Tellürik asit

Tellürik asit
Adlandırmalar
	IUPAC adı Heksahidroksidotellür
	Diğer adlar Ortotellürik asit, Tellür(IV) hidroksit
Tanımlayıcılar
CAS numarası	7803-68-1;
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü;
ChEBI	CHEBI:CHEBI:30463;
ChemSpider	55517;
ECHA InfoCard	100.029.334
PubChem CID	62686;
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID5064887 ;
	SMILES O[Te](O)(O)(O)(O)O;
Özellikler
Molekül formülü	H6O6Te
Molekül kütlesi	229.64 g/mol
Görünüm	Beyaz monoklinik kristaller
Yoğunluk	3.07 g/cm3
Erime noktası	136 °C (277 °F; 409 K)
Asitlik (pKa)	18 °C'de 7.68, 11.0
Tehlikeler
	İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler	Aşındırıcı
	Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
	Bilgi kutusu kaynakları

Tellürik asit, Te(OH)₆ formülüne sahip kimyasal bir bileşiktir. Sulu çözelti içinde devam eden oktahedral Te(OH)₆ moleküllerinden oluşan beyaz bir katıdır.^[2] Rombohedral ve monoklinik olmak üzere iki formu vardır ve her ikisi de oktahedral Te(OH)₆ molekülleri içerir.^[3] Tellürik asit, güçlü bazlara sahip tellürat tuzları ve zayıf bazlara sahip hidrojen tellürat tuzları veya sudaki tellüratların hidrolizi üzerine dibazik olan zayıf bir asittir.^[3]^[4]

Hazırlık[değiştir | kaynağı değiştir]

Tellürik asit, tellür veya tellür dioksitin hidrojen peroksit, krom trioksit veya sodyum peroksit gibi güçlü bir oksitleyici ajan ile oksidasyonu ile oluşur.^[3]

TeO₂ + H₂O₂ + 2H₂O → Te(OH)₆

Tellürik asit çözeltilerinin 10 °C'nin altında kristalizasyonu Te(OH)₆.4H₂O verir.^[2] Aşağıdaki reaksiyon için elektrot potansiyeli ile gösterildiği gibi, oksidasyonlarında kinetik olarak yavaş olmasına rağmen oksitleyicidir.^[3]

H₆TeO₆ + 2H⁺ + 2e⁻ ⇌ TeO₂ + 4H₂O E^o = +1.02 V

Klor, kıyaslandığında, oksitleme koşullarında +1.36V ve selenöz asit +0.74V'dir.

Özellikler ve reaksiyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Susuz asit, 100 °C'de havada kararlıdır, ancak bunun üzerinde, polimetatellürik asit, beyaz bir higroskopik toz (yaklaşık kompozisyon (H₂TeO₄)₁₀) ve allotellurik asit, bilinmeyen bir yapıya sahip bir asit şurubu (yaklaşık kompozisyon (H₂TeO₄)₃(H₂O)₄)) meydana gelir.^[2]^[5]

Asidin tipik tuzları [Te(O)(OH)₅]⁻ ve [Te(O)₂(OH)₄]²⁻ anyonlarını içerir. Tellurat iyonu TeO42y'nin varlığı, Rb₆[TeO₅][TeO₄]'un katı hal yapısında teyit edilmiştir.^[6] 300 °C'nin üzerinde güçlü ısıtma, tellür trioksit α-TeO₃'ün α- kristalin modifikasyonunu üretir.^[4] Diazometan ile reaksiyon, hekzametil ester, Te(OMe)₆'yı verir.^[2]

Tellürik asit ve tuzları çoğunlukla hekzakoordinat tellür içerir.^[3] Bu, magnezyum molibdat ile izostrüktürel olan ve TeO₆ oktahedra içeren magnezyum tellurat gibi tuzlar için bile geçerlidir.^[3]

Tellürik asidin diğer formları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sülfürik asidin tellür analogu olan metatellürik asit (H₂TeO₄) bilinmemektedir. Yaklaşık bileşim (H₂TeO₄)₃(H₂O)₄'e ait allotellürik asit iyi karakterize edilmemiştir ve Te(OH)₆ ve (H₂TeO₄)_n'nin bir karışımı olabilir.^[2]

Diğer tellür asitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

+4 oksidasyon durumunda tellür içeren tellüröz asit (H₂TeO₃) bilinmektedir, ancak iyi karakterize edilmemiştir. Hidrojen tellürit, suya ilave edildikten sonra hidrotellürik asit oluşturan kararsız bir gazdır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Lide, David R. (1998), Handbook of Chemistry and Physics (87 ed.), Boca Raton, Florida: CRC Press, ISBN 0-8493-0594-2
^ ^a ^b ^c ^d ^e Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 978-0-08-037941-8.
^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Cotton, F. Albert; Wilkinson, Geoffrey; Murillo, Carlos A.; Bochmann, Manfred (1999), Advanced Inorganic Chemistry (6th ed.), New York: Wiley-Interscience, ISBN 0-471-19957-5
^ ^a ^b Holleman, A. F.; Wiberg, E. "Inorganic Chemistry" Academic Press: San Diego, 2001. ISBN 0-12-352651-5.
^ Loub, J.; Haase, W.; Mergehenn, R. (1979). "Structure of an adduct of orthotelluric acid and urea". Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry. 35 (12): 3039–3041. doi:10.1107/S0567740879011286.
^ Catherine E. Housecroft; Alan G. Sharpe (2008). "Chapter 16: The group 16 elements". Inorganic Chemistry, 3rd Edition. Pearson. p. 526. ISBN 978-0-13-175553-6.

[1] Lide, David R. (1998), Handbook of Chemistry and Physics (87 ed.), Boca Raton, Florida: CRC Press, ISBN 0-8493-0594-2

[:0-2] Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2nd ed.). Butterworth-Heinemann. ISBN 978-0-08-037941-8.

[:1-3] ^ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Cotton, F. Albert; Wilkinson, Geoffrey; Murillo, Carlos A.; Bochmann, Manfred (1999), Advanced Inorganic Chemistry (6th ed.), New York: Wiley-Interscience, ISBN 0-471-19957-5

[:2-4] Holleman, A. F.; Wiberg, E. "Inorganic Chemistry" Academic Press: San Diego, 2001. ISBN 0-12-352651-5.

[5] Loub, J.; Haase, W.; Mergehenn, R. (1979). "Structure of an adduct of orthotelluric acid and urea". Acta Crystallographica Section B Structural Crystallography and Crystal Chemistry. 35 (12): 3039–3041. doi:10.1107/S0567740879011286.

[6] Catherine E. Housecroft; Alan G. Sharpe (2008). "Chapter 16: The group 16 elements". Inorganic Chemistry, 3rd Edition. Pearson. p. 526. ISBN 978-0-13-175553-6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Tellürik asit nedir?, Tellürik asit anlamı nedir?, Tellürik asit ne demektir?