İyodik asit

İyodik asit
İyodik asit top-çubuk modeli	İyodik asit boşluk doldurma modeli
Adlandırmalar
	IUPAC adı İyodik asit
	Diğer adlar İyodik (V) asit
Tanımlayıcılar
CAS numarası	7782-68-5 ;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChEBI	CHEBI:24857;
ChemSpider	22761;
ECHA InfoCard	100.029.056
PubChem CID	24345;
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID2064812 ;
	InChI InChI=1/HIO3/c2-1(3)4/h(H,2,3,4);
	SMILES O[I+2]([O-])[O-];
Özellikler
Molekül formülü	HIO3
Molekül kütlesi	175.91 g/mol
Görünüm	Beyaz katı
Yoğunluk	4.62 g/cm3, katı
Erime noktası	110
Çözünürlük (su içinde)	269 g/100 mL (20 °C)
Asitlik (pKa)	0.75
Tehlikeler
	İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	asit, oksitleyici, aşındırıcı
NFPA 704; (yangın karosu)	3 0 1 OX
Parlama noktası	Alev almaz
Benzeyen bileşikler
Diğer katyonlar	Lityum iyodat; Potasyum iyodat
Benzeyen	Klorik asit; Bromik asit
Benzeyen bileşikler	Hidroiyodik asit; İyot pentoksit; Periyodik asit
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

İyodik asit, HIO_3, beyaz veya kirli beyaz bir katı madde olarak elde edilebilir. Suda çok iyi çözünür, ancak klorik asit veya bromik asidin aksine saf halde bulunur. İyodik asit +5 oksidasyon durumunda iyot içerir ve halojenlerin saf halde en stabil okso-asitlerinden biridir. İyot asidi dikkatle ısıtıldığında pentoksit iyice dehidre olur. Daha sonraki ısıtmada, iyot pentoksit ayrıca iyot, oksijen ve düşük iyot oksitleri karışımı vererek ayrışır.

Hazırlanması[değiştir | kaynağı değiştir]

İyodik asit, iyotun I₂, nitrik asit HNO₃, klor Cl₂, klorik asit HClO₃ veya hidrojen peroksit H₂O₂,^[1] güçlü oksitleyiciler ile oksitlenmesiyle üretilebilir. Örneğin:

I₂ + 6 H₂O + 5 Cl₂

2 HIO₃ + 10 HCl

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İyodik asit 0.75 pK_a değeri ile görece güçlü bir asittir. Asidik çözelti içinde kuvvetli, bazik çözeltide az olarak oksitleyicidir. İyodik asit oksitleyici olarak hareket ettiğinde, reaksiyonun ürünü ya iyot ya da iyodür iyonudur. Bazı özel koşullar altında (çok düşük pH veya yüksek klorür iyonları konsantrasyonu- konsantre hidroklorik asit gibi), iyodik asit çözeltide altın sarısı bir bileşik olan iyot triklorüre indirgenir ve daha fazla indirgenme olmaz. Klorür iyonlarının olmaması durumunda, indirgeyici fazla miktarda bulunduğunda, tüm iyodat iyonları iyodüre dönüşür. Aşırı miktarda iyodat olduğunda, iyodatın bir kısmı iyoda dönüştürülür. Alkil halojenürlerin oluşturulması için iyonizasyonun hazırlanmasında kullanılabilir.

Kullanımları[değiştir | kaynağı değiştir]

İyodik asit, analitik kimyada güçlü bir asit olarak kullanılır. PH belirteci olarak metil kırmızısı veya metil turuncusu kullanılarak, hem zayıf hem de güçlü bazların çözeltilerini standartlaştırmak için kullanılabilir.

Tuz endüstrisinde kullanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

İyodik asit, tuzun iyot içeriğini arttırmak için sodyum veya potasyum iyodat sentezlemek için kullanılabilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Holleman, Arnold F.; Wiberg, Nils (2007). Lehrbuch der Anorganischen Chemie (in German) (102nd ed.). Berlin. ISBN 978-3-11-017770-1.

[1] Holleman, Arnold F.; Wiberg, Nils (2007). Lehrbuch der Anorganischen Chemie (in German) (102nd ed.). Berlin. ISBN 978-3-11-017770-1.

[1]

g t d İyot bileşikleri
İyot(-I)	HI AtI ICN I⁻
İyot (I)	HIO ICl IF IBr
İyot(III)	HIO₂ ICl₃ IF₃
İyot(V)	HIO₃ IF₅ I₂O₅
İyot(VII)	HIO₄ H₅IO₆ IF₇

İyodik asit nedir?, İyodik asit anlamı nedir?, İyodik asit ne demektir?