Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. Lütfen güvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin geliştirilmesine yardımcı olun. Kaynaksız içerik itiraz konusu olabilir ve kaldırılabilir. Kaynak ara: "Kurt Cobain" – haber · gazete · kitap · akademik · JSTOR (Şubat 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin)

Kurt Cobain
Genel bilgiler
Doğum	Kurt Donald Cobain 20 Şubat 1967(1967-02-20) Aberdeen, Washington, ABD
Ölüm	5 Nisan 1994 (27 yaşında) Seattle, Washington, ABD
Tarzlar	Grunge, alternatif rock
Meslekler	Müzisyen, Şarkı yazarı
Çalgılar	Vokal, Gitar, Davul,Bas gitar
Etkin yıllar	1985-1994
İlişkili hareketler	Nirvana Fecal Matter
Önemli çalgılar
Fender Jag-Stang Fender Jaguar Fender Competition Mustang Fender Mustang Fender Stratocaster Fender Telecaster Martin D-18E Univox Hi-Flier Gibson SG Epiphone Texan Harmony Stella

Kurt Donald Cobain (20 Şubat 1967 - 5 Nisan 1994), Amerikalı şarkıcı-söz yazarı, müzisyen ve sanatçı. Nirvana grubunun vokalisti, ritim, solo gitaristi ve ana söz yazarıydı. Cobain'in besteleri, kaygıyla beslenen şarkı yazarlığı ve düzen karşıtı kişiliği sayesinde ana akım rock müziğinin tematik geleneklerini genişletti. Sıklıkla X Kuşağının sözcüsü olarak ilan edildi ve alternatif rock tarihindeki en etkili müzisyenlerden biri olarak kabul edildi.

Cobain, 1987'de Krist Novoselic ve Aaron Burckhard ile Nirvana grubunu kurdu ve daha sonra grunge olarak bilinen Seattle müzik sahnesinin bir parçası olarak kurdu. 'Bleach' isimli ilk albümlerini bağımsız olan plak şirketi Sub Pop'dan 1989 yılında çıkartmışlardır. DGC Records ile imzalanan anlaşma sonrasında, grubun ikinci albümü 'Nevermind' 1991 senesinde yayınlandı ve "Smells Like Teen Spirit" ile çığır açan bir başarı yakaladılar. 'Nevermind'ın başarısının ardından Nirvana, X Kuşağı'nın 'bayrağı önde götüren grubu' olarak etiketlendi ve Cobain 'bir neslin sözcüsü' olarak nitelendirildi. Ancak Cobain'in kendi kişisel sorunlarının sık sık medyanın ilgisini çekmesi ve onun mesajının kamuoyu tarafından yanlış yorumlanması yüzünden sık sık rahatsızlandı ve sinirlendi. Nirvana, son stüdyo albümü 'In Utero' (1993) ile dinleyicilere meydan okudu.

Hayatının son yıllarında Cobain uyuşturucu bağımlılığı, ünü ve imajının yanı sıra kendisi ve eşi Courtney Love'ı çevreleyen baskılar ile mücadele etti. Ayrıca hastalığı ve mide ağrıları da son yıllarında mücadele ettiği diğer faktörlerdi. 8 Nisan 1994 tarihinde Cobain, Seattle'daki evinde ölü bulundu. Resmî açıklamada kendisini av tüfeğiyle kafasından vurduğu açıklandı. Öldüğü zaman içinde bulunduğu koşullar halk tarafından sıkça tartışılan bir konu haline gelmiştir. Nirvana, sadece ABD sınırları içinde 25 milyon albüm sattı, dünya çapında ise bu sayı 50 milyonu geçti.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Wendy ve Donald Cobain’in oğlu olarak Aberdeen'de doğdu ve orada büyüdü.

Kurt 8 yaşındayken anne ve babası boşandı. Annesine göre Kurt’un bunalım günlerinin başlangıcıydı bu olay. 9 yaşına kadar sadece Beatles dinleyen Kurt, babasının bir plak şirketine üye olmasıyla Led Zeppelin, Black Sabbath ve Kiss gibi grupları dinlemeye başladı. Daha sert ama melodik şeyler arıyordu aslında. 12 yaşında Aberdeen‘da çalan The Melvins grubuna takılmaya başladı, gitar çalmayı öğrendi. Bu arada annesi onu evden kovdu. Nedeni okulu bitirmek için yeterli sayıda krediyi toplayamamış olmasıydı. Okulu bıraktıktan sonra bir askeri denizcilik okulundan burs kazandı. Fakat bursu kabul etmeyerek dağınık yaşantısını sürdürmeye devam etti. 1985 yılında The Melvins davulcusu Dale Crover ile birlikte Fecal Matter adında bir grup kurdu ve ilk demosunu kaydetti.

