Logo Yazılım

Slogan	Logo Yazılım'la 1-0 öne geçin!
Ticari ismi	Logo Yazılım San. ve Tic. A.Ş.
Tip	Anonim şirket, Halka açık şirket
Menkul değer sembolü	BIST:LOGO[1]
Tür	Yazılım
Kuruluş	1 Temmuz 1984 (39 yıl, 275 gün önce)
Kurucu	M. Tuğrul Tekbulut
Genel merkezi	Gebze, Kocaeli
Önemli kişiler	M. Tuğrul Tekbulut (Yönetim kurulu başkanı) M. Buğra Koyuncu (Yönetim kurulu başkan yardımcısı ve CEO)
Ürün	Kurumsal kaynak planlaması (ERP), e-Dönüşüm çözümleri Müşteri ilişkileri yönetimi (CRM), İnsan kaynakları yönetimi (HRM), Depo yönetim sistemleri (WMS), Perakende çözümleri
Gelir	(2021) 766.765.692₺
Net gelir	(2021) 264.649.959₺
Alt kuruluş(lar)	Total Soft (Romanya) ABS (Romanya) ABS FS (Romanya) Logo FS GmbH (Almanya) Logo Infosoft (Hindistan) Peoplise (Türkiye)
Toplam kaynak	(2021) 1.807.471.818₺
Öz kaynak	(2021) 833.505.390₺
Sahibi	Logo Teknoloji ve Yatırım A.Ş.: %33,63 Halka açıklık: %66,37[2]
Çalışan sayısı	1,500+ (Aralık 2021)[2]
Web sitesi	logo.com.tr

Logo Yazılım, Gebze, Kocaeli merkezli Türk iş yazılımı şirketidir. Temelleri 1984'te atılan şirket, resmî olarak 1986 yılında kurulmuş olup 4 farklı ülkede, 7 farklı noktada 1.500'den fazla çalışanı ve 1000'i aşkın iş ortağı ile hizmet vermektedir. Mikro işletmelerden kurumsal büyük işletmelere kadar farklı ölçeklerdeki şirketlere iş yazılımı çözümleri sunmaktadır. Ürünleri arasında kurumsal kaynak planlama (ERP) çözümlerinin yanı sıra müşteri ilişkileri yönetimi (CRM), İnsan kaynakları yönetimi (HRM), iş akış yönetimi, depo yönetim sistemleri (WMS), iş analitiği (BI) çözümleri, perakende çözümleri ve e-devlet çözümleri gibi çok sayıda tamamlayıcı çözüm bulunmaktadır. Çözüm ailesinde birçok bulut tabanlı uygulama da bulunan Logo, servisleşme stratejisi kapsamında 2015 yılında Logo Paas’ı geliştirmeye başlamış ve günümüzde bulut uygulamalarını bu platform üzerinden hizmete sunmaktadır. Bunun yanında dijital dönüşüm danışmanlığı ve özel proje yönetimi hizmetleri de sağlamaktadır.

2000 yılında halka arzını gerçekleştiren Logo Yazılım, Türkiye'de halka açılan ilk bilişim şirketi unvanına sahiptir.^[2][3] LOGO koduyla Borsa İstanbul'da işlem gören şirketin güncel olarak halka açıklık oranı %66,37'dir.^[2] Şirket, T.C. Ticaret Bakanlığı'nın markalaşma programı olan Turquality®’e dahil olan ilk yazılım şirketidir.^[4] Logo, marka değerlendirme şirketi Brand Finance'ın 2022 raporuna göre "Türkiye’nin En Değerli Markaları" listesinde 67. sırada yer almıştır.^[5][6]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuruluş ve ilk yıllar (1984 - 2000)[değiştir | kaynağı değiştir]

