Damat Fazlı Paşa

Damat Fazlı Paşa, ya da Musahip Fazlı Paşa, Osmanlı devlet adamı ve kaptan-ı deryası (ö.1658).

Anadolu Beylerbeyliği yaptı. Padişah İbrahim'in yakın çevresinden olduğu cihetle, Musahip Fazlı Paşa adıyla da anıldı.^[1]

Kaptan-ı deryalığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Koca Musa Paşa'nın Bibercik Deniz Muharebesi'nde (27 Ocak 1647) hayatını kaybetmesinin ardından kaptan-ı deryalık görevine getirilen Kara Musa Paşa'nın 1647 sefer mevsiminde Osmanlı donanmasıyla Anabolu'da kuşatılması üzerine azledilmesi sonrasında Fazlı Paşa 1647 Temmuz'unda bu göreve getirildi.

Fazlı Paşa birkaç gemiyle Sakız üzerinden Girit’e gitmek üzere görevlendirildi ve ikmal maddeleri taşıyan diğer gemilerin de Girit’e gitmek üzere Sakız’da toplanmaları emredildi.^[2] Fazlı Paşa Tersane-i Amire'de 30 kadırgayı onarttıktan sonra 5.000 yeniçeriyle birlikte denize açıldı. Ayrıca Çeşme’de bekleyen Anadolu eyalet askerlerini ve diğer ikmal maddelerini Girit’e taşımak için İstanbul’da bulunan özel kişilere ait ticaret gemilerine de el konuldu. Fazlı Paşa 1647 Temmuz'unda Çanakkale Boğazı'ndan çıkarak Sakız'a vardı. Burada sözkonusu ulaştırma gemilerini beklerken Ege Denizi'nde devriye gezen Mocenigo komutasındaki 13 kalyon ve 16 kadırgadan müteşekkil Venedik-Malta donanmasıyla karşılaştı ve 20 Ağustos 1647 sabahı 30 kadırgayla limandan çıkarak muharebeye tutuştu. Karanlık basıncaya kadar süren çarpışmada taraflar gemi kaybetmezken Venedik-Malta donanması önce Ahikerya, sonra da Andıra adasına çekildi. Mora civarındaki gemilerin katılmasıyla 9 Eylül 1647'de bir kez daha taarruza geçen Venedik donanmasıyla sonuçsuz bir muharebe daha meydana geldi.^[3]

Anabolu'daki ablukanın zayıflamasından istifade eden Osmanlı kadırgaları da Fazlı Paşa'ya katıldı ve 87 parçaya ulaşan Osmanlı donanması Girit'e ulaştı ve 30 Eylül 1647'de Hanya'ya asker çıkardı. Bu takviyeyle taarruza geçen Türk kuvvetleri Yerapetra kalesini düşürürken Kandiye'yi de ablukaya aldılar. Donanma ise bu çıkarma harekâtının ardından muharebesiz İstanbul'a döndü (10 Ekim 1647).

Fazlı Paşa, iki muharebede gemi kaybetmeksizin Girit'e asker çıkardıktan sonra donanmayı İstanbul'a saklimen getirmesine rağmen 25 Aralık 1647'de (ya da 5 Ocak 1648) azledildi.

Azledilmesi ve sonraki görevleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1648 yılında, Sultan İbrahim'in huzurunda Sadrazam Hezarpare Ahmed Paşa'yı yalan söylemek ve rüşvet almakla suçlamasıyla yaşanan tartışma sonucunda önce hapsedildi ve hemen sonrasında da Azak Kalesi muhafızlığıyla İstanbul'dan uzaklaştırıldı.^[4] 1648 yılının Kasım ayında Temeşvar Beylerbeyi olan Fazlı Paşa, 1650 yılı Aralık ayında Bosna Beylerbeyi oldu. 30 Ekim 1651'de bu görevinden alınmasıyla İstanbul'a döndü. 1652 yılı Nisan ayında yeniden Bosna beylerbeyi olan Fazlı Paşa,^[5] 1654 yılında Venedik Cumhuriyetine bağlı Zadar Kalesine başarılı akın yaptı ve bu başarısı nedeniyle IV. Mehmed tarafından ödüllendirildi.^[6] 2 Mayıs 1656'da ikinci defa Budin beylerbeyi olmuştur. 20 Kasım 1656'da bir kez daha Bosna beylerbeyi oldu, 12 Aralık'ta da Rumeli Beylerbeyi olarak görevlendirildi.^[5]

1657 yılında Silistre Beylerbeyi olarak görülen Fazlı Paşa'nın bundan sonraki hayatıyla ilgili olarak 1658 yılı Mart ayında Temeşvar beylerbeyi olduğu ve aynı yılın Ekim ayında görevi başında öldüğü^[7] ya da Silistre beylerbeyiyken isyancı Erdel beyini yakalama görevindeki ihmali nedeniyle 13 Haziran'da çağrıldığı Edirne'de padişahın emriyle başı kesilerek idam edildiği ifade edilmektedir.^[5]^[8]

Sarayı İstanbul'da Binbirdirek'teydi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ "İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi", İsmail H. Danişmend, Türkiye Yayınevi, İstanbul (1971), c.5, s.192
^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi / Girit Seferi (1645-1669)", ATASE Yayınları, Ankara (1977), s.39
^ "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.132
^ Özcan, Abdülkadir (1998). "Hezarpâre Ahmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 17. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 301-302. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
^ ^a ^b ^c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; fazlıpaşa isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
^ Akgündüz, Murat (2003). "Osmanlı İdaresi Döneminde Bosna-Hersek" (PDF). D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18. isamveri.org. ss. 111-130. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
^ Kılıç, Orhan (2019). "Budin ve Tımışvar Eyaletlerinin Paşaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz". OTAM, 49. DergiPark. ss. 201,213,214,224,225. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.
^ Duman, Mahmut (2006). "Köprülü Mehmed Paşa Hayatı, Şahsiyeti ve Faaliyetleri" (PDF). T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihî Ve Sanatları Anabilim Dalı İslâm Tarihî Bilim Dalı-Yüksek Lisans Tezi. acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr. s. 79. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.

Askerî görevi
Önce gelen: Kara Musa Paşa	Kaptan-ı Derya Temmuz 1647 - 25 Aralık 1647	Sonra gelen: Ammarzade Mehmed Paşa

[1] "İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi", İsmail H. Danişmend, Türkiye Yayınevi, İstanbul (1971), c.5, s.192

[2] "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi / Girit Seferi (1645-1669)", ATASE Yayınları, Ankara (1977), s.39

[3] "Naval wars in the Levant, 1559-1853", R.C. Anderson, Princeton University Press (1952), s.132

[4] Özcan, Abdülkadir (1998). "Hezarpâre Ahmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 17. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 301-302. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.

[fazlıpaşa-5] Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; fazlıpaşa isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)

[6] Akgündüz, Murat (2003). "Osmanlı İdaresi Döneminde Bosna-Hersek" (PDF). D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18. isamveri.org. ss. 111-130. 20 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.

[7] Kılıç, Orhan (2019). "Budin ve Tımışvar Eyaletlerinin Paşaları: Karşılaştırmalı Bir Analiz". OTAM, 49. DergiPark. ss. 201,213,214,224,225. 15 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022.

[8] Duman, Mahmut (2006). "Köprülü Mehmed Paşa Hayatı, Şahsiyeti ve Faaliyetleri" (PDF). T.C. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihî Ve Sanatları Anabilim Dalı İslâm Tarihî Bilim Dalı-Yüksek Lisans Tezi. acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr. s. 79. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

g t d Kaptan-ı deryalar
14. yüzyıl	Saruca Paşa
15. yüzyıl	Çavlı Bey Baltaoğlu Süleyman Bey Hamza Bey Has Yunus Bey Hadim İsmail Bey Kaptan Paşa Kasım Bey Yakub Bey Zağanos Paşa Veli Mahmud Paşa Gedik Ahmed Paşa Mesih Paşa Güveği Sinan Paşa Kara Nişancı Davud Paşa
16. yüzyıl	Küçük Davud Paşa Hersekzade Ahmed Paşa İskender Ağa Paşa Sinan Bey Cafer Ağa Parlak Mustafa Paşa Bayram Paşa Kurdoğlu Muslihiddin Reis Deryabey Süleyman Paşa Kemankeş Ahmed Paşa Barbaros Hayreddin Paşa Sokollu Mehmed Paşa Sinan Paşa Piyale Paşa Müezzinzade Ali Paşa Kılıç Ali Paşa Damat İbrahim Paşa Uluç Hasan Paşa Yusuf Sinan Paşa Damat Halil Paşa
17. yüzyıl	Mustafa Paşa Frenk Cafer Paşa Derviş Mehmed Paşa Hafız Ahmed Paşa Kayserili Halil Paşa Öküz Mehmed Paşa Güzelce Ali Paşa Kara Davud Paşa Niğdeli Mustafa Paşa Topal Recep Paşa Çatalcalı Hasan Paşa Canbolatzade Mustafa Paşa Bostancı Cafer Paşa Deli Hüseyin Paşa Kemankeş Kara Mustafa Paşa Siyavuş Paşa Uzun Piyale Paşa Silahdar Yusuf Paşa Koca Bekir Paşa Koca Musa Paşa Kara Musa Paşa Damat Fazlı Paşa Ammarzade Mehmed Paşa Voynuk Ahmed Paşa Bıyıklı Mustafa Paşa Haydarağazade Mehmed Paşa Hüsambeyzade Ali Paşa Koca Derviş Mehmed Paşa Çavuşzade Mehmed Paşa Kara Murad Paşa Dellak Mustafa Paşa Zurnazen Mustafa Paşa Firari Kara Mustafa Paşa Sarı Kenan Paşa Seydi Ahmed Paşa Topal Mehmed Paşa Çavuşzade Mehmed Paşa Kılavuz Ali Paşa Abdülkadir Paşa Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Kaplan Mustafa Paşa Köse Ali Paşa Seydizade Mehmed Paşa Kara İbrahim Paşa Kaplan Mustafa Paşa Bozoklu Mustafa Paşa Musahip Mustafa Paşa Mısırlızade İbrahim Paşa Kalaylıkoz Hacı Ahmed Paşa Mezamorta Hüseyin Paşa Mısırlızade İbrahim Paşa Palabıyık Yusuf Paşa Amcazade Hüseyin Paşa
18. yüzyıl	Abdülfettah Paşa Aşçı Mehmed Paşa Küçük Osman Paşa Baltacı Mehmed Paşa Abdurrahman Paşa Veli Mehmed Paşa Moralı İbrahim Paşa Köse Ali Paşazade Mehmed Paşa Kirli Ahmed Paşa Hoca İbrahim Paşa Abaza Süleyman Paşa Aşçı Mehmed Paşa İzmirli Süleyman Paşa Canım Hoca Mehmed Paşa Hoca İbrahim Paşa Kaymak Mustafa Paşa Abdi Paşa Hacı Hüseyin Paşa Koca Bekir Paşa Laz Ali Paşa Fındıklılı Süleyman Paşa Elçi Mirahor Mustafa Paşa Hatibzade Yahya Paşa Pir Mustafa Paşa Ahmed Ratib Paşa Elçi Mirahor Mustafa Paşa Soğanyemez Mahmud Paşa Şehsuvarzade Mustafa Paşa Koca Bekir Paşa Durak Mehmed Paşa Melek Mehmed Paşa Karabağlı Süleyman Paşa Ali Paşa Abdülkerim Paşa Hacı Benli Mustafa Paşa Hacı Hasan Paşa Vezir Kethüdâsı Mehmed Paşa Sinek Mustafa Paşa Nişli Mehmed Paşa Hüseyin Hüsnü Paşa Tosun Mehmed Paşa Melek Paşa Eğribozlu İbrahim Paşa Mandalzade Hüsameddin Paşa Cafer Paşa Cezayirli Gazi Hasan Paşa Koca Yusuf Paşa Giritli Hüseyin Paşa Küçük Hüseyin Paşa
19. yüzyıl	Mehmed Kadri Paşa Bostancıbaşı Hafız İsmail Paşa Hacı Mehmed Paşa Hacı Salih Paşa Seydi Ali Paşa Râmiz Abdullah Paşa Çarhacı Ali Paşa Hafız Ali Paşa Kara Mehmed Paşa Koca Hüsrev Mehmed Paşa Ahmed Paşa Hasan Paşa Deli Abdullah Paşa Nasuhzade Ali Paşa Kara Mehmed Paşa Topal İzzet Paşa Pabuççu Ahmed Paşa Damat Gürcü Halil Rifat Paşa Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa Ahmed Fevzi Paşa Damad Mehmed Said Paşa Damad Mehmed Ali Paşa Topçubaşızade Mahmud Paşa Rıza Paşa Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa İngiliz Mustafa Paşa Ateş Mehmet Paşa Ahmed Vesim Paşa İbrahim Halil Paşa

Damat Fazlı Paşa nedir?, Damat Fazlı Paşa anlamı nedir?, Damat Fazlı Paşa ne demektir?

Damat Fazlı Paşa nedir?, Damat Fazlı Paşa anlamı nedir?, Damat Fazlı Paşa ne demektir?

Damat Fazlı Paşa

Kaptan-ı deryalığı[değiştir | kaynağı değiştir]

Azledilmesi ve sonraki görevleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]