5 Kasım günü gerçekleşen en önemli olayları Tarihte Bugün sayfalarına ekleyebilir ve anasayfada görüntülenmelerini sağlayabilirsiniz.

5 Kasım, Miladi takvime göre yılın 309. (artık yıllarda 310.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 56 gün vardır.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1138 - Lý Anh Tông, 37 yıllık bir saltanata başlayarak iki yaşında Vietnam imparatoru olarak tahta çıktı.
• 1499 - Jehan Lagadeuc tarafından 1464'te Tréguier'de yazılan Catholicon Yayını; bu ilk Bretonca sözlük ve aynı zamanda ilk Fransızca sözlüktür.
• 1556 - Hindistan'daki Babür İmparatorluğu, II. Panipat Zaferi'ni kazanarak eski gücüne kavuştu. Tahtta hak iddia eden Hemu, Ekber Şah'ın veziri Bayram Han tarafından yenildi ve Babür Hanedanının fetret devri sona erdi.
• 1605 - Guy Fawkes İngiltere'de Westminster Sarayı'nı havaya uçurmaya kalkıştı. Fawkes ve arkadaşları idam edildi. (Barut komplosu)
• 1638 - IV. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu, Musul'a girdi.
• 1757 - Prusya Kralı II. Friedrich, Yedi Yıl Savaşları'nda Fransa'yı, Rosbach'da yendi.
• 1780 - Albay LaBalme komutasındaki Fransız-Amerikan kuvvetleri Miami Şefi 'Little Turtle' tarafından yenildi.
• 1840 - Afganistan, İngilizlere teslim oldu.
• 1854 - İngiliz-Fransız Birleşik Donanması Kırım Savaşı’nda Rus donanmasını yenilgiye uğrattı.
• 1895 - Rochester, New York'tan George B. Selden, benzinle çalışan otomobil için ilk ABD patentini aldı.
• 1898 - Negrese milliyetçileri, İspanyol yönetimine karşı ayaklandı ve kısa ömürlü Negros Cumhuriyeti'ni kurdu.
• 1911 - 29 Eylül 1911'de Osmanlı İmparatorluğu'na savaş ilan ettikten sonra; İtalya, Trablus ve Sirenayka'yı ilhak etti.
• 1912 - ABD Başkanlık seçimlerini Woodrow Wilson kazandı.
• 1914 - Birleşik Krallık ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğuna savaş ilan etti.
• 1914 - Kıbrıs'ın yönetimi, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Birleşik Krallık'a geçti.
• 1919 - Gaziantep, Fransız kuvvetleri tarafından işgal edildi.
• 1922 - İsmet Paşa başkanlığındaki TBMM Delegasyonu, Lozan Barış Konferansına katılmak üzere, İsviçre'ye hareket etti.
• 1924 - Çin'in "Küçük İmparator"u Puyi, krallık sarayından çıkarıldı. Mançu unvanları iptal edildi.
• 1925 - Benito Mussolini, sol partilerin tümünü kapattı.
• 1925 - Ankara Hukuk Fakültesi, Atatürk tarafından açıldı.
• 1930 - İlk televizyon reklamı Londra'da gösterildi.
• 1934 - Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü (Türkiye) kuruldu.
• 1936 - Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
• 1939 - Hatay ilinde 5 sandalye için milletvekili ara seçimi yapıldı.
• 1940 - ABD Başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt kazandı.
• 1942 - II. Dünya Savaşı günlerinde, lokantalara ve birahanelere ekmek verilmesi yasaklandı.
• 1945 - Kolombiya, Birleşmiş Milletler örgütüne üye oldu.
• 1956 - Sovyet tankları Macaristan'daki ayaklanmayı bastırdı; Janos Kadar başkanlığında yeni bir Hükümet kuruldu.
• 1957 - Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Hikmet Kıvılcımlı tutuklandı. Kıvılcımlı, dini siyasete alet ederek komünizm propagandası yapmakla suçlanıyordu.
• 1964 - Türkiye - Sovyetler Birliği Kültür Anlaşması imzalandı.
• 1968 - ABD Başkanlık seçimlerini Richard M. Nixon kazandı.
• 1972 - Bülent Ecevit, bir gün önce CHP üyeliğinden istifa eden İsmet İnönü için, "İnönü'ye esenlik ve uzun ömür dilerim" dedi.
• 1979 - Ayetullah Humeyni ABD'yi en büyük şeytan ilan etti.
• 1984 - Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ırkçılığa karşı genel grev yapıldı.
• 1986 - Yanmasının ardından 45 yıl sonra, İstanbul Ortodoks Fener Rum Patrikhanesi'nin yeniden yapılmasına izin verildi.
• 1991 - Filipinler'de meydana gelen selde yaklaşık 7000 kişi öldü.
• 1994 - 45 yaşındaki George Foreman, Michael Moorer'ı nakavt ederek en yaşlı ağır sıklet boks şampiyonu oldu.
• 1996 - ABD Başkanlık seçimlerini Bill Clinton kazandı.
• 2006 - Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin'e, bir kentte 148 Şiinin öldürülmesi suçundan idam cezası verildi.
• 2023 - 38. Cumhuriyet Halk Partisi Olağan Kurultayı'nda yapılan genel başkanlık seçimleri sonucunda Özgür Özel, partinin yeni genel başkanı seçildi. Önceki başkan Kemal Kılıçdaroğlu 13 yıldır görevdeydi.

