1970'lerde sinema

1970'lerde, on yıl içinde birçok önemli filmler ortaya çıkıyor. Tüm dünyada sinema, 1970'lerde zengin sinematografi ve ayrıntılı puanları ile büyük gelişme devrinden birini yaşadı.

Asya sineması[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'lerin Bollywood filmleri, 1970'lerde Çin filmleri, 1970'lerin Hong Kong filmleri, 1970'lerin Japon filmleri, 1970'lerin Pakistan filmleri, 1970'lerin Filipin filmleri

Yükselen orta sınıf fantezileri ve mücadeleleri için 1970'lerin Asya sineması. Hindistan'ın Bollywood sinemasında Amitabh Bachchan, Parveen Babi (Time dergisinin kapağında yer aldı), Zeenat Aman, Jaya Prada Hema Malini gibi kadın oyuncular ve Adoor Gopalakrishnan, M. T. Vasudevan Nair gibi de erkek oyuncular bu dönemde öne çıktılar.

1970'lerin başında başlayan bir başka Asya mihengi'de Batı Çin dövüş sanatları büyük bir ilgi yarattı ve geleneksel Hong Kong dövüş sanatları filmleri çok meşhur oldu. Dövüş sanatları filmlerinin simgesi, Bruce Lee'nin popülaritesi zirveye ulaşmıştır. Filmleri yeni bir seviye'deki tarz'a yükselmiş ve Batı dövüş sanatlarında büyük bir ilgi yaratmıştır. Lee, Hong Kong'a döndüğünde 1960'larda TV dizisi The Green Hornet'da oynayarak ünlü oldu. Sonra üç büyük filmde oynayarak dünya yıldızı oldu, Büyük Patron (1971), Öfkenin Yumruğu (1972), Ejderin Dönüşü (1973). Onun tamamlanamayan filmi Ejder Kalesi (1973), Hollywood stüdyosu tarafından tamamlanarak gösterime girdi ve bu Hollywood stüdyosu tarafından üretilen ilk Kung Fu filmi oldu.

Avrupa sineması[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'lerde İngiliz filmleri, 1970'lerin Danimarka filmleri, 1970'lerin Fransız filmleri, 1970'lerin Türk filmleri, 1970'lerin Gürcü filmleri, 1970'lerin Alman filmleri, 1970'lerin Polonya filmleri, 1970'lerin Portekiz filmleri, 1970'lerin İspanyol filmleri, 1970'lerin İsveç filmleri

Alman yönetmen Rainer Werner Fassbinder eserlerini filmlere uyarladı, genellikle savaşsal filmler yaptı. Macar yönetmen István Szabó Szerelmesfilm (1970) filmi ile yükselişe geçti. İtalyan yönetmen Bernardo Bertolucci, Konformist (1970) filmini yayımladı. İsveçli yönetmen Ingmar Bergman Cries and Whispers (1973) filmi ile sinema filmlerinde yeni bir seviye'ye ulaştı. Yeni Alman Sineması ile yeni filmler yapılmaya başlandı. Bu İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra büyümüş, yeni bir neslin sesi oldu. Wim Wenders, Werner Herzog ve Hans-Jürgen Syberberg gibi yönetmenler yükselişe geçti.

Türk sineması'nda Ertem Eğilmez, Atıf Yılmaz, Orhan Aksoy ve Kartal Tibet gibi yönetmenler çok sayıda önemli film çekmiş ve öne çıkmış, Kemal Sunal, Tarık Akan, Kadir İnanır ve Yılmaz Güney gibi erkek oyuncular ve Türkan Şoray, Gülşen Bubikoğlu, Ayşen Gruda ve Hale Soygazi gibi kadın oyuncular büyük oynadığı filmlerle büyük şöhrete kavuşmuş ve yükselişe geçmiştirler. Hababam Sınıfı, Selvi Boylum Al Yazmalım, Tarkan ve Ah Nerede gibi filmler ve birçok Türk filmi dönemin gişe hasılat rekoru kırmıştır.

