Meclis-i Mebûsan 6. dönem mebusları listesi

1920 Osmanlı Meclis-i Mebusanı ya da VI. Meclis-i Mebusan, 12 Ocak - 18 Mart 1920 tarihleri arasında görev yapan son Osmanlı Meclis-i Mebûsanı'dır. 16 Mart 1920'de İstanbul'un İtilaf Devletleri tarafından işgal edilmesi nedeniyle 18 Mart'ta çalışmalarını sonlandırdı. Bu meclisteki mebusların büyük bölümü 23 Nisan 1920 tarihinde Ankara'da açılan Büyük Millet Meclisi'ne katıldı.

Öncesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mütareke yıllarında, Wilson İlkeleri'nden yararlanmak isteyen bazı çevrelerin boykot ettiği 1919 seçimine Osmanlı Yahudileri Hahambaşı Haim Nahum Efendi'nin gayreti ve üstün çalışmaları ile yahudiler İntihab Cemiyeti'ni kurup fiilen katıldılar On üç Yahudinin ikinci seçmen olduğu bu seçimde Yahudilerin gösterdiği iki adaydan Avram Galanti, İzmir'de yeterli oyu alamadıysa da Mişon Ventura İstanbul'da seçimi kazanarak Ocak 1920’de açılan Meclise girme hakkını elde etti.^[1] Bu arada, Anadolu'da Mustafa Kemal Paşa Aralık 1919’da Ankara'ya geldikten kısa bir süre sonra Meclisin çalışmalarıyla ilgili son hazırlıklarını bitirdi. Alınan karara göre; Meclis-i Mebûsan'daki tüm çalışmaları yürütecek bir Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti oluşturulacak, Meclis başkanlığına Mustafa Kemal Paşa seçilecek, Sivas Kongresi kararları onaylanacak ve Mîsâk-ı Millî için mecliste yemin edilecekti. İstanbul'a giden milletvekillerine bunlarla ilgili gerekli açıklamalar yapıldı.

Açılması[değiştir | kaynağı değiştir]

12 Ocak 1920'de İstanbul'da toplanan son Osmanlı Meclisi Mebusanı'nda Mustafa Kemal Paşa Meclis Başkanlığına seçilmedi. Hatta Müdafaa-i Hukuk Grubu yerine de Felah-ı Vatan Grubu kuruldu. Millî Mücadele için tehlike yaratacak^{[kaynak belirtilmeli]} bu duruma oldukça kızan Mustafa Kemal Paşa, yazdığı Nutuk adlı eserde, Ankara toplantılarında söz verip yerine getirmeyen mebuslar için; Sözlerinde durmayan bu efendiler imansızdırlar. Korkaktırlar, cahildirler. dedi.

Misak-ı Millî'nin Kabulü[değiştir | kaynağı değiştir]

Sivas Kongresi kararlarının görüşülmesi sırasında Mustafa Kemal Paşa'ya bağlı genç mebusların baskısıyla Kongre kararları onaylandı. 17 Şubat 1920'de oybirliği ile altı maddelik Misak-ı Millî’yi kabul etti. Bu maddelerin önemlisi şüphesiz Hatt-ı Mütareke dahil ve haricindeki Türklerle meskun toprakları bölünmez bir bütün olarak kabul eden I. maddedir.

İstanbul'un işgali[değiştir | kaynağı değiştir]

İtilaf Devletleri Misak-ı Milli'nin kabul edilmesinden sonra, Sevr Antlaşması'nı Osmanlı hükûmetine kabul ettirmek amacıyla 16 Mart 1920'de İstanbul’u resmen işgal ettiler. Meclis buna rağmen 18 Mart'ta son bir kez daha toplandı. Bu son oturumda da çalışmalara ara verildi. Meclis İtilaf Devletleri tarafından basılınca, padişah tarafından 11 Nisan'da dağıtıldı.