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1271 - Mahmud Gazan, Moğol Hükümdarı (ö. 1304)
• 1615 - İbrahim, Osmanlı'nın 18. Padişahı (ö. 1648)
• 1667 - Christoph Ludwig Agricola, Alman ressam (ö. 1719)
• 1827 - Nikolay Severtzov, Rus doğa tarihçisi (ö. 1885)
• 1851 - Charles Dupuy, Fransız siyaset adamı (ö. 1923)
• 1854 - Paul Sabatier, Fransız kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1941)
• 1873 - Edwin Flack, Avustralyalı atlet ve tenisçi (ö. 1935)
• 1892 - John Alcock, İngiliz havacı (Atlas Okyanusu'nu ilk kez geçen) (ö. 1919)
• 1892 - J. B. S. Haldane, İngiliz genetikçi ve evrimsel biyolog (ö. 1964)
• 1893 - Raymond Loewy, Fransız asıllı Amerikalı endüstriyel tasarımcı (ö. 1986)
• 1911 - Roy Rogers, Amerikalı aktör (ö. 1998)
• 1913 - Vivien Leigh, İngiliz sinema oyuncusu ("Rüzgâr Gibi Geçti" filminin Oscar ödüllü oyuncusu) (ö. 1967)
• 1920 - Douglass North, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2015)
• 1921 - György Cziffra, Macar piyanist (ö. 1994)
• 1921 - Fevziye Fuad, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi'nin ilk eşi (ö. 2013)
• 1922 - Maria Garbowska-Kierczyńska, Polonyalı oyuncu (ö. 2016)
• 1922 - Yitzchok Scheiner, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu İsrailli haham (ö. 2021)
• 1923 - Biserka Cvejić, Sırp opera sanatçısı ve akademisyen (ö. 2021)
• 1926 - John Berger, İngiliz yazar ve sanat eleştirmeni (ö. 2017)
• 1930 - Wim Bleijenberg, Hollandalı eski millî futbolcu (ö. 2016)
• 1931 - Gil Hill, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
• 1931 - Ike Turner, Amerikalı Reggae-Rock müzisyeni şarkıcısı ve söz yazarı (ö. 2007)
• 1936 - Michael Dertouzos, Yunan-Amerikalı akademisyen (ö. 2001)
• 1936 - Uwe Seeler, Alman eski millî futbolcu (ö. 2022)
• 1938 - Joe Dassin, Amerikalı-Fransız şarkıcı (ö. 1980)
• 1941 - Arthur Garfunkel, Amerikalı şarkıcı, şair ve aktör
• 1943 - Sam Shepard, Amerikalı oyun yazarı, aktör ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 2017)
• 1945 - Peter Pace, Amerikalı general ve Genelkurmay Başkanı
• 1945 - Aleka Papariga, Yunan siyasetçi
• 1948 - Peter Hammill, İngiliz besteci
• 1948 - William D. Phillips, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
• 1949 - Armin Shimerman, Amerikalı oyuncu
• 1950 - Thorbjørn Jagland, Norveçli siyasetçi
• 1952 - Vandana Shiva, Hint çevreci ve küreselleşme karşıtı yazar
• 1952 - Bill Walton, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu
• 1953 - Oleh Blohin, Ukraynalı Futbol teknik direktör
