Necmettin Sadak

Necmettin Sadak
Necmettin Sadak
Türkiye Dışişleri Bakanı
	Görev süresi; 10 Eylül 1947 - 22 Mayıs 1950
Başbakan	Hasan Saka; Şemsettin Günaltay
Yerine geldiği	Hasan Saka
Yerine gelen	Fuat Köprülü
Türkiye Büyük Millet Meclisi; 3., 4., 5. 6., 7. ve 8. dönem milletvekili
Seçim bölgesi	1927 – Sivas; 1931 – Sivas; 1935 – Sivas; 1939 – Sivas; 1943 – Sivas; 1946 – Sivas
Kişisel bilgiler
Doğum	1890; Isparta, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	21 Eylül 1953 (63 yaşında); New York, Amerika Birleşik Devletleri
Partisi	Cumhuriyet Halk Partisi (1927-1950)
Bitirdiği okul	Galatasaray Lisesi; Lyon Üniversitesi

Sadık Necmettin Sadak^[1] (1890, Isparta - 21 Eylül 1953, Ankara), Türk gazeteci ve siyasetçi.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Babası adliye hakimlerinden Açıkbaşzade Sadık Şahabettin Bey, annesi Arife Hanım'dır.^[1]^[2] Fatma Belkıs ve (boşanma sonucu) İlhan Hanım'larla evli; Fatma Neclâ ve Ayşe Leylâ'nın babasıdır.^[2] İlköğrenimini Edirne'de, ortaöğrenimini İzmir ve Konya İdadilerinde yaptı ve babasının mahkeme başkanı olarak İstanbul'a tayini üzerine Mekteb-i Sultanî'ye (Galatasaray Lisesi) girdi. 1910 yılında bu mektebi bitirerek yüksek tahsilini Lyon Üniversitesi'nde yaparak 1914 yılında yurda döndü. Maarif Nezareti tercümanlığında, sonra Telif ve Tercüme Dairesi Mümeyyizliğine tayin oldu. 1916 yılında İstanbul Darülfünunu İçtimaiyat Müderris Muavinliğine sonra Ziya Gökalp'den boşalan İçtimaiyat profesörlüğüne getirildi. 1918 yılında Kazım Şinasi Dersan, Falih Rıfkı Atay, Ali Naci Karacan ile birlikte 200'er lira sermaye koyarak Akşam gazetesini kurdu.^[3] 1928'den sonra III., IV., V., VI., VII. ve VIII. Dönem Sivas Milletvekilliği yaptı. 1928-1929 yılları^[4] arasında Galatasaray Spor Kulübü Başkanlığını yürüttü.

1932 de Cenevre'de silahların bırakılması konferansında, 1936 yılında Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nde ve Milletler Cemiyeti'nde Türkiye delegesi oldu. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'na yakınlığıyla biliniyordu.^[5]^[a]

10 Eylül 1947 tarihinde Dışişleri Bakanı oldu ve bu görevini 22 Mayıs 1950 tarihine kadar sürdürdü.

16 Mart 1948 tarihinde Paris'te 16 devletin dışişleri bakanları ile yapılan toplantıda Türkiye'nin Avrupa Paktı'na alınması için demeçler verdi.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Akciğer rahatsızlığı olduğunu öğrenip İsviçre’ye giderek ameliyat olduğunda, akciğer kanseri teşhisi kondu. İstanbul’a döndükten sonra hastalığını eşi İlhan Hanım’dan saklayıp tedavi olmak için ABD’ye gitti. New York’ta yaklaşık bir buçuk ay kanser tedavisi gördükten sonra 21 Eylül 1953 tarihinde öldü.^[6]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Aynı kaynakta Sadak'a Almanların bir Mercedes araba aldığı ve kumar borçlarını kapattıkları yazılır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
^ ^a ^b "Türk Parlamento Tarihi" (PDF). ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "gazetebul.com Akşam Gazetesi Bilgiler". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2011.
^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
^ John M. VanderLippe, The politics of Turkish democracy: İsmet İnönü and the formation of the multi-party system, 1938-1950 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., SUNY Press, 2005 ISBN 0791464350, sayfa 41 (İngilizce)
^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.

Siyasi görevi
Önce gelen: Hasan Saka	Türkiye Dışişleri Bakanı 10 Eylül 1947 - 22 Mayıs 1950	Sonra gelen: Mehmet Fuad Köprülü
Sportif görevi
Önce gelen: Adnan İbrahim Piroğlu	Galatasaray SK Başkanı 1928-1929	Sonra gelen: Abidin Daver

[6] Aynı kaynakta Sadak'a Almanların bir Mercedes araba aldığı ve kumar borçlarını kapattıkları yazılır.

[albüm-1] "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.

[pdf-2] "Türk Parlamento Tarihi" (PDF). ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[3] "gazetebul.com Akşam Gazetesi Bilgiler". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2011.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.

