Hispanik Amerika

Hispanik Amerika'yı oluşturan ülkelerin haritası, yeşil renktedir.

Amerika kıtasındaki İspanyolca konuşanlar

Hispanik Amerika (İspanyolca: Hispanoamérica veya América hispana) ya da İspanyol Amerikası (İspanyolca: América española), Amerika'da İspanyolca konuşan uluslardan oluşan bölge.^[1]^[2]

Bu ülkelerin birbirleriyle ve eski Avrupa metropolü olan İspanya ile önemli ortak noktaları vardır. Bu ülkelerin tamamında, İspanyolca ana dildir ve arada resmî statüsünü Guaraní, Keçuva, Aymara veya Maya gibi bir veya daha fazla yerli dillerle ve Porto Riko'da İngilizceyle paylaşmaktadır.^[3] Katolik Hıristiyanlık bölgede egemen dindir.^[4]

Hispanik Amerika bazen Brezilya ile "Ibero-Amerika" terimi altında gruplandırılmaktadır ve İber yarımadasında kültürel kökenleri olan Amerika kıtasındaki ülkeler anlamına gelmektedir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

İspanya'nın Amerika kıtasını fethi 1492'de başladı ve nihayetinde, çeşitli Avrupa güçlerinin 15. ve 20. yüzyıllar arasında Amerika, Asya ve Afrika'da önemli miktarda toprak ve halka sahip olduğu geniş bir tarihsel dünya keşif sürecinin parçası oldu. Hispanik Amerika, büyük İspanyol İmparatorluğu'nun ana parçası oldu.

1808'de Napolyon'un İspanya'yı ele geçirmesi ve bunun sonucunda ortaya çıkan kaos, İspanyol İmparatorluğu'nun dağılmasına yol açtı ve bunun sonucu Hispanik Amerika topraklarında kurtuluş mücadelesi başladı. 1830'a gelindiğinde İspanyol Amerikan ve Asya topraklarından kalan tek yer Filipin takımadaları ile Küba ve Porto Riko adalarıydı. Bu da 1898 İspanyol-Amerikan Savaşı'na kadar sürdü.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]


Ülke	Nüfus^[5]	Yüzölçümü^[a]	GDP (nominal)^[6]^[b]	GDP (nominal) kişi başına	GDP (PPP)	GDP (PPP) kişi başına
Arjantin	43,847,430	2,780,400	545.12	12,502.82	874.07	20,047.49
Bolivya	10,887,882	1,098,581	34.83	3,169.56	78.66	7,218.49
Şili^[7]	17,909,754	756,950	247.03	13,575.99	438.75	24,112.94
Kolombiya	48,653,419	1,141,748	282.36	5,792.18	688.82	14,130.18
Kosta Rika	4,857,274	51,000	58.11	11,834.84	80.70	16,435.83
Küba	11,475,982	110,861	81.56^[8]	7,600.00	132.90	11,900.00
Dominik Cumhuriyeti	10,648,791	48,730	72.19	7,159.49	161.84	16,049.46
Ekvador	16,385,068	256,370	98.01	5,929.69	183.61	11,108.56
El Salvador	6,334,722	21,040	26.71	4,343.44	54.79	8,909.43
Guatemala	16,582,469	108,890	68.17	4,088.95	131.70	7,899.20
Honduras	9,112,867	112,492	21.36	2,608.58	43.17	5,271.47
Meksika	127,540,423	1,972,550	1,046.00	8,554.61	2,315.65	18,938.32
Nicaragua	6,149,928	129,494	13.05	2,120.31	33.55	5,451.71
Panama	4,034,119	75,571	55.12	13,654.07	92.95	23,023.88
Paraguay	6,725,308	406,752	27.44	4,003.28	64.40	9,396.02
Peru	31,773,839	1,285,220	195.14	6,198.61	406.21	12,903.09
Porto Riko (ABD)	3,411,307	9,104	101.30	29,696.57	130.97	38,393.07
Uruguay	3,444,006	176,215	54.57	15,679.17	74.92	21,527.27
Venezuela	31,568,179	916,445	287.27	9,258.34	426.97	13,760.56
Toplam	411,342,767	11,466,903	3,315.34	8,059.80	6,414.64	15,594.39

