Seyfi Oktay

Seyfi Oktay
Seyfi Oktay
Türkiye Adalet Bakanı
	Görev süresi; 20 Kasım 1991 - 27 Temmuz 1994
Başbakan	Süleyman Demirel; Tansu Çiller
Yerine geldiği	Suat Bilge
Yerine gelen	Mehmet Moğultay
SHP TBMM Grup Başkanı
	Görev süresi; 14 Eylül 1994 - 18 Şubat 1995
Genel Başkan	Murat Karayalçın
Yerine geldiği	Aydın Güven Gürkan
SHP TBMM Grup Başkanvekili
	Görev süresi; 16 Ocak 1985 - 29 Kasım 1987
Genel Başkan	Aydın Güven Gürkan; Erdal İnönü
Yerine gelen	Hikmet Çetin
	Görev süresi; 20 Ekim 1991 - 20 Kasım 1991
Genel Başkan	Erdal İnönü
SHP MYK Üyesi
Genel Başkan	Erdal İnönü
Türkiye Büyük Millet Meclisi; 17., 19. ve 20. dönem milletvekili
Seçim bölgesi	1983 – Ankara; 1991 – Ankara; 1995 – Ankara
Kişisel bilgiler
Doğum	1934 (89-90 yaşında); Hekimhan, Malatya, Türkiye
Partisi	Cumhuriyet Halk Partisi (1963-1969), (1970-1980), (1995-1999), (2010-günümüz); Halkçı Parti (1983-1985); Sosyaldemokrat Halkçı Parti (1985-1995); Türkiye Birlik Partisi (1969-1970); Yeni Türkiye Partisi (2002-2003)
Bitirdiği okul	Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği	Hukukçu, Avukat, Siyasetçi

Mehmet Seyfi Oktay^[1] (1934, Hekimhan, Malatya, Türkiye), Türk siyasetçi, Adalet eski Bakanı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Serbest Avukatlık, XVII., XIX. ve XX. Dönem Ankara Milletvekilliği ile 49. ve 50. Türkiye Cumhuriyeti Hükümetlerinde Adalet Bakanlığı yaptı. Evli ve üç çocuk babasıdır.

İlk Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

1934 yılında Malatya'nın Hekimhan ilçesine bağlı Ballıkaya köyünde dünyaya gelen Seyfi Oktay; ilkokulu köyde okudu. Girdiği parasız yatılı okul sınavlarını kazanarak orta okulu Bilecik'te, liseyi ise Haydarpaşa Lisesi'nde yatılı olarak okuyan Oktay; lisans öğrenimini Ankara Ünivesitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamlayarak serbest avukatlığa başladı.

Siyasi Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

CHP Altındağ Gençlik Kolu Başkanı olarak aktif siyasi yaşama atılan Seyfi Oktay, 17 Kasım 1963'te yapılan yerel seçimlerde önseçimle Ankara Belediye Meclis üyesi seçildi ve bu görevi üç dönem sürdürdü. Bu sırada Ankara il yönetimine seçilerek CHP Ankara İl Sekreterliği'ni yürüttü. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenim gördüğü sırada 53 öğrenci tarafından hazırlanan ilk Alevi Bildirgesi'nin yayınlanmasına Mustafa Timisi ile beraber öncülük etmiştir.^[2]

1969 yılında CHP'den istifa ederek Türkiye Birlik Partisi'ne katılan Oktay bu partide Ankara İl Başkanlığı ve Genel Sekreter Yardımcılığı görevlerini yürüttü ancak daha sonra yeniden CHP'ye döndü.

1983 Genel Seçimlerinde Halkçı Parti listesinden Ankara Milletvekili seçilerek parlamentoya girdi. Halkçı Parti ve Sosyal Demokrat Parti birleşmesinde aktif rol aldı. 1985-1987 arasında SHP Grup Başkanvekilliğini yürüten Oktay, 1987 yılında yapılan seçimlerde parlamentoya giremedi. Bu dönemde SHP MYK Üyesi olarak görev yaptı ve aynı zamanda Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvuruların çalışmasını yürütmek üzere TBMM SHP Grubu Hukuk Müşavirliğini sürdürdü. 1983-1991 arasında çıkarılan 73 yasanın Anayasa Mahkemesi'ne yapılan başvurular neticesinde iptal edilmesine öncülük etmesi nedeniyle Özal'ın belalısı olarak anıldı.^[3]

