Filistin Askısı

Filistin Askısı bir kişinin kollarının vücudunun arkasında birleştirip, bu şekilde yüksekçe bir yere iple asılması suretiyle yapılan işkence türüdür. Muhtemelen kişinin kolları çıkar. Vücuduna fazladan ağırlıklar eklenebilir. Strappado veya Ters Askı denildiği de olur. Orta Çağ'da Engizisyon Mahkemesince çok sık kullanıldığı bilinir, pratikte modern çağda da uygulama devam eder.^[1]^[2]

Bu işkencenin üç değişik uygulama biçimi vardır. İlkinde kollar vücudun arkasında bağlantıktan sonra büyük bir ip yardımıyla ayak bileklerine de bağlanır. Bir kiriş veya çengelle tavana asılır. İşkenceci bu ipi kurbanın kolları gerilene kadar çeker. Kolları arkada bağlanan kişi çok şiddetli bir ağrı hisseder ve bu durum kollarının çıkmasına sebep olabilir. Kişinin tüm ağırlığı, gerilen ve içerden dışarıya döndürülmüş omuz başlarıyla desteklenir. Teknik olarak hiçbir dış yara izi görülmezken, uzun vadeli sinir, bağ doku veya tendon zararlarına sebep olabilir. Tipik olarak kol sinir ağının hasar görmesine, duyu felci ya da kaybına yol açar.

İkincisi ilkine benzemekle birlikte, bir dizi asıp serbest bırakışla, kişinin yere düşmesini sağlamaya yöneliktir. Gerilen ve korunmasız bırakılan kollarla yüksekten düşüş büyük kuvvet yaratıp, omuz kırıklarına sebep olmaktadır. Niccolò Machiavelli'nin Floransa'da Medici ailesine karşı komplo kurma iddiasıyla 1513'te hapsedildiğinde işkencenin bu uygulamasına maruz kaldığına inanılır.

Üçüncüsünde kollar vücudun önüne bağlanır ve aynı zamanda ayak bilekleriyle birleştirilir. Bu bağlama şekline bir ağırlık eklenir böylece sadece kollara değil bacak ve kalçayada zarar verilir. Özel olarak "Squassation" olarak adlandırılır.

Dünyada Filistin Askısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Filistin askısını tasvir eden bir heykel

Bahsi geçen ilk yöntem (ya da benzeri) Nazilerin Auschwitz Toplama Kampında uygulandı. Laurence Rees tarafından hazırlanan Auschwitz:Naziler ve Son Çözüm belgeselinde Polonya Direnişi'nin bir üyesi olduğundan şüphelenilen Jerzy Bielecki bu işkenceyi maruz kaldı ve işkenceyi şu şekilde tarif etti:

"Çengele beni asmayı istedi. "Parmak uçlarının üzerinde dur" dedi. Sonunda beni çengele taktı, hiçbir uyarı olmaksızın beni tabureye doğru tekmeledi. Ben sadece İsa Meryem'i hissettim, aman tanrım korkunç bir acı. Omuzlarım eklemlerinden ayrılıyordu. Her iki kolum eklemlerinden ayrılıyordu. Ben inliyordum ve O sadece "Kapat çeneni köpek. Sen buna layıksın. Cezanı çekeceksin" dedi." ^[2]

Kasım 2003'te ABD tarafından tutuklanan Manadel al Jamadi isimli bir kişinin Irak Ebu Garib cezaevinde CIA tarafından sorgulaması sırasında bu işkence yöntemiyle öldürüldüğü iddia edildi.^[3] (Cesedi selofanla sarılıp, buza koyulmuş bir şekilde Ebu Garib Cezaevi işkenceleri fotoğrafları arasında şans eseri görüldü.)^[4] Birleşik Devletler ordusu bunun bir cinayet olduğunu kabul etti.^[5]

İç güvenlik için Filistinlilere işkencenin yasal olduğunu söyleyen İsrail yurt içi gizli servisi Şin Bet'in bu yöntemi uyguladığı iddia edilmektedir.^[6]