1 Temmuz 1984 tarihinde sekiz genç mühendis tarafından başlatılan ve Türkiye'nin ilk start-uplarından biri olan Logo Yazılım, 5 Mart 1986'da resmen kurulup tescil edildi. Aynı yıl Logo Ticari Sistem (LTS)’i kullanıcılara sunduktan sonraki yıllarda DOS ve Windows temelli birçok ürünü piyasaya çıkardı.^[2] Logo muhasebe programlarının ilk versiyonu olan LKS – Logo Klasik Seri, günümüzdeki GO uygulamasının atasıdır. MS-DOS işletim sistemiyle çalışan LKS programının ardından Logo Klasik Seri 2 ile birlikte Microsoft tabanlı verilerin Microsoft SQL Server üzerinde tutulduğu güncel sürümlere başlangıç yapıldı. Logo Gold MS-DOS işletim sistemi ile optimize olması için geliştirilen, Btrieve veri tabanını kullanan Logo’nun ilk ERP uygulaması olup 1992 yılında kullanılmaya başlandı. Bu uygulamanın ardından, bugün kullanılan Tiger’ın atası olan Logo Gold Open ile Windows işletim sistemiyle çalışan ve MS SQL kullanan versiyonu sunuldu.

Hizmet verdiği alanları genişletme odaklı hareket eden Logo Yazılım, 1996 yılında eğitim ve eğlence sektörüne yönelik ürünler tasarlamak için Logomotif firmasını kurdu. Logomotif, yurt içinde ürün tasarlama ve yurt dışında yabancı şirketlerin ürünlerini yerelleştirmeye odaklanan çok yönlü bir firmaydı. Eğitimin dijitalleşmesi için “Perfect English”, “Genç Gezginin Dünya Turu” gibi CD-ROM’lar aracılığıyla satılan çok fazla eğitim paketi çıkartan Logomotif’in bilgisayarların yaygınlaşmasına paralel olarak geliştirdiği yaratıcı çözümlerden birisini LOGO 10 Parmak adıyla on parmak daktilo eğitimi oluşturdu. On parmak daktilo eğitimi kapsamında F ve Q klavye türlerinin her ikisine de odaklanan çalışmalar yer aldı ve eğitimin yaygınlaşması için reklam ve poster çalışmalarına başvuruldu. Bu kapsamda Manajans tarafından, parmakların tuşların üzerinde dans edebilmesi parolasıyla, hazırlanan reklam 1996’da Kristal Elma Ödülü’nü kazandı.^[7] Fakat on parmak daktilo eğitimi daha sonra internet çağına yenik düştü.

Halka arz ve yükseliş (2000 - 2010)[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk ERP çözümünü 1999’da Unity markasıyla pazara sunan Logo Mayıs 2000'de halka arzını gerçekleştirdi ve 8 Mayıs 2000'de borsada işlem görmeye başladı.^[8] Aynı yıl içinde Gebze Organize Sanayi Bölgesi Teknopark alanında 11.000m² kapalı alanda bugünkü adıyla Logo Yazılım Geliştirme Merkezi açıldı.^[2] Logo, 2004 yılının başında IBM ile teknolojik işbirliği anlaşması imzaladı.^[9] 2000’li yıllarda yurtdışında şirket kurulumu ve satış ofisi açma girişimleri yapan şirket, bugün hâlâ yeni versiyonlarıyla en çok talep gören ürünlerinden olan Tiger, GO ve Start çözümlerinin de olduğu birçok ürünü 2000'li yıllarda kullanıcılarına sundu.^[2]

Yerel ve uluslararası yayılım (2010 - günümüz)[değiştir | kaynağı değiştir]

2010'lu yıllarda ERP segmentindeki çözümlerinin birçok yeni versiyonunu tanıtan Logo, Java temelli ilk ürünü olan j-Platformu da 2012'de lanse etti ve ayrıca e-devlet ürünlerini ilk defa pazara sundu. Logo Yazılım 2011-2020 yılları arasında 8’i yurtiçinde (Coretech, Netsis, WorldBI, Intermat, Sempa, Vardar, eLogo, Peoplise) ve 3’ü yurtdışında (Total Soft, ABS, Nexia) olmak üzere 12 şirket satın alması gerçekleştirdi.^[2] 2013 yılında girişim sermayesi fonu yatırımı alan Logo'nun 2016 yılında kalifiye yatırımcılara yapılan hisse satışıyla birlikte halka arz oranı %25'ten %61'e yükselirken, girişim sermayesi yatırım fonunun 2019 yılındaki tam çıkışı sonrasında halka açıklık oranı bugünkü seviyesi olan %66'ya ulaştı.

