Restoran

Lokanta veya restoran, ücret karşılığında müşterilere yemek ve içecek hazırlanıp servis edilen yer. Çoğunlukla büyük bir yemek salonu ve mutfaktan meydana gelir. Sözcük, Fransızca restaurer ('restore etmek', 'canlandırmak') kelimesinden türemiştir.

Lokantalar çoğunlukla özel mülktür. Küçük işletme, aile işletmesi, ev işletmesi, franchising, şahıs işletmesi ve perakende zinciri olabilir. Yemekler genelde lokantada sunulur ve yenir ama teslimat servisi ve evlere servisi olan lokantalar da vardır. Restoranlar halka açık alanlarda, alışveriş merkezi, iş merkezleri'nde yerleşebilir. Lokantalar görünümlerine ve sundukları yemek çeşitlerine göre farklılık gösterir. Bazı lokantalar sundukları yöresel mutfaklarla, bazıları da servis anlayışlarıyla farklılık yaratırlar. Ucuz fast-food restoranları ve kafeteryalardan orta fiyatlı esnaf lokantası ve aile restoranlarına, yüksek fiyatlı lüks işletmelere kadar çok çeşitli mutfak ve hizmet modelleri bulunmaktadır. Son dönemlerde restoranlar drive-through, drive-in, take-away, yemek teslimi, yemek aboneliği, çevrimiçi yemek siparişi hizmetleri yaygın vermekdedirler.

Restoran bir restorancı veya şube müdürü tarafından yönetilir. Restoran az veya çok personele sahip olabilir. Restoran personeli barmen, komi, şef garson, sommelier, garson, şef aşçı, mutfak şefi, mutfak bölüm şefi, aşçı, bulaşıkçı, pasta şefi, sote şef, yardımcı şef,mutfak tugayı'dır.

Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı yerlerde 1960'lara kadar lokanta yerine aşevi kelimesi kullanılıyordu.^[1]

Lokanta kelimesi, Türkçeye İtalyanca locanda sözünden girmiştir.^[2]

Restoran sözcüğü ise Türkçeye Fransızcadan geçmiş bir sözcük (Fransızca: Restaurant^[2]) olup; "yenilemek", "onarmak" anlamlarına gelen restaurer kökünden gelmektedir.^[3] Kökün sözcükle çok ilgili olmayışını köken bilimci Sevan Nişanyan şöyle açıklamaktadır: Sözcük, 1765'te Paris'te M. Boulanger lokantasında cama asılan bir reklam cümlesinden alay yollu ortaya çıkmıştır.^[3]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Eski çağlarda lokantalar yerine hanlar ve tavernalar kullanılmaktaydı ve bunlar genellikle yolculuk yapmakta olanlar için kurulmuşlardı. Çin'de de benzerleri kurulmuş olmasına rağmen; günümüz restoranları, işletmelerin sipariş üzerine yemek hazırlama ve satma işine girmesiyle, 18. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Osmanlılarda halka yemek hizmeti sunan aşevleri ve imaretler bulunuyordu. Aşevleri, İmparatorluğun son döneminde ortaya çıkacak olan batı tarzı lokantaların öncüsü olarak görülebilirse de, genellikle beslenme amacıyla gidilen bu mekanlar, değişik lezzet tatmak için gidilen lokantalardan farklıydı.

Restoran yönetimi yapan birisine restorancı denir. Restoranlarda yemek yapmak üzerine profesyonelce çalışan kimselere aşçı denir. Birden fazla aşçı çalıştıran restoranlarda aşçıbaşı bulunabilir. Hatta büyük restoranlarda mutfak şefi ve onun altında birden çok aşçıbaşı çalışabilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Çimrin, Hüseyin Bir zamanlar Antalya: tarih, gözlem ve anılar : yakın geçmişe yolculuk: Cilt 2 Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, 2007. ISBN 9944601608, 9789944601603
^ ^a ^b Türk Dil Kurumu. "TDK Güncel Türkçe Sözlük - lokanta". 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2011.
^ ^a ^b Sevan Nişanyan. "Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü - restoran". 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2010.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] Çimrin, Hüseyin Bir zamanlar Antalya: tarih, gözlem ve anılar : yakın geçmişe yolculuk: Cilt 2 Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, 2007. ISBN 9944601608, 9789944601603

[TDK_restoran-2] Türk Dil Kurumu. "TDK Güncel Türkçe Sözlük - lokanta". 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2011.

[ÇTES_restoran-3] Sevan Nişanyan. "Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü - restoran". 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2010.

[1]

[2]

[3]