Çeşitli gruplarda çaldıktan sonra 1987 yılında başka bir isimle ve Krist Novoselic'le beraber bir grup kurdu, çeşitli konserler verdi. Grup 1988 yılında Sub Pop Records adlı küçük plak şirketine bağlanıp ilk single'ı "Love Buzz/Big Cheese"i çıkarana dek çeşitli davulcularla çalıştı. Bu boşluğu Chad Channing doldurdu. Ertesi sene ise 606 dolara kaydettikleri ilk albümleri Bleach'i yayınladılar. Hatta bu albümün ücreti, yeterli miktara sahip olmadıkları için grubun davulcusu tarafından karşılanmıştır.

Daha sonra Guns N’ Roses ve Cher’in de plak şirketi olan DGC ile anlaşma yaptılar. Bu anlaşmadan sonra da, gruba Dave Grohl davulcu olarak katıldı.

1992 yılında Nirvana, MTV Video Müzik Ödülleri'nde en iyi yeni grup ve en iyi alternatif klip ödülüne aday gösterilerek tırmanışa geçti. İkinci albümleri "Nevermind"ın satışı sadece ABD sınırları içinde 5 milyonu aştı. Nirvana, diğer underground müzikler yapan gruplar içinde parlasa da, yine de bu akımın bir parçasıydı ve punk müziğin gelişmesinde büyük rol oynamıştı. Cobain; “Bunu o zaman itiraf etmedim. Sadece bunun bizimle sona ermeyeceğini umut ediyorum. Umarım bunu sürdürecek diğer gruplar da çıkar.” diyordu.

“Müziğimin çoğu hayat tecrübelerim ve duygularım kadar özel. Ama şu şarkı sözlerinin çoğu bu derece kişisel değil. Daha çok TV’den,

kitaplardan veya arkadaşlardan öğrenilmiş hikâyeler. Ancak verilen duygu ve his kesinlikle bana ait”

Gitar çalmak, söz yazmak, şarkı söylemek harikaydı ama Kurt ünlü olmak istemiyordu. İnsanların aşırı ilgisi onu rahatsız ediyor ve saçma geliyordu. Bu nedenle hayranlarına bazen kötü davrandığı bile oluyordu. Bir süre sonra Kurt‘un sorunlarına bir yenisi eklendi: Mide ağrıları. Bu dayanılmaz ağrılardan kurtulabilmek için eroine başvurdu. Aynı zamanda nedeni belli olmayan sırt ağrıları ve bazen sahne arkasında bile uyuyakalmasına neden olan narkolepsi hastalığı vardı.

"Yıllarca uyuşturucu bağımlısı olmakla suçlandım. Oysa yıllardır berbat mide ağrılarını çekiyorum ve bu ağrılar turneleri çok zor bir duruma sokuyor. İnsanlar beni bir köşede tek başıma hasta ve ümitsiz bir halde oturmuş görüyorlardı. Bu durum, mide ağrılarımla cebelleşiyor olmamdandı; yediklerimi kusmamaya çalışıyordum. İnsanlarsa bana baktığında keş olduğumu düşünüyorlardı. Üç hafta boyunca eroin kullandım. Sonra bir temizlenme programından geçtim, kendime yeniden çeki düzen vermek için. Bu gerçekten uzun bir zaman aldı, yaklaşık bir ay."

1989’da, yorucu bir Avrupa turnesinin sonlarına doğru, Roma’daki bir gösteride sahnede bir sinir krizi geçirdi. 4 ya da 5 şarkı sonra çalmayı bıraktı ve hoparlör sisteminin tepesine aşağı atlamak üzere tırmandı. Korumalar paniğe kapılmıştı ve herkes aşağı inmesi için ona yalvarıyordu. Ve Cobain’in tek söylediği şuydu: “Hayır hayır, sadece bir dalış yapacağım”. Belli ki gerçekten de dayanma sınırını aşmıştı. İnsanlar epey korkmuştu. Nihayet Cobain aşağı inmeye ikna edildi.