Logo ayrıca birçok yeni şirket kurulumu gerçekleştirdi. 2016 yılında GSF Software Labs LLC ile Hindistan pazarına hizmet verecek yazılım firması Logo Infosoft kuruldu.^[2] Logo Infosoft’un mikro KOBİ’lerin dijitalleşmesine yönelik sunduğu bulut tabanlı çözümü Logo CaptainBiz Hindistan devlet otoritesi GSTN tarafından onaylı 8 yazılımdan biridir.^[2] 2017 yılında ise Türkiye’de Logo KOBİ Dijital Hizmetler kurulmuş ve mikro KOBİ’lerin dijitalleşmesine yönelik bulut tabanlı bir çözüm olan Logo İşbaşıile ERP ürünlerinin yıllık abonelikle satın alınmasını sağlayan ve web browser üzerinden çalışan Wings serisi pazara sunuldu. Müşterilerinin dijital dönüşüm süreçlerine her türlü desteği vermek maksadıyla Logo, özel yazılım projeleri yürüterek müşterilerin uçtan uca çözüm sunmak üzere 2019 yılında Dijital Dönüşüm Hizmetleri iş birimini kurdu.^[2]

Logo’nun ana faaliyet alanlarıyla ilgili stratejisi ve yatırımlarına ilave olarak geleceğe yönelik yatırımları içeren girişimlerinden bir diğeri de Türkiye’nin kurumsal girişim fonlarından biri olan Logo Ventures’tır.^[10] Logo Yazılım’ın ilk Ventures girişim sermayesi fonu 2017 yılında, ikincisi ise 2021 yılında kuruldu. Logo ayrıca 2020 ve 2021 yıllarında servisleşme stratejisi doğrultusunda, yetenek yönetimi ve doküman yönetimi gibi bulut tabanlı yeni çözümlerini de pazara sundu.

Kurumsal[değiştir | kaynağı değiştir]

Ortaklık yapısı[değiştir | kaynağı değiştir]

2000 yılında halka arz edilip Borsa İstanbul'da işlem görmeye başlayan Logo'nun %66,37'si halka açıkken %33,63'ü Logo Teknoloji ve Yatırım A.Ş.’ye aittir.^[2] Logo Yazılım ayrıca Romanya merkezli Total Soft’un %80'ine, Hindistan merkezli Logo Infosoft’un %50'sine ve Türkiye merkezli Peoplise’ın %88'ine sahiptir.^[2]

Yönetim[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirketin yönetim kurulu başkanlığını 1986 yılından beri aynı zamanda şirketin kurucusu da olan M. Tuğrul Tekbulut yapmaktadır.^[2] Yönetim kurulu başkan yardımcısı aynı zamanda Logo Grup'un CEO'su olan M. Buğra Koyuncu'dur.^[2] 2000 yılında halka açılan Logo, 2009 yılında da 10 üzerinden 8,05 puanla Borsa İstanbul (BIST) Kurumsal Yönetim Endeksi’ne girmiştir. 2021 yılı sonu itibarıyla Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş. tarafından yapılan değerlendirme sonucunda şirketin kurumsal yönetim derecelendirme notu 10 üzerinden 9,28 olarak belirlenmiştir.^[11]

Ofisler[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo Yazılım'ın Türkiye'de 6 ofisi bulunmaktadır. Şirketin ana merkezi Gebze Organize Sanayi Bölgesi’nde yer alan Gebze Kampüs’tür ve 11.000 metrekarelik bir alan içerisinde kurulmuştur. Ankara, İstanbul, İzmir ve Elazığ'da şubeleri olan şirketin Ankara'daki Hacettepe Teknokent ile İzmir'deki Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kampüsü’nde de ar-ge merkezleri bulunmaktadır. Romanya, Almanya ve Hindistan'da da Logo ofisleri bulunmaktadır.^[12]

Sayısal veriler[değiştir | kaynağı değiştir]