Mebuslar[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçim Bölgesi	Mebus
Amasya	Bekir Sami Bey
	İsmail Hakkı Paşa
	Ömer Lütfi Bey
Ankara	Ahmed Rüstem Bey
	Taşpınarlı Hacı Atıf Efendi
	Ömer Mümtaz Bey^{Katılmadı[›]}
	Mustafa Hilmi Bey
Antep	Ali Cenani
Antep	Abdurrahman Hulusi Bey
Aydın	Cami Bey
	Hüseyin Kâzım Kadri Bey
	Mehmet Emin Bey
Bayazıt	Şefik Efendi
Bitlis	Sofrasur Asizade Resul Bey^{Katılmadı[›]}
Bitlis	Sadullah Fevzi Bey^{Katılmadı[›]}
Bolu	Tunalı Hilmi Bey
	Cevat Abbas Bey
	Mehmed Vasfi Bey
	Ahmed Tayyar Efendi
Bozok (Yozgat)	İsmail Fazıl Paşa
Bozok (Yozgat)	Yusuf Bahri Efendi
Burdur	Hüseyin Baki Bey
Bursa	Hasan Fehmi Kolay
	Osman Nuri Bey
	İlyas Zühdi Efendi
	Ahmed Münir Bey
Canik (Samsun)	Cavit Paşa
	Emin Bey
	Mehmet Ali Bey
Çorum	İsmet Efendi
Çatalca	Hayrettin Belli
Denizli	Hakkı Behiç Bey^{Katılmadı[›]}
Denizli	Faik Efendi
Dersim	Hasan Hayri Bey
Diyarbekir	Mehmet Zülfü Bey^{Katılmadı[›]}
Diyarbekir	Piriççizade Feyzi Bey^{Katılmadı[›]}
Edirne	Faik Bey
	Mehmet Şerafettin Efendi
	Galip Bey
Ergani	Kadri Bey^{Katılmadı[›]}
Ergani	Rüştü Bey
Ertuğrul (Bilecik)	Ahmet İffet Bey
Ertuğrul (Bilecik)	Mehmet Sadık Bey
Erzincan	Halil Bey
Erzurum	Mustafa Kemal Paşa^{Katılmadı[›]}
	Celalettin Arif Bey
	Hüseyin Avni Bey
	Süleyman Necati Bey
	Zihni Bey
Eskişehir	Abdullah Azmi Efendi
Eskişehir	Hacı Veli Efendi
Gelibolu	Celal Nuri Bey
Gelibolu	Şakir Bey
Genç	Mehmet Celal Bey^{Katılmadı[›]}
Gümüşhane	Kadirbeyoğlu Zeki Efendi
Hakkâri	Mazhar Müfit Bey
Hakkâri	Asaf Süleyman Bey
Isparta	Mersinli Cemal Paşa
Isparta	Seyfullah Efendi
İçel	Ali Rıza Bey
İstanbul	Abdülhak Adnan Bey
	Ahmet Ferit Bey
	Ahmed Muhtar Bey
	Ahmed Selahaddin Bey
	Fuat Selim Bey^{Katılmadı[›]}
	Hasancan Hamid Bey
	Kâmil Efendi
	Mişon Ventura Efendi^{Gayrimüslim[›]}
	Köstenceli Numan Usta
	Rauf Ahmet Bey
	Reşat Hikmet Bey
İzmir	Refet Bey^{Katılmadı[›]}
	Hasan Tahsin Bey
	Yunus Nadi Bey
	Saracoğlu Şükrü Bey
	İlhami Bey
İzmit	Ali Bey
	Hüseyin Sırrı Bey
	Sapancalı Hakkı Bey
Kangırı (Çankırı)	Behçet Bey
Kangırı (Çankırı)	Hacı Tevfik Efendi
Karahisar-ı Sâhib	Kel Ali Bey
	Ömer Lütfi Bey^{Katılmadı[›]}
	Mustafa Hulusi Efendi
Karahisar-ı Şarki	Fazıl Efendi
Karahisar-ı Şarki	Ömer Fevzi Efendi
Karesi (Balıkesir)	Hacim Muhittin Bey
	Abdülaziz Mecdi Efendi
	Fuat Bey
	Orhan Şemsettin Bey
	Rasim Bey
Kastamonu	Yusuf Kemal Bey
	Mehmet Besim Bey
	Suat Bey
	Şükrü Bey
Kayseri	Ahmet Hilmi Bey^{Katılmadı[›]}
	Ahmed Rifat Bey
	Remzi Bey^{Meclise katılmadan istifa[›]}
