Domuz eti, dünyada en çok tüketilen et çeşitlerinden biridir. Geçmişi MÖ 5000'lere dayanan, insanoğlunun en eski besin kaynaklarındandır. Orta Doğu'da ya da Çin'de domuzların evcilleştirilmesi ile tüketilmeye başlanmıştır. Pek çok doğa koşuluna uyum sağlayabilmesi, hemen hemen her şeyi yemesi^{[kaynak belirtilmeli]} ve hızlı üremesi ve büyümesi nedeniyle kolay bakılan domuz, yakın çağlara kadar Avrupa ve Amerika kültürlerinde bir güz yiyeceği olarak değerlendirilmiştir. Yavruların olgunlaştığı bu dönemlerde, topluca mezbahalara giden domuzlar nedeniyle fiyatlar oldukça ucuz olmaktadır.

Günümüz yüksek refah ülkelerindeki tüketim ortamında bolca bulunan artık ve atıl yiyecek maddeleri, insanlarla aynı yiyecekleri tüketebilen domuzlar için yem olarak kullanılabilmektedir. Bu yüzden bu ülkelerde domuz eti sürekli olarak açık arayla en ucuz et çeşididir. Domuz eti ve diğer domuz ürünleri ticari seri üretimde ucuzluk ve ulaşılabilirlik bakımından tercih edilen hatta vazgeçilemez ham maddeler haline gelmiştir.^[1]

Şeriata göre yönetilen ülkelerde, İsrail'de satılması, tüketilmesi dini yasalarca (Kaşrut) yasaklanmış olup, İskoç dağlılarının (Highlands) eski kültüründe domuz eti yemek bir tabuyken, 19. yüzyılda bu tabu ortadan kalkmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kur'an'da Domuz eti tamamen haram değildir ve bu; Bakara 173, Maide 3, En'am 145 ayetlerinde açıklanmaktadır. Bu ayetler Domuz etinin hem yenilmesini yasaklarken hem de zorda kalındığında (yenilmesini) serbest bırakmaktadır;

Allah size yalnızca murdar eti, kanı, domuz etini ve Allah’tan başkasının adına kesilmiş olanı haram kıldı. Ama biri zorda kalırsa, haksızlığa sapmadıkça, sınırı aşmadıkça kendisine günah yoktur. Biliniz ki Allah bağışlayan ve esirgeyendir. (2:173)^[2]

Murdar hayvan, kan, domuz eti, Allah’tan başkası adına kesilmiş, boğulmuş, vurularak öldürülmüş, yuvarlanıp ölmüş, boynuzlanarak öldürülmüş hayvanlarla -henüz canı çıkmadan yetişip kestiklerinizin dışında- yırtıcıların yediği hayvanlar, dikili taşlar önünde (sunaklarda) boğazlanmış hayvanlar ve fal oklarıyla paylaşmanız size haram kılındı. Çünkü bunlar doğru yoldan sapmaktır. Bugün, kâfirler dininize karşı (mücadelede) ümitlerini yitirmişlerdir. Onlardan korkmayın, benden korkun. Bugün sizin için dininizi kemale erdirdim, size nimetimi tamamladım, sizin için din olarak İslâmiyet’i beğendim. Kim açlıktan bunalıp çaresiz kalırsa, günah sınırına varmaksızın yiyebilir. Şüphesiz ki Allah çok bağışlayıcı ve esirgeyicidir. (5:3)^[3]

De ki: “Bana vahyedilende, murdar et (meyte) veya akıtılmış kan yahut domuz eti -ki pisliğin kendisidir- ya da günah işlenerek Allah’tan başkası adına kesilmiş bir hayvandan başka, yiyecek kimse için yasaklanmış bir şey bulamıyorum. Ama biri zanda kalırsa, haksızlığa sapmadıkça, sınırı aşmadıkça (yiyebilir). Çünkü rabbin bağışlayan ve esirgeyendir.” (6:145)^[4]

Domuz eti tüketimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kesim yerleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Domuz çok çeşitli kesimleri ile bilinmektedir. Bunlar arasında jambon (but), bacon (pastırma), tenderloin (bonfile), chop (pirzola), ribs (kaburga) en bilinenleridir. Ayrıca çok sayıda kıyma türünden işlenmiş et ürünü; sosis, sucuk ve salam da elde edilmektedir.

Domuz etinden yapılmış çeşitli yemek ve et ürünleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• 
  Domuz kaburgası
• 
  Domuz pastırması
• 
  Prosciutto (jambon)
• 
  Sandviç jambonu

Nörosistiserkozis[değiştir | kaynağı değiştir]

Domuz, nematod ve sestod türünden pek çok parazitin ara veya ana konağıdır. Trichinella Spiralis adlı nematod konağı olan domuzları insanlar çiğ olarak yediklerinde, barındırdıkları paraziti bulaştırabilirler. Ama esas tehlike domuzdan bulaşan sestod parazitleridir. Taenia Solium'un ara konak olarak hem domuzu hem insanı seçmiş olması, bu parazitin yumurtalarını taşıyan domuzların etinin çiğ yenilmesi ile insana geçişine ve beyinde cysticercosis (sistiserkozis) keseciklerinin oluşmasına neden olabilmektedir.

Uzun süre fark edilmez ise ölümle sonuçlanabilir.^{[kaynak belirtilmeli]} Ama bunun dışında felç, konuşma yitimi, epileptik nöbet ve delirme olabilir.^{[kaynak belirtilmeli]} Son durumlar düzenli ilaç kullanımı sonucu tamamen kalkabilir.

Dinlerin domuz etine bakış açısı[değiştir | kaynağı değiştir]

İslamiyet ve Yahudilik'te domuz eti yemek haramdır. Ayrıca Eski Ahit'te domuz eti yemek yasaklanmıştır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Birçok dinde domuz etiyle ilgili yasakların olması bu konuda dinlerin ötesinde daha eski sebepler, toplumsal tecrübeler olabileceğine işaret eder:

• Domuzun yediğini insanlar da yiyebileceğinden dolayı komşusu aç iken domuz beslemenin açlık zamanlarında kabul edilmesinin sosyal dayanışmaya büyük zarar verdiği görülmüş ve bu konuda yasaklar o eski zamanlarda konulmuş olabilir.
• Domuz besleme irdelenirken düşük değerli yiyecekleri yüksek değerli bir yiyeceğe dönüştürme yöntemi olarak bakılabilir. Çifte toynaklı hayvan besleme ise insan besini bile olmayan ve bol bulunan bir malzemeyi, otu, yüksek değerli bir yiyeceğe dönüştürme yöntemidir. Bu yüzden domuz besleme üretkenlik ve verimlilik bakımından çifte toynaklı hayvan besleme karşısında yarışı kaybetmiş olabilir. Açlığın o kadar sorun olmadığı ortamlarda bu üretkenlik ve verimlilik rekabetinin o kadar etkisi olmayacağından, günümüzde domuz yiyen ve yemeyen kültürler yan yana var olabilmektedirler. İnsan yemeği atıklarının bol olduğu günümüzde onları tüketip taze ete dönüştürebilen bir organizma (domuz) yetiştiricilerce rağbet bile görebilmekte ve eti bu yüzden domuz eti yasağı olmayan piyasalardaki kırmızı etlerin en ucuzu bile olabilmektedir.^[6][7]
• Domuz insan gibi hepçildir (sadece ot ya da sadece et yemez) bu yüzden bünye olarak insana benzer ve ortak hastalıkları vardır (örn. trişin, grip); domuz besleyip domuz eti yiyenler diğerlerine göre daha çok hasta olmuş, soyları ve inançları bu yüzden zamanla azınlıkta kalmış olabilir.^[8]
• Erkek domuzun cinsiyet sinyali -dişi domuzun duruşunu etkileyen- feromon kokularının erkek insanınkilere (Androstenone, Androstenol, Androstadienone) çok benzediği sezilmiş / fark edilmiş ve bu ataerkil bir toplumda domuz beslememe şeklinde bir tepkiye sebep olmuş olabilir.^[9]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Domuz eti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.