William Riley Burnett
Yazar, senarist William Riley Burnett
Doğum	25 Kasım 1899 Springfield, Ohio, ABD
Ölüm	25 Nisan 1982 (82 yaşında) Santa Monica, Kaliforniya, ABD
Takma ad	W. R. Burnett
Meslek	Romancı, senarist
Milliyet	ABD
Önemli ödülleri	"O. Henry ödülü" (1930) "Dressing-Up" adlı kısa hikâyesiyle

William Riley Burnett (daha çok W. R. Burnett olarak anılır) (d. 25 Kasım, 1899 - ö. 25 Nisan, 1982) Amerikalı romancı ve senaryo yazarı. 1929 yılında yazdığı Little Caesar adlı suç romanı ile tanınır. Bu romanın 1931'deki sinema uyarlaması Amerikan gangster filmlerinin ilk klasiği sayılmaktadır.^[1]

Kariyeri boyunca 36 roman, onlarca hikâye, oyun ve şarkı sözü yazan W. R. Burnett, bazıları kendi romanlarından uyarlanmış olan 60 kadar senaryoya da imza attı ya da katkıda bulundu. Bu verimli yazar neredeyse 'yılda bir roman' prensibiyle çalışıyordu.

Tarzı[değiştir | kaynağı değiştir]

Burnett'in eserlerinde yarattığı karakterler yazıldıkları günün ahlak anlayışına oldukça ters düşen anti kahramanlardı. Sokakların acımasız şartlarıyla yoğurulmuş bu gerçekçi karakterler, yazarın kendi gençliğinde de gözlemlediği kabadayılar, gansterler, fahişeler, üçkağıtçılar, para için kapışan sokak dövüşçüleri, serseriler ve evsizlerden başkası değildi. Ancak bu karakterler çoğunlukla insani yönleriyle ele alınmıştı. Kaderin sillesini yiyerek toplum dışına itilmiş olan bu karakterler son bir çabayla kurtulmaya ve kendilerini affettirmeye çalışırlar ama baskıcı düzen kapılarına onlara kapatarak kefaretlerini reddeder. Burnett, suçluların erdemleri olabileceği kadar, kanunu uygulayanların da fesat ve kötülük sahibi olabileceklerini anlatır. Neticede hepsi de insandır.

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

• Little Caesar (Lincoln McVeagh/Dial, 1929)
• The Silver Eagle (McVeagh/Dial, 1931)
• The Giant Swing (Harper. 1932)
• Iron Man (McVeagh/Dial, 1932)
• "Saint" Johnson (McVeagh/Dial, 1932)
• Dark Hazard (Harper, 1933)
• Goodbye to the Past: Scenes from the Life of William Meadows (Harper, 1934)
• The Goodhues of Sinking Creek (Harper, 1934) ("Hard Wood" a dayanmaktadır)
• King Cole (Harper, 1936)
• The Dark Command: A Kansas Iliad (Knopf, 1938)
• High Sierra (Knopf, 1940), High Sierra adıyla filme alındı.
• The Quick Brown Fox (Knopf, 1942)
• Nobody Lives Forever (Knopf, 1943; Collier's de tefrika edildi, 13 - 30 Ekim 1943)
• Tomorrow's Another Day (Knopf, 1945)
• Romelle (Knopf, 1946)
• The Asphalt Jungle (Knopf, 1949), The Asphalt Jungle (Elmas Hırsızları) adıyla filme alındı
• Stretch Dawson (Gold Medal, 1950)
• Little Men, Big World (Knopf, 1951)
• Vanity Row (Knopf, 1952)
• Adobe Walls: A Novel of the Last Apache Rising (Knopf, 1953)
• Big Stan (Gold Medal, 1953) (John Monahan adıyla)
• Captain Lightfoot (Knopf, 1954)
• It's Always Four O'Clock (Random House, 1956) (James Updyke adıyla)
• Pale Moon (Knopf, 1956)
• Underdog (Knopf, 1957)
• Bitter Ground Knopf, (1958)
• Mi Amigo: A Novel of the Southwest (Knopf, 1959)
• Conant (Popular Library, 1961)
• Round the Clock at Volari's (Gold Medal, 1961)
• The Goldseekers (Doubleday, 1962)
• The Widow Barony (Macdonald, 1962)
• The Abilene Samson (Pocket Books, 1963)
• Sergeants 3 (Pocket Books, 1963)
• The Roar of the Crowd: Conversations With an Ex-Big-Leaguer (C.N. Potter, 1964)
• The Winning of Mickey Free (Bantam Pathfinder, 1965)
• The Cool Man (Gold Medal, 1968)
• Goodbye, Chicago: 1928, End of an Era (St. Martin's, 1981)

^[2]

Hikâyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

• "Round Trip" (Harper's Monthly Magazine, Ağustos 1929)
• "A Modern McTeague" (Saturday Review of Literature, 3 August 1929) (review of Thames Williamson's Hunky)
• "Dressing Up" (Harper's Monthly Magazine, Kasım 1929) - "O. Henry ödülü" (1930)
• "The Hunted" (Liberty, ? 1930)
• "Along the Tracks" (Scribner's Magazine, Nisan 1930)
• "Nobody's All Bad" (Colllier's, 7 Naziran 1930)
• "Between Rounds" (Collier's, 30 Ağustos 1930)
• "The Czar of Chicago" (Saturday Review of Literature, 18 October 1930) (review of Fred Pasley's Al Capone: The Biography of a Self-Made Man)
• "Hard Wood" (Scribner's Magazine, Kasım 1930)
• ? (Saturday Review of Literature, 22 Kasım 1930) (review of Edward Dean Sullivan's Chicago Surrenders)
• "Protection" (Collier's dergisinde tefrika edildi, 2 Mayıs - 4 Temmuz 1931)
• "Mr. Litvinoff" (Collier's, 18 Temmuz 1931)
• "Primal Simplicity" (Saturday Review of Literature, 10 Ekim 1931) (review of Thames Williamson's In Krusak's House)
• "Strategy" (The American Mercury, Şubat 1933)
• "For Charity's Sake" (Esquire, June 1934)
• "Jail Breaker" (Collier's dergisinde tefrika edildi, 7 Temmuz - 11 Ağustos 1934)
• "Doctor Socrates" (Collier's dergisinde tefrika edildi, 16 Mart - 20 Nisan 1935)
• "Travelling Light" (Collier's, 7 Aralık 1935)
• "Greyhound Racing" (Esquire, Şubat 1936)
• "Across the Aisle" (Colliers, 4 Nisan 1936)
• "Suspect" (Collier's, 4 Temmuz 1936)
• "First Blood" (Collier's, 23 Nisan 1938)
• "The Ivory Tower" (Good Housekeeping, Mart 1945)
• "Odds Against the Girl" (Collier's dergisinde tefrika edildi, 30 Haziran - 21 Temmuz 1945)
• "Little David" (Saturday Evening Post, 15 Şubat 1947)
• "Racket Alley" (Collier's dergisinde tefrika edildi, 9 Aralık 1950 - 6 Ocak 1951) (Little Men, Big World'un kısaltılmış versiyonu)
• "Vanishing Act" (Manhunt, Kasım 1955)

Senaryoları[değiştir | kaynağı değiştir]

• The Finger Points (1931, with Robert Lord and John Monk Saunders)
• Law and Order (1932, from "Saint" Johnson)
• Scarface (1932, with Howard Hawks, Ben Hecht, John Lee Mahin and Seton I. Miller)
• Law and Order (1940, from "Saint" Johnson)
• The Westerner (1940, with Niven Busch, Stuart N. Lake and Jo Swerling; uncredited)
• The Get-Away (1941, with Wells Root and J. Walter Ruben)
• High Sierra (1941, with John Huston, from novel)
• This Gun for Hire (1942, with Albert Maltz)
• Wake Island (1942, with Frank Butlet) (Academy Award nomination for Best Screenplay)
• Action on the North Atlantic (1943, with A.T. Bezzerides and John Howard Lawson)
• Background to Danger (1943, with Daniel Fuchs)
• Crash Dive (1943)
• San Antonio (1945, with Alan Le May)
• Nobody Lives Forever (1946, from novel)
• The Man I Love (1946, with Jo Pagano and Catherine Turney; uncredited)
• Belle Starr's Daughter (1948, from ?)
• Yellow Sky (1948, story)
• Vendetta (1950, with Peter O'Crott and Preston Sturges)
• The Racket (1951, with William Wister Haines)
• Dangerous Mission (1954, with Charles Bennett, James Edmiston and Horace McCoy)
• Night People (1954, with Jed Harris, Nunnally Johnson and Tony Reed; uncredited)
• Captain Lightfoot (1955, with Oscar Brodney, from novel)
• I Died a Thousand Times (1955, from High Sierra)
• Illegal (1955, with Frank R. Webb)
• Accused of Murder (1956, from Vanity Row)
• Short Cut to Hell (1957, with Ted Berkman, Raphael Blau and Albert Maltz)
• The Badlanders (1958, from The Asphalt Jungle)
• The Hangman (1959, with Dudley Nichols; uncredited)
• September Storm (1960)
• Sergeants 3 (1962) (story)
• Four for Texas (1963, with Robert Aldrich and Teddi Sherman; uncredited)
• The Great Escape (1963, with James Clavell) (Academy Award nomination for Best Screenplay)
• The Jackals (1967, story)
• Ice Station Zebra (1968, with Harry Julian Fink and Douglas Heyes; uncredited)
• Stiletto (1969, with Harold Robbins and A.J. Russell; uncredited)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• IMDb'de W. R. Burnett 4 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.