• 1953 - Brad Fuller, Amerikalı besteci ve ses mühendisi (ö. 2016)
• 1954 - Vincenzo D'Amico, İtalyan profesyonel futbolcu (ö. 2023)
• 1954 - Alejandro Sabella, Arjantinli teknik direktör ve eski futbolcu (ö. 2020)
• 1954 - Jeffrey Sachs, Amerikalı ekonomist
• 1955 - Kris Jenner, Amerikalı iş insanı
• 1956 - Lavrendis Maheriças, Yunan rock müzisyeni ve şarkı sözü yazarı (ö. 2019)
• 1958 - Robert Patrick, Amerikalı film ve TV aktörü
• 1959 - Bryan Adams, Kanadalı müzisyen
• 1960 - Tilda Swinton, İngiliz oyuncu
• 1961 - Alan G. Poindexter, Amerikalı astronot (ö. 2012)
• 1963 - Hans Gillhaus, Hollandalı eski futbolcu
• 1963 - Tatum O'Neal, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
• 1963 - Jean-Pierre Papin, Fransız eski futbolcu ve teknik direktör
• 1964 - Abedi Pele, Ganalı futbolcu
• 1965 - Famke Janssen, Hollandalı sinema oyuncusu ve model
• 1968 - Sam Rockwell, Amerikalı oyuncu ve Oscar ödülü sahibi
• 1969 - Meltem Cumbul, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1971 - Jonny Greenwood, İngiliz müzisyen
• 1972 - İdil Fırat, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1972 - Sergen Yalçın, Türk eski millî futbolcu ve teknik direktör
• 1974 - Angela Gossow, Alman müzisyen ve Arch Enemy'nin vokalisti
• 1974 - Dado Pršo, Hırvat eski millî futbolcu
• 1977 - Murat Evgin, Türk şarkıcı
• 1977 - Richard Wright, İngiliz eski futbolcu
• 1978 - Xavier Tondo, İspanyol bisikletçi (ö. 2011)
• 1978 - Bubba Watson, Amerikalı golfçü
• 1979 - Mihalis Haciyannis, Kıbrıs Rumu şarkıcı
• 1979 - David Suazo, Honduraslı millî futbolcu
• 1980 - Christoph Metzelder, Alman futbolcu
• 1980 - Antonella Del Core, İtalyan voleybolcu
• 1980 - Orkun Usak, Türk eski millî futbolcu
• 1983 - Alexa Chung, İngiliz sunucu ve model
• 1983 - Mike Hanke, Alman futbolcu
• 1984 - Eliud Kipchoge, Kenyalı uzun mesafe koşucusu
• 1985 - Pınar Saka, Türk kısa mesafe koşucusu
• 1986 - BoA, Güney Koreli şarkıcı, söz yazarı, prodüktör, dansçı ve oyuncu
• 1986 - Ian Mahinmi, Fransız profesyonel basketbol oyuncusu
• 1986 - Kasper Schmeichel, Danimarkalı millî futbolcu
• 1987 - Kevin Jonas, Amerikalı müzisyen, oyuncu ve Jonas Brothers grubunun gitaristi
• 1987 - Çağlar Ertuğrul, Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu
• 1987 - O. J. Mayo, Amerikalı profesyonel basketbolcu
• 1991 - Lyubov İlyuşeçkina, Rus buz patenci
• 1991 - Shōdai Naoya, Japon profesyonel sumo güreşçisi
• 1992 - Marco Verratti, İtalyan futbolcu
• 1993 - George Long, İngiliz kaleci

