Ülker (şirket)

Ülker Bisküvi Sanayi A.Ş.
Slogan	2007-2016 Mutlu Bir An; 2016-2018 Mutluluk Her Yerde; 2018-2022 Bu ülkenin Ülker'iyiz; 2022-Günümüz İçimdeki Çocuğu Mutlu Eder
Tip	Anonim şirket
Menkul değer sembolü	BİST:ULKER
Tür	Gıda
Kuruluş	22 Şubat 1944 (80 yıl önce)
Kurucu	Sabri Ülker; Asım Ülker
Genel merkezi	Üsküdar, İstanbul, İstanbul, Türkiye
Önemli kişiler	Murat Ülker; (Yönetim Kurulu Üyesi); Ali Ülker; (Yönetim Kurulu Başkan Vekili); Mehmet Tütüncü; (Yönetim Kurulu Başkanı); Mete Buyurgan; (CEO)
Ürün	Çikolata, diyet ürünler, bisküvi, gofret, kek, sakız, şekerleme, kraker
Gelir	55,8 Milyar ₺ (2023)
Net gelir	6,8 Milyar ₺ (2023)
Alt kuruluş(lar)	Biskot Bisküvi, Ülker Çikolata, Godiva Chocolatier, G New Inc.
Sahibi	Yıldız Holding
Çalışan sayısı	9.794 (2023)
Web sitesi	ülker.com.tr

Ülker, Ülker Bisküvi Sanayi A.Ş adıyla Sabri Ülker ve Asım Ülker tarafından 22 Şubat 1944'te kurulmuş^[3] gıda üreticisi şirket. Ülker ürünlerini 100'ün üzerinde ülkeye ihraç etmektedir.^[4]Gıda sektöründe, farklı kategorilerde çok sayıda ürünleri bulunmaktadır. Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu arasındaki 108. sırada^[5] yer almıştır.

Ülker'i de bünyesinde barındıran Yıldız Holding, dünyanın 6. büyük bisküvi üreticisi United Biscuits’i 3 Kasım 2014 tarihinde satın aldı. Yıldız Holding bu işlemle, dünyanın 3 numaralı bisküvi şirketi konumuna yükseldi.^[6]^[7]

Hakkında[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülker’in temeli 1944 yılında, Sabri Ülker ve Asım Ülker kardeşler tarafından Eminönü Nohutçu Han’da atıldı. Başlangıç yıllarında sadece bisküviyle anılan Ülker, 1970 yılından itibaren çikolata, çikolatalı ürünler, gofret, 1990’dan itibaren kek, süt, yağ ve 2000’li yıllarda ise mutfak ürünleri, içecek gibi farklı alanlardaki ürünlerle tüketicisiyle buluştu.^[8]

Türkiye’de çikolata üretimini fabrikasyon olarak yapan ilk gıda işleme kuruluşu olan Ülker Çikolata, ayrıca dolgulu çikolatayı da üreten ilk Türk şirkettir. Türkiye'de üretim ve satışı mevcut gıda işleme markaları içerisinde ilk Türk Standardları Enstitüsü standardı ve ISO 9002 belgesini alan şirketin^[5] çikolata kolu; çokokrem ve kakaolu mamul üretimini ve kakao çekirdeği ile toz kakao da üretmektedir. Üretim faaliyetlerini sahip olduğu ISO 9001 ve 2000 kalite yönetim sistemleri sürdürmektedir. Ülker'i bünyesinde bulunduran Yıldız Holding, 51.000'den fazla kişiye iş istihdamı sunmaktadır.^[9]

Çevre[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülker şirket anlayışına paralel çevre çalışmalarının temelinde, küresel ısınmanın en büyük nedeni olan “sera gazı” salınımını azaltma stratejisi yer almaktadır. Şirket bünyesindeki üretim tesislerinde kullanılan yakma sistemleri yakıt kaybını önlemek ve verimliliğini artırmak için bünyesinde hak olarak bulundurduğu TSE belgeleme standartları çevresince üretim sahası içerisinde bulunan fabrikalar düzenli bakıma tabii tutulmaktadır.

Sürdürülebilirlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülker, kurulduğu 1944 yılından bu yana "israfsız şirket" prensibiyle çalışmaktadır. Sürdürülebilirlik çalışmaları için 2024 yılına yönelik çevre, değer zinciri, inovasyon, çalışanlar, toplumsal sorumluluk ve liderlik başlıkları altında hedeflerini belirlemiştir. Bu hedefler doğrultusunda, 2014 yılından günümüze dek, karbon salım artışı olmadan büyüme hedefini tutturmuştur. Ayrıca, 2016 yılından beri küresel sürdürülebilirlik endeksi FTSE4Good Gelişmekte olan Piyasalar Endeksi’nde ve 2015 yılından bu yana Borsa İstanbul Sürdürülebilirlik Endeksi’nde yer almaktadır.^[10]

Ülker, beş yıldır ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik alanında yaptığı çalışmalarına yer verdiği Ülker Sürdürebilirlik Raporu’nu yayınlamaktadır. Ülker, topluma katkı için spor, sanat gibi başlıklar altında topladığı projeler ile, bu projelerin çocukların fiziksel, sosyal, kültürel ve zihinsel gelişimine sağladığı katkıları bu raporlarda düzenli olarak paylaşmaktadır.^[11]

Ortak şirketler pay dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirketin Haziran 2020 itibarıyla pay dağılımı şöyledir:^[1]

Şirket	Pay tutarı ₺	Pay oranı %
pladis Foods Limited	174.420.000	51
Yıldız Holding İştirakleri ve Ülker Aile Üyeleri	25.580.000	7,5
Diğer	142.000.000	41,5
Toplam	342.000.000	100,00

Tesisleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülker bugün, Türkiye, Kazakistan, Mısır, Suudi Arabistan olmak üzere 4 ülkedeki 10 fabrikasıyla üretim faaliyetlerini sürdürmektedir.^[12]

İstanbul'da iki fabrikası, Adapazarı'nda bir şeker fabrikası ve Giresun'daki bir fındık işleme tesisi bulunan^[5] Ülker Çikolata, 53.000 m² kapalı alana sahip bir şirkettir. Ülker bünyesindeki Ülker Çikolata'nın ürün çeşidi sayısı 451'dir. Gebze, Ankara ve Karaman'da olmak üzere üç lokasyonda bisküvi fabrikası bulunmaktadır.

İstatistikler[değiştir | kaynağı değiştir]

2006 yılında elde edilen mali istatistikler Ülker Gıda'nın piyasa değerinin arttığını göstermiştir. 2000 yılında Ülker, 362 milyon ₺ net kar toplamda 88.800.000 ₺ mali birikime ulaşmıştır.^[13]

2021 Ocak ayında Ülker'in bilinen istatistikleri de, geçmiş yıllara ait istatistikler tablosuna eklenmiştir. Aynı kaynakta yer alan üretim demografisi de, Şubat 2021'de bu tabloya eklenmiştir.^[14]

Toplamda şirket hacmi
Anahtar Göstergeler	2005 ₺	2006 ₺	2018 ₺	2019 ₺
Özkaynaklar	554.487.489	535.976.601	3.679.732.000	4.934.232.000
Brüt Kar	304,869,677	362,053,108	1.560.285.000	2.139.192.000
Net Esas Faaliyet Karı	99,671,811	91,410,674	779.084.000	1.153.718.000
FAVÖK	131,316,421	120,166,696	939.168.000	1.303.526
Net Dönem Karı	66,226,253	88,830,435	700.779.000	905.302.000

Toplamda üretim ve satış
Üretim demografisi	2005	2006	2018	2019
Üretim (*) (ton)	113,704	124,850	554.000	576.000
Satışlar (*) (ton)	120,368	122,575	554.000	576.000

Ürünler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülker, çikolata, çikolatalı ürünler, bisküvi, kraker, gofret, kek, sakız ve şekerleme kategorilerinde, Ülker Çikolatalı Gofret, Ülker Potibör, Ülker Çikolata, Ülker Biskrem, Ülker Saklıköy, Ülker Çizi, Ülker Hanımeller, Ülker Dankek, Ülker Halley, Ülker Dido, Ülker Oneo, Ülker Yuppo Ülker Bizim Mutfak Ülker Golf Ülker İçim başta olmak üzere yüzlerce ürüne sahiptir.

