Sarık

Sarık, genellikle pamuklu veya ipek kumaştan yapılmış, doğrudan başa veya fes, kavuk gibi bir başlığın üzerine sarılan kumaş baş örtüsü.^[1] Sih ve Müslüman toplumlarında, genellikle Asya ülkelerinde yaygındır.^[2] Türkçede sarık dendiğinde özel olarak Osmanlı'da kullanılan, fes veya kavuk üzerine sarılan sarık türü de kastedilir.^[1]

Sarık pek çok Avrupa dilinde turban olarak anılır. Bu kelimenin kökeni Farsça dulband sözcüğüne dayanır. Türkçeye tülbent olarak geçen kelime Fransızcaya turban olarak geçmiştir.^[2] Fransızcadan Türkçeye geçen türban kelimesi ise Türkçede kadın başörtüsü anlamında kullanılır.

Kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sarığın zamanında kuşak ile birlikte at ve deve biniciliğinin bir gereği olarak yerleşmiş, gelenekselleşmiş, daha sonra kültürel sinyal özellikleri de edinmiş bir giysi olduğu düşünülebilir, Günümüzde motosiklet kullananlar da benzer sebeplerden dar deri yelek, omur zırhı ve motosiklet kaskı gibi benzer faydaları olan giysiler kullanmaktadırlar.

Şapka Devrimi sonrasında Türkiye'de sadece din görevlileri sarık kullanabilir oldular.

Bugün özellikle Batı'da sarık kavramı Sihlerle yakından ilişkilendirilmiştir.^{[kaynak belirtilmeli]}

Sihlerde sarık[değiştir | kaynağı değiştir]

Vaftiz olmuş Sihler inanışları gereği saçlarını kesemezler. Sarık takmak zorunlu değildir ancak sarık uzun saçı toplamak için çok kullanışlıdır. Zamanla saçı uzun olmayanlar da bu geleneksel başlığı takmaya başlamışlardır. Özellikle Batı'da Sihler için sarık kimlikleriyle ilgili bir öğe haline de gelmiştir. Sihler taktıkları sarığı, daha çok, Pencapça "sarık" anlamına gelen ve daha saygın bir isim olduğu kabul edilen dastār (ਦਸਤਾਰ) olarak anarlar. Hintçe'de sarık için kullanılan sözcük pagṛī'dir.

Müslüman toplumlarda sarık[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünyanın farklı yerlerindeki Müslüman toplumlarda sarık çeşitli şekillerde kullanılır. Sarılma şekli, rengi vs. ülkeden ülkeye ve toplumdan topluma farklılık gösterebilir.

Sudan'da takılan beyaz sarık "toplumsal statü" göstergesidir.

Sarık Arap Yarımadası'nda yüzü ve başı doğrudan güneş ışığından korumak için geleneksel olarak takılır. Nitekim sarığın Arap geleneklerinde farklı bir yeri vardır. Eski Arap kültüründe bir kişinin sarığını atmak, düşürmek hakaret olarak kabul edilirdi.

Sarık Şii liderler arasında da yaygındır.

Sarık Türklerde halk arasında yaygınlaşmamıştır. Osmanlı Devleti zamanında Osmanlı sultanları ve din büyükleri tarafından takılırdı. Osmanlı padişahları da başlangıçtan II. Mahmud dönemine kadar sarık takmışlardır.