Adalet Bakanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

1991 seçimlerinde tercihli oylarla Ankara 2. Bölge 1. sıradan milletvekili olarak parlamentoya giren Oktay, Grup Başkanvekili seçildi ve ardından DYP-SHP Koalisyonu ile kurulan 49. Hükümette Adalet Bakanı olarak yer aldı. Koalisyon protokolünde yer alan demokratikleşme programının hazırlanması ve yürütülmesinde aktif görev üstlendi. 20 Kasım 1991 - 27 Temmuz 1994 arasında Adalet Bakanlığı görevini yürüten Oktay ilk ziyaretini işkence iddialarıyla gündemde olan Eskişehir Cezaevi'ne yaptı ve bu cezaevinin kapatılmasını sağladı. Görev süresince Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nda (CMUK) temel hak ve özgürlüklerin korunmasına yönelik gözaltı süresinin kısaltılması, zorunlu müdafilik müessesesinin getirilmesi gibi değişiklikler ile cezaevi koşullarının iyileştirilmesi, İş Yurtları'nın kurulması, hakim-savcı özlük haklarının iyileştirilmesi başta olmak üzere birçok yapısal reformu gerçekleştirdi.^[4] Bu nedenle CMUK Seyfi ismiyle anıldı.^[5] Fethullah Gülen'in Seyfi Oktay'ı kast ederek söylediği “bu adamın çaktığı kazığı 40 yıl çıkaramam” şeklindeki ifadelerin MİT raporlarına girdiği belirtildi.^[6]

Bakanlıktan Ayrılışı[değiştir | kaynağı değiştir]

Erdal İnönü'nün SHP Genel Başkanlığı'ndan ayrılması üzerine gerçekleştirilen kurultayda; Oktay'ın desteklediği Aydın Güven Gürkan, Murat Karayalçın'a karşı genel başkanlık yarışını kaybedince 1994 yılında hükûmette yapılan değişiklikte Adalet Bakanlığından ayrıldı. Ancak Genel Başkan seçilen Murat Karayalçın milletvekili olmadığından Seyfi Oktay SHP'nin TBMM Grup Başkanı seçildi.^[7] 1995 yılında gerçekleştirilen CHP-SHP birleşmesi sonrasında Hikmet Çetin Genel Başkan seçilene kadar bu görevi yürüttü.

CHP'den İstifa Süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

Oktay, 1995 Türkiye Genel Seçimlerinde yeniden Ankara 2. Bölgeden milletvekili seçildi ancak Deniz Baykal'ın Genel Başkan olması sonrasında yaşadığı uyuşmazlıklar neticesinde 22 Şubat 1999 tarihinde CHP'den istifa etti.^[8] Kısa bir süreliğine İsmail Cem öncülüğünde kurulan Yeni Türkiye Partisi'nde bulunarak 2002 seçimlerinde milletvekili adayı olduysa da 2010 yılında yeniden CHP'ye dönene kadar aktif siyasette yer almadı.

Son Dönem[değiştir | kaynağı değiştir]

2008 yılında 15. Hacı Bektaş Veli Dostluk ve Barış Ödülü'ne layık görülen Seyfi Oktay, AK Parti Hükûmetleri tarafından gerçekleştirilen Alevi Çalıştayları'na davet edildi ve bir kısmına katıldı.^[9]^[10] 2010 yılında Kemal Kılıçdaroğlu'nun Genel Başkan seçilmesinin ardından yeniden CHP'ye üye oldu ve 12 Eylül 2010 Anayasa değişiklik referandumunda hayır oyu çıkması için yürütülen kampanyaya destek verdi.Ergenekon soruşturması kapsamında adil yargılamayı etkilediği iddiasıyla 1 Haziran 2010 tarihinde gözaltına alındı.^[11] Oktay'ın evine yapılan polis baskını; evinin önünde toplanan kitle, sosyal demokrat kesim ve Alevi kitle örgütlerinin yanı sıra memleketi Hekimhan'da da protesto edildi.^[12] Tutuksuz yargılanan Oktay 6 yıl sonra bu davadan beraat etti.^[13]