Şirketin aktif müşteri sayısı 150.000'in üzerinde olup 1.500’den fazla çalışanı ve 1.000’den fazla iş ortağı ile 5.000’in üzerinde kişiden oluşan bir ekosisteme sahiptir.^[2][13]

Çeşitlilik ve dahiliyet[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo Yazılım toplumsal cinsiyet eşitliğini desteklemek için 2020 yılında BM Küresel İlkeler Sözleşmesi kapsamında Kadının Güçlenmesi Prensipleri (WEP) programının imzacısı oldu. 2021 yılında yayınlanan faaliyet raporuna göre işgücünün %43’ü kadınlardan, %57’si erkeklerden oluşurken Logo Grup üst yönetiminin ise %50’si kadınlardan oluşmaktadır.^[13] Ayrıca Turkishtime Ar-Ge 250 Araştırması’na başvuran teknoloji şirketleri arasında %43,2’lik Ar-Ge’de kadın istihdam oranıyla lider konumda yer almaktadır.^[13][14]

2021 yılında STEM (Bilim, Teknoloji, Mühendislik ve Matematik) alanlarında okuyan veya çalışan genç kadınları desteklemek amacıyla “Milyon Kadına Mentor Hareketi”’nin kurucu ortağı oldu.^[2] 2022 yılında kariyerine ara veren kadınları istihdam etmek için “I’m In” adını verdiği projeyi hayata geçirdi. Logo, 2019 yılından bu yana Sabancı Üniversitesi tarafından düzenlenen "İş Dünyası Aile İçi Şiddete Karşı Projesi"’nin de katılımcıları arasında yer almaktadır.^[2]

Ürünleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo Yazılım şirketi; Kurumsal Kaynak Programlama (ERP), Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM), Bordro ve İnsan Kaynakları Yönetimi (HRM), Depo Yönetimi Sistemleri (WMS), Perakende Çözümleri, İş Akış Yönetimi, İş Analitiği (BI), İş Sağlığı ve Güvenliği, e-Çözümler, Proje Çözümleri, Saha Satış Yönetimi, Doküman Yönetimi, Logo Bulut Servisleri ve Logo Ekosistem Çözümleri kategorileri olmak üzere geniş bir ürün ve hizmet portföyüne sahiptir.^[2]

Logo'un tüm çözüm listesi aşağıdaki gibidir:^[2]

Kullanılan teknolojiler[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo’da ürün geliştirme süreçlerinde tercih edilen 3 temel dil vardır. Bunlardan ilki masaüstü (legacy) uygulamalar için kullanılan Delphi diğerleri ise hem masaüstü hem de web uygulamaları için kullanılan C# ve Java’dır. Web önyüz geliştirmelerinde Vaadin, Angular ve React kullanılmaktadır. Yeni nesil Logo PaaS Platformu Java ve .Net Core temelli microservisler üzerine inşa edilmiştir.

Microservis iletişim protokolü REST Api üzerine kurgulanmış ve olay tabanlı yönetim için Apache Kafka üzerine inşa edilen mesajlaşma altyapısı var edilmiştir. Yine iş akışı için açık kaynak Activiti'den faydalanılan Logo ActivWorks projesi var edilmiş ve Logo PaaS orkestrasyon katmanı olarak hizmete alınmıştır.

Servis izlenebilirliği için Prometheus ve Elastic APM Teknolojileri kullanılmaktadır, test süreçlerinde ise yeni geliştirilen uygulamalar açısından “Behaviour Driven Development” yaklaşımı benimsenmiştir. BDD sayesinde kullanıcı kabul testlerinden yola çıkan analizlerden “Cucumber” ile otomatik test senaryoları üretilmesi sağlanmıştır. Performans testleri için JMeter ve Gatling kullanılmaktadır. Senaryo testleri için yine açık kaynak Katalon tercih edilmiştir. Mobil geliştirme için her ne kadar Angular + Ionic tercih edilmiş olsa da son zamanlarda React Native kullanılmaktadır.

