I. Maximilian
Meksika İmparatoru
Hüküm süresi	10 Nisan 1864-15 Mayıs 1867
Taç giymesi	10 Nisan 1864
Doğum	6 Temmuz 1832 Schönbrunn Sarayı, Viyana, Avusturya
Ölüm	19 Haziran 1867 (34 yaşında) Cerro de las Campanas, Querétaro, Meksika
Defin	İmparatorluk Mezarlığı, Viyana, Avusturya
Eş(ler)i	Charlotte
Hanedan	Habsburg Hanedanı
Babası	Avusturya Arşidükü Franz Karl
Annesi	Bavyeralı Prenses Sophie

I. Maximilian (6 Temmuz 1832 – 19 Haziran 1867) (Ferdinand Maximilian Joseph olarak doğdu.) Avusturya İmparatorluk ailesi olan Habsburg-Lorraine'in bir üyesi olarak dünyaya geldi. Fransa imparatoru III. Napolyon'un ve bir grup Meksikalı monarşi yanlısının desteği ile 10 Nisan 1864'te Meksika İmparatoru ilan edildi. Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere pek çok yabancı devlet hükümdarlığını reddetti. Başlarında Benito Juárez olan Cumhuriyetçiler tarafından yakalanıp Santiago de Querétaro'da 1867 yılında kurşuna dizilerek infaz edildi.

Gençlik yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Maximilian Schönbrunn Sarayı'nda (Viyana, Avusturya), Avusturya Arşidükü Franz Karl'ın ikinci oğlu olarak dünyaya geldi. Annesi Bavyera Prensesi Sophie idi. Dört kardeşi vardı: İmparator Franz Josef, Arşidük Karl Ludwig, Arşidüşes Maria Anna Caroline Pia ve Arşidük Ludwig Viktor. Maximilian doğumuyla "Majesteleri Ferdinand Maximilian Joseph, İmparatorluk Prensi, Avusturya Arşidükü, Macaristan ve Bohemya Prensi" unvanlarını aldı.

Bazı belgelere de geçmiş bir şüphe Maximilian'ın Prenses Sophie ve Franz Karl'ın çocuğu olmadığı yönündedir. Pek çok Avrupalı, Maximilian'ın babasının Napolyon Bonapart ve Avusturyalı Marie Louise'in oğulları olan, Reichstadt Dükü II. Napolyon olduğunu düşünmektedir. Bu iddiada bulunanlar iddialarını Sophie ve II. Napolyon'un doğal olmayan çok yakın ilişkileri ile temellendirdiler (Söylenenlere göre Sophie, II. Napolyon'un ölümünden sonra kendine gelemedi ve bu ölümle ilgili Metternich'i suçladı). Ayrıca, Maximilian'ın görünüşü II. Napolyon'u andırıyordu. Oysa hem erkek hem de kız kardeşleri babaları Franz Karl'a çok benziyorlardı.^[1][2]

Çocukluğunda sanata ilgisi büyük olan akıllı bir oğlandı. Ayrıca, fene ve özellikle de botaniğe çok düşkündü. Ordu için eğitilen Maximilian kendini ummadığı bir kariyerin içinde buldu ve Avusturya ordularını yönetmeye başladı.

İkinci dereceden kuzeni Belçikalı Charlotte ile evlendi. Charlotte, Belçika kralı I. Leopold'un ve Fransa Prensesi Louise-Marie'nin kızlarıydı. Çift, 27 Temmuz 1857'de Brüksel'de evlendi ve çocuk sahibi olmadılar.

1859 yılına kadar Milano'daki Avusturya vekilliğinde yaşadılar. Bu tarihte Franz Josef kardeşini görevinden azletti. Bunun sebebi ise imparatorun kardeşinin İtalya'da uyguladığı liberal politikalardan rahatsız olmasıydı. Maximilian'ın ayrılmasından kısa bir süre sonra Avusturya, İtalya üzerindeki gücünü kaybetti. Maximilian ise Trieste'de, Miramare yakınlarında bir şatoda emekli hayatı yaşamaya başladı.