Kuzey Amerika sinema[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'lerin Meksika filmleri

On yılın ilk yarısında, bir bütün olarak milletin parasal sıkıntılarını yansıtan, Hollywood bir finansal çöküşe bakarak aç ıldı. Buna rağmen, 1970'lerde bir sanat formu ve bir iş olarak, sinemanın gelişiminde bir kriter on yıl olduğu kanıtladı. Hollywood en beğenilen ve finansal olarak da başarılı filmler üretti ve bu döneme "altın çağ." adı verildi. 1970'ten önceki yıllarda Hollywood'da Mezun gibi filmler ile genç nesle hitap başlamıştı. R.P.M. ve The Strawberry Statement gibi savaş karşıtı filmler büyük gişe yapınca bir çılgınlık oldu.

Başarılı filmlerden daha ziyade 1960'ların aşırılıkları ve savaşın sert gerçekleri tabanlı olan filmler vardı. Francis Ford Coppola'nın senaryosunu yazdığı General Patton başrolünü George C. Scott'ın oynadığı ve Robert Altman'ın yönetmenliğini üstlendiği Cephede Eğlence gibi filmler 1970 yılında gişede hasılat rekoru için çekişme yaşadı. Yaz Günüydü ve Erich Segal'ın aynı adlı romanından sinemaya uyarlanmış Aşk Hikâyesi gibi eski moda filmler, ticari ve kritik bir eleştiri ile popüler oldu. ("Aşk Hikayesi" ve "Yaz Günüydü", 2005 itibarıyla, Hollywood tarihinin en başarılı iki filminden biri olarak kalır. "Yaz Günüydü", $1,000,000 USD gibi bir maliyete çekildi ve gişede 25.000.000$ getirdi, "Aşk Hikayesi" ise $2,200,000 gibi bir maliyete çekildi ve gişede $106,400,000 hasılat elde etti).

On yılın en anlayışlı filmleri Hollywood filmleri oldu, Taking Off 1970'lerin başında yaşamın cesur bir yansıması oldu, filmin yönetmenliğini Çekoslovak yönetmen Milos Forman üstlendi. Film Amerika'da geniş bir yer edinmiş iken, (Cannes Film Festivali'nde film yüksek onuru ve birkaç BAFTA adayı oldu) Amerika'da ve dünyada önemli ve kritik bir başarısı oldu).

Sean Connery, George Lazenby'nın 1969 yılında oynadığı James Bond filminden sonra serinin 1971 yılında gösterime giren Ölümsüz Elmaslar adlı devam filmiyle "James Bond" rolüne geri döndü. Arthur Hailey'in aynı adlı romanından uyarlanan Hava Alanı adlı film 1970 yılının en önemli filmlerinden biri oldu ve 1970'ler sinemasının büyük bir bölümünü teşkil etti, filmin serisi çekildi.

Mario Puzo'nun aynı adlı romon'ından uyarlanmış Godfather (1972), Francis Ford Coppola'nın yönetmenliğini üstlendiği ve başrollerinde Marlon Brando ile Al Pacino'nun oynadığı film gişede 245,066,411$'lık bir hasılat elde ederek adeta 70'lerin simgesi haline geldi. ve film seri haline geldi, ikinci filmi ise Godfather II (1974) yılında yayımlandı. serinin üçüncü ve son filmi Godfather III (1990) yayımlandı, fakat kötü eleştiriler aldı ama filmin 70'lerde çekilen ilk iki serisi ABD Ulusal Film Arşivi tarafından koruma altına alınarak muhafaza edilmiştir.

1970'li yılların ortalarında, filmler de son yirmi yıl aşırılıklarının getirdiği güçsüzlükler yansımaya başladı. Yabancılaşma ve şehir hayatının derinden rahatsız edici bakış, Martin Scorsese'nin yönetmenliğini üstlendiği Taksi Şoförü ilk Cannes Film Festivali'nde uluslararası övgü kazandı En İyi Erkek Oyuncu (Robert De Niro), En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu (Jodie Foster, Akademi Ödülleri içinde aday), En İyi Müzik (Bernard Herrmann) ve En İyi Film. Bir dünya şampiyonası başlığı altında mücadele veren (Sylvester Stallone) oynadığı bir kulüp binası boksör'üile ilgili bir filmi, Rocky, o yıl En İyi Film Akademi Ödülü'nü kazandı. Film ayrıca büyük bir ticari başarı elde etti, 1970'lerin ve 1980'lerin sonunda ve 1990'ların başında filmin serisi devam etti.