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

• 1370 - III. Casimir, 1333'ten 1370'e kadar bugünkü Polonya'nın öncülü olan Lehistan Krallığı'nın hükümdarı (d. 1310)
• 1515 - Mariotto Albertinelli, İtalyan ressam (d. 1474)
• 1848 - Josua Heilmann, Fransız mucit ve sanayici (d. 1796)
• 1879 - James Clerk Maxwell, İskoçyalı matematikçi ve fizikçi bilim insanı (d. 1831)
• 1914 - August Weismann, Alman biyolog (d. 1834)
• 1930 - Christiaan Eijkman, Hollandalı tıp adamı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1858)
• 1930 - Luigi Facta, İtalyan siyasetçi (d. 1861)
• 1934 - Carl Charlier, İsveçli astronom (d. 1862)
• 1937 - Bolesław Leśmian, Polonyalı şair ve sanatçı (d. 1877)
• 1937 - Yeğişe Çarents, Ermeni şair ve yazar (d. 1897)
• 1942 - Kiyoura Keigo, Japonya'nın 13. başbakanı (d. 1850)
• 1943 - Frank Campeau, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1864)
• 1944 - Alexis Carrel, Fransız cerrah ve fizyolog (d. 1873)
• 1955 - Charley Toorop, Hollandalı ressam (d. 1891)
• 1955 - Maurice Utrillo, Fransız ressam (d. 1883)
• 1956 - Art Tatum, Amerikalı caz piyanisti (d. 1909)
• 1958 - Ahmet Muhtar Cilli, Türk siyasetçi (d. 1871)
• 1960 - Mack Sennett, Kanadalı film yapımcısı ve yönetmen (d. 1880)
• 1968 - Vasil Makuh, Ukraynalı eylemci (d. 1927)
• 1972 - Alfred Schmidt, Eston halterci (d. 1898)
• 1973 - İsmail Dümbüllü, Türk orta oyunu ve tuluat sanatçısı (d. 1897)
• 1975 - Annette Kellermann, Avustralyalı profesyonel yüzücü, vodvil yıldızı, sinema oyuncusu ve yazar (d. 1887)
• 1975 - Edward Lawrie Tatum, Amerikalı genetikçi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1909)
• 1977 - Aleksey Stahanov, Stahanovizmin öncüsü olan Sovyetler Birliği madencisi (ö. 1906)
• 1985 - Arnold Çikobava, Gürcü kafkasolog, dilbilimci ve filolog (d. 1898)
• 1985 - Spencer W. Kimball, Amerikalı iş insanı, dini lider ve İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 12. başkanı (d. 1895)
• 1988 - Naşide Saffet Esen, Türk model ve 1931 Türkiye güzeli (d. 1912)
• 1989 - Vladimir Horowitz, Rus piyanist (d. 1903)
• 1992 - Adile Ayda, Türk diplomat, akademisyen ve yazar (ilk kadın diplomat) (d. 1912)
• 1997 - Isaiah Berlin, çağdaş İngiliz ahlak ve siyaset filozofu (d. 1909)
• 1998 - Momoko Kōchi, Japon sinema oyuncusu (d. 1932)
• 2002 - Marc Bonnefous, Fransız diplomat (d. 1924)
• 2005 - John Robert Fowles, İngiliz yazar (d. 1926)
• 2006 - Bülent Ecevit, Türk gazeteci, şair, yazar, siyasetçi ve Türkiye eski Başbakanı (d. 1925)
• 2007 - Nils Liedholm, İsveçli eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
• 2010 - Jill Clayburgh, Amerikalı eski oyuncu (d. 1944)
• 2014 - Manitas de Plata, Fransız flamenko gitaristi ve bestecisi (d. 1921)
• 2015 - Nora Brockstedt, Norveçli şarkıcı (d. 1923)
• 2015 - Czesław Kiszczak, Polonya'nın generali, komünist dönemi içişleri bakanı (1981-1990) ve başbakan (1989) (d. 1925)
• 2017 - Renzo Calegari, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve animatör (d. 1933)
• 2017 - Robert Knight, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1945)
• 2017 - Mansur bin Mukrin bin Abdülaziz el-Suud, Suud Hanedanı üyesi iş insanı ve siyasetçi (d. 1974)
• 2017 - Dionatan Teixeira, Brezilya asıllı, Slovak futbolcu (d. 1992)
• 2019 - Omero Antonutti, İtalyan oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1935)
• 2019 - William Wintersole, Amerikalı oyuncu (d. 1931)
• 2020 - Jim Marurai, Cook Adalı siyasetçi (d. 1947)
• 2020 - Barbara McAulay, Avustralyalı yüksek atlamacı (d. 1929)
• 2020 - Reynaert, Belçikalı şarkıcı (d. 1955)
• 2020 - Géza Szőcs, Romanya doğumlu Macar şair ve siyasetçi (d. 1953)
• 2020 - Jean-Pierre Vincent, Fransız tiyatro yönetmeni ve aktör (d. 1942)
• 2021 - Marília Mendonça, Brezilyalı şarkıcı, söz yazarı ve gitarist (d. 1995)
• 2021 - Ross Tolleson, Amerikalı siyasetçi ve iş adamı (d. 1956)
• 2022 - Aaron Carter, Amerikalı rapçi, şarkıcı ve oyuncu (d. 1987)
• 2022 - Bob Le Sueur, İngiliz insan hakları aktivisti ve hayırsever (d. 1920)
• 2022 - Karmenu Mifsud Bonnici, Maltalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1933)
• 2022 - Bill Treacher, İngiliz oyuncu (d. 1930)

Tatiller ve özel günler[değiştir | kaynağı değiştir]

• Guy Fawkes Gecesi

Wikimedia Commons'ta 5_Kasım ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.