Ülker ürünlerinin 2021 Şubat ayındaki kategorizasyonu aşağıdaki gibidir.^[15]

Ülker Ürünler Tablosu
Çikolatalar	Çikolata Kaplı Gofret & Barlar	Krem Çikolata	Tatlı Bisküviler	Tuzlu Bisküviler	Bebe Bisküvileri	Gofretler	Hafif Atıştırmalıklar	Sakızlar	Şekerlemeler	İkramlık Çikolata & Şekerlemeler	Kek
Ülker Çikolata	Albeni	Çokokrem	Biskrem	Çizi	Ülker Bebe	Deluxe Gofret	Altınbaşak	Oneo	Bonbon	Albeni	8Kek
Caramio	Alpella		Dore	Çubuk Kraker		9 Kat Tat			Beylerbeyi	ALBENİ
Smartt	Coco Star		İkram	Krispi		Yıldız	Kremini		Coco Star	ALPELLA
	Çokomik		Canpare	Taç Kraker			Yupo		Lalezar	KEKSTRA
	Hobby		Çokomel						Buklet	DANKEK PÖTİ
	Laviva		Ülker Kremalı						Çikolatin	O'LALA
	Dido		Rondo						Ece	DANKEK LOKMALIK
	Metro		Çokoprens						Select	DANKEK BATON
	Piko		Probis						Caramio Mini	DANKEK RULOPASTA
	Çokonat		Hanımeller						Laviva Mini
			Petibör						Metro Mini
			Finger						Ülker Çikolatalı Gofret Mini
			Ülker Kakaolu						ÜLKER TOFFE
			Haylayf						ÜLKER BONBON
			Kat Kat Tat						ÜLKER LOKUMCUK
			Saklıköy
			McVitie's

Ürün listesi aşağıda alfabetik olarak sıralanmıştır.

A-B listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülker ürünleri kategorisi
Albeni
Alpella
Altınbaşak
Altın Hasat
As Kraker
Baby Star
Başak
Bi'rüya
Bianko
Biskrem
Bizim Bereket
Bizim Mutfak (Japon Ajinomoto'ya satıldı.)^[16]
Bizim Yağ
Bolero

C-Ç listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Cafe Crown
Canpare
Caramio
Chewy Dent
Coco Pops
Coco Pops Bar
Coco Star
Cola Turka (2015 yılında Japon içecek markası DyDo DRINCO'ya satıldı.)^[17]
Çamlıca Gazoz (2015 yılında Japon içecek markası DyDo DRINCO'ya satıldı.)^[17]
Çikolatalı Gofret
Çizi
Çokokrem
Çokomel
Çokomilk
Çoko Misket
Çokonat
Çokoprens
Çubuk Kraker

D-Z listesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Dankek (Ülker'in alt markası olan kek markası. İlk kez 1995 yılında üretilmiştir. Birçok türü bulunmaktadır. "Dankek! Kek dünyasında tek! Coşkuyu kabartan kek" sloganıyla pazarlanmaktadır.)
Dido
Dolcia
Dore
Ducros
Finger
Flipz
Flores
Gallery
Gogly
Golf (2004'te Schöller'in yerine üretime başladı, 2016 yılında Natura Gıda'ya satıldı.)
Grissini
Halley
Hanımeller
Haylayf
Hero Baby (Ülker elinde bulunan %50 hissesini de Hero AG'ye satarak markadan çekildi.)^[18]
İçim (Fransız Lactalis'e satıldı. Lactalis, daha sonra süt ve meyve suyu bölümünü DyDo Drinco'ya sattı.)^[19]
İkram
Kalbim
Kat Kat Tat
Kekstra
King Top
Kittymilk
Komili
Kremini
Krispi
Laviva
Link
McVities
Metro
Ola'la
Oneo
Piyale
Probis
Rondo
Rozi
Saklıköy (McVities'e satıldı.)
Smartt
SuperFresh
Teremyağ
Toto (2012 senesinde Nestlé'ye satıldı, daha sonra 2015 yılı itibarıyla Elvan Gıda'ya satıldı.)
Ufo
Yupo
9 Kat Tat

Dido[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir çubuğunda sütlü çikolata kaplı üç kat gofret bulunan Dido, klasik ve karamelli olarak iki farklı tatta üretilir.