Türkiye'de Filistin Askısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Teknik, Türkiye'nin güvenlik güçleri tarafından kullanıldı. 1996'da, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Filistin Askısının kullanımı nedeniyle Türkiye'yi suçlu buldu.^[1] Bu işkence tekniğinin kullanılmasıyla ilgili Uluslararası Af Örgütü ve diğer uluslararası insan hakları grupları tarafından uyarıldı. Özellikle 12 Eylül Darbesi sırasında birçok kişinin bu işkence tekniğine maruz kaldığı iddia edilir. Dev-Sol kurucularından Bülent Uluer bu yöntem nedeniyle fiziksel hasarlarının kaldığını ve belinin sakatlandığını söyler.^[7]

5 Haziran 2000'de TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Sema Pişkinsüt'ün yaptığı incelemede bir karakolda bulunan Filistin Askısı nedeniyle bir soruşturma başlatıldı. Mağdur ve sanıklara ulaşılamadığı gerekçesiyle takipsizlik kararı verildi.^[8]^[9]^[10]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Aksoy v. Turkey 8 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., no. 100/1995/606/694, 18 Aralık 1996, from the Human & Constitutional Rights Resource Page 13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
European Commission on Human Rights, Aksoy v. Turkey 2 Ağustos 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Publication 1996-VI, no. 26, 18 Aralık 1996, from the Netherlands Institute of Human Rights 13 Ocak 2004 tarihinde Library of Congress sitesinde arşivlendi
^ ^a ^b "Auschwitz: Inside the Nazi State. Auschwitz 1940-1945. Surprising Beginnings | PBS". 28 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.
^ "CIA işkencelerinde Filistin askısı tekniği". 21 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.
^ Jane Meyer, "A Deadly Interrogation: Can the C.I.A. legally kill a prisoner?" 5 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, The New Yorker, 14 Kasım 2005
^ "Ebu Garib'de ölen mahkûmlar hakkında detaylı raporlar. İşkence miydi ?,[[Associated Press]] (17 Şubat 2005)". 20 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.
^ "Vadet.com: Filistin dosyası". 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.
^ Vatan Gazetesi: Bülent Uluer röportajı^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Radikal:Filistin Askısına takipsizlik". 24 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.
^ "Hürriyet:İşkenceciler serbest O yargılanacak". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.
^ Sema Pişkinsüt, Filistin Askısından Fezlekeye İşkencenin Kitabı, Bilgi Yayınevi, Ankara, Ekim 2001.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye'de işkence teknikleri 23 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Uluslararası Af Örgütü tarafından 2000'de Hikmet Sami Türk'e gönderilen çağrı^{[ölü/kırık bağlantı]}
American Torture Techniques 3 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Filistin Askısıyla ilgili tarihsel bir resim
Hollanda İnsan Hakları Enstitüsi^{[ölü/kırık bağlantı]}

[hror-1] Aksoy v. Turkey 8 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., no. 100/1995/606/694, 18 Aralık 1996, from the Human & Constitutional Rights Resource Page 13 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
European Commission on Human Rights, Aksoy v. Turkey 2 Ağustos 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, Publication 1996-VI, no. 26, 18 Aralık 1996, from the Netherlands Institute of Human Rights 13 Ocak 2004 tarihinde Library of Congress sitesinde arşivlendi

[pbs3-2] "Auschwitz: Inside the Nazi State. Auschwitz 1940-1945. Surprising Beginnings | PBS". 28 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.

[3] "CIA işkencelerinde Filistin askısı tekniği". 21 Şubat 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.

[4] Jane Meyer, "A Deadly Interrogation: Can the C.I.A. legally kill a prisoner?" 5 Eylül 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi, The New Yorker, 14 Kasım 2005

[5] "Ebu Garib'de ölen mahkûmlar hakkında detaylı raporlar. İşkence miydi ?,[[Associated Press]] (17 Şubat 2005)". 20 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.

[6] "Vadet.com: Filistin dosyası". 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.

[7] Vatan Gazetesi: Bülent Uluer röportajı^{[ölü/kırık bağlantı]}

[8] "Radikal:Filistin Askısına takipsizlik". 24 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.

[9] "Hürriyet:İşkenceciler serbest O yargılanacak". 8 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2008.

[10] Sema Pişkinsüt, Filistin Askısından Fezlekeye İşkencenin Kitabı, Bilgi Yayınevi, Ankara, Ekim 2001.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Filistin Askısı nedir?, Filistin Askısı anlamı nedir?, Filistin Askısı ne demektir?