Kamyon

Kamyon
Sınıflandırma	Taşıt
Endüstri	Otomotiv endüstrisi
Kullanımı	Taşımacılık
Enerji kaynağı	Mazot
Güçlendirme desteği	Dizel motor
Tekerlek sayısı	4-10

Kamyon, ağır yük taşımaya yarayan motorlu araçtır. Otomobil prensibine göre çalıştıklarından teknik sınıflandırmada büyük yük otomobili olarak tanımlanırlar. Türkçede genellikle uluslararası kara yolu taşımacılığında kullanılan, çok dingilli uzun kamyonlara tır denir.^[1] Bu sözcük Türkçeye TIR anlaşması gereğince TIR levhası taşıyan ve uluslararası taşımacılık yapan uzun kamyonlardan geçmiştir.

Daha küçük çeşitler, bazı otomobillere mekanik olarak benzer olabilir. Ticari kamyonlar çok büyük ve güçlü olabilir ve çöp kamyonları, itfaiye araçları, beton mikserleri ve emmeli ekskavatörler gibi özel ekipmanlarla monte edilmek üzere yapılandırılabilir.

ABD, Kanada ve Meksika'da dizel motorlu küçük ve orta boy kamyonlar bulunsa da, şu anda kullanılan kamyonların çoğu hala benzinli motorla çalışıyor. Elektrikli kamyonların pazar payı hızla büyüyor, 2027 yılına kadar küresel olarak %7'ye ulaşması bekleniyor. Avrupa Birliği'nde, araç ağırlığı 3,5 tona (3,4 uzun ton; 3,9 kısa ton) kadar olan araçlar, hafif ticari araçlar ve geniş ticari araç olarak bilinir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamyonların ve arabaların ortak bir muciti vardır. 1769'da inşa edilen buharla çalışan nalbant Nicolas Joseph Cugnot ilk kez Fardier'i tasarladı. Ancak, buharlı vagonlar 19. yüzyılın ortalarına kadar yaygın değildi.^[2]

İlk yarı römork 1881'de ortaya çıktı. De Dion-Bouton tarafından üretildi ve bir buharlı traktör tarafından çekildi.

1895 yılında Karl Benz ilk içten yanmalı motorlu kamyonu tasarladı ve üretti. O yılın ilerleyen saatlerinde Benz'in bazı kamyonları Netphener tarafından otobüs olacak şekilde değiştirildi.^[3] Bir yıl sonra, 1896'da, olan Gottlieb Daimler tarafından başka bir içten yanmalı motorlu kamyon Daimler Motor Lastwagen inşa edildi. Peugeot, Renault ve Büssing gibi diğer şirketler de kendi versiyonlarını üretti. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk kamyon 1899'da Autocar Company tarafından yapıldı ve 5 veya 8 beygir gücünde (4 veya 6 kW) motorlarla mevcuttu. Dönemin kamyonları çoğunlukla iki silindirli motorlar kullanıyordu ve 1.5 ila 2 t (3.300 ila 4.400 lb) taşıma kapasitesine sahipti.^[4] Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra birkaç ilerleme kaydedildi: elektrikli marş motoru ve 4, 6 ve 8 silindirli motorlar sunuldu. Daha sonra kamyon üretimi gelişti.

Tasarım[değiştir | kaynağı değiştir]

Hemen hemen tüm kamyonlar ortak bir yapıya sahiptir: şasi, kabin, tır kupası, kargo veya ekipman alanı, akslar, süspansiyon ve tekerlekler, motor ve güc aktarma organlarından yapılmıştır. Pnömatik, hidrolik, su ve elektrik sistemleri de mevcut olabilir.

Daha ağır kamyonların çoğu, turboşarjlı ve ara soğutuculu dört zamanlı dizel motorlar kullanır. Büyük arazi kamyonları, V12 Detroit Diesel iki zamanlı lokomotif tipi motorlar kullanır. Amerika Birleşik Devletleri'ndeki çöp kamyonlarının büyük bir kısmı, düşük yakıt maliyetleri ve düşük karbon emisyonları için CNG (sıkıştırılmış doğalgaz) motorları kullanır. Avrupa Birliği'nde tüm yeni kamyon motorları Euro VI emisyon yönetmeliklerine uygun olmalıdır.^[5] Ağır elektrikli kamyonlar ve hidrojenle çalışan kamyonlar (hidromobil) 2021'de piyasaya yeni girecekdir. Her ne kadar önce arabalar olacak olsa da, fosil yakıtlı araçların aşamalı olarak kaldırılması kamyonları da içeriyor.

Küçük kamyonlar, otomatik şanzımana veya senkromeçli (senkronizörler) manuel şanzımana sahip olan şanzıman kullanır. Ortak Kuzey Amerika kurulumları 9, 10, 13, 15 ve 18 hızları içerir. Ağır kamyonlar için otomatik ve otomatikleştirilmiş manuel şanzımanlar giderek daha yaygın hale geliyor.