Ülker'in Topkapı'daki fabrikasında üretilen Dido, üç çeşide sahiptir. Bunlar paketlenme şekillerine ve tatlarına göre tek çubuklu klasik, tek çubuklu karamelli ve üç çubuklu klasiktir. Tek çubuklu klasik Dido 40 gram, tek çubuklu karamelli 41 gram, üç çubuklu klasik ise 31 gramdır. Bunlardan farklı olarak iki çubuklu 18 gramlık klasik Dido'lar, 10'lu paketler hâlinde satılmaktadır.

Ürünün reklamlarında "Dodisi Gelene Dido" sloganı kullanılmakta ve Dido eksikliğinden oluşan "Dodi sendromu" adlı bir sendromdan bahsedilmektedir. Bu sendroma giren kişiler kesintisiz bir biçimde "dodi dodi" sözlerini sayıklayarak "dodilemek"tedir. Bu sendroma çözüm bulan kişi ise ak saçlı bir doktordur. Bu çözüme göre "Dodi sendromu"nu geçiren tek şey Dido yemektir.

Çokonat[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülker Çokonat

Sloganı	Nat nat nat Çokonat
Türü	Sütlü çikolatalı gofret
Üreticisi	Ülker Çikolata
Üretim yeri	Topkapı, İstanbul

Ülker Çokonat, Ülker tarafından üretilen çikolatalı gofrettir.

Çokonat'ta üç kat gofret tabakası sütlü çikolatayla kaplanmıştır. Bu çikolatanın üstünde ise fındık kırıntıları yer alır.

Ülker'in Topkapı'daki fabrikasında üretilen Çokonat, 33 g'lık paketler hâlinde satılmaktadır. Kimi zaman promosyon amaçlı olarak birden fazla gofret bir arada paketlenerek satılabilmektedir.

Çokonat'ın reklamlarında "Nat nat nat Çokonat" sloganı kullanılmaktadır.

Alpella[değiştir | kaynağı değiştir]

Alpella, Yıldız Holding'in alt markası olan Ülker'e bağlı 25 Nisan 1995 tarihinden beri üretilmekte olan çikolata markasıdır. Kek, Bisküvi, puding, gofret ve çikolata krema, başta olmak üzere gıda sektörünün hemen hemen her alanında ürünleri bulunmaktadır.

Personel[değiştir | kaynağı değiştir]

Yönetim Kurulu[değiştir | kaynağı değiştir]

Murat Ülker - Yönetim Kurulu Üyesi
Mehmet Tütüncü - Yönetim Kurulu Başkanı
Ali Ülker - Yönetim Kurulu Üyesi
İlter Türkmen - İstişare Kurulu Üyesi
Necdet Buzbaş - Yönetim Kurulu Üyesi
Cengiz Solakoğlu - Yönetim Kurulu Üyesi
Mahmut Mahir Kuşculu - Yönetim Kurulu Üyesi
Güven Obalı - Yönetim Kurulu Üyesi
Galip Demirel - İstişare Kurulu Üyesi
Rona Yırcalı - İstişare Kurulu Üyesi
Mahmut Oltan Sungurlu - İstişare Kurulu Üyesi