Kurt dayanılmaz mide ağrıları yüzünden eroin kullanıyordu. Krist ve Dave ise eroine karşı olduklarından bu konuda onu desteklemiyorlardı. Bu konu grup içinde bir huzursuzluğa da neden olmuştu. Kurt Cobain mide ağrıları çekiyordu ve acısı arttıkça daha çok eroin kullanıyordu.

“Şarkı söyleme tarzımın yoğunluğu genelde karnımın üst kısmında toplanır; burası benim haykırdığım, hissettiğim, içimdeki her şeyin dışarı döküldüğü yerdir.”

Johan Swinburne, Kurt Donald Cobain hakkında yaptığı bir röportajda: "Kurt Cobain'i bedenimi hissetmeye başladığım günden bu yana çok seviyorum. Annem, bir ya da iki yaşlarımdayken ağladığımda Nirvana grubunun Smells Like Teen Spirit şarkısını açtığını ve benim şarkı bitmeden önce uyuduğumu söyler. Oysaki ben o günlerde Kurt Cobain'in kim olduğu hakkında en küçük bir fikre bile sahip değildim. Bu yaşımda ona nasıl bu kadar bağlı olabiliyorum, bunu ben bile bilmiyorum." dedi.

Nirvana, 1992 yılı sonunda beklenen albüm “Incesticide”ı çıkardı. Ama pek beklendiği gibi bir çıkış yapamadı. Çünkü bir önceki Nevermind albümünün gölgesinde kalmıştı. Herkesin dilinde hâlen 'Smells Like Teen Spirit' parçası vardı. Belki Nevermind çok üstündü, belki de yeni albümde bir şeyler eksikti.

Bu arada medyada bir dedikodu hakimdi. Cobain'in, Nirvana gibi müzik yapan Hole adlı grubun lideri Courtney Love ile beraber olduğu duyulmuştu. Bir süre sonra da, Courtney Love’ın hamile olduğu öğrenildi.

24 Şubat 1992 tarihinde, Kurt Waikiki şehrinin ıssız bir bölgesinde, hiçbir mezhebe ait olmayan bir bayan rahip ve şahit olarak da bir yolcu eşliğinde Love ile evlendi. Bir süre sonra Cobain eroin tedavisi için kliniğe yattı.

“Mideme dokunduğunu gördüğüm için artık kullanmıyorum. Vücudum ben istesem de uyuşturucu almama izin vermiyor, çünkü çok zayıfım. Tüm uyuşturucular zaman kaybıdır. Hafızanı, kendine olan saygını ve öz saygının getirdiği her şeyi yok ederler. Bunun zararları hakkında sağda solda vaaz verecek değilim. Bu sizin seçiminize bağlı bir şey, ama kendi deneyimlerime dayanarak bunun zaman kaybı olduğunu düşünüyorum.”

Fakat bu işe yaramadı. Uyuşturucuya devam etti ve ancak bebekleri doğmak üzere iken bir kür tedavisini kabul etti. 1992 Ağustos’unun başında bir Los Angeles hastanesine yattı. Courtney de bu hastanenin başka bir bölümünde doğum yapmak üzere bulunuyordu. 18 Ağustos 1992 günü kızı Frances Bean dünyaya geldi. Kurt o zaman hayatıyla oyun oynamayı bıraktı, temizlendi. Birkaç ay sonra bir doktor, mide ağrısının kapanmış omurga sinirlerinden kaynaklanabileceğini söyledi ve bundan sonra uygulanan bakım ve egzersizler acısını hafifletti. Hayranları bebeğin hayatında olumlu etkisi olduğuna inanıyorlardı. Böylece Kurt sağlıklı bir durumda, bir sonraki albümlerinin kayıtlarına başladı. Bütün dünya "Nevermind" benzeri bir albüm beklerken grup stüdyoya, The Pixies ve The Breeders gibi grupları yaratan prodüktör Steve Albini ile girdi. Albini’nin kayıt stili, Nirvana’nın Nevermind’da düzleştirip güzelleştirdiklerini hissettikleri sesin özünü ele geçirmek için ümit ettikleriyle uyuşuyordu ve In Utero ortaya çıktı.