1970'ler boyunca, korku filmi filmi kazançlı bir tür haline geldi. William Friedkin tarafından yönetilen ve genç oyuncu Linda Blair'in oynadığı Exorcist filmi ile 1973 yılında başladı. Film büyük başarı gördü ve bazı devam filmlerinden ilki 1977 yılında piyasaya sürüldü. 1976 yılında kardeşi öldükten sonra eski Nazi dişçi'sinin işkence hedefi olan bir adamın ürkütücü gerilim filmi, Vahşi Koşu'yu beraberinde getirdi. Aynı yıl, şeytan ile ilgili bir film The Omen vizyona girdi. 1978 vizyona giren Halloween psikopatik bir Michael Myers filmi ile 1980'lerin ve 1990'ların "katil" filmlerine için bir öncü oldu. Kült korku filmi olarak Wes Craven'ın yönettiği Soldaki Son Ev ile Tepenin Gözleri ve Tobe Hooper'in yönettiği İnsan Eti 1970'lerde popüler oldu.

Blockbuster 1975 yılında doğdu. 1973 korku klasiği Şeytan 1970'lerin ilk beş gişe hasılatı elde eden filmleri arasında iken, gişe rekorları kıran ilk film 1975 yılında vizyona giren Jaws oldu. 20 Haziran'da yayımlanan, büyük bir büyük beayaz köpekbalığı ile ilgili korkunç ölümlerin bir dizi haline geldiği filmin maliyeti 9 milyon dolar oldu, Bu film yönetmen Steven Spielberg'in ilk büyük bütçeli Hollywood yapımı oldu. Filmin yavaş yavaş bilet satışları büyüdü ve sadece ABD'de 260 milyon dolarlık bir hasılat elde etti, kendi zamanının en kazançlı filmlerinden biri oldu. Filmin müziği Akademi Ödülü kazandı. (Aynı zamanda Jack Nicholson ve Louise Fletcherödül için adaylık kazandı) Miloš Forman'ın yönettiği Guguk Kuşu adlı film ödül alamasa da o yıl En İyi Film dalında aday oldu. 1978 yılında başarılı film Jaws'ın ikinci filmi Jaws 2 yayımlandı, ancak Steven Spielberg yönetmen koltuğunda oturmuyordu. 1976 yılında Dino De Laurentiis gişe rekorları kıran filmi King Kong'u yayımladı, fakat filmin başarısı az sürdü.

Jaws büyük bir başarı başka efsanevi gişe ve film serisinin ile sadece iki yıl sonra geride kaldı. George Lucas'ın yönetmenliğini üstlendiği bilimkurgu filmi Star Wars Mayıs 1977 vizyona girdi ve yaz ayında bilet satış büyüyen, büyük bir hit haline geldi. Zamanının kötü uzay filmlerine karşın ABD'de $460 milyon, dünyada ise 775,398,007$ kazanç elde etti. Film nefes kesen görsel efekt dalında Akademi Ödülü kazandı. Film ayrıca John Williams'ın puan'ının yanı sıra, sanat yönetmenliği, kostüm tasarımı, film düzenleme ve en iyi ses için ödül kazandı. Bir televizyon filmi, Star Wars Tatil Özel, 1978 yılında CBS'te yayımlandı, fakat orijinal Star Wars filminin başarısını elde etmek istese de başarısız oldu. Serinin ikinci filmi Star Wars - İmparator ilk filmden iki yıl sonra çıktı. Görsel efektler büyük başarı elde eden Spielberg'ün Star Wars ile aynı yıl vizyona giren filmi Üçüncü Türden Yakınlaşmalar'da vizyonda iken gişe rekorları kırdı. En iyi Görsel ile, Spielberg yönetmenlik için ilk Oscar'da adaylığını aldı. Bir yıl sonra en ikonik süper kahraman klasiği aktör Christopher Reeve tarafından canlandırımış Superman vizyona gerdi. Filmin daha sonradan çok sayıda serisi çekildi, Süper kahraman filmlerin de yeni bir dönemin başlangıcı olarak o zamana kadar yapılmış en iyi süper kahraman filmlerinden biri olarak kabul edilir ve büyük övgü kazanır.

