Pierre Trudeau
15. Kanada Başbakanı
Görev süresi 3 Mart 1980 - 30 Haziran 1984
Hükümdar	II. Elizabeth
Genel Vali	Edward Schreyer Jeanne Sauvé
Yardımcı	Allan MacEachen
Yerine geldiği	Joe Clark
Yerine gelen	John Turner
Görev süresi 20 Nisan 1968 - 4 Haziran 1979
Hükümdar	II. Elizabeth
Genel Vali	Roland Michener Jules Léger Edward Schreyer
Yardımcı	Allan MacEachen (1977–79)
Yerine geldiği	Lester B. Pearson
Yerine gelen	Joe Clark
Kanada Liberal Partisi Başkanı
Görev süresi 6 Nisan 1968 - 16 Haziran 1984
Yerine geldiği	Lester B. Pearson
Yerine gelen	John Turner
Kanada Adalet Bakanı ve Başsavcısı
Görev süresi 4 Nisan 1967 - 5 Temmuz 1968
Başbakan	Lester B. Pearson Kendisi
Yerine geldiği	Louis Cardin
Yerine gelen	John Turner
Kişisel bilgiler
Doğum	Joseph Philippe Pierre Yves Elliott Trudeau 18 Ekim 1919(1919-10-18) Montreal, Québec, Kanada
Ölüm	28 Eