Dag Solstad (d. 16 Temmuz 1941), Norveçli bir yazardır. Roman, kısa öykü ve oyun alanlarında eserleri bulunmaktadır. Norveç’in en büyük endüstriyel komplekslerinden birinin resmi tarihi ile Dünya Kupası gibi konular^[1] da dahil olmak üzere 30'a yakın kitap yazmıştır ve çalışmaları Türkçe dahil 20 dile çevrilmiştir. Eserleri Türkiye'de Yapı Kredi Yayınları^[2] ve Jaguar Kitap tarafından basılmaktadır.^[3]

Solstad, Norveç Edebiyat Eleştirmenleri Ödülü'nü üç kez kazanırken Kuzey Avrupa Edebiyat Ödülü’nü de almıştır. Ödülleri arasında ayrıca Mads Wiel Nygaards Endowment (1969), İskandinav Kurulu Edebiyat Ödülü (1989), Brage Ödülü (2006) de yer almaktadır.

İlk kitapları, Marksist-Leninist görüşe eğilimli siyasi vurguları nedeniyle tartışmalı kabul edilse de Solstad, kendi kuşağının Norveç'teki en iyi yazarlarından biri olarak kabul edilmektedir ve farklı yazarların övgüsünü toplamaktadır.^[4]

Kişisel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Solstad, tüccar Ole Modal Solstad ve Ragna Sofie Tveitan'ın çocuğu olarak Sandefjord'da doğdu. İlk evliliğini 1968 yılında Erna Irene Asp ile yapmıştır. Daha sonra 1983-1990 yılları arasında Tone Elisabeth Melgård ile evli kaldı. Ardından, 1995 yılında gazeteci Therese Bjørneboe ile evlendi ve yazar Jens Bjørneboe'nun damadı oldu.^[5]

Solstad, 1970 yılında Maocu Arbeidernes Kommunist Parti’sine katılmadan önce, yerel bir gazetede muhabir olarak çalıştı.^[4]

Dag Solstad, Berlin'de ve Oslo'da yaşamaktadır.

Seçilmiş çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

16.07.41 (2002) adlı romanında, Berlin sokaklarında sık sık yaptığı uzun yürüyüşlerin öyküsünü, birinci şahıs kullanarak anlatır. Ancak hikâye aynı zamanda bir baba-oğul ilişkisi eksenli bir yolculuktur.

T. Singer (1999) adlı romanı, 34 yaşındaki bir kütüphanecinin küçük bir kasabada tatmin edici ve bilinmeyen bir yaşam arayışıyla Oslo'dan ayrılışının hikâyesidir. Hikâyenin kahramanı, boşanmış bir anneyle evlenir ve ilk başta koca ve üvey baba olarak izole hayatından memnundur. Ancak iki yıl sonra Singer boşanma davası açar; eşi daha sonra bir araba kazasında ölür. Üvey kızıyla birlikte yaşadıkları ama ayrı hayatlar sürdükleri Oslo'ya döner. Singer, bu süreçte düşüncelere dalar ve çok yalnız kalır, ancak esrarengiz bir yaşam tarzı seçmiş olduğu gerçeğinden memnundur. Bu kitap, kimliğini sosyal bütünleşme yerine seçilmiş izolasyon yoluyla doğrulamaya çalışan birinin felsefi ve varoluşsal gözlemlerini içermektedir. Bir hiç kimse olarak tasvir ettiği T. Singer “kendisine karşı bile bir hiç kimse"dir.

Professor Andersens natt (1996) kitabında, Noel gecesi karşı apartmanda gördüğü bir cinayet anını polise bildirmek bildirmemek ikilemini yaşayan bir üniversite hocasının iç gerginliklerini anlatmıştır.

1982 tarihli Gymnaslærer Pedersens beretning om den store politiske vekkelse som har hjemsøkt vårt land adlı romanı, 2006 yılında Hans Petter Moland tarafından Gymnaslærer Pedersen adıyla beyaz perdeye uyarlandı.^[6]

Diğer yazıları ve edebi tarzı[değiştir | kaynağı değiştir]

Medaljens forside (1990), endüstriyel inşaat ve mühendislik şirketi Aker Kværner'in tarihi üzerine bir kitaptır. Ancak yazar bu metnin, ana karakteri Aker şirketi olan bir roman olarak görülmesi gerektiğini belirtir.

