Francis Rawdon Chesney
General Francis Rawdon Chesney
Doğum	Annalong, Down Kontluğu, Kuzey İrlanda, Birleşik Krallık
Bağlılığı	Birleşik Krallık
Branşı	Kraliyet Topçusu
Hizmet yılları	1805-1847
Rütbesi	Orgeneral
Komutası	7. Alay, 4. Kraliyet Topçuları Taburu
Ödülleri	Kraliyet Coğrafya Topluluğu Altın Madalyası

Francis Rawdon Chesney (16 Mart 1789 - 30 Ocak 1872), Britanyalı general ve kâşif.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Francis Rawdon Chesney, 1772'de Güney Karolina'ya göç eden, Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda İngiliz komutanı Lord Rawdon-Hastings (sonradan Hastings Markisi (Marquess of Hastings)) komutasında görev yapan ve daha sonra Annalong, County Down, Kuzey İrlanda'ya sahil güvenlik subayı olarak tayin edilen İskoç kökenli İrlandalı Yüzbaşı Alexander Chesney'nin oğludur. F. R. Chesney 16 Mart 1789'da burada doğmuştur.^[1]

Lord Rawdon-Hastings, Woolwich Kraliyet Askeri Akademisi'ne bir subay adayı çocuk olarak Chesney'i gönderdi ve 1805'te yayınlanan resmi gazete ile Chesney Kraliyet Topçusu ilan edildi. Ancak Chesney ordu içinde yükselmeye devam etti ve önce Albay sonra 1864'te Tuğgeneral (14. Kraliyet Topçuları Tugayı'nın Komutanı) ve 1868'de de Orgeneral oldu. Ancak Chesney'nin adı sadece askeri kayıtlarda yaşamamaktadır.

F. R. Chesney 1829 yılında askeri görevle İstanbul'a gönderilmiş ve Fırat Vadisi'nin ve Süveyş Kanalı'nın keşfi ile bağlantılı olarak Mısır ve Suriye'ye inceleme gezisi yapmıştır. Chesney, Malta'da 7. Alay, 4. Kraliyet Topçuları Taburu'nu komuta ettikten sonra Süveyş Kanalı yapımı için fizibilite raporu hazırladı. Bu rapor Ferdinand de Lesseps'in büyük girişiminin özgün temelini oluşturdu (Lesseps, Chesney'i 1869'da Paris'te "Kanalın Babası" olarak karşıladı); ve 1831'de Chesney, Fırat Vadisi boyunca Ane'den Basra Körfezi'ne kadar olan cüretkâr ve maceralı yolculuğundan sonra, İngiliz hükûmetine Hindistan'a yeni bir karayolu güzergâhı açılması fikrini sundu. Görevini tamamlayıp evine döndükten sonra Yarbay Chesney (o yıllarda bu rütbedeydi) Doğu Hindistan Şirketi'nin Yönetim Kurulu yararına olan ikinci proje için destek bulmakla kendini meşgul etti. Ve Chesney 1835'te küçük bir keşif gezisine komuta etmesi için görevlendirildi, Parlamento Chesney'e Fırat'ın gemi seferlerine uygunluğunu test edebilmesi için 20,000 Pound (£) ödenek ayırdı ve ayrıca 7. Kraliyet Topçuları Alayı'ndan da bir takım asker de onun emrine tahsis edildi.^[1]

Chesney ve ekibi, Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın muhalefeti ve gerekli malzemelerin taşınması için buharlı vapurların temin edilmesi gibi büyük zorluklarla karşılaşıldıktan sonra, iki buharlı vapur (bir tanesi daha sonra Dicle'de kayboldu) parçalar halinde Akdeniz'in dağlık bölgelerinden nehre taşındı. Ekip 1836 yazında deniz yolu ile Buşehr'e başarılı bir şekilde ulaştı ve Chesney'in görüşünün pratik olduğunu kanıtladı. Chesney 1837 yılı ortalarında İngiltere'ye geri döndü ve Kraliyet Coğrafya Topluluğu tarafından kendisine altın madalyası verildi. O sıralarda oradaki yetkililere danışmanlık yapmak üzere Hindistan'a gitmişti; ancak 1843'te Hong Kong'daki topçu komutanlığına getirilmesi üzerine keşif gezisine dair yazdığı kitabın hazırlık çalışmaları (1850'de yayınlandı) aksadı.^[1]