g t d Restoran listeleri
Şehir	Barselona Hong Kong Lagos Londra İstanbul Paris Tokyo Viyana Albuquerque, New Mexico Atlanta Baltimore Boston Cambridge, Massachusetts Cincinnati Houston Las Vegas Vadisi New York City Portland, Oregon Seattle
Mutfak personeli	Burger King bayilikleri Jollibee satış noktaları KFC bayilikleri McDonald's restoranları
Ülkeler	Restoran semtleri ve caddeleri Avustralya pizzacılar Kanada zincirleri fast-food pizza Çin Macaristan İzlanda Hindistan zincirleri İrlanda zincirleri İsrail Meksika Filipin zincirleri Polonya zincirleri İskoçya Türkiye Singapur Güney Afrika İsveç İsviçre Galler Amerika Birleşik Devletleri zincirlerinin listesi pizza ABD restoran bölgeleri ve sokakları Hawaii
Mutfak	Fırın kafeleri Barbekü Tavuk Kahve zincirleri Donut dükkanlarının listesi Fish and chip Donmuş yoğurt şirketlerinin listesi Hamburger Sosisli sandviç Dondurma salonu zincirleri Erişte İstiridye restoranları Gözleme evlerinin listesi Pizza zincirleri Pizza bayilerinin Deniz ürünleri Steakhouse Denizaltı sandviç restoranlarının listesi Suşi Vejetaryen
Etnik köken	Cajun Türk Çin Fransız Almanca Yunan Hint İtalyan Japon Kore Meksika Rus İspanyol Tex-Mex Tayland Vietnamlı
Derecelendirmeye göre	La Liste Dünyanın En İyi 50 Restoranı Michelin yıldızlı 3 yıldızlı restoranların listesi Birleşik Krallık Konuma göre Pekin Chicago Guangzhou Hong Kong ve Makao İrlanda Japonya Los Angeles ve Güney Kaliforniya Hollanda Türkiye New York City Portekiz San Francisco Körfez Bölgesi İskoçya Seul Şanghay Singapur Taipei Tayland Washington, D.C.
Türler	Büfe Kantin Meze Diner Akşam yemeği tiyatroları Drive-in Yahudi şarküteri Koşer Restoran zincirleri Günlük Fast food Fesh Döner Akşam yemeği kulüpleri
Tip	Yüzen restoran Restorancılar listesi Amerikalı restorancılar listesi Gordon Ramsay tarafından sahip olunan veya işletilen restoranlar listesi Tema restoranı
Ayrıca bakınız	Restoran personeli Öğün Kafe

g t d Restoran personeli
Yemek alanı	Barmen Komi Şef garson Şarap garsonu Garson
Mutfak personeli	Şef Mutfak şefi Bölüm şefi Aşçılık Aşçı Bulaşıkçı Pasta şefi Sote şef Yardımcı şef
Ayrıca bakınız	Mutfak yönetimi Mutfak tugayı Restoran yönetimi Restorancı Restoran listeleri Öğün Kafe

g t d Kafe
Türler	Kahvehane Çay evi Kitap kafesi Manga kafe Kilise kafesi Filozof kafe Coffeeshop Kedi kafesi Cosplay kafe Maid kafe Butler kafe İnternet kafe PC bang Kafana Dabang Kissaten Konditorei Kopi tiam Mamak stall Meikyoku kissa No-pan kissa Paris kafesi Sokrates kafe Tretuvar kafe Utagoe kafesi Viyana Kahveleri Hayvan kafesi Bagnio Café con piernas
Ayrıca bakınız	Restoran listeleri Öğün

g t d Öğün
Ortak yemekler	Sahur Kahvaltı İkinci kahvaltı Elevenses Brunch Öğle yemeği Merienda İftar Çay Kahve molası Dinner Akşam yemeği
Bileşenler ve course	Aperatif ve sindirim Ordövr Ara sıcak Entree Ana yemek Yan yiyecek Entremet Tatlı Savoury Yemek değişikliği Ara öğün
Yemek servisi	Büfe smörgåsbord Kaitenzushi Dish Parmak gıda Tam yemekli akşam yemeği Tabak Fransızca servis hizmeti Rusça hizmet Gümüş servis Küçük tabaklar Masa rezervasyonu
Sunum	Açık havada Yemek odası Yemek kapları Yemek sunumu Garnitür Nyotaimori Parça montajı Hizmet boyutu Yemek masası düzeni Masa örtüsü Sofra takımı
Yemek	Kıyafet kodu Sofra adabı Mutfak yemek görgü kuralları Tost Garson
Bölgesel stiller	Anju Antipasto Cicchetti Banchan / Kore yemek masası Bandeja paisa Dastarkhan Dim sum / Yum cha Fika Izakaya / Sakana Kaiseki Meat and three Meze Tabak öğle yemeği Pu pu platter Rijsttafel Sadya Smörgåsbord Tapas Tali Tiffin Zakuski
Paketleme	Uçak yemekleri Bentō Kolay yiyecek Dosirak Fast food Kumanya Hazır kahvaltı Paketlenmiş öğle yemeği Uzay yemekleri Take-out Donmuş yemek
Menü ve yemek fırsatları	Alakart Mavi plaka Kombine yemek Ücretsiz öğle yemeği Ücretsiz doldurma Mutlu saat Çocuk yemeği Okul yemeği Askıya alınan yemek Tabldot Tadım menüsü / Tadım Değer yemeği Değer menüsü
Toplu öğün	Ziyafet Barbekü Ticari Toplu yemek Dining in Mangal Piknik Potluck Sittning Aşevi Devlet ziyafeti Supra Tableround Çay partisi
Catering ve yemek teslimi	Çevrimiçi yemek siparişi Gölge mutfak Yemek dağıtım hizmeti Hayalet restoran
Yemek yenilebilecek yerler	Kafe Kantin Yemek odası Gıda kamyonu Han Mutfak Mess Piknik masası Restoran Aşevi Sokak yemeği Taverna Traiteur
İlgili	Kahve kültürü Aşçılık Yemek kitabı Aşçılık Mutfak sanatları Yerel mutfak anahat İçki Yemek yime Gıda Yiyecek Yiyecek hazırlamanın ana hatları Salumeria Çay kültürü Restoran listeleri Restoran personeli Kafe Mutfaklar

Restoran nedir?, Restoran anlamı nedir?, Restoran ne demektir?