Kırk Kilise (Kırklareli)	Mehmed Bahaeddin Efendi
Kırk Kilise (Kırklareli)	Mustafa Arif Bey
Kırşehir	Rıza Bey
Kırşehir	Benliağazade Ali Rıza Bey
Konya	Hacı Bekir Efendi
	Kazım Hüsnü Bey
	Mehmed Vehbi Bey
	Musa Kazım Bey
	Ömer Vehbi Bey
Kütahya	Ali Bey
	Hocazade Ragıp Efendi^{Katılmadı[›]}
	Rasih Efendi
Lazistan (Rize)	Osman Nuri Bey
Lazistan (Rize)	Asım Bey^{İstifa1[›]}
Malatya	Mustafa Fevzi Bey^{Katılmadı[›]}
Malatya	Hacı Mehmed Rifat Efendi^{Katılmadı[›]}
Mamuret-ül-Aziz (Elazığ)	Muhiddin Bey
	Mustafa Şükrü Bey
	Dikbaşızade Hüseyin Avni Bey
Maraş	Abdülkadir Bey
Maraş	Tahsin Bey
Mardin	Ebül'ulâ Bey
Mardin	Midhat Bey^{Katılmadı[›]}
Menteşe (Muğla)	Hilmi Bey
Menteşe (Muğla)	Halil İbrahim Efendi
Muş	İlyas Sami Bey^{Katılmadı[›]}
Muş	Osman Kadri Bey
Niğde	Ata Bey
	Erişirgil Mehmed Emin Bey
	Muhittin Bey
Oltu^Oltu[›]	Yasin Bey^{Katılmadı[›]}
Oltu^Oltu[›]	Rüstem Bey^{Katılmadı[›]}
Saruhan (Manisa)	Mahmud Celâleddin Bey
	İbrahim Süreyya Bey
	Muvaffak Bey
	Çerkes Reşid Bey
Siirt	Halil Hulki Bey^{Katılmadı[›]}
Sinop	Rıza Nur
Sinop	Zeki Bey
Sivas	Hüseyin Rauf Bey
	Mustafa Vasıf Bey
	Bacanakzade Ziya Bey^{Katılmadı[›]}
	Samih Fethi Bey
Siverek	Bekir Sıtkı Bey
Teke (Antalya)	Hamdullah Suphi Bey
Teke (Antalya)	Yusuf Talat Efendi^{İstifa2[›]}
Tekfurdağı (Tekirdağ)	Rahmi Bey
Tekfurdağı (Tekirdağ)	Süleyman Faik Bey
Tokat	Ahmet Bey
	Mehmet Bey
	Şevki Bey
Trabzon	Hüsrev Bey
	Ali Şükrü Bey
	Ahmed Muhtar Bey
	İsmail Bey
	Ali Şefik Bey
	Eşref Bey
Urfa	Ali Fuat Bey
Urfa	Şükrü Nasıh Bey
Van	Hakkı Bey^{Katılmadı[›]}
	Haydar Bey
	Münip Bey

Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Katılmadı: İstanbul'daki meclis çalışmalarına katılmadı

^ İstifa1: Katılmadı ve 26 Şubat 1920 tarihinde istifa etti

^ İstifa2: Katılmadı ve 19 Şubat 1920 tarihinde istifa etti

^ Oltu: Oltu Şura Hükümeti temsilcisi olarak

^ Gayrimüslim: Seçilen tek Gayrimüslim (Yahudi) mebustur

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Güleryüz, Naim A. (2012). "Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemlerinde Yahudi Milletvekilleri". Toplumsal Yasamda Türk Yahudileri. Gözlem Gazetecilik. ISBN 9944994588.

[Güleryüz-1] Güleryüz, Naim A. (2012). "Meşrutiyet ve Cumhuriyet Dönemlerinde Yahudi Milletvekilleri". Toplumsal Yasamda Türk Yahudileri. Gözlem Gazetecilik. ISBN 9944994588.

[1]

Son Osmanlı Mebusan Meclisi nedir?, Son Osmanlı Mebusan Meclisi anlamı nedir?, Son Osmanlı Mebusan Meclisi ne demektir?