Meksika hanedanının teklif edilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

1859 yılında, Meksikalı monarşistler ile ilk defa yakınlaştı. Meksikalı bir asilzade olan José Pablo Martínez del Río, Maximilian'a Meksika İmparatoru olmasını teklif etti. İlk başta kabul etmeyen Maximilian, daha sonra Brezilya'daki tropik ormanlarda yapabileceği botanik araştırmaları onu cezbetmişti. III. Napolyon'un baskıları ile Fransızlar'ın Meksika'yı işgalinden ve General Élie-Frédéric Forey'in Meksiko'yu ele geçirmesinden sonra 1863 yılında saltanatı kabul etti. Bu kararı Avusturya hanedanındaki haklarını kaybetmesi anlamına da geliyordu çünkü Meksika'ya yola çıkana kadar ailesini konuyla ilgili bilgilendirmemişti. Arşidüşes Charlotte bu olaydan sonra "Majesteleri İmparatoriçe Carlota" olarak anıldı.

Meksika İmparatoru[değiştir | kaynağı değiştir]

Maximilian, 28 Mayıs 1864'te Veracruz'a ulaştı. Arkasında, Meksikalı muhafazakârların ve III. Napolyon'un desteği vardı. Fakat gelir gelmez kendini Benito Juárez tarafından yönetilen Meksikalı liberallerin çıkardığı zorlukların içinde buldu. Liberaller onun yönetimini kabul etmiyorlardı. Fransız ordusu ile Cumhuriyetçiler arasında hala devam eden bir savaş vardı.

İmparator ve eşi Meksiko'daki Chapultepec Kalesi'ne yerleştiler. Bu şato şehrin tepelerinden birinin eteklerindeydi. Maximilian, Chapultepec'ten şehir merkezine uzanan çok geniş bir bulvarın yapılması için emir verdi. Günümüzde Paseo de la Reforma adıyla bilinen bu bulvara Paseo de la Emperatriz ("İmparatoriçe Bulvarı") ismi verildi. Karı-koca La Catedral Metropolitana'da tahta çıkmayı planladılar ama bu istekleri hiçbir zaman yerine gelmedi.

Maximilian ve Charlotte'un çocukları olmadığı için Agustín de Iturbide y Green ve kuzeni Salvador de Iturbide y de Marzán'ı evlat edindiler. Çocukların her ikisi de 1820'lerde imparator olan Agustín de Iturbide'in torunlarıydı. Genç Agustin'e "Iturbide Prensi" unvanı verdiler ve veliaht olarak seçtiler.

Kendisini destekleyen muhafazakâr müttefiklerini dehşete düşüren Maximilian, Juárez'in önerdiği pek çok liberal politikayı destekledi. Desteklediği fikirler arasında arazi reformları ve dini özgürlükler de vardı. Maximilian Juárez'e eğer saltanata olan bağlılığı adına yemin etmesi karşılığında genel af çıkartmayı teklif etti. Bu teklifi Juárez reddetti. Bir süre sonra İmparator, Juárez yandaşlarının vurulmasını emretti. Bu emre cumhuriyetçiler, İmparator yandaşı insanları infaz ederek cevap verdiler. Sonuç olarak rejime karşı gelenlere karşı yürüttüğü politikalı Maximilian'ı daha kötü bir pozisyona soktu.

Amerikan İç Savaşı'nın bitmesinin ardından Birleşik Devletler, cumhuriyetçilere destek vermeye başladı. 1866 yılından itibaren Maximilian'ın tahttan indirilmesinin yakın olduğu Meksika dışındaki herkes tarafından görülebiliyordu.