Ayrımcılık[değiştir | kaynağı değiştir]

11 Eylül saldırıları, Irak ve Afganistan'ın işgali ve sonrasında yaşananlar dünyada Müslümanlara olan önyargıyı artırmış, nefret suçu olarak tabir edilen saldırılarda büyük bir artış görülmüştür. Müslüman veya Arap olmayan ve sarık takan toplumun çoğunluğunu oluşturan Sihler ve sarık takan diğer azınlıklar da bu saldırılardan paylarını almışlardır. Bu durum Batı medyasında büyük yankı bulmuştur.^[3]^[4]^[5]^[6]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.
^ ^a ^b Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, turban maddesi
^ "Turbans Make Sikhs Innocent Targets", Larry B. Stammer, The Los Angeles Times, 20 Eylül 2001, ayrıca WackyIraqi.com'da yayınlanmıştır. [1] 10 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Kaliforniya'lı bir kadın Oregon'da Sihleri tehdit etmekten yargılanıyor", Steven Du Bois, Berkeley Daily Planet, 18 Eylül 2001 [2] 9 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Göçmenler terör saldırılarına karşı oluşan tepkiden korkuyorlar", Suhasini Haidar, CNN, 19 Eylül 2000 [3] 10 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
^ "Nefret suçu kurbanı içki dükkânındaki saldırıyı anlatıyor", Cadonna M. Peyton, Associated Press. Berkeley Daily Planet, 8 Aralık 2001 [4] 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[tdk-1] "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2015.