En büyük şehirler[değiştir | kaynağı değiştir]


Şehir	Ülke	Nüfus	Metro
Meksiko	Meksika	8,851,080	23,137,152
Buenos Aires	Arjantin	3,050,728	15,941,973
Bogotá	Kolombiya	8,787,783	9,983,588
Lima	Peru	7,605,742	9,367,587
Santiago	Şili	5,428,590	7,200,000
Caracas	Venezuela	3,273,863	5,239,364
Guatemala	Guatemala	2,149,188	4,500,000
Guadalajara	Meksika	1,564,514	4,424,584
Monterrey	Meksika	1,133,814	4,106,054
Medellín	Kolombiya	2,636,101	3,731,447
Guayaquil	Ekvador	2,432,233	3,328,534
Santo Domingo	Dominik Cumhuriyeti	1,111,838	3,310,171^[9]
Havana	Küba	2,350,000	3,073,000
Maracaibo	Venezuela	2,201,727	2,928,043
Puebla	Meksika	1,399,519	2,728,790
Asunción	Paraguay	525,294	2,698,401
Cali	Kolombiya	2,068,386	2,530,796
San Juan	Porto Riko	434,374	2,509,007
San José	Kosta Rika	1,543,000	2,158,898
Toluca	Meksika	820,000	1,936,422
Montevideo	Uruguay	1,325,968	1,868,335
Quito	Ekvador	1,397,698	1,842,201
Managua	Nikaragua	1,380,300	1,825,000
Barranquilla	Kolombiya	1,148,506	1,798,143
Santa Cruz	Bolivya	1,594,926	1,774,998
Valencia	Venezuela	894,204	1,770,000
Tijuana	Meksika	1,286,157	1,751,302
Tegucigalpa	Honduras	1,230,000	1,600,000
La Paz	Bolivya	872,480	1,590,000
San Salvador	El Salvador	540,090	2,223,092
Barquisimeto	Venezuela	1,116,000	1,500,000
León	Meksika	1,278,087	1,488,000
Córdoba	Arjantin	1,309,536	1,452,000
Juárez	Meksika	1,301,452	1,343,000
San Pedro Sula	Honduras	1,250,000	1,300,000
Maracay	Venezuela	1,007,000	1,300,000
Rosario	Arjantin	908,163	1,203,000
Panama City	Panama	990,641	1,500,000
Torreón	Meksika	548,723	1,144,000
Bucaramanga	Kolombiya	516,512	1,055,331

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar

^ Değerler km² cinsinden verilmiştir.
^ Değerler ABD doları cinsinden milyar olarak verilmiştir.