Chesney 1847'de hizmet dönemi tamamlandı ve emeklilik yaşantısı için İrlanda'ya evine döndü; ancak Chesney hem 1856 yılında, hem de 1862'de, daha sonra 1871'de Avam Kamarası komitesinin olumlu bir raporuna rağmen hükûmetin peşine düşmediği, Fırat Vadisi'ne demiryolu inşa edilmesi planını daha fazla araştırabilmek ve müzakerelerde bulunabilmek için Doğu'ya gitti. 1868 yılında Fırat'ı keşif gezisinde bir cilt anlatı daha yayımladı.^[1]

Yayınları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Reports on the Navigation of the Euphrates. Submitted to Government by Captain Chesney, of the Royal Artillery. Taylor, printer, 7, Little James Street, Gray's Inn. [1833]
• The Expedition for the Survey of the Rivers Euphrates and Tigris. Carried on by order of the British Government in the years 1835, 1836, 1837 ; preceded by Geographical and Historical Notices of the Regions situated between the Rivers Nile and Indus. In Four Volumes. With Fourteen Maps and Charts, and embellished with Ninety-seven Plates, besides numerous Woodcuts. By Lieut.-Colonel Chesney, R.A., .F.R.S., F.R.G.S., Colonel in Asia, Commander of the Expedition. By Authority. Vols. I. and II. London : Longman, Brown, Green, and Longmans, 1850. Presentation copies, 4to. Ordinary copies, Royal 8vo.
• On the Reorganization of the Royal Regiment of Artillery. By Colonel Chesney, D.C.L. and F.R.S., Royal Artillery. London: Longman, Brown, Green, and Longmans, 1851. 8vo.
• Observations on the Past and Present State of Firearms, and on the Probable Effects in War of the New Musket. With a Proposition for Reorganizing the Royal Regiment of Artillery by a Subdivision into Battalions in each special arm of Garrison, Field, and Horse Artillery, with Suggestions for Promoting its Efficiency. By Colonel Chesney, D.C.L., F.R.S., Royal Artillery. London: Longman, Brown, Green, and Longmans, 1852. 8vo.
• The Russo-Turkish Campaigns of 1828 and 1829. With a View of the Present State of Affairs in the East. By Colonel Chesney, R.A., D.C.L., F.R.S., Author of "The Expedition for the Survey of the Rivers Euphrates and Tigris." With an Appendix containing the Diplomatic Correspondence between the Four Powers, and the Secret Correspondence between the Russian and English Governments. With Maps. London: Smith, Elder, and Go., 1854; and Redfield, New York, 1854. 8vo.
• Narrative of the Euphrates Expedition. Carried on by Order of the British Government during the years 1835, 1836, and 1837. By General Francis Rawdon Chesney. Colonel Commandant 14th Brigade Royal Artillery, D.C.L., F.R.S., F.R.G.S., Commander of the Expedition. London: Longman, Green, and Co., 1868. 8vo.
• Minutes of Evidence of the Select Committee on Steam Navigation to India. 14 July 1834, p. 52, and Letter, pp. 88–91.
• Evidence on Steam Communication with India. Papers Ordered to be Printed by the House of Lords. P. 7, 23 February 1838.
• (Evidence in) Report from the Select Committee on Euphrates Valley Railway. With the Proceedings of the Committee. Ordered by the House of Commons to be printed, 22 July 1872.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

•  Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "madde adı gerekli". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. 

• Lane-Poole, Stanley (1887). "Chesney, Francis Rawdon". Stephen, Leslie (Ed.). Dictionary of National Biography. 10. Londra: Smith, Elder & Co. 
• Lane-Poole, Stanley; Stearn, Roger T. "Chesney, Francis Rawdon (1789–1872)". Oxford Ulusal Biyografi Sözlüğü (çevrimiçi bas.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/5230.  Birleşik Krallık Halk Kütüphanesi abonelik veya üyeliği gereklidir
• Louise Chesney and Jane O'Donnell, “The Life of the late General F.R. Chesney”, edited Stanley Lane-Poole, published W. H. Allen (1885)
• The Dublin University Magazine Vol. XVIII November 1841 "Lieutenant Colonel F.R. Chesney" pp 574–580, published William Curry, Jun. and Company, Dublin.
• Haim Goren, Dead Sea Level: Science, Exploration and Imperial Interests in the Near East (London, I.B.Tauris, 2011) (Tauris Historical Geography Series).

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• [1]7 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gives a description of Chesney's remarkable expedition down the Euphrates.