[vanderlippe-5] John M. VanderLippe, The politics of Turkish democracy: İsmet İnönü and the formation of the multi-party system, 1938-1950 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., SUNY Press, 2005 ISBN 0791464350, sayfa 41 (İngilizce)

[7] "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

g t d Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı (liste)
TBMM Hariciye Vekilleri (1920-1923)	Bekir Sami Kunduh Muhtar Mollaoğlu Yusuf Kemal Tengirşenk İsmet İnönü
TC Dışişleri Bakanları (1923-günümüz)	İsmet İnönü Şükrü Kaya Tevfik Rüştü Aras Şükrü Saracoğlu Numan Menemencioğlu Hasan Saka Necmettin Sadak Fuat Köprülü Fatin Rüştü Zorlu Selim Sarper Feridun Cemal Erkin Hasan Esat Işık İhsan Sabri Çağlayangil Osman Olcay Haluk Bayülken Turan Güneş Melih Esenbel Ahmet Gündüz Ökçün Hayrettin Erkmen İlter Türkmen Vahit Melih Halefoğlu Mesut Yılmaz Ali Bozer Ahmet Kurtcebe Alptemoçin Safa Giray Hikmet Çetin Mümtaz Soysal Murat Karayalçın Erdal İnönü Coşkun Kırca Deniz Baykal Emre Gönensay Tansu Çiller İsmail Cem Şükrü Sina Gürel Yaşar Yakış Abdullah Gül Ali Babacan Ahmet Davutoğlu Mevlüt Çavuşoğlu Feridun Sinirlioğlu Mevlüt Çavuşoğlu Hakan Fidan

g t d 16. Türkiye Hükûmeti
1. Saka Hükûmeti (10 Eylül 1947 - 10 Haziran 1948)
Başbakan	Hasan Saka
Başbakan Yardımcısı	Faik Ahmet Barutçu
Devlet Bakanı	Mustafa Abdülhalik Renda
Gümrük ve Tekel Bakanı	Hasan Şevket Adalan
Adalet Bakanı	Şinasi Devrin
Millî Savunma Bakanı	Hasan Saka → Mustafa Münir Birsel
İçişleri Bakanı	Münir Hüsrev Göle
Dışişleri Bakanı	Necmettin Sadak
Ekonomi Bakanı	Cavit Ekin
Maliye Bakanı	Halit Nazmi Keşmir → Hasan Şevket Adalan
Millî Eğitim Bakanı	Reşat Şemsettin Sirer
Bayındırlık Bakanı	Kasım Gülek
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı	Behçet Uz
Ulaştırma Bakanı	Şükrü Koçak
Tarım Bakanı	Tahsin Çoşkan
Çalışma Bakanı	Tahsin Bekir Balta
Ticaret Bakanı	Mahmut Nedim Gündüzalp

g t d 17. Türkiye Hükûmeti
2. Saka Hükûmeti (10 Haziran 1948 - 16 Ocak 1949)
Başbakan	Hasan Saka
Başbakan Yardımcısı	Faik Ahmet Barutçu
Devlet Bakanı	Ali Rıza Erten
Gümrük ve Tekel Bakanı	Mehmet Emin Erişirgil
Adalet Bakanı	Fuat Sirmen
Millî Savunma Bakanı	Hüseyin Hüsnü Çakır
İçişleri Bakanı	Münir Hüsrev Göle
Dışişleri Bakanı	Necmettin Sadak
Ekonomi Bakanı	Cavit Ekin
Maliye Bakanı	Hasan Şevket Adalan
Millî Eğitim Bakanı	Hasan Tahsin Banguoğlu
Bayındırlık Bakanı	Nihat Erim
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı	Kemali Bayazıt
Ulaştırma Bakanı	Kasım Gülek
Tarım Bakanı	Ali Cavit Oral
Çalışma Bakanı	Tahsin Bekir Balta
Ticaret Bakanı	Cemil Sait Barlas

g t d 18. Türkiye Hükûmeti
Şemsettin Günaltay Hükûmeti (16 Ocak 1949 - 22 Mayıs 1950)
Başbakan	Şemsettin Günaltay
Başbakan Yardımcısı	Nihat Erim
Devlet Bakanı	Nurullah Esat Sümer
Devlet Bakanı	Cemil Sait Barlas
Gümrük ve Tekel Bakanı	Fazıl Şerafettin Bürge
Adalet Bakanı	Fuat Sirmen
Millî Savunma Bakanı	Hüseyin Hüsnü Çakır
İçişleri Bakanı	Mehmet Emin Erişirgil
Dışişleri Bakanı	Necmettin Sadak
Ekonomi Bakanı	Cemil Sait Barlas → Vedat Dicleli
Maliye Bakanı	İsmail Rüştü Aksal
Millî Eğitim Bakanı	Hasan Tahsin Banguoğlu
Bayındırlık Bakanı	Hasan Şevket Adalan
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı	Kemali Bayazıt
Ulaştırma Bakanı	Kemal Satır
Tarım Bakanı	Ali Cavit Oral
Çalışma Bakanı	Reşat Şemsettin Sirer
Ticaret Bakanı	Mustafa Münir Birsel

Necmettin Sadak nedir?, Necmettin Sadak anlamı nedir?, Necmettin Sadak ne demektir?