Kuloğlu Türkleri

Kuloğlu Türkleri
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Libya	1.000.000 ila 1.400.000
Cezayir	500,000- 2,000,000
Tunus	500,000- 2,000,000
Mısır	100.000 -1.500.000
Diller
	Kuloğlu Türkçesi, Arapça, Türkçe
Din
	İslam (Sünni)

Kuloğlu Türkleri, Osmanlı'nın Berberi sahilindeki batı ve orta kıyı bölgelerinde (Cezayir, Libya^[1] ve Tunus^[2]^[3]) yaşayan, Türk erkek ve Berberi kadınlardan doğan insanları tanımlamak için kullanılmış bir terimdir. Bu terim Osmanlı Cezayiri, Osmanlı Libyası ve Osmanlı Tunus'unda yaygın olarak kullanılırken, Mısır'daki Mısır Türkleri için kullanılmamıştır. Bugün, Kuloğullarının torunları bağımsızlıktan sonra büyük ölçüde yerel toplumların arasında entegre oldular, ancak yine de bazı kültürel geleneklerini koruyorlar; ayrıca Hanefi mezhebini (Maliki mezhebini benimseyen diğer Kuzey Afrikalıların aksine) yaşamaya devam ederler ve Türk kökenli soyadlarını hala kullanmaya devam ederler.

Kuzey Afrika'ya göç[değiştir | kaynağı değiştir]

Libya Türklerinin tarihini araştıran Orhan Koloğlu'na göre, Mağrip ve genel olarak Kuzey Afrika'daki 300 yıllık Osmanlı hakimiyeti boyunca, Osmanlı yönetiminin bölgeye yerleştirdiği Türk askerleri, bölge nüfusunun en az %5'ini oluşturmaktaydı.^[4] Anadolu Türkleri, bölgenin Türkleştirilmesini sağlamak için ideal göçmenler olarak kabul edildi. Ayrıca, yetkililer Türkçe konuşan halkın Arapça konuşmasını yasaklamıştır; bu durum Türkçenin 19. yüzyıla kadar bölgede kullanılan saygın dillerden biri olarak kalmasını sağlamıştır. Koloğlu, Anadolu'dan yaklaşık 1 milyon Osmanlı askerinin Cezayir Eyaleti'ne (Osmanlı Cezayiri), Tunus Eyaleti (Osmanlı Tunusu) yerleştiğini tahmin etmektedir. Eyālet-i Trâblus Gârp'a giden gemiler çoğunlukla İzmir Limanı'ndan hareketlenmiştir

Kuzey Afrika'daki Türk kadınları[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuloğlu Türkleri sadece erkeklerden oluşmuyordu. Türkçe konuşan Anadolu kadınları da bölgeye göç etmiştir. Ayrıca, Türk erkeklerinin ve Kuzey Afrikalı kadınların kız çocukları da Kuloğlu Türklerini oluşturmaktaydı. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılmasına kadar, Cezayir, Mısır, Libya ve Tunus'ta üst sınıf kadınlar çoğunlukla Türk kökenliydi. Bu Elit Türklerin Osmanlı devleti ile kurduğu iyi ilişki İtalyan-Türk Savaşı sırasında Osmanlı'nın işine gelmiştir.^[5]

Miras[değiştir | kaynağı değiştir]

Din[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçe konuşan Osmanlı Müslümanlarının çoğu, Maliki Mezhebini benimsemiş Kuzey Afrika halklarının aksine, Hanefi Mezhebine bağlı kaldılar.^[6] Bugün Hanefi mezhebini hala bölgede kalan Türk ailelerin torunları da benimsemiş durumdadır.^[7] Geleneksel olarak camileri Osmanlı mimari tarzındadır ve özellikle Türk tarzı sekizgen minareleri mevcuttur.

Dil[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da, Türkçeden bölgede konuşulan dillere geçmiş birçok kelime kullanılmaktadır. Örneğin; Arapça konuşulan Mağrip ülkelerinden Cezayir'de yaklaşık 634 Türkçe kelime kullanılmaktadır.^[8] Mısır Arapçası'nda 200 ile 500 arasında, Libya ve Tunus Arapçasında ise yaklaşık 800 ila 1.500 Türkçe kelimesi kullanılmaktadır.^[9] Buna karşın Fas Arapçası, Türkçeden hiçbir kelime almamıştır. Osmanlılar hiçbir zaman bu ülkede etkili olamamıştır. Fakat oradaki Türkler, Osmanlı Türkçesi ve Farsçaya bölgede öğrendikleri sözcükleri katmıştır.^[10]

Türkçedeki Arapça kelimelerin çoğu özel hayatta ve resmî devlet terimlerinde kullanılmaktadır.