Kişisel Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Orta düzeyde İngilizce bilen Oktay, evli ve 3 çocuk babasıdır.^[14]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "TBMM Albümü 3. Cilt (1983-2010)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
^ "Alevi Çalıştayı". birgun.net. 30 Mayıs 2009. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ "24 NİSAN 1992 CUMA CUMHURİYET". cumhuriyetarsivi.com. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ Adaletin İzinde Seyfi Oktay. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "CMUK Seyfi".
^ "Gülen'in "bu adamın çaktığı kazığı 40 yıl çıkaramam" sözü MİT raporunda var". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "Türkiye Büyük Millet Meclisi 19. Dönem". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ "Sekiz sayfalık isyan". milliyet.com.tr. 13 Şubat 1999. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ "Barış Ödülü" (PDF). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ Tahaoğlu, Çiçek (8 Şubat 2010). "Alevi Çalıştayı Raporu Alevilerin Taleplerini İçermiyor". bianet.org. 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ "Seyfi Oktay gözaltında". Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ "Eski Bakan Oktay'ın gözaltına alınmasına protesto". Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ "Eski Adalet Bakanı Seyfi Oktay beraat etti". 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.
^ "Türkiye Büyük Millet Meclisi 20. Dönem". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

Siyasi görevi
Önce gelen: Suat Bilge	Türkiye Adalet Bakanı 20 Kasım 1991 - 27 Temmuz 1994	Sonra gelen: Mehmet Moğultay

[Cilt3-1] "TBMM Albümü 3. Cilt (1983-2010)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).

[2] "Alevi Çalıştayı". birgun.net. 30 Mayıs 2009. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[3] "24 NİSAN 1992 CUMA CUMHURİYET". cumhuriyetarsivi.com. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[4] Adaletin İzinde Seyfi Oktay. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[5] "CMUK Seyfi".

[6] "Gülen'in "bu adamın çaktığı kazığı 40 yıl çıkaramam" sözü MİT raporunda var". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.

[7] "Türkiye Büyük Millet Meclisi 19. Dönem". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[8] "Sekiz sayfalık isyan". milliyet.com.tr. 13 Şubat 1999. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[9] "Barış Ödülü" (PDF). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[10] Tahaoğlu, Çiçek (8 Şubat 2010). "Alevi Çalıştayı Raporu Alevilerin Taleplerini İçermiyor". bianet.org. 25 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[11] "Seyfi Oktay gözaltında". Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[12] "Eski Bakan Oktay'ın gözaltına alınmasına protesto". Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[13] "Eski Adalet Bakanı Seyfi Oktay beraat etti". 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[14] "Türkiye Büyük Millet Meclisi 20. Dönem". 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

g t d Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanları (liste)
TBMM Adliye Vekilleri (1920-1923)	Celalettin Arif Yusuf Kemal Tengirşenk Refik Şevket İnce Ahmet Rifat Çalık Mehmet Seyit Bey
TC Adalet Bakanları (1923-günümüz)	Mehmet Seyit Bey Mustafa Necati Mahmut Esat Bozkurt Yusuf Kemal Tengirşenk Şükrü Saracoğlu Hilmi Uran Tevfik Fikret Sılay Fethi Okyar Hasan Safyettin Menemencioğlu Ali Rıza Türel Mümtaz Ökmen Şinasi Devrin Fuat Sirmen Halil Özyörük Rükneddin Nasuhioğlu Osman Şevki Çiçekdağ Hüseyin Avni Göktürk Esat Budakoğlu Celal Yardımcı Abdullah Pulat Gözübüyük mil Artus Ekrem Tüzemen Kemal Türkoğlu Sahir Kurutluoğlu Abdülhak Kemal Yörük Mehmet Sedat Çumralı Sırrı Atalay İrfan Baran İhsan Köknel Hasan Dinçer Hidayet Aydıner Yusuf Ziya Önder İsmail Arar Suat Bilge Hasan Fehmi Alpaslan Hayri Mumcuoğlu Şevket Kazan Hayri Mumcuoğlu İsmail Müftüoğlu Zeyyat Baykara Selçuk Erverdi Necmettin Cevheri Mehmet Can Ömer Ucuzal Cevdet Menteş Rıfat Bayazıt Mustafa Kazım Akdoğan Mehmet Necat Eldem Mahmut Oltan Sungurlu Halil Ertem Mahmut Oltan Sungurlu Mehmet Topaç Mahmut Oltan Sungurlu Şakir Şeker Suat Bilge Seyfi Oktay Mehmet Moğultay Bekir Sami Daçe Firuz Çilingiroğlu Mehmet Ağar Şevket Kazan Mahmut Oltan Sungurlu Hasan Denizkurdu Selçuk Öztek Hikmet Sami Türk Aysel Çelikel Cemil Çiçek Fahri Kasırga Mehmet Ali Şahin Sadullah Ergin Ahmet Kahraman Sadullah Ergin Bekir Bozdağ Kenan İpek Bekir Bozdağ Abdulhamit Gül Bekir Bozdağ Yılmaz Tunç