Kaynaklar

^ All of the following dictionaries only list "Spanish America" as the name for this cultural region. None list "Hispanic America." All list the demonym for the people of the region discussed in this article as the sole definition, or one of the definitions, for "Spanish American". Some list "Hispanic," "Hispanic American" and "Hispano-American" as synonyms for "Spanish American." (All also include as a secondary definition for these last three terms, persons residing in the United States of Hispanic ancestry.) The American Heritage Dictionary of the English Language (3rd ed.) (1992). Boston: Houghton Mifflin. 0-395-44895-6. Merriam-Webster's Collegiate Dictionary (11th ed.) (2003). Springfield: Merriam-Webster. 0-87779-807-9. The Random House Dictionary of the English Language (2nd ed.) (1987). New York: Random House. 0-394-50050-4. Shorter Oxford English Dictionary on Historical Principles (2007). New York: Oxford University Press. 978-0-19-920687-2. Webster's New Dictionary and Thesaurus (2002). Cleveland: Wiley Publishing. 978-0-471-79932-0
^ "Hispanic America" is used in some older works such as Charles Edward Chapman's 1933 Colonial Hispanic America: A History and 1937 Republican Hispanic America: A History (both New York: The Macmillan Co.); or translated titles that faithfully reproduce Hispanoamérica, such as Edmund Stephen Urbanski (1978), Hispanic America and its Civilization: Spanish Americans and Anglo-Americans, Norman: University of Oklahoma Press. The Cambridge University Press textbook by two distinguished historians of early Latin America, James Lockhart and Stuart B. Schwartz is entitled, Early Latin America: A History of Colonial Spanish America and Brazil 1983.
^ "CIA – The World Factbook – Field Listing – Languages". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2009.
^ "CIA – The World Factbook – Field Listing – Religions". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2009.
^ "Population, total | Data". data.worldbank.org (İngilizce). 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.
^ "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org (İngilizce). 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.
^ "Demografia de Chile" (PDF). 27 Ocak 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2017.
^ "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov (İngilizce). 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.
^ "República Dominicana; Población estimada y proyectada por año y sexo, según región, provincia y municipio. 2000-2010" (İspanyolca). Oficina Nacional de Estadística (ONE). 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010. Context page: [1] 22 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ("Poblacion estimada y proyectada región provincia y municipio 2000-2010.xls")

[6] Değerler km² cinsinden verilmiştir.

[in-billions-usd-8] Değerler ABD doları cinsinden milyar olarak verilmiştir.

[1] All of the following dictionaries only list "Spanish America" as the name for this cultural region. None list "Hispanic America." All list the demonym for the people of the region discussed in this article as the sole definition, or one of the definitions, for "Spanish American". Some list "Hispanic," "Hispanic American" and "Hispano-American" as synonyms for "Spanish American." (All also include as a secondary definition for these last three terms, persons residing in the United States of Hispanic ancestry.) The American Heritage Dictionary of the English Language (3rd ed.) (1992). Boston: Houghton Mifflin. 0-395-44895-6. Merriam-Webster's Collegiate Dictionary (11th ed.) (2003). Springfield: Merriam-Webster. 0-87779-807-9. The Random House Dictionary of the English Language (2nd ed.) (1987). New York: Random House. 0-394-50050-4. Shorter Oxford English Dictionary on Historical Principles (2007). New York: Oxford University Press. 978-0-19-920687-2. Webster's New Dictionary and Thesaurus (2002). Cleveland: Wiley Publishing. 978-0-471-79932-0

[2] "Hispanic America" is used in some older works such as Charles Edward Chapman's 1933 Colonial Hispanic America: A History and 1937 Republican Hispanic America: A History (both New York: The Macmillan Co.); or translated titles that faithfully reproduce Hispanoamérica, such as Edmund Stephen Urbanski (1978), Hispanic America and its Civilization: Spanish Americans and Anglo-Americans, Norman: University of Oklahoma Press. The Cambridge University Press textbook by two distinguished historians of early Latin America, James Lockhart and Stuart B. Schwartz is entitled, Early Latin America: A History of Colonial Spanish America and Brazil 1983.

[3] "CIA – The World Factbook – Field Listing – Languages". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2009.

[4] "CIA – The World Factbook – Field Listing – Religions". 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2009.

[5] "Population, total | Data". data.worldbank.org (İngilizce). 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.

[7] "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org (İngilizce). 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.

[9] "Demografia de Chile" (PDF). 27 Ocak 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2017.

[10] "The World Factbook — Central Intelligence Agency". www.cia.gov (İngilizce). 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.

[11] "República Dominicana; Población estimada y proyectada por año y sexo, según región, provincia y municipio. 2000-2010" (İspanyolca). Oficina Nacional de Estadística (ONE). 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2010. Context page: [1] 22 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ("Poblacion estimada y proyectada región provincia y municipio 2000-2010.xls")

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[b]

[7]

[8]

[9]

Hispanik Amerika nedir?, Hispanik Amerika anlamı nedir?, Hispanik Amerika ne demektir?