Dünya pasaportu

Dünya pasaportu
Dünya pasaportu
Veren kuruluş	Dünya Hizmet Kurumu
Belge türü	Pasaport
Amaç	Kimlik Doğrulama ve Seyahat

Dünya pasaportu; İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin 2. Bölüm, Madde 13'e göre 1954 yılında Garry Davis tarafından kurulan, kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Dünya Hizmet Kurumu tarafından verilen bir belgedir.

Görünümü ve fiyatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Dünya Pasaportu, ulusal pasaportlara veya başka bir seyahat belgesinin görünümüne benzer. 1979 yılında, Dünya Pasaportu koyu mavi kapaklı ve İngilizce, İspanyolca, Fransızca, Rusça, Arapça, Çince ve Esperanto dillerinde metin ile, bir 42 sayfalık bir belge idi. O zamanlar ücreti 3 yıl için 32$ ve geçerliliği iki yıl uzatma imkânı vardı.

Dünya Pasaportunun son baskısı Ocak 2007'de yayınlandı. Bir plastik film ile kaplı güvenlik için gömülü bir "hayalet" fotoğraf bulunmaktadır. Veri sayfası bir optik okuyucu tarafından taranıp, makine tarafından okunabilmektedir. WSA web sitesine göre, başvuru ücretinde üç yıllık bir belge için 45$, beş yıllık bir belge için 75$ ve sekiz yıllık belge için 100$'dır. WSA'ya göre Özel kapağı ile on beş yıl için geçerli olan "Dünya Bağışçı Pasaportu", en az 400 $ bir bağış karşılığında verilir ve mülteciler ve vatansızlar için ücretsiz belgeler vermek için kullanılır. Ayrıca, müşteri iki Dünya Pasaportu kapsamı arasında seçim yapabilir: "Dünya Pasaportu" veya "Dünya Devlet Pasaportu".^[1]^[2] WSA, müşterilerine ikinci seçeneği satın almalarını önerir.^[3]

Seyahat belgesi olarak[değiştir | kaynağı değiştir]

Reddedilmesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yetkili bir hükûmet yetkilisi tarafından verilmediğinden birçok ülke ve bölgede Dünya Pasaportunun tanınmadığı ifade edilmiştir ve böylece bir pasaport tanımına uymamaktadır. Sonuç olarak, bir Dünya Pasaportu ile seyahat fiilen gerçekleşmemiştir. 1975'e gelindiğinde; Garry Davis, dünya pasaportu ile uluslararası sınırları geçmek için yaptığı girişimlerinden dolayı 20 kez hapse girmiştir.

Ülke veya bölge	kabul
ABD	kabul edilmedi
Avrupa Birliği	kabul edilmedi
Belarus	kabul edilmedi
Burkina Faso	WSA kabul ediyordu^[4] Artık kabul edilmiyor
Ekvador	WSA kabul ediyor
Japonya	kabul edilmedi
Kanada	kabul edilmedi^[5]
Papalık	Destekleyici^[6]
Makao	kabul edilmedi^[7]
Moritanya	WSA kabul ediyor^[8]
Rusya	kabul edilmedi
Tanzanya	WSA kabul ediyor
Togo	WSA kabul ediyor
Yeni Zelanda	kabul edilmedi^[9]
Zambiya	WSA kabul ediyordu^[10] Artık kabul edilmiyor

Önemli Dünya Pasaport sahipleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok önemli kişinin Dünya Pasaportu var. Bazıları onları satın almış olsa da, WSA genellikle onları önde gelen kişilere verir. WSA'nın kurucusu Garry Davis, ilk olarak 1954'te üretilen 1 Numaralı Dünya Pasaportuna sahipti.^[11]^[12]

Dünya Pasaportu verilen veya satın alanlar arasında kemancı Yehudi Menuhin,^[13] aktör Patrick Stewart,^[14]^[15]^[16] ve aktör LeVar Burton^[14]^[15]^[17] yer alıyor. Diğer Dünya Pasaportu sahipleri arasında muhbir Edward Snowden^[18]^[19] ve WikiLeaks kurucusu Julian Assange^[20] gibi aktivistler yer alıyor.

Dünya Pasaportlarına sahip suçlular ve teröristler arasında Bolivya'daki otel bombalamalarıyla suçlanan Amerikalı Triston Jay Amero^[21] ve 1985'te Achille Lauro adlı gemiyi kaçıranlardan biri olan Youssef Majed al-Molqi yer alıyor.^[22]^[23] WSA, bir dizi "fahri Dünya Pasaportu" verdi, ancak bunlar onları alanların onayı olmadan verilmişti. Bu onursal belgeler, Hindistan başbakanı Jawaharlal Nehru,^[24] Amerika Birleşik Devletleri'nin 34. başkanı Dwight D. Eisenhower,^[25] ve Çekoslovakya'nın son başkanı ve Çekya'nın ilk başkanı Václav Havel^[26] gibi isimlere verildi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "Application Form". Worldservice.org. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
^ "World Service Authority FAQ". World Government of World Citizens. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017.
^ "Passport Cover Choice". 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.
^ Burkina Faso acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 24 October 1972. From the World Service Authority website.
^ Nigeria: Information on the "world passport", its validity, the issuing agency/company; on whether it is recognized as a travel document by any government; and on its use by Nigerian citizens 20 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. From the United Nations High Commissioner for Refugees website.
^ Vatican interest letter 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 18 Nisan 1983.Dünya Servisi Kurumu web sitesinden.
^ Macau Havaalanı: Geliş İşlemleri 21 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..Macau Uluslararası Havaalanı web sitesinden.
^ Mauritania acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 28 July 1975. World Service Authority Website.
^ A2.15 Unacceptable travel documents 19 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 15 Aralık 2006. Yeni Zelanda Göçmenlik hükümetinin web sitesinden.
^ Zambia acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 19 Nisan 1973. Dünya Servisi Kurumu web sitesinden.
^ A Talk With the Holder Of World Passport No. 1: "Passports Are a Joke" 23 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., article by Harry Benson in The New York Times (October 18, 1970)
^ "Garry Davis - History". garrydavis.org. 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.
^ Davis, Garry (1984). World Government, Ready Or Not!. ISBN 9780931545009. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2016.
^ ^a ^b "Archived copy" (PDF). 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.
^ ^a ^b Davis, Garry (3 Ekim 2000). Dear World, A Global Odyssey. ISBN 9781453550625. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.
^ Davis, Hilda Emery; Davis, Garry (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. ISBN 9780970648372. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.
^ Davis, Hilda Emery; Davis, Garry (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. ISBN 9780970648372. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.
^ World Service [@worldcitizengov] (8 Temmuz 2013). "World Service Authority issues World Passport to Edward Snowden based on Universal Declaration of Human Rights" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla.
^ "Release Details". ExpertClick. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
^ "Release Details". ExpertClick. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
^ What's a World Passport? 19 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. article by Daniel Engber in slate.com (March 24, 2006)
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; al-Molqi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ We issue passports so people can escape injustice, not elude justice.^{[ölü/kırık bağlantı]}, The Washington Times, (March 27, 1996)
^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Nehru isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ "'Wolrld Citizen' Calls on Nehru" (PDF). Onefilms.com. 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.
^ Hilda Emery Davis; Garry Davis (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. s. 100. ISBN 9780970648372. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017 – Google Books vasıtasıyla.

[ApplicationForm-1] "Application Form". Worldservice.org. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.

[2] "World Service Authority FAQ". World Government of World Citizens. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2017.

[3] "Passport Cover Choice". 28 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2018.

[4] Burkina Faso acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 24 October 1972. From the World Service Authority website.

[5] Nigeria: Information on the "world passport", its validity, the issuing agency/company; on whether it is recognized as a travel document by any government; and on its use by Nigerian citizens 20 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. From the United Nations High Commissioner for Refugees website.

[6] Vatican interest letter 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 18 Nisan 1983.Dünya Servisi Kurumu web sitesinden.

[7] Macau Havaalanı: Geliş İşlemleri 21 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..Macau Uluslararası Havaalanı web sitesinden.

[8] Mauritania acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 28 July 1975. World Service Authority Website.

[9] A2.15 Unacceptable travel documents 19 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 15 Aralık 2006. Yeni Zelanda Göçmenlik hükümetinin web sitesinden.

[10] Zambia acceptance letter 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 19 Nisan 1973. Dünya Servisi Kurumu web sitesinden.

[11] A Talk With the Holder Of World Passport No. 1: "Passports Are a Joke" 23 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., article by Harry Benson in The New York Times (October 18, 1970)

[12] "Garry Davis - History". garrydavis.org. 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2013.

[13] Davis, Garry (1984). World Government, Ready Or Not!. ISBN 9780931545009. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2016.

[uwcdwg.tripod.com-14] "Archived copy" (PDF). 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.

[Archived_copy-15] Davis, Garry (3 Ekim 2000). Dear World, A Global Odyssey. ISBN 9781453550625. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.

[16] Davis, Hilda Emery; Davis, Garry (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. ISBN 9780970648372. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.

[17] Davis, Hilda Emery; Davis, Garry (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. ISBN 9780970648372. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2018.

[18] World Service [@worldcitizengov] (8 Temmuz 2013). "World Service Authority issues World Passport to Edward Snowden based on Universal Declaration of Human Rights" (Tweet) – Twitter vasıtasıyla.

[19] "Release Details". ExpertClick. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.

[20] "Release Details". ExpertClick. 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.

[Engber-21] What's a World Passport? 19 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. article by Daniel Engber in slate.com (March 24, 2006)

[al-Molqi-22] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; al-Molqi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[23] We issue passports so people can escape injustice, not elude justice.^{[ölü/kırık bağlantı]}, The Washington Times, (March 27, 1996)

[Nehru-24] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Nehru isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[25] "'Wolrld Citizen' Calls on Nehru" (PDF). Onefilms.com. 14 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017.

[26] Hilda Emery Davis; Garry Davis (30 Ocak 2004). Letters to World Citizens. s. 100. ISBN 9780970648372. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2017 – Google Books vasıtasıyla.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

g t d Pasaportlar
Afrika	Angola Cezayir Benin Botswana Burkina Faso Burundi Çad Esvatini Kamerun Yeşil Burun Kongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Cumhuriyeti Cibuti Mısır Ekvator Ginesi Eritre Etiyopya Gabon Gambiya Gana Gine Gine Bissau Güney Sudan Fildişi Sahili Kenya Komorlar Lesotho Liberya Libya Madagaskar Mauritius Malavi Mali Moritanya Mozambik Fas (Sahra¹) Namibya Nijer Nijerya Orta Afrika Cumhuriyeti Ruanda São Tomé ve Príncipe Senegal Seyşeller Sierra Leone Somali (Somaliland¹) Güney Afrika Sudan Tanzanya Togo Tunus Uganda Zambiya Zimbabve
Asya	Afganistan Azerbaycan (Dağlık Karabağ¹) Bahreyn Bangladeş Birleşik Arap Emirlikleri Bhutan Brunei Burma Çin (Tayvan¹ Hong Kong¹) Doğu Timor Hindistan Endonezya Ermenistan İran Irak İsrail (Filistin¹) Gürcistan (Güney Osetya¹ Abhazya¹) Japonya Ürdün Kamboçya Kazakistan Kuveyt Kuzey Kore Güney Kore Kırgızistan Laos Lübnan Makao Malezya Maldivler Moğolistan Nepal Özbekistan Umman Pakistan Filipinler Katar Suudi Arabistan Singapur Sri Lanka Suriye Tacikistan Tayland Türkiye Türkmenistan Vietnam Yemen
Okyanusya	Avustralya Fiji Kiribati Marşal Adaları Mikronezya Federal Devletleri Nauru Palau Papua Yeni Gine Samoa Solomon Adaları Tonga Tuvalu Vanuatu Yeni Zelanda
Avrupa	Almanya Arnavutluk Andorra Avusturya Belarus Belçika Bosna Hersek Bulgaristan Hırvatistan Çek Cumhuriyeti Danimarka Estonya Finlandiya Fransa Cebelitarık Macaristan İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya İsviçre İzlanda Kıbrıs Cumhuriyeti (Kuzey Kıbrıs¹) Kosova Kuzey Makedonya Letonya Lihtenştayn Litvanya Lüksemburg Malta Moldova (Transdinyester¹) Monako Karadağ Hollanda Norveç Polonya Portekiz Romanya Rusya San Marino Sırbistan Slovakya Slovenya Ukrayna Türkiye Vatikan Yunanistan
Kuzey Amerika	ABD Antigua ve Barbuda Bahamalar Barbados Belize Kanada Kosta Rika Küba Dominika Dominik Cumhuriyeti El Salvador Grenada Guatemala Haiti Honduras Jamaika Meksika Nikaragua Panama Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Grenadinler Trinidad ve Tobago
Güney Amerika	Arjantin Bolivya Brezilya Şili Kolombiya Ekvador Guyana Paraguay Peru Surinam Uruguay Venezuela
Uluslararası organizasyonlar	Andean Milletler Topluluğu Karayip Toplumu Avrupa Birliği Birleşmiş Milletler seyahat belgesi
Tipine göre	Biyometrik İç Makine-okunaklı
Diğer	Kamuflaj Kimlik Sertifikası Sahte Hac Hayvan Seyahat dokümanı Dünya
Geçerliliği olmayan	İngiliz Hindistanı Çekoslovakya Doğu Almanya Mülteci Uluslar Birliği Sovyetler Birliği Yugoslavya

Dünya pasaportu anlamı nedir