Logo Yazılım; veri bilimi ve makine öğrenmesi projelerinde ana dil tercihini Python’dan yana kullanmış ve bunu Open source tarafta “Tensor Flow” ve “Scikit-Learn” ile desteklemiştir. Cloud tarafta ise Azure’un cognitive servislerini, AWS’in de SageMaker’ını kullanmaktadır. Verinin depolanması ve anlamlandırılması amacı ile kurgulanan veri gölü altyapısında, PostgreSQL, MongoDB, ElasticSearch, HDFS ve ETL platformu olarak Apache AirFlow kullanılmaktadır.

Ar-Ge[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo Yazılım, toplam gelirinin yaklaşık %30’unu Ar-Ge çalışmaları için kullanmaktadır.^[2] 2021 yılında Ar-Ge harcamalarına ayrılan 232 milyon TL kaynak, toplam gelirlerin %27'sini oluşturdu.^[2] Ar-Ge ve inovasyon için ayrılan miktar 2020 yılına yıla göre %59 oranında artarken bu birimlerde çalışanların sayısı 2020 yılına göre %16 oranında artarak 725'e çıktı.^[2] Şirket, Turkishtime Dergisi tarafından hazırlanan "Ar-Ge harcamalarına göre en büyük 250 şirket - 2021” listesinde, 15. sırada yer aldı.^[15] Bilişim ve bilişim teknolojileri sektöründe ise Ar-Ge’ye en fazla harcama yapan şirketler arasında 2. sırada yer aldı.

Şirketin Gebze'deki ana merkezi haricinde Ankara Hacettepe Teknokent’ta ve İzmir’de Yüksek Teknoloji Enstitüsü Kampüsü’nde Ar-Ge merkezleri bulunmaktadır.^[2]

LAPIS[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo Yazılım, yazılım geliştirme süreçlerini tanımlamak ve iyileştirmek için yalın üretim felsefesinden ve agile pratiklerden esinlenerek Logo Agile Process Improvement System - Logo Çevik Süreç Geliştirme Sistemi (LAPIS) adlı metodolojiyi geliştirmiştir.^[2] LAPIS'in temelinde zaman yönetimi, şeffaflık, adaptasyon ve sürekli iyileşme prensipleri bulunmaktadır. Prensiplerin süreçteki kurallar ve araçlar ile desteklenmesi, planlamayı yapan ekiplerin hem ortak hareket etmesini hem de yeni süreç oluşturmak yerine LAPIS üzerinde iyileşme fikirleri sunabilmesini sağlayarak sürecin ekiplerle birlikte gelişmesine olanak sağlar.^[2]

2014 yılında metodolojinin tarif edildiği ilk bildiri yayınlanmıştır. İyileşme noktalarının doğru tespit edilebilmesi için LAPIS kapsamında ölçüm metodu geliştirmiş ve bu metot 2018 yılında Ulusal Yazılım Mühendisliği Konferansında sunulmuştur. 2008 yılında yazılım geliştirme için oluşturulan süreç, 2019 yılından itibaren yazılım geliştirme dışındaki süreçlere uyarlanmasına yönelik geliştirilen 'LAPIS for Business' metodolojisi ile şirketin tüm birimlerinde uygulanabilir hale geldi.^[2]

Logo Yazılım, LAPIS metodolojisi ile tüm süreçlerinde sürekli iyileştirme felsefesini benimseyerek 2022 yılında Türkiye’de "TS ISO IEC 15504 SPICE Organizasyonel Olgunluk Seviye 5 Belgesi" alan tek şirket oldu.^[2]

Logo Akademi[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo Akademi, Logo Grup çalışanlarının, iş ortaklarının, müşterilerinin, akademik işbirliği içinde olduğu eğitim kurumlarının öğrenme ve gelişim platformu markasıdır. Bilişim sektörüne nitelikli insan kaynağı kazandırma hedefiyle 2012 yılında kurulan Logo Akademi ürün ve çözüm eğitimleri birimi, Logo iş ortakları ve müşterilerine ek olarak üniversite, lise ve meslek yüksekokulu öğrencilerine de eğitim sağlamakta olup bu kapsamda 2021 yılında toplam 2.828 kişinin eğitim alması sağlandı.^[16] Kurumsal ve bireysel olmak üzere iki başlık altında uzman bir kadro tarafından verilen eğitimlerle 2021 sonu itibarıyla toplamda yaklaşık 8.000 kişiye ulaşıldı. Eğitimler, Gebze'deki Logo kampüsündeki Logo Akademi sınıfları başta olmak üzere Adana, Ankara, Antalya, Gaziantep, İzmir ve Samsun’daki eğitim merkezlerinde gerçekleştirilmektedir.^[2]

