio
1995	2,583,755	43.8%	14.7	112 / 230	40	Azınlık hükûmeti	1.	António Guterres
1999	2,385,922	44.1%	0.3	115 / 230	3	Azınlık hükûmeti	1.	António Guterres
2002	2,068,584	37.8%	6.3	96 / 230	19	Muhalefet	2.	Eduardo Ferro Rodrigues
2005	2,588,312	45.0%	7.2	121 / 230	25	Çoğunluk hükûmeti	1.	José Sócrates
2009	2,077,238	36.6%	8.4	97 / 230	24	Azınlık hükûmeti	1.	José Sócrates
2011	1,566,347	28.1%	8.5	74 / 230	23	Muhalefet	2.	José Sócrates
2015	1,747,685	32.3%	4.2	86 / 230	12	Azınlık hükûmeti	2.	António Costa
2019	1,903,687	36.3%	4.0	108 / 230	22	Azınlık hükûmeti	1.	António Costa
2022	2,302,601	41.4%	5.1	120 / 230	12	Hükümet	1.	António Costa
2024	1,812,469	28.0%	13.4	78 / 230	42	Muhalefet	2.	Pedro Nuno Santos

Avrupa Parlamentosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim	Avrupa Parlamentosu					Sıra	Lider
Seçim	Oy	%	±	Sandalye	±	Sıra	Lider
1987	1,267,672	22.5%		6 / 24		2.	Maria de Lourdes Pintasilgo
1989	1,184,380	28.5%	6.0	8 / 24	2	2.	João Cravinho
1994	1,061,560	34.9%	6.4	10 / 25	2	1.	António Vitorino
1999	1,493,146	43.1%	8.2	12 / 25	2	1.	Mário Soares
2004	1,516,001	44.5%	1.4	12 / 24	0	1.	António Costa
2009	946,818	26.5%	18.0	7 / 22	5	2.	Vital Moreira
2014	1,033,158	31.5%	5.0	8 / 21	1	1.	Francisco Assis
2019	1,106,328	33.4%	1.9	9 / 21	1	1.	Pedro Marques

Önemli parti üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

José Sócrates, 2005-2011 arası Portekiz Başbakanı.

Genel Sekreterler[değiştir | kaynağı değiştir]

Mário Soares: 19 Nisan 1973 - 29 Haziran 1986
Almeida Santos (geçici): 13 Haziran 1985 - 13 Kasım 1985
António Macedo (geçici): 13 Kasım 1985 - 29 Haziran 1986
Vítor Constâncio: 29 Haziran 1986 - 15 Ocak 1989
Jorge Sampaio: 15 Ocak 1989 - 23 Şubat 1992
António Guterres: 23 Şubat 1992 - 20 Ocak 2002
Eduardo Ferro Rodrigues: 20 Ocak 2002 - 24 Eylül 2004
José Sócrates: 24 Eylül 2004 - 23 Temmuz 2011
António José Seguro: 23 Temmuz 2011 - 28 Eylül 2014
Maria de Belém Roseira (geçici): 28 Eylül 2014 - 22 Kasım 2014
António Costa: 22 Kasım 2014 - 7 Ocak 2024
Pedro Nuno Santos : 7 Ocak 2024 - günümüz

Parti Başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

António Macedo: 15 Aralık 1974 - 29 Haziran 1986
Manuel Tito de Morais: 29 Haziran 1986 - 15 Ocak 1989
João Ferraz de Abreu: 15 Ocak 1989 - 23 Şubat 1992
António de Almeida Santos: 23 Şubat 1992 - 9 Eylül 2011
Maria de Belém Roseira: 9 Eylül 2011 - 22 Kasım 2014
Carlos César: 22 Kasım 2014 - günümüz

Meclis Başkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Henrique de Barros: 3 Haziran 1975 - 2 Nisan 1976
Vasco da Gama Fernandes: 29 Temmuz 1976 - 29 Ekim 1978
Teófilo Carvalho dos Santos: 30 Ekim 1978 - 7 Ocak 1980
Manuel Tito de Morais: 8 Haziran 1983 - 24 Ekim 1984
António de Almeida Santos: 31 Ekim 1995 - 4 Nisan 2002
Jaime Gama: 16 Mart 2005 - 21 Haziran 2011
Eduardo Ferro Rodrigues: 23 Ekim 2015 – 29 Mart 2022
Augusto Santos Silva : 29 Mart 2022 - günümüz

Başbakanlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Mário Soares: 23 Temmuz 1976 - 28 Ağustos 1978; 9 Haziran 1983 - 6 Kasım 1985
António Guterres: 28 Ekim 1995 - 6 Nisan 2002
José Sócrates: 12 Mart 2005 - 21 Haziran 2011
António Costa: 26 Kasım 2015 - günümüz

Cumhurbaşkanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Mário Soares: 9 Mart 1986 - 9 Mart 1996
Jorge Sampaio: 9 Mart 1996 - 9 Mart 2006

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Partidos registados e suas denominações, siglas e símbolos" 2 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tribunal Constitucional. (Portekizce)
^ Figueiredo, Inês (16 Temmuz 2022). "PSD é o maior partido, mas PS no poder consegue encurtar distâncias. Chega e PAN ocultam número de militantes". Observador. 4 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2024.
^ "Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
^ Marina Costa Lobo; Pedro C. Magalhães (2004). "The Portuguese Socialists and the Third Way". Giuliano Bonoli; Martin Powell (Ed.). Social Democratic Party Policies in Contemporary Europe (1.1url=https://www.google.com/books?id=sW6CAgAAQBAJ&pg=PA83 bas.). Londra: Routledge. ss. 83-101. ISBN 0415304253.
^ ""Portugal cuts its fiscal deficit while raising pensions and wages"". 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
^ Dimitri Almeida (2012). The Impact of European Integration on Political Parties: Beyond the Permissive Consensus. CRC Press. s. 71. ISBN 978-1-136-34039-0. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013.
^ Andrew Wilson (2009). "Ukraine's Orange Revolution of 2004: the Paradoxes of Negotiation". Adam Roberts; Timothy Garton Ash (Ed.). Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present. Oxford University Press. s. 367. ISBN 978-0-19-161917-5.

[TC-1] "Partidos registados e suas denominações, siglas e símbolos" 2 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Tribunal Constitucional. (Portekizce)

[2] Figueiredo, Inês (16 Temmuz 2022). "PSD é o maior partido, mas PS no poder consegue encurtar distâncias. Chega e PAN ocultam número de militantes". Observador. 4 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2024.

[Nordsieck-3] "Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.

[Routledge-4] Marina Costa Lobo; Pedro C. Magalhães (2004). "The Portuguese Socialists and the Third Way". Giuliano Bonoli; Martin Powell (Ed.). Social Democratic Party Policies in Contemporary Europe (1.1url=https://www.google.com/books?id=sW6CAgAAQBAJ&pg=PA83 bas.). Londra: Routledge. ss. 83-101. ISBN 0415304253.

[economist-5] ""Portugal cuts its fiscal deficit while raising pensions and wages"". 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.

[Almeida2013-7] Dimitri Almeida (2012). The Impact of European Integration on Political Parties: Beyond the Permissive Consensus. CRC Press. s. 71. ISBN 978-1-136-34039-0. 9 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2013.

[Wilson2009-8] Andrew Wilson (2009). "Ukraine's Orange Revolution of 2004: the Paradoxes of Negotiation". Adam Roberts; Timothy Garton Ash (Ed.). Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present. Oxford University Press. s. 367. ISBN 978-0-19-161917-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Portekiz'deki siyasi partiler
Cumhuriyet Meclisi (230)	Sosyal Demokrat Parti (80) Sosyalist Parti (78) Yeter (Portekiz) (50) Liberal İnsiyatif (Portekiz) (8) Sol Blok (Portekiz) (5) Portekiz Komünist Partisi (4) LIVRE (4) İnsanlar-Hayvanlar-Doğa (1)
Azorlar Yasama Meclisi (57)	Sosyal Demokrat Parti (26) Sosyalist Parti (23) Yeter (Portekiz) (5) Sol Blok (Portekiz) (1) Liberal İnsiyatif (Portekiz) (1) İnsanlar-Hayvanlar-Doğa (1)
Madeira Yasama Meclisi (47)	Sosyal Demokrat Parti (23) Sosyalist Parti (11) Halk içib Birlikte) (5) Yeter (Portekiz) (4) Portekiz Komünist Partisi (1) Liberal İnsiyatif (Portekiz) (1) İnsanlar-Hayvanlar-Doğa (1) Sol Blok (Portekiz) (1)
Avrupa Parlamentosu (21)	Sosyalist Parti (9) Sosyal Demokrat Parti (7) Sol Blok (2) Portekiz Komünist Partisi (2)
Temsili Olmayan partiler	Ekolojist Parti "Yeşiller" Tepki Ver, Dahil Et, Geri Dönüştür Portekiz İşçi Komünist Partisi Ulusal Demokratik Alternatif Dünya Partisi Volt Portekiz Sosyalist Alternatif Hareket Ayağa kalk! Biz, Vatandaşlar! Portekiz İşçi Partisi İttifak Emekliler ve Emekliler Birleşik Partisi Yeni Sağ
Portekiz'de siyaset

Sosyalist Parti (Portekiz) nedir?, Sosyalist Parti (Portekiz) anlamı nedir?, Sosyalist Parti (Portekiz) ne demektir?