“Bazıları albümü beğenmedi ve bize bunu söylediler. Bazıları ise çok sevdi. Ne yönden bakarsak bakalım, biz istediğimizi yaptık. Çünkü kontratımız bize yüzde yüz sanatsal kontrol vermişti. Stüdyodan aldığımız kasetleri evde dinlediğimizde, gerçekten kulağa çok hoş geliyordu.” “Bu albümde ötekilerden daha belirgin noktalar var. ‘Scentless Apprentice’ okumaktan bıkmayacağım bir kitap hakkında; Patrick Süskind’ın Koku’su. ‘Rape Me' ise, cesur bir şekilde, tecavüze karşı bir şarkı yazmaya çalıştım. Şunu fark ettim ki, eğer bir şey anlatmaya çalışıyorsanız, açık ve net olmalısınız. Çoğu insan şarkıların böyle olmasını istiyor. Şarkıların, suratlarının ortasına fırlatılması gerek”

Daha sonra her şey yeniden başladı. Turneler, dedikodular ve eroin. İnsanlar Kurt’un yorulmuş olduğunu düşünüyorlardı. Belki de haklıydılar.

“Hayatta kalmak için son zamanlarda gruptan oldukça çekildim. Tek ihtiyaç duyduğum, bir süre ara vermek; böylece stresim sona erecek. Konserlerden sonraki partilere katılmıyorum. Doğruca oteldeki odama gidip uyuyorum ve sabahleyin bir şeyler yemeye konsantre oluyorum. Bu gibi şeylerle uğraşmayı tercih ediyorum. Gruptaki arkadaşlığımız bu yüzden tehlikeye girmiyor, ancak bu son turne kesinlikle hayatımızdan birkaç yıl götürdü. Değişiklikler yapmayı planlıyorum. Tekrar sağlığıma kavuşup yeniden başlayacağım.”

Grohl ve Novoselic, bu sözlere saygı duydular ve grup kısa bir ara verdi.

Nirvana, New York'taki Roseland dans salonunda kısa bir şov ile sahnelere döndü. Bir saat boyunca "In Utero" ve "Nevermind"dan seçmeler çaldılar. Böylece onları izlemeye gelen kalabalık coştu.

9 Nisan 1993’te, Bosna’da tecavüze uğrayanlar için bir konser verdiler. Ekim’de de gruba gitarist Pat Smear katıldı. Smear, Kurt’e biraz olsun moral veriyordu. Kurt Cobain’in yaşamındaki bir başka önemli olay da, kızı Frances’tı. 3 aylık bir Kuzey Amerika turnesinden sonra MTV kanalı için New York'ta bir Unplugged konser verdiler. Bu konserde Kurt cover parçalar söyledi. Seçtiği şarkılar genelde ölüm ve şöhret hakkında idi. 1994 yılı başındaki Avrupa turnesinden sonra, grup elemanları Amerika’ya dönerken, Kurt Roma’ya gitti. 4 Mart 1994 günü, kaldığı otel odasında Rolphnol adlı çok güçlü ama yasal bir uyku ilacını ve şampanyayı aşırı dozda birbirine karıştırarak komaya girdi. Tesadüf budur ki Courtney Love kocasını görmek istemiş ve Kurt ölümden kıl payı kurtulmuştur. Bu olaydan sonra Nirvana’nın menajerleri, Cobain'in aşırı dozda uyuşturucu ve alkol almasının bir kaza olduğunu belirten bir bildiri yayınladılar.

Bu olayın ardından tekrar uyuşturucu tedavisi gördü. Gerçi uzun süredir uyuşturucu ile olan mücadelesini sürdürüyordu ama üstün gelmeyi başaramamıştı. Hastaneden çıkınca Seattle’a döndü ve kendini av tüfeğiyle birlikte bir odaya kilitledi. 18 Mart akşamı Courtney Love eve çağırdığı polislere, Cobain’in kendisini bir odaya kilitlediğini ve intihar edeceğini söyleyip, odada bir tüfeğin olduğunu da ekledi. Cobain ise polislere, kendisini karısından uzak kalmak için kilitlediğini ve kendini öldürmeye de bir niyeti olmadığını söyledi. Belli ki karısıyla kavga etmişti. Polisler karısını sorguya çektiklerinde ise, Courtney onlara Kurt’u aslında silahla görmediğini ve kocasının ona intihar edeceğini söylemediğini belirtti. Polis evde yaptığı aramada 4 tüfek, 25 kutu mermi, 38 kalibrelik bir el tabancası, birkaç tane kalibresi bilinmeyen Taurus marka altı-patlar ve bir adet Colt AR-15 yarı otomatik tüfek ve çeşitli haplar buldu. Kurt karısıyla birlikte Los Angeles'ta bir uyuşturucu tedavi merkezine gitti ama orada sadece 48 saat geçirdikten sonra merkezi terk etti.