Aralarında Kazakistan ve Azerbaycan gibi ülkelerdeki üniversitelerin de yer aldığı 100’den fazla üniversite ve meslek yüksekokulunda Logo ürünleri derslerde kullanılmaktadır.^[2] İŞKUR destekli çalışma programı kapsamında verilen eğitimlere katılan kişilerden her yıl 300’den fazla insanın yeni işlere yerleşmektedir. Bugüne kadar Logo Akademi’nin bilişim sektöründe iş yaşamına katılan öğrencilerinin toplam sayısı 2.500’ü aşmıştır.^[2]

Sosyal sorumluluk[değiştir | kaynağı değiştir]

Logo Yazılım, toplumsal boyutta hizmetler veren pek çok sosyal sorumluluk çalışmaları yürütmekte olup Birleşmiş Milletler’in Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) arasında bulunan nitelikli eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliği ve insana yakışır iş ve ekonomik büyüme maddelerine verdiği önem doğrultusunda, 2019 yılında Bütün Çocuklar Bizim Derneği (BÇBD) ve Atölye Vizyon’un da katkılarıyla robotik kodlama atölyelerini hayata geçirdi.^[2] Atölyede verilen dersler ile çocukların eğlenceli metotlarla kod yazmayı erkenden öğrenmeleri, mekanik becerilerini ve analitik yeteneklerini geliştirip mesleğe hazırlanmaları amaçlanmaktadır. Robotik kodlama atölyeleri bugüne dek 2.500’den fazla çocuğa ulaşmıştır. Bugüne kadar atölyelerin yer aldığı okullar ise şunlardır: Gebze’deki Logo Yazılım Kampüsü, İstanbul Şişli’deki Mareşal Fevzi Çakmak Pakmaya İlkokulu, Balat’taki Şehit Fikret Metin Öztürk İlkokulu, Kağıthane’deki Harmantepe Ortaokulu, Elazığ Maden Asım Sürücü Ortaokulu ve İzmir Çiğli’deki Sasalı İlkokulu ve Ortaokulu.^[2]

Genç yetenek programları[değiştir | kaynağı değiştir]

Genç yetenekleri iş hayatına hazırlayan Log-in Staj adı altında şirkete stajyer alımı yapılmaktadır.^[2] Log-in Staj programları uzun yıllardır devam etmekte olup yeni yetenekleri yetiştirerek staj sonrasında da Logo'da çalışma imkanı sunulmaktadır. 2019 yılında Log-in Summer yaz dönemi stajı ile başlamıştır. Daha sonra kış dönemi staj programı olan Log-in Winter, lise öğrencileri için tasarlanan Log-in Junior ve yazılım sektörüne ilgi duyan yeni mezunlar için tasarlanan Log-in Bootcamp programı da dahil olmak üzere geliştirdiği staj programları ile Logo Yazılım genç yetenekleri iş dünyasına kazandırmaktadır.^[2]

2021 yılı itibarıyla Logo'da 87 stajyer çalışmaktadır.^[2]

Yelken takımı[değiştir | kaynağı değiştir]

2006’da kurulan Logo Yelken Takımı bir sponsorluk çalışmasının ötesine geçerek düzenli olarak yatırım yapılan spor kulübüne dönüşmüştür. 18 kişiden oluşan Logo Yelken Takımı, her sezon TAYK (Türkiye Açık Deniz Yarış Kulübü), BAU (Bahçeşehir Üniversitesi), Bosphorus Cup ve Cumhurbaşkanlığı Uluslararası Yat Yarışı organizasyonlarına katılıp 2021 IRC2 TAYK ve BAU Trofe turnuvalarında şampiyonluklar yaşamıştır.^[17]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• Resmî site