Yemek kültürü[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı yönetimi, Kuzey Afrika, Orta Doğu ve Balkan mutfağı üzerinde derin bir etki bırakmıştır. Bu nedenle, bugün bile, bu bölgeler boyunca farklı ülkelerde üretilen birçok yemek aynı addan türemiştir.^[11]

Türkçe kökenli kelime	Maghrebi veya Mısır Arapçası	Sözünü kullanan ülkeler (Kuzey Afrika'da)
baklava	Baklawa	Cezayir, Mısır, Tunus, Libya^[12]
boza	büza, buza	Cezayir, Mısır, Tunus
börek	brik (Tunus varyantı)	Cezayir, Mısır, Libya, Tunus
bulgur	Burğul	Cezayir, Mısır, Libya, Tunus
çevirme (döner)	shawarma	Mısır, Libya, Tunus
dondurma	Dandurma, Dundurma	Mısır
kavurma	Qawurma, Qawirma	Cezayir, Mısır
köfte	kufta / köfta	Mısır, Tunus
pastırmalar	bastırma	Cezayir, Mısır, Libya
sucuk	sujuq, sugu '	Mısır ^[13]
turşu	torshi	Cezayir, Mısır, Tunus

Araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçe kökenli kelime	Maghrebi veya Mısır Arapçası	Kelimeyi kullanan ülkeler	İngilizce çeviri
balta	balta	Mısır, Libya ^[13]	Axe
cezve	cezve	Tunus	pot
çengel	sankal / shengal	Mısır, Tunus	hook
kazan	Qazan	Cezayir, Mısır, Tunus	boiler
Kılavuz	qalawuz	Mısır	guide, leader
tava	tawwaya Tawa	Mısır, Tunus	pan
tel	tayyala tal(Tunus)	Cezayir, Mısır, Tunus	wire, fiber
tokmak	duqmaq	Mısır	knob, knocker, wooden pestle
Yaşasın	Yaşasın	Mısır	Long live

Askerî[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçe kökenli kelime	Maghrebi veya Mısır Arapçası	Kelimeyi kullanan ülkeler	İngilizce çeviri
miralay	Miralay	Libya / Tunus	Colonel^[14]
vapur	Babur	Libya, Cezayir, Tunus	Boat

Diğer Kelimeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkçe kökenli kelime	Maghrebi veya Mısır Arapçası	Sözünü kullanan ülkeler (Kuzey Afrika'da)	İngilizce çeviri
cüzdan	dizdān	Libya	wallet^[14]
çanta	šǝnṭa	Libya, Mısır	bag
çekiç	šākūš	Libya, Cezayir	hammer
çeşme	SISMA	Libya, Tunus	tap, fountain
kâǧıt	kāġǝṭ	Libya, Cezayir	paper
kaşık	Kaşık	Libya	spoon
kundura	kindara	Libya	shoes
şişe	Sisa	Libya	bottle

Sanat ve edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]

İstanbul'da sanat ve edebiyat uzmanları ile bilim adamlarının çalışmalarını sunmak için toplandığı merkezi bir yerdi. Bu nedenle, burada birçok kişi bu sanat akımından etkilenmiş ve gördükleri başyapıtlardan ilham almıştır. Sonuç olarak, sanatsal etkilerin yanı sıra Türkçe kökenli çeşitli teknik terimler de Arapçaya geçmiştir.^[15]

Müzik[değiştir | kaynağı değiştir]

Araplar ve Türkler arasındaki kültürel etkileşim Arap Müzik Sanatını önemli ölçüde etkilemiştir. Arap müziğinde yeni makamlar ortaya çıkmıştır. (ör. Makam) bir Türk melodi türü olan El-Hicazkar, Shahnaz ve Naw'athar gibi teknik müzik terminolojileri gibi).^[15]

Tiyatro[değiştir | kaynağı değiştir]

Oradaki Türkler, Berberîlere Karagöz kukla gösterisini tanıtmıştır: Karagöz ve Hacivat ("İvaz the Pilgrim"). Bu gösteriler özellikle Kuzey Afrika'da Ramazan ayında hala popülerdir.^[16]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Türk azınlıklar
- Cezayir Türkleri
- Mısır'daki Türkler
- Libya'daki Türkler
- Tunus'taki Türkler
Tunus halkı
Pied-Noir
Arap-Berberi

Bibliyografya[değiştir | kaynağı değiştir]