Kurt’un annesi Wendy O’Connor, oğlunun 6 gündür kayıp olduğundan şüphelenmiş ve ölü bulunacağından korktuğunu söylemişti. Bu ihbarla Cobain yeniden polis raporlarına geçti. Zaten raporlarda, Cobain’in polisle son bağlantısının 2 Nisan’da olduğu yazıyordu. Cobain gerçekten de 6 gündür kayıptı.

8 Nisan 1994‘te Kurt’un cesedi, Seattle'daki evinin garajının üzerindeki odada, alarm sistemi yerleştirmek için gelen bir elektrikçi tarafından bulundu. Kotunu, gömleğini ve ayakkabılarını giymiş olan Kurt, göğsünün üzerinde bir pompalı silah ile sırt üstü uzanmış durumdaydı. Tek bir kurşun ile suratını dağıtmıştı. Cesedin yanında birtakım kişisel eşyalarla birlikte 'To Boddah' diye başlayan bir de intihar mektubu bulundu. Ama zamanla ortaya çıkan deliller ölümünün intihar olup olmadığı konusunda kafa karıştırdı. Örneğin Cobain'ın kanında yaklaşık 1,52 mg eroin bulundu. Bu yaklaşık 3 tane iğneyi peş peşe vurmaya denkti ve bu imkânsız olarak bilinir. Ayrıca kendini vurduğu zannedilen tüfeği vücuduna aldığı bu kadar fazla uyuşturucu ile kaldırıp, yüzüne doğrultarak tetiği çekmesi imkânsızdır ve kendini vurduğu zannedilen tüfekte öldüğü gün elleri çıplak halde olmasına rağmen parmak izine rastlanmamıştır. Bu yüzden ölümünün cinayet mi yoksa intihar mı olduğu tam olarak kanıtlanmamıştır. İntihar olgusuna Cobain ailesinin geçmişinde çok sık rastlanılmaktadır. Burle Cobain adında bir akraba, kendini karnından vuruyor, bundan beş yıl sonra da Burle’in kardeşi Kenneth kafasına sıktığı tek kurşunla ölüyordu. Aslında bu tür ölüm Aberdeen'da oldukça yaygındı.

Olayın ardından Courtney Love, dikkatleri üzerinden atmak için ısrarla Kurt Cobain'in ailesindeki intiharlardan bahsetti ve bunun için "Cobain Laneti" yorumunu yaptı. Ve olay olduğunda şehir dışında olduğunu söyledi.

The Mentors'un davulcusu ve solisti Eldon Hoke, 1997 yılında kendisiyle yapılan röportajda Courtney Love'un, Kurt'u öldürmesi için kendisine 50.000 dolar teklif ettiğini iddia etti. Bu röportajdan 8 gün sonra bir trenin altında kalarak hayatını kaybetmiştir.^[1]

KNBC-TV'yle yaptığı bir röportajda elektrikçi, Cobain'in intihar mektubunun saksıdaki bir bitkiden gelen çamurla kirlenmiş olduğunu ve "sizi seviyorum, sizi seviyorum" sözcükleriyle sona erdiğini belirtiyordu.

Cesedin bulunmasından iki gün sonra yakma töreni düzenlendi. Törenden sonra on bin Kurt Cobain hayranı Seattle'da toplandı. Kasetten Courtney Love, Kurt Cobain'in son notundan bölümler okudu.