Bir kamyon kasası, traversler tarafından bir arada tutulan iki paralel kutu (boru şeklinde) ve C-şekilli raydan veya kirişten oluşur. Bu çerçeveler, uçtan eğimli olmaları durumunda bir merdivene benzemeleri nedeniyle merdiven çerçeveleri olarak anılır.

Çerçeve genellikle çelikten yapılır, ancak daha hafif bir ağırlık için (tamamen veya kısmen) alüminyumdan yapılabilir. Bir veya iki uca bağlı bir çekme çubuğu bulunabilir, ancak ağır traktörler neredeyse her zaman beşinci tekerlek aksamından yararlanır.

Başlıca üretici firmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kamyon tipleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya çapında ağır kamyon pazarı[değiştir | kaynağı değiştir]

En büyük üreticiler dünya çapında, 16 ton GVW üzerinde, 2008^[6]
No	Firma	Miktarlar
1	Isuzu	488.488
2	DaimlerChrysler (Mercedes-Benz, Freightliner, Sterling, Unimog, Western Star, Fuso)	395.123
3	Hino Motors (Toyota Group)	251.768
4	Volvo (Volvo, Mack, Renault, UD Nissan Diesel)	218.542
5	Hyundai	151.759
6	MAN (Volkswagen Güney Amerika)	146.652
7	Iveco (Iveco, Magirus, Astra, Seddon Atkinson, Yuejin)	135.658
8	Nissan Diesel	134.033
9	Tata	128.169
10	Paccar (DAF Trucks Kenworth, Peterbilt, Leyland Trucks)	125.084

Avrupa[değiştir | kaynağı değiştir]

Batı Avrupa Üreticileri

DAF Trucks (Hollanda) (division of Paccar)
Iveco (İtalya)
MAN AG (Almanya)
Mercedes-Benz (Almanya)
Renault Trucks (Fransa)
Sisu Auto (Finlandiya)
Scania (İsveç)
Volkswagen Ticari Araç (Almanya)
Volvo Trucks (İsveç) (Volvo Cars ile karıştırılmamalıdır, Ford Motor Company)'nin bir parçasıdır.

Doğu Avrupa üreticileri

Asya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ağır kamyon lider üreticileri (alfabetik sıraya göre):

Ashok Leyland (Hindistan)
Asia Motorworks (Hindistan)[1] 22 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dongfeng Motor Corporation (Çin, Nissan Diesel ile birleşme riski altında Dongfeng Nissan-Diesel ile ve Cumminsile DFAC olarak)
Eicher Motors (Hindistan)
Force Motors (Hindistan), MAN AG birleşme riski altında
Hino Motors (Japon) ayrıca Scania ile birleşme riski altında
Isuzu (Japon)
Iveco (İtalya, fakat bölgesel bölümleri Asya'da)
Mahindra (Hindistan)
Mitsubishi (Japon)
Nissan Diesel (Japonya)
TATA Daewoo Commercial Vehicle (Güney Kore) (subsidiary of Tata Motors)
Tata Motors (Hindistan)
Volvo Trucks (İsveç)

Güney Amerika[değiştir | kaynağı değiştir]

Güney Amerika'da tescilli ağır kamyonlar (2002; % üretim yüzdelerine göre sıralanmıştır):

DaimlerChrysler
Scania
Mack
Volvo Trucks
Volkswagen Truck & Bus
Ford Truck
Agrale
Chevrolet
Randon [2] 9 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Renault [3] 14 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Troller [4]
Matra [5]
Iveco

Kuzey Amerika[değiştir | kaynağı değiştir]

Mack Trucks
Peterbilt
Kenworth
Freightliner LLC
International
Western Star
Sterling Trucks
Volvo Trucks (ABD pazarı için farklı modeller)
Oshkosh [6] 22 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ford [7] 30 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Chevrolet [8]
Hino (US pazarı için farklı modeller)[9] 27 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Isuzu [10] 1 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
GMC [11]
UD [12]
Dodge
Ottawa (Truck)[13]
American-Lafrance [14]
E-One [15] 19 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "tır." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 21 Mayıs 2013
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.
^ "2008". 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2009.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] "tır." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 21 Mayıs 2013

[2] "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.

[5] "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2022.

[6] "2008". 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

g t d Araba
İnsan gücü ile	Çekçek · El arabası · Bebek arabası · Alışveriş arabası · Bagaj arabası · El takası · Düz yatak arabası · Sedye
Hayvan gücü ile	Atlı tramvay · At arabası · Posta arabası · Savaş arabası · Fayton · Troyka · Kağnı · Kızak
Motor gücü ile	Otomobil · Otobüs · Kamyon · Kamyonet · Panelvan · Minibüs · Traktör

Kamyon nedir?, Kamyon anlamı nedir?, Kamyon ne demektir?