Abu-Haidar, Farida (1996), "Turkish as a Marker of Ethnic Identity and Religious Affiliation", Language and Identity in the Middle East and North Africa, Routledge, ISBN 1136787771 .
Benkato, Adam (2014), "The Arabic Dialect of Benghazi, Libya: Historical and Comparative Notes", Zeitschrift für Arabische Linguistik, Harrassowitz Verlag, cilt 59, ss. 57-102
Benrabah, Mohamed (2007), "The Language Planning Situation in Algeria", Language Planning and Policy in Africa, Vol 2, Multilingual Matters, ISBN 1847690114 .
Box, Laura Chakravarty (2005), Strategies of Resistance in the Dramatic Texts of North African Women: A Body of Words, Routledge, ISBN 1135932077 .
Boyer, Pierre (1970), "Le problème Kouloughli dans la régence d'Alger", Revue de l'Occident musulman et de la Méditerranée, cilt 8, ss. 77-94, 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 14 Haziran 2020
Daumas, Eugène (1943), Women of North Africa: or "The Arab Woman", Indiana University Press, ASIN B0007ETDSY .
Hizmetli, Sabri (1953), "Osmanlı Yönetimi Döneminde Tunus ve Cezayir'in Eğitim ve Kültür Tarihine Genel Bir Bakış" (PDF), Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 32 (0), ss. 1-12, 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 14 Haziran 2020
İhsanoğlu, Ekmeleddin (2003), "Cross fertilization between Arabic and other languages of Islam", Culture and Learning in Islam, UNESCO, ISBN 9231039091 .
Jacobs, Daniel; Morris, Peter (2002), The Rough Guide to Tunisia, Rough Guides, ISBN 1858287480 .
Khalidi, Rashid (1991), The Origins of Arab Nationalism, Columbia University Press, ISBN 0231074352 .
Kia, Mehrdad (2011), Daily Life in the Ottoman Empire, ABC-CLIO, ISBN 0313064024 .
Lorcin, Patricia M. E. (1999), Imperial Identities: Stereotyping, Prejudice and Race in Colonial Algeria, Indiana University Press, ISBN 0253217822 .
Oxford Business Group (2008), The Report: Algeria 2008, Oxford Business Group, ISBN 1-902339-09-6 .
Pan, Chia-Lin (1949), "The Population of Libya", Population Studies, 3 (1), ss. 100-125, doi:10.1080/00324728.1949.10416359
Prochazka, Stephen (2004), "The Turkish Contribution to the Arabic Lexicon", Linguistic Convergence and Areal Diffusion: Case Studies from Iranian, Semitic and Turkic, Routledge, ISBN 1134396309 .
Ruedy, John Douglas (2005), Modern Algeria: The Origins and Development of a Nation, Indiana University Press, ISBN 0253217822 .

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ The New Encyclopaedia Britannica
^ Daumas 1943.
^ Lorcin 1999.
^ "Osmanlı'nın Türklüğünün örneği: Kuzey Afrika'daki Ocaklılar". Turk Solu. 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.
^ Khalidi 1991.
^ Kia 2011, 153.
^ Jacobs & Morris 2002, 460.
^ Benrabah 2007.
^ Prochazka 2004.
^ Abu-Haidar 1996.
^ Kia 2011, 225.
^ Prochazka 2004.
^ ^a ^b Prochazka 2004, 195.
^ ^a ^b Benkato 2014, 90.
^ ^a ^b İhsanoğlu 2003, 111.
^ Box 2005, 27.

[1] The New Encyclopaedia Britannica

[2] Daumas 1943.

[3] Lorcin 1999.

[Koloğlu-4] "Osmanlı'nın Türklüğünün örneği: Kuzey Afrika'daki Ocaklılar". Turk Solu. 2016. 16 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2016.

[5] Khalidi 1991.

[6] Kia 2011, 153.

[Jacobs_&_Morris_2002_loc=460-7] Jacobs & Morris 2002, 460.

[8] Benrabah 2007.

[9] Prochazka 2004.

[10] Abu-Haidar 1996.

[11] Kia 2011, 225.

[Prochazka_2004_loc=194-12] Prochazka 2004.

[Prochazka_2004_loc=195-13] Prochazka 2004, 195.

[Benkato_2014_loc=90-14] Benkato 2014, 90.

[İhsanoğlu_2003_loc=111-15] İhsanoğlu 2003, 111.

[16] Box 2005, 27.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

g t d Ülkelerine göre Türkler
Afrika	Cezayir (Kuloğlu Türkleri) Libya Mısır Sudan Tunus Güney Afrika
Amerika	ABD Kanada Brezilya Meksika Venezuela Şili
Asya	Afganistan BAE Hindistan Irak İsrail Japonya Katar Kazakistan Kırgızistan Kuveyt Lübnan Özbekistan Pakistan Suudi Arabistan Suriye Türkmenistan Ürdün Yemen
Avrupa	Almanya Azerbaycan Avusturya Belçika Birleşik Krallık (Londra) Bosna Hersek · Bulgaristan Danimarka Finlandiya Fransa Gürcistan (Abhazya / Ahıska) Hırvatistan Hollanda İrlanda İspanya İsveç İsviçre İtalya Karadağ Kosova Lihtenştayn Lüksemburg Macaristan Makedonya Moldova Norveç Polonya Romanya Rusya Sırbistan Ukrayna Yunanistan (Girit / On İki Ada / Batı Trakya)
Okyanusya	Avustralya Yeni Zelanda
Ayrıca bakınız	Türk azınlıklar Avrupa'da yaşayan Türkler Sovyetler Birliği'nde Türkler Orta Doğu Türkleri

Kuloğlu Türkleri nedir?, Kuloğlu Türkleri anlamı nedir?, Kuloğlu Türkleri ne demektir?