Boddah, Kurt Cobain'in çocukluktaki hayalî arkadaşı. Kurt Cobain intihar mektubuna "Boddah'a" diyerek başlamıştı. Bu mektubun son dört satırının ve 'Boddah'a' yazısının sonradan eklendiğine ilişkin iddialar ve araştırmalar yapıldı.^[2][3]

Annesi Wendy Cobain'in dediğine göre Kurt, Boddah'ın gerçekten var olduğuna inanıyordu. Boddah ile yaptığı sohbetler ilerlediğinde annesi Kurt'un dayısından yardım istemiş, dayısı da o sırada Vietnam'a askere çağırılınca Kurt'e Boddah askere gitti denilmişti.

Nirvana ile Sub Pop arasında imzalanan ilk sözleşmenin üst köşesinde de 'Boddah' yazar.^[4][5]

Ölümünün Ardından[değiştir | kaynağı değiştir]

Courtney Love, ölümünden sonra ona yardım etmek için daha fazla ne yapması gerektiğini bilemediğini söyledi. Hiçbir şey işe yaramamıştı. Ne gerçek aşk, ne güçlü sevgi, ne kızları Frances Bean, ne rehabilitasyon, ne tedavi, ne de dualar. Love, Cobain’in intiharını engelleyecek hiçbir şey yapamadığını düşünüyordu.

Kurt Cobain’in ölümüyle, Nirvana grubu dağıldı. Dave Grohl, Foo Fighters adlı grubu kurdu. Krist Novoselic de Sweet 75 adlı gruba katıldı.

1993 sonu kaydettikleri "MTV Unplugged In New York" ve canlı performanslarından oluşan "From the Muddy Banks of the Wishkah" albümleri grubun hayranlarına buruk elvedası oldu.

12 Kasım 2002 tarihinde, içinde daha önce yayınlanmamış parçaların da yer aldığı bir Best Of Nirvana albümü piyasaya çıktı, müzik marketlerindeki yerini aldı. Courtney Love, 10 yıl önce intihar eden eşinin küllerinin gömüldüğü arazinin el değiştirmesi nedeniyle Kurt’a yeni bir mezar arıyor. Kurt’un küllerinin havaya serpilmesini arzuladığını dile getiren Love "Bana kalsa Kurt'u rüzgara bırakırım gider ama hayranları çok sevdikleri idollerini ziyaret edecekleri bir yer olsun istiyor. Bunun için uğraşıyorum” diyor. Courtney Love, Kurt’u kurtarmak istediği uyuşturucu yüzünden kızı Frances’in velayetini 2 kez kaybetti. Geçtiğimiz günlerde tedavi olan Love’a mahkeme kızını tekrar verdi. Usta yönetmen Gus Van Saint Kurt Cobain’in son günlerini anlatan “Last Days” filmini yaptı. Film, Cannes Film Festivali'nde gösterildi. Türkiye'de gösterime girmedi. Aşk ve Ölüm: Kurt Cobain Cinayeti, Max Wallace ve Ian Halperin’in kitabı. Özel dedektifler, gazeteciler, Cobain'in kimi arkadaşları o dönemde ısrarla bunun bir cinayet olduğunu savunsalar da konu kapanmıştı bir kere. Başta polisler ve adli tabip olmak üzere kimse işini baştan savma yaptığını kabul etmek istemiyordu. Cobain'in ölümünün göründüğünden daha karışık olduğunu iddia eden birçok gazeteci vardı ama Wallace ve Halperin'in hazırladığı Cobain dosyası dikkat çekiyordu çünkü bir araştırmacı gazetecilik örneğiydi. Aşk ve Ölüm'deki temel iddia Kurt Cobain'in intihar etmiş olamayacağı, çünkü kanında kafasına kurşun sıkmasına izin vermeyecek ölçüde yüksek miktarda uyuşturucu bulunmuş olduğu.

4 Mayıs 2015 tarihinde Kurt Cobain'in hayatını belgesel olarak anlatan Montage of Heck filmi ABD'de vizyona girdi. Filmin yapımcılığını Cobain'in kızı Frances Bean üstlendi. Filmde Nirvana’nın hafızalara kazınan şarkılarının yanı sıra hikâyeleri, Cobain'in günlükleri, bilinmeyen demoları ve 200 saatlik hiç yayınlanmamış müzik kayıtları da yer aldı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Le roman de Boddah 17 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.- Kitap
• Letter to Boddah 22 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Film
• 'Who Killed Kurt Cobain? (Kurt Cobain'i Kim Öldürdü?) 22 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Çizgi roman