Heybeliada

Heybeli Ada
Halki
Χάλκη
Heybeli Ada; Halki; Χάλκη
Coğrafya
	Heybeliada'nın Prens Adaları içerisindeki konumuHeybeliada'nın Prens Adaları içerisindeki konumu
	Heybeli AdaHeybeliada'nın İstanbul'daki konumu
Koordinatlar	40°52′40″K 29°05′30″D / 40.87778°K 29.09167°D
Takımadası	Prens Adaları
Denizi	Marmara Denizi
Yüzölçümü	2,34 km2
Siyasi
Adadaki ülke(ler)	Türkiye;

Heybeliada veya Halki (Yunanca: Χάλκη, romanize: Chalki), İstanbul'un güneyindeki Prens Adaları'nı kapsayan Adalar ilçesinin 5 mahallesinden biri ve en büyük ikinci adasıdır. Heybeliada üzerindeki tek muhtarlık olan Heybeliada Mahallesi'nin sınırları, adanın sınırlarıyla eş durumdadır. Adada; Heybeliada Deniz Lisesi, Bet Yaakov Sinagogu, Aya Triada Manastırı ve Heybeliada Sanatoryumu gibi kültürel yapılar bulunmaktadır. Coğrafi olarak 140 metreye yaklaşan dört tepeden oluşmaktadır. Ada, yaz-kış nüfusunun en kalabalık, gidiş-gelişin en yoğun olduğu ikinci adadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Gezi yerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İskeleye yakın konumda Deniz Lisesi ve ona bağlı binalar durmaktadır. Bu binaların arasından geçilerek Çam Limanı tarafında, şu an faaliyeti olmayan sanatoryuma ulaşım sağlanabilinmektedir.

Deniz Kuvvetleri’nin elinde bulunan arazide tarihi iki eser bulunmaktadır:

Birincisi; Heybeliada'nın fethinden önce yapılmış son Bizans Kilisesi, Kamariotissa’dır. Kilisenin son İmparatoriçe Maria Komnini tarafından yaptırıldığı düşünülmektedir. İstanbul’un Fatih ilçesinde bulunan Aya Maria Kilisesi dışında, dört yapraklı yonca modeline göre yapılmış tek kilisedir. Aynı zamanda Aya Yorgi (Ayios Yeorgios) Manastırı, Çam Limanı’nın batı ucunda Tarik-i Dünya Manastırı da vardır.

İkinci kalıntı, İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth’in elçisi Edward Barton’ın mezar taşıdır. Üzerinde imlâ yanlışları bulunan Latince bir kitabe ve Barton’ın aile arması bulunmaktadır.

Büyük Rum Kilisesi Aya Nikola (Ayios Nikolaos) buradadır. Bölgeye adını veren değirmen kalıntıları hala ayaktadır.

Fazla tarihî yapının bulunmadığı diğer tepede, geçmişi Bizans İmparatorluğuna kadar uzanan Ayia Manastırı (Trias Manastırı) ve Rum Ortodoks Ruhban Okulu vardır. Heybeliada, fetihten sonra; zaman içinde, Rum nüfusun başlıca dini eğitim merkezi olmuştur. (Dünyevi eğitim İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesinde verilmeye devam etti). Din adamı adayları Yunanistan’dan ve Rumların bulunduğu yerlerden buraya eğitim görmeye gelmekteydi. 1970’lerde Türk hükûmetiyle Rum Ortodoks Patrikhanesi arasındaki bazı anlaşmazlıklardan ötürü buradaki eğitim faaliyetlerine son verilmiştir.

Ortodoks Rum dini kurumlarının yanında 1940’larda yapılmış Beth Yaakov Sinagogu bulunur.

Kuzey kıyısında da Hidiv ailesinden Sait Halim’in kardeşi Abbas Halim Paşa’nın konağı hâlâ mevcuttur.

Heybeliada aynı zamanda İsmet İnönü'nün evini barındırmaktadır. İnönü ailesi 1924 yılında Heybeliada'ya taşınmış olup İnönü'nün ölümüne kadar burada kalmışlardır. İsmet İnönü'nün evi bugün müze olarak kullanılmaktadır.^[1]

Ulaşım[değiştir | kaynağı değiştir]

Heybeliada'ya İstanbul Şehir Hatları, Mavi Marmara, Prenstur, Dentur ve Turyol firmaları düzenli olarak sefer düzenlemektedir. Bostancı'dan kalkan motorlar yaklaşık 25 dakikada adaya varırken, Kabataş'tan kalkan vapurlar yaklaşık 1 saat 10 dakika, Kartal'dan kalkan motorlar ise yaklaşık 30 dakikada adaya varmaktadır. Heybeliada'ya sefer yapan firmalar genelde yaz ve kış olarak 2 tarife kullanmaktadır. Bu seferlerin sıklığı da hafta içi ve hafta sonu değişmektedir. İlgili seferler tarifeler kullanılarak takip edilebilmektedir. İstanbul Deniz Otobüsleri (İDO) özelleştirilme sonrasında haksız rekabetten dolayı iç hat seferlerini durdurma kararı almıştır.^[2]^[3] Günümüzde adada ulaşım bisiklet ve elektrikli araçlar ile sağlanır.^[4] Bundan önceki dönemlerde ise faytonlar ile sağlanmaktaydı.^[5]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Heybeliada - Halki
Heybeliada Gezgin Rehberi 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Heybeliada Tanıtımı & Resim Galerisi
Uzaydan Heybeliada 10 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Heybeliada Sefer Şehir Hatları Sefer Saatleri

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "İsmet İnönü Vakfı". www.ismetinonu.org.tr. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.
^ "sendika.org, İç hat seferlerini iptal eden İDO, sorumlu olarak AKP'yi işaret etti, fatura halka kesildi. 19 Kasım 2018". 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.
^ "evrensel.net, İDO'dan 'iptal' açıklaması. 19 Kasım 2018". 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.
^ "Adalar'da elektrikli araç dönemi başladı". Diken. 30 Temmuz 2020. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.
^ "İBB önündeki "Yaşam Nöbeti" kazandı: Adalar'daki atlı faytonlar kaldırılıyor". Evrensel. 17 Ocak 2020. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2020.

[1] "İsmet İnönü Vakfı". www.ismetinonu.org.tr. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2016.

[2] "sendika.org, İç hat seferlerini iptal eden İDO, sorumlu olarak AKP'yi işaret etti, fatura halka kesildi. 19 Kasım 2018". 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.

[3] "evrensel.net, İDO'dan 'iptal' açıklaması. 19 Kasım 2018". 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2022.

[4] "Adalar'da elektrikli araç dönemi başladı". Diken. 30 Temmuz 2020. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2020.

[5] "İBB önündeki "Yaşam Nöbeti" kazandı: Adalar'daki atlı faytonlar kaldırılıyor". Evrensel. 17 Ocak 2020. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Heybeliada nedir