1866 yılında III. Napolyon ordusunu Meksika direnişi ve Birleşik Devletler askerleri sebebiyle Monroe Doktrini'nin hükmünde geri çekti. Fakat gerçek neden büyüyen Almanya karşısında evindeki ordusunu güçlendirmek istemesiydi. Charlotte Avrupa'ya giderek kocasının rejiminin korunabilmesi için Paris, Viyana ve son olarak da Roma'da yardım aradı. Papadan bile yardım isteyen Charlotte'un çabaları sonuç vermedi. Büyük bir bunalıma giren Charlotte, Meksika'ya bir daha geri dönmedi. Bir sonraki sene kocası cumhuriyetçiler tarafından idam edildi ve Charlotte hayatının geri kalan kısmını, 19 Ocak 1927'de ölene kadar İtalya'da Miramare Şatosu'nda geçirdi.

Düşüşü[değiştir | kaynağı değiştir]

III. Napolyon'un Meksika'dan çekilmesinin ardından Maximilian yandaşlarını terk etmeyi reddetti ve ülkede kaldı. Şubat 1867'de Santiago de Querétaro, uerétaro Arteaga'ya yola çıktı. 15 Mayıs 1867'de Querétaro siege'de yakalandı. Mahkemeye çıkartılan İmparator'a ölüm cezası verildi. Avrupa'daki pek çok saltanat ailesi ve Victor Hugo, Giuseppe Garibaldi gibi liberaller Maximilian'ın affedilmesi için telgraflar çekse de Juárez infazdan vazgeçmedi. Juárez, bu idamla Meksika'nın bir daha yabancı güçlerin işlerine karışmaması için bir mesaj verdiğine inanıyordu.

İdam, 19 Haziran 1867'de Cerro de las Campanas'da gerçekleşti. Maximilian, generalleri Miguel Miramón ve Tomás Mejía ile birlikte öldürüldü. Son sözleri "Meksikalılar! Bugün Meksika'nın özgürlüğü ve bağımsızlığı için ölüyorum. Umarım tanrı yeni evim Meksika için akan kanlarımı görür. Viva México!" oldu. Cesedi bir sonraki sene Viyana'ya gönderildi.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Fransız besteci Darius Milhaud ismi Maximilien olan bir opera yazdı. Opera ilk kez 1932 yılında Palais Garnier'de sergilendi.
• Fernando del Paso'nun romanı Noticias del Imperio, I. Maximilian ve Charlotte'un Meksika'daki hayatlarını konu alır.
• 1939 yılında çekilen Juarez isimli filmde Brian Aherne sempatik bir Maximilian portresi çizdi. 1954'te çekilen Vera Cruz'da ise imparatoru George Macready canlandırdı.
• Franz Liszt Maximilian için bir cenaze marşı yazdı (1867).

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Maximilian'ın yazdıkları Leipzig'de 1867 yılında yedi bölüm hâlinde yayınlandı. Bu çalışmaya Aus meinem Leben, Reiseskizzen, Aphorismen, Gedichte (Yaşamım: Seyahatler, Özdeyişler, Şiirler) ismi verildi.

Diğer çalışmalar:

• The Cactus Throne, Richard O'Connor, ISBN 0-380-00641-3
• The Crown of Mexico, Joan Haslip, ISBN 0-03-086572-7
• Maximilian and Juarez, Jasper Ridley, ISBN 1-84212-150-2
• La Corona de Sombra, Rodolfo Usigli ISBN 0-390-89150-9 ISBN 978-0-390-89150-1
• From Mexico to Miramar or, Across the Lake of Oblivion 25 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. C.M. Mayo, Massachusetts Review, Aralık 2006

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Avusturya İmparatorluk Ailesi
• Belçika Kraliyet Ailesi
• Imperial Meksika İmparatorluk Ailesi5 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• C.M. Mayo'nun Maximilian Sayfası 16 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Recollections of my life - Maximilian I of Mexico Bölüm. I (archive.org'da)
• Recollections of my life - Maximilian I of Mexico Vol. II (archive.org'da)
• Recollections of my life - Maximilian I of Mexico Vol. III (archive.org'da)
• Manet'den Maximilian'ın infazı, Beş Tablo 1867 - 1869