1977 yılında Woody Allen, Annie Hall filminin başarısı ile yeni bir trend yaratır. Genç izleyiciler ise tiyatro'lardan geri çekilmiş ve gişe rekoru kıran filmlerden sonra, sinemaya odaklanmaya başlamışlardı. John Travolta, popüler kültürde dönüm filmlerde 1950'ler tarzı filmlerle Cumartesi Gecesi Ateşi (1977) ve Grease (1978) ile Amerika'ya disko dansını tekrar tanıttı ve filmler tüm dünyada gişe rekoru kırdı. Komedi de 1960'larda bir üniversite kampüsünde geçen, Çılgınlar Okulu (Animal House) adındaki filmle yeniden hayat verildi. Cheech & Chong oynadığı Duman, Up, esrar kullanımı hakkında başka saygısız komedi gençler arasında popüler oldu oldu. Cheech & Chong'un oynadığı Up in Smoke filmi ise esrar hakkında geçen bir komedi filmi olarak gençler arasında popüler oldu. Yeni televizyon komedi programı "Saturday Night Live" ve Goldie Hawn ve Chevy Chase gibi çeşitli komedyenler birlikte oynadığı Foul Play filmi ile kariyerine başladı.

Vietnam Savaşı'nın anlatıldığı, Michael Cimino'un yönettiği Avcı ve Francis Ford Coppola'nın yönettiği Kıyamet gibi filmler büyük başarı elde etti. Her iki filmde de savaşın dehşeti ve psikolojik olaylar üzerinde duruldu. Christopher Walken'in oynadığı ve Michael Cimino'un yönettiği film En İyi Film dalında Akademi Ödülü kazandı. Robert De Niro ve Meryl Streep, Avcı filmi ile aday gösterildi. Kıyamet filmi En İyi Ses ve En İyi Yönetmenlik dalında ödül kazandı ve Robert Duvall ise Cappola ile adaylık. Hal Ashby, Coming Home filminde Vietnam gazilerinin hayatını anlattı. Aktör Jon Voight filmdeki rolüyle Akademi Ödülü kazandı. Korku filmi olarak 1978 yılının sonlarında George A. Romero'nun yönettiği zombi filmi Dawn of the Dead of the Dead serisinin en çok hasılat yapan filmi oldu ve dünya çapında en iyi zombi filmi olma unvanını kazandı.

1979 yılında vizyona giren Kramer Kramer'e Karşı filmi gişe'de çok iyi hasılat yapmıştır ve Oscar ödülü kazanmıştır. The Onion Field adlı kitap'tan esinlenerek çekilen Al Pacino'nun oynadığı ...Ve Herkes İçin Adalet filmi Amerikan yargı sisteminin başarısızlıkları üzerinde durdu. Hal Ashby'ın Merhaba Dünya filmi yılın en iyi kara komedi filmlerinden oldu ve Jim Henson'ın kukla karakterlerine dayanan aile filmi The Muppet Movie filminde iyi bir başarı elde etti.

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Baba, Cephede Eğlence, Şeytan, Aşk Hikâyesi Havaalanı, Grease, Rocky, Avcı, Kıyamet, Dawn of the Dead ve Kramer Kramer'e Karşı gibi filmler gişede büyük bir başarı elde etti ve dünyaca tanındı.

Filmlerin Listeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

1970'lerde sinema nedir?, 1970'lerde sinema anlamı nedir?, 1970'lerde sinema ne demektir?