g t d 49. Türkiye Hükûmeti
7. Demirel Hükûmeti (20 Kasım 1991 - 25 Haziran 1993)
Başbakan	Süleyman Demirel
Başbakan Yardımcısı	Erdal İnönü
Devlet Bakanları	Ömer Barutçu · Cavit Çağlar · Erman Şahin · Tansu Çiller · Mehmet Kahraman · Orhan Sefa Kilercioğlu · Güler İleri · Gökberk Ergenekon · Ekrem Ceyhun · Mehmet Ali Yılmaz · Mehmet Batallı · Akın Gönen · Türkân Akyol · Şerif Ercan · İbrahim Tez
Adalet Bakanı	Mehmet Seyfi Oktay
Millî Savunma Bakanı	Nevzat Ayaz
İçişleri Bakanı	İsmet Sezgin
Dışişleri Bakanı	Hikmet Çetin
Maliye ve Gümrük Bakanı	Sümer Oral
Millî Eğitim Bakanı	Köksal Toptan
Bayındırlık ve İskan Bakanı	Onur Kumbaracıbaşı
Sağlık Bakanı	Yıldırım Aktuna
Ulaştırma Bakanı	Yaşar Topçu
Tarım ve Köy İşleri Bakanı	Necmettin Cevheri
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı	Mehmet Moğultay
Sanayi ve Ticaret Bakanı	Tahir Köse
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı	Mehmet Ersin Faralyalı
Kültür Bakanı	Fikri Sağlar
Turizm Bakanı	Abdülkadir Ateş
Çevre Bakanı	Doğancan Akyürek
Orman Bakanı	Vefa Tanır

g t d 50. Türkiye Hükûmeti
1. Çiller Hükûmeti (25 Haziran 1993 - 5 Ekim 1995)
Başbakan	Tansu Çiller
Başbakan Yardımcısı	Erdal İnönü → Murat Karayalçın → Hikmet Çetin
Devlet Bakanları	Ali Şevki Erek · Nurhan Tekinel · Salih Sümer · Mehmet Gazioğlu · Türkân Akyol · Esat Kıratlıoğlu · Mehmet Gölhan · Azimet Köylüoğlu · Aysel Baykal · Mehmet Gülcegün · Ahmet Şanal · Nafiz Kurt · Şükrü Erdem · Ziya Halis · Necmettin Cevheri · Güneş Müftüoğlu · Bahattin Alagöz · İbrahim Tez · Onur Kumbaracıbaşı · Aykon Doğan · Mustafa Çiloğlu · Bekir Sami Daçe · Yıldırım Aktuna · Önay Alpago · Cemil Erhan · Erman Şahin · Ayvaz Gökdemir · Fikri Sağlar · Mehmet Ali Yılmaz · Abdülbaki Ataç · Mehmet Kahraman · Algan Hacaloğlu
Adalet Bakanı	Mehmet Seyfi Oktay → Mehmet Moğultay
Millî Savunma Bakanı	Mehmet Gölhan → Nevzat Ayaz
İçişleri Bakanı	Mehmet Gazioğlu → Nahit Menteşe
Dışişleri Bakanı	Murat Karayalçın → Hikmet Çetin → Mümtaz Soysal → Erdal İnönü
Maliye ve Gümrük Bakanı	İsmet Attila
Millî Eğitim Bakanı	Nahit Menteşe → Nevzat Ayaz
Bayındırlık ve İskân Bakanı	Erman Şahin → Fikri Sağlar → Halil Çulhaoğlu → Onur Kumbaracıbaşı → Mustafa Yılmaz
Sağlık Bakanı	Kazım Dinç → Doğan Baran → Rifat Serdaroğlu
Ulaştırma Bakanı	Ali Şevki Erek → Mehmet Köstepen → Nafiz Kurt
Tarım ve Köy İşleri Bakanı	Refaiddin Şahin
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı	Mehmet Moğultay → Aydın Güven Gürkan → Nihad Matkap → Ziya Halis
Sanayi ve Ticaret Bakanı	Hasan Akyol → Mehmet Dönen → Tahir Köse
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı	Veysel Atasoy
Kültür Bakanı	Fikri Sağlar → İrfan Gürpınar → Timurçin Savaş → İsmail Cem → Ercan Karakaş
Turizm Bakanı	Abdülkadir Ateş → Şahin Ulusoy → İrfan Gürpınar → Halil Çulhaoğlu
Çevre Bakanı	Rıza Akçalı
Orman Bakanı	Hasan Ekinci

Seyfi Oktay nedir?, Seyfi Oktay anlamı nedir?, Seyfi Oktay ne demektir?