[Oxford-2] Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, turban maddesi

[3] "Turbans Make Sikhs Innocent Targets", Larry B. Stammer, The Los Angeles Times, 20 Eylül 2001, ayrıca WackyIraqi.com'da yayınlanmıştır. [1] 10 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[4] "Kaliforniya'lı bir kadın Oregon'da Sihleri tehdit etmekten yargılanıyor", Steven Du Bois, Berkeley Daily Planet, 18 Eylül 2001 [2] 9 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[5] "Göçmenler terör saldırılarına karşı oluşan tepkiden korkuyorlar", Suhasini Haidar, CNN, 19 Eylül 2000 [3] 10 Ocak 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[6] "Nefret suçu kurbanı içki dükkânındaki saldırıyı anlatıyor", Cadonna M. Peyton, Associated Press. Berkeley Daily Planet, 8 Aralık 2001 [4] 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Giyim
Üst giyim	Aba Hırka Bluz Haut court Cepken Elbiseli gömlek Cache-cœur Jile Göynek Maşlah Gömlek Kazak Süveter Tişört Kimono Ferace Guayabera Guernsey (giysi) Halterneck Henley gömleği Hoodie Jarse Polo bluz Shrug (kıyafet) Atlet (iç çamaşırı) Fanila kazak Tube top (giysi) Polo yakalığı Twinset Yelek
Pantolon	İspanyol paça Bermuda Kapri Kot Şalvar Şort (Bermuda şort, Bisiklet şortu, Hotpants (giyim)) Tayt Yoga pantolonu Bondage pantolon Cargo pantolonu Chaps (pantolon) Resmî pantolon High-rise (moda) Low-rise (moda) Jodhpurs Overall (pantolon) Palazzo pantolon Paraşüt pantolonu Golf pantolonu Dar kesim pantolon Spor pantolonu
Etek	A-line etek Balerin etek Kot etek Gymslip Erkek etekleri İskoç eteği Çayır etek Rah-rah etek Mikro etek Mini etek Sarong Tütü Kalem etek Halka etek Skort Wrap (giyim)
Takım	Tören elbisesi (Akademik elbise, Mahkeme elbisesi, Halk kostümü, Diplomatik üniforma) Döpiyes Frak Jaketatay İstanbulin Redingot Smokin Tayyör Tulum Pantolon takım Dini giyim (Kasaya (kıyafet), Rahip giyimi, Papaz elbisesi) Üniforma (Askeri üniforma, Tam elbise forması, Dağınık elbise üniforması, Denizci kıyafeti, Hizmet elbise üniforması, Savaş üniforması, Okul üniforması, Cezaevi üniforması) Kayak kıyafeti Smokin
Dış giyim (Abrigo)	Chesterfield paltosu Yün ceket Duster (giysi) Kürk giyim Asker parkası (Britanya parkası, Guards parkası Ceket Hırka Kaftan Kürk Manto Mont Önlük Palto Pardösü Yağmurluk Yelek Loden pelerin Aşırı fraklı palto Binici palto (Redingot, Shadbelly) Trençkot Ulster ceketi Cape Ters pelerin Trençkot Av ceketi Pelerin Paletot Caban ceket Polo ceketi Yağmurluk Mackintosh Blazer ceket Redingot (Bekishe, Rekel) Şezlong ceket Karışık ceket Smoking ceket Sigara ceketi Spor ceket Frak (Sabahlık elbise, Beyaz kravat) Önlük Blouson Cagoule Coatee Savaş ceketi Jile Ceket (Uçuş ceketi, Goggle jacket, Fırlama ceket, Harrington ceketi, Deri ceket, Norfolk ceket, Safari ceketi) Jerkin Beyaz ceket Parka Ponço Robe Şal Kollu battaniye Rüzgarlık
İç giyim (Lingerie)	Sütyen Kaşkorse Tayt Külot Külotlu çorap Çorap Don Külot Jüpon Korse Kombinezon Fanila Eşofman Büstiyer G-string Martinsi Korsesi Jartiyer Plastik külot String İç çamaşırı (Boxer şort, Uzun bacak boksör, Erkek külotu) Vücut kıyafeti Bebek takım elbisesi Uzun iç giyim Playsuit (iç çamaşırı) Teddy (giysi) See-through (giysi)
Üniforma	Gakuran Gemici fuku İzci üniforması Kamuflaj üniforma Öğrenci önlüğü
Ayak	Ayakkabı Bot Çizme Loafer Çorap Naylon çorap Spor ayakkabı Sandalet Çarık Mes Terlik Yemeni Kundura Galoş İskarpin Rugan Postal Başmak Cimcime Çapula Çedik Edik Fotin Kalçın Merkub Takunya Platform Potin Soğukkuyu Tomak Topuklu
Başlık	Beret Şapka (Boater, Melon şapka, Fötr, Homburg şapkası, Anthony Eden şapkası, Silindir şapka, Opera şapkası) Kalpak Papak Duvak Melon Külah Kavuk Fes Sarık Başörtüsü Kasket (Beyzbol şapkası, Boater, Düz şapka, Örgülü şapka) Eşarp Fötr Balaklava Tantur Türban Kapüşon Bandana Yazma Çarşaf Burka Yaşmak Peçe Kask Yemeni Tülbent
Gece	Gecelik Pijama Robdöşambr
Yüzme	Bikini Mayo Mayokini Odema Tesettür mayosu
Aksesuar	Asa Atkı Baston Brode Cüzdan Eldiven Fisto Gözlük Grek tül Güpür Kemer Kravat (Ascot kravat, Bolo kravat, Papyon, Stok kravat) Papyon Peruk Poşu Şal Taç Kravat iğnesi Kemer Kemer tokası Kolye Saç tokası Broş Choker Roman yakalığı Fular
Malzeme	Dikiş iğnesi Çengelli iğne Toplu iğne Çıtçıt Düğme Fermuar Kopça Cırtcırt Tek ipte düğme Çift ipte düğme El incesi cevizi
Kumaş	Amerikan bezi Atlas Basma Coolmax Deri Devore Divitin Diyagonal Emprime Feretiko Gabardin İpek Jarse Kadife Kaşmir Keten Kot Kürk Muslin Müflon Orlon Pamuk Patiska Pazen Penye Pike Poplin Post Saten Tafta Tiftik
Elbise ve kıyafetler	Sırtsız elbise Bouffant kıyafeti Ceket elbise Kokteyl elbisesi Küçük siyah elbise Taç giyme kıyafeti Gece elbisesi Balo elbisesi Débutante elbise Frock giyim Ev elbisesi Jumper (elbise) Prenses elbisesi Romper kıyafeti Kılıf elbise Gömlek elbise Kayma elbise Askısız elbise Sonrok Gelinlik Sargı elbise
Parça	Astar Cep Kol Omuz Paça Yaka

Sarık anlamı nedir