İlgili[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Ortaklık Yapısı 27 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ülker Bisküvi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020
^ "Onursal Başkanın Mesajı". Yıldız Holding. 2010. 16 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
^ Dünden bugüne, Yıldız Holding 30 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayın: Yıldız Holding, Erişim tarihi: 23 Haziran 2013
^ [hhttps://www.ulker.com.tr/tr/haberler/haber-detay/ulker-2019un-ikinci-ceyreginde-ihracat-ve-yurtdisi-operasyonlarinda-yuzde-61-1-buyudu "Ülker, 2019'un ikinci çeyreğinde ihracat ve yurtdışı operasyonlarında yüzde 61,1 büyüdü"]. 8 Ağustos 2019. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.
^ ^a ^b ^c "Ülker'le Tanışım: Tarihçe". Yıldız Holding. Ülker. 6 Haziran 2013. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.
^ [1] 3 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ülker, United Biscuits'i satın aldı
^ "İngiltere basınında Ülker yorumları: Türk lokumu sevinci". 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2014.
^ Ülker Hakkında 19 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020
^ "Pandemide İstihdama odaklanıp 330 milyon dolarlık İhracat gerçekleştirdik". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.
^ "Ülker, "Sıfır Kayıp" hedefiyle 2018'de 16,5 milyon TL tasarruf etti". Ülker. 22 Temmuz 2019. 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
^ "Ülker Yıllık Sürdürülebilirlik Raporları Web Sitesi". Ülker. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.
^ "ÜLKER BİSKÜVİ 2019 Faaliyet Raporu". 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.
^ "2006 Annual Report" (PDF). Ülker. 2006. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. (İngilizce)
^ "Mali Tablo ve Dipnotlar". 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.
^ "Markalar". 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.
^ "Yıldız Holding, Bizim Mutfak'ı Japon Ajinomoto'ya sattı". 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.
^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Resmî site
ÜlkerBisküvi.com.tr22 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[Ülker_Bisküvi-1] Ortaklık Yapısı 27 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ülker Bisküvi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2020

[bio-2] "Onursal Başkanın Mesajı". Yıldız Holding. 2010. 16 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.

[3] Dünden bugüne, Yıldız Holding 30 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yayın: Yıldız Holding, Erişim tarihi: 23 Haziran 2013

[ulker-buyume-haberi-4] [hhttps://www.ulker.com.tr/tr/haberler/haber-detay/ulker-2019un-ikinci-ceyreginde-ihracat-ve-yurtdisi-operasyonlarinda-yuzde-61-1-buyudu "Ülker, 2019'un ikinci çeyreğinde ihracat ve yurtdışı operasyonlarında yüzde 61,1 büyüdü"]. 8 Ağustos 2019. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2021.

[Ülker-5] "Ülker'le Tanışım: Tarihçe". Yıldız Holding. Ülker. 6 Haziran 2013. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2013.

[6] [1] 3 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ülker, United Biscuits'i satın aldı

[7] "İngiltere basınında Ülker yorumları: Türk lokumu sevinci". 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2014.

[Ülker_Hakkında-8] Ülker Hakkında 19 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020

[ulker-istihdam-9] "Pandemide İstihdama odaklanıp 330 milyon dolarlık İhracat gerçekleştirdik". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2021.

[AA_Sıfır_Kayıp_Haberi-10] "Ülker, "Sıfır Kayıp" hedefiyle 2018'de 16,5 milyon TL tasarruf etti". Ülker. 22 Temmuz 2019. 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.

[Ülker_Sürdürülebilirlik_Raporu-11] "Ülker Yıllık Sürdürülebilirlik Raporları Web Sitesi". Ülker. 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020.

[ulker-investor-relations-12] "ÜLKER BİSKÜVİ 2019 Faaliyet Raporu". 24 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.

[Ülker_2006-13] "2006 Annual Report" (PDF). Ülker. 2006. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Haziran 2013. (İngilizce)

[ulker-istatistikler-14] "Mali Tablo ve Dipnotlar". 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.

[ulker-urunler-15] "Markalar". 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.

[bizim-mutfak-bloomberg-16] "Yıldız Holding, Bizim Mutfak'ı Japon Ajinomoto'ya sattı". 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.

[ntv.com.tr-17] "Arşivlenmiş kopya". 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.

[18] "Arşivlenmiş kopya". 18 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.

[19] "Arşivlenmiş kopya". 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Çokonat nedir?, Çokonat anlamı nedir?, Çokonat ne demektir?