Solstad, romancı arkadaşı Jon Michelet ile birlikte 1982, 1986, 1990, 1994 ve 1998 FIFA Dünya Kupalarının her birinin ardından bir kitap yayınladı. Kitaplar, analitik açıklamaları siyasi ve kültürel yorumlarla harmanlarken literatüre de katkı sağlamaktadır.

Solstad ayrıca hem dergiler hem de gazeteler için çeşitli deneme ve makaleler yazdı ve bunlardan seçme yazılar toplanarak üç ayrı cilt halinde yayınlandı.

Inger Østenstad, Why So Big? A Literary Discourse Analysis of Dag Solstad's Authorship (Neden Bu Kadar Büyük? Dag Solstad'ın Yazarlığının Edebi Söylem Analizi (Oslo Üniversitesi, 2009) başlıklı doktora tezinde, Solstad'ın Norveç'in en büyük çağdaş yazarı olduğunu farklı açılardan tartışır.^[7] Peter Handke, Karl Ove Knausgaard ve Per Petterson gibi çağdaş yazarlar da Solstad'ın edebi mükemmelliğini takdir ederler.^[8]

Solstad, Knut Hamsun'dan etkilenerek yazar olduğunu belirtmektedir.^[9] Eserlerinde felsefi vurgulara sahip, farklı konulara temas eden, varoluşçu yazım tarzı ile kendine has bir üsluba sahiptir.

Romanları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Irr! Grönt! (1969)
• Arild Asnes, 1970 (1971)
• 25. septemberplassen (1974)
• Svik. Forkrigsår (1977)
• Krig. 1940 (1978)
• Brød og våpen (1980)
• Gymnaslærer Pedersens beretning om den store politiske vekkelse som har hjemsøkt vårt land (1982) - (Lise Öğretmeni Pedersen’in Ülkemize Musallat Olan Büyük Siyasi Uyanışa Dair Anlatısı, Çev. Banu Gürsaler-Syvertsen, Yapı Kredi Yayınları, ISBN 978-975-08-4682-3).
• Forsøk på å beskrive det ugjennomtrengelige (1984)
• Roman 1987 (1987)
• Medaljens forside (1990)
• Ellevte roman, bok atten (1992) - (On Birinci Roman, On Sekizinci Kitap, Çev. Banu Gürsaler-Syvertsen, Yapı Kredi Yayınları, ISBN 978-975-08-5330-2).
• Genanse og verdighet (1994) - (Mahcubiyet ve Haysiyet, Çev. Banu Gürsaler-Syvertsen, Yapı Kredi Yayınları, ISBN 978-975-08-4287-0).
• Professor Andersens natt (1996) - (Profesör Andersen’in Gecesi, Çev. Banu Gürsaler-Syvertsen, Yapı Kredi Yayınları, ISBN 978-975-08-5075-2).
• T. Singer (1999) - (T. Singer, Çev. Deniz Canefe, Jaguar Kitap, ISBN 9786257027137).
• 16/07/41 (2002)
• Armand V. Fotnote til en uutgravd roman (2006) - (Armand V., Çev. Deniz Canefe, Jaguar Kitap, ISBN 9786257027311).
• 17. roman (2009)
• Det uoppløselige episke element i Telemark i perioden 1591-1896 (2013)
• Tredje, og siste, roman om Bjørn Hansen (2019)

Aldığı ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]

• Mads Wiel Nygaard's Endowment, 1969
• Norveç Eleştirmenleri Edebiyat Ödülü 1969, Irr için! Grönt! için
• Språklig samlings litteraturpris 1982
• İskandinav Kurulu Edebiyat Ödülü 1989, Roman 1987 için
• Norveç Eleştirmenleri Edebiyat Ödülü 1992, Onbirinci Roman Onsekizinci Kitap için
• Dobloug Ödülü 1996
• Gyldendalprisen 1996
• Brage Ödülü Onur Ödülü 1998
• Norveç Eleştirmenleri Edebiyat Ödülü 1999, T. Singer için
• Vestfolds Litteraturpris 2001
• Aschehoug Ödülü 2004
• Brage Ödülü 2006, Armand V. Fotnother til en uutgravd roman için
• İsveç Akademisi İskandinav Ödülü 2017.

Dış Bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Dag Solstad'a sorduk 4 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]