Libbie Henrietta Hyman
Doğum	06 Aralık 1888(1888-12-06) Des Moines, Iowa
Ölüm	03 Ağustos 1969 (80 yaşında)
Milliyet	Amerikalı
Eğitim	Chicago Üniversitesi
Ödüller	Daniel Giraud Elliot Medal (1951) Linnean Medal (1960)
Kariyeri
Dalı	Zooloji
Çalıştığı kurumlar	Chicago Üniversitesi, Amerikan Doğa Tarihi Müzesi
Etkilendikleri	Charles Manning Child

Libbie Henrietta Hyman (6 Aralık 1888 - 3 Ağustos 1969), ABD'li bir zoologdur.^[1] Omurgasız zooloji üzerine çok sayıda çalışma ve yaygın olarak kullanılan Karşılaştırmalı Omurgalı Anatomisi için Laboratuvar El Kitabı'nı (1922, 1942'de revize edildi) yazdı.^[2]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Des Moines, Iowa'da doğdu, Joseph Hyman ve Sabina ("Bena") Neumann'ın kızıydı.^[3] Hyman'ın Polonyalı/Rus bir Yahudi olan babası, gençken Amerika Birleşik Devletleri'ne göç ettiğinde "Hyman" soyadını aldı. Arka arkaya Des Moines'de, Sioux Falls, Güney Dakota'da ve Fort Dodge, Iowa'da giyim mağazaları sahibi olsa da, ailenin kaynakları sınırlıydı. Hyman, Fort Dodge'daki devlet okullarına gitti. Evde, ev işlerinin çoğunu yapması gerekiyordu. Okumaktan, özellikle de babasının küçük ininde Charles Dickens'ın kitaplarından hoşlanıyordu ve Asa Gray'in Elements of Botany kitabının bir kopyasıyla sınıflandırmayı öğrendiği çiçeklere büyük bir ilgi duyuyordu. Ayrıca kelebekler ve güveler topluyordu ve daha sonra şöyle yazmıştı: "Doğaya olan ilgimin öncelikle estetik olduğuna inanıyorum."^[4]

Hyman, 1905'te Fort Dodge'daki liseden sınıfının en genç üyesi ve okul birincisi olarak mezun oldu. Geleceğinden emin olmadığı için yerel bir fabrikada tahıl gevreği kutularına etiket yapıştırarak çalışmaya başladı. Lisedeki İngilizce ve Almanca öğretmeni, onu 1906'da bir yıllık bursla girdiği Chicago Üniversitesine gitmeye ikna etti. Daha sonra aldığı burslar ve nominal işlerle üniversitede kalmaya devam etti. Hoşlanmadığı bir laboratuvar asistanı yüzünden botanikten uzaklaşarak kimyayı denedi ama nicel prosedürlerini sevmedi.^[4] Daha sonra zooloji dersleri aldı ve Profesör Charles Manning Child tarafından bu konuya teşvik edildi. 1910 yılında zooloji alanında lisans derecesi aldıktan sonra, Child'ın tavsiyesi üzerine Chicago Üniversitesi'nde lisansüstü çalışmaya devam etmeye karar verdi. Çeşitli zooloji derslerinde laboratuvar asistanı olarak kendini destekledi, daha iyi bir laboratuvar metnine ihtiyaç olduğu sonucuna vardı ve bunu zamanla kendisi tedarik edecekti. 1915'te bazı halkalı solucanlarda rejenerasyon üzerine bir tezle zoolojide doktora derecesi aldı. Yine geleceğinden emin olamayarak Child'ın laboratuvarında araştırma görevlisi olarak bir pozisyonu kabul etti ve karşılaştırmalı anatomi lisans dersleri verdi.

Hyman'ın babasının 1907'de ölümünden sonra annesi Chicago'da taşınmış ve Hyman'ı "1929'da annemin ölümüne kadar süren aynı mutlu koşullara" geri getirmişti. "...Akademik kariyerime devam etmem için ailemden hiçbir teşvik almadım; aslında üniversiteye gitme kararlılığım alay konusu oldu. Evde azarlanmak ve kusur bulunmak benim günlük payımdı" (aktaran Hutchinson, s. 106).^[4]

Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hyman, University of Chicago Press'in isteği üzerine A Laboratory Manual for Elementary Zoology'yi (1919) yazdı^[4] ve bu kitabı, Hyman'ın şaşkınlığına rağmen, kısa sürede geniş çapta kullanılmaya başlandı. Bunu, yine yayıncının isteği üzerine, yine büyük başarı elde eden Karşılaştırmalı Omurgalı Anatomisi için Laboratuvar El Kitabı (1922)^[5] ile takip etti. Ancak omurgasızlarla çok daha fazla ilgileniyordu. 1925'te bu alanda nasıl bir laboratuvar kılavuzu hazırlayacağını düşünüyordu ama "[ismi verilmeyen] meslektaşları tarafından ileri düzey bir metin yazmaya ikna edildi" (Hutchinson'dan alıntılanmıştır, s. 107).^[4]

Hyman, Chicago Üniversitesi'ndeyken Turbellaria (yassı kurtlar) ve Kuzey Amerika'daki tatlı su cnidarian Hidra türleri gibi omurgasızlar hakkında taksonomik makaleler yazdı. 1929'da ilk laboratuvar el kitabının genişletilmiş bir baskısını yayınladı.

1931'de Hyman, yayınlanan kitaplarının telif haklarıyla yaşayabileceği sonucuna vardı ve ayrıca akıl hocası Child'ın emekli olmak üzere olduğunu fark etti. Bu nedenle Chicago'daki görevinden istifa etti. Hyman on beş ay boyunca Batı Avrupa'yı gezdi ve ardından omurgasızlar üzerine bir inceleme yazmaya başlamak için geri döndü. Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nin kütüphanesini kullanmak için New York'a yerleşerek, Aralık 1936'da müzenin para almayan bir araştırma görevlisi oldu ve bu, ona hayatının geri kalanında bir ofis sağladı.

Orada Hyman, babasından öğrendiği birkaç Avrupa diline ve Rusçaya olan aşinalığından yararlanarak omurgasızlar üzerine altı ciltlik incelemesi The Invertebrates'i yazdı.^[2] Kitaplardan ve abone olduğu birçok dergiden de dahil olmak üzere bilimsel makalelerden notlar derledi, notları kartlarda düzenledi ve her omurgasız grubunun bir açıklamasını yazdı. Çalışmalarını profesyonel olarak resimlemek için resim dersleri aldı. Ayrıca birkaç yazını Bermuda Biyoloji Laboratuvarı, Deniz Biyolojisi Laboratuvarı, Mt. Desert Island Biyoloji Laboratuvarı ve Puget Sound Biyoloji İstasyonunda örnekler üzerinde çalışarak ve resimler çizerek geçirdi.

Şubat 1940'ta yayınlanan The Invertebrates'in I. Cildi (Protozoa'dan Ctenophora'ya) "açıklık ve basitlik için tasarlanmış resimlerle", "kapsamlı" ve "otoriter" olarak kabul edildi.^{[kimin tarafından?]}.^{[kaynak belirtilmeli]} Her ikisi de 1951'de yayınlanan 2. Cilt (Platyhelminthes ve Rhynchocoela) ve 3. Cilt (Acanthocephala, Aschelminthes ve Entoprocta), ardından 1955'te 4. Cilt (Echinodermata), 1959'da 5. Cilt (Daha Küçük Coelomate Grupları) ve Cilt 6 (Mollusca I), 1967'de yayımlandı. Hyman'ın biyografi yazarı Horace Wesley Stunkard, Omurgasızların "keskin analiz, mantıklı değerlendirme ve bilgilerin ustaca entegrasyonunu içerdiğini" belirtti.^{[kaynak belirtilmeli]} Gerileyen sağlık durumu, tüm konuyu bitirmesine izin vermedi.

Kitabın içinde, tüm omurgalılar da dahil olmak üzere Chordata filumunun, denizyıldızı gibi görünüşte çok farklı ve çok daha ilkel Echinodermata ile evrimsel olarak ilişkili olduğuna dair bilimsel teorisini geliştirdi.^[6] Bu grup artık deuterostomlar olarak bilinmektedir. Teorisi, klasik embriyolojinin morfolojik verilerine dayanıyordu ve o zamandan beri moleküler dizi analizi ile doğrulandı.^[6]

Hyman, ana projesine ek olarak, 1942'de Karşılaştırmalı Omurgalı Anatomisi için Laboratuvar El Kitabını kapsamlı bir şekilde revize ederek hem bir ders kitabına hem de laboratuvar el kitabına dönüştürdü; gelirine atfen ondan "ekmek ve tereyağı" olarak bahsetti.^{[kaynak belirtilmeli]} Alt omurgasızların fizyolojisi ve sistematiği üzerine yaklaşık 136 makale yazdı ve halkalı ve çok örtülü solucanlar ve diğer omurgasızlar hakkında teknik makaleler yayımladı. Bir mektupta şu yorumu yaptı: "Bermuda'nın poliklidleri o kadar güzeldi ki onları toplamaya ve Verrill'in hatalarını çözmeye karşı koyamadım" (Schram'dan alıntılanmıştır, s. 126). Addison Emery Verrill, omurgasız sınıflandırmasında eski bir uzmandı.

Hyman, 1959'dan 1963'e kadar Systematic Zoology dergisinin editörlüğünü yaptı. 1960 yılında Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi üyeliğine seçildi.^[7] 1961'de Ulusal Bilimler Akademisi üyeliği ile onurlandırıldı ve buradan 1951'de Daniel Giraud Elliot Madalyası aldı.^[8] Ayrıca Londra Linnean Society'nin (1960) altın madalyasını ve Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nin (1969) altın madalyasını aldı.^[9] Parkinson hastalığından muzdarip olduktan sonra New York'ta öldü.^[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Bibliyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

• Jenner, Ronald A (September 2004). "Libbie Henrietta Hyman (1888-1969): from developmental mechanics to the evolution of animal body plans". J. Exp. Zool. B. 302 (5). ss. 413-23. doi:10.1002/jez.b.21019. ISSN 1552-5007. PMID 15384165. 
• San Diego Doğa Tarihi Müzesi arşivlerinde Martin Burkenroad'a yazdığı bazı mektupları bulan Frederick R. Schram'a göre Hyman yazışmalarını saklamadı; bakınız Schram's "A Correspondence between Martin Burkenroad and Libbie Hyman; or, Whatever Did Happen to Libbie Hyman's Lingerie," in F. M. Truesdale, ed., History of Carcinology, vol. 8 of Crustacean Issues (1993), pp. 119–142.
• Hyman'a bir övgü, Edna Yost, American Women of Science (1943), s. 122–38'de yer almaktadır.
• Onun için yazılanlar
  • Richard E. Blackwelder in Journal of Biological Psychology 12 (1970): 1-15
  • Horace W. Stunkard (unsigned) in Nature 225 (1970): 393-94 and in Biology of the Turbellaria (1974, "Libbie H. Hyman Memorial Volume"), pp. ix-xiii, with a bibliography
  • G. Evelyn Hutchinson in National Academy of Sciences, Biographical Memoirs 60 (1991): 103-14, which includes an autobiographical account by Hyman and a selected bibliography.
• 5 Ağustos 1969'da New York Times'da bir ölüm ilanı çıktı.
•  "Libbie Hyman". Dictionary of Scientific Biography. New York: Charles Scribner's Sons. 1970–1980. ISBN 978-0-684-10114-9. 
• American women scientists : 23 inspiring biographies, 1900-2000. Jefferson, NC: McFarland. 2004. ISBN 9780786421619. OCLC 60686608. 

Daha fazla okuma[değiştir | kaynağı değiştir]

• American women scientists : 23 inspiring biographies, 1900-2000. McFarland. 2004. ISBN 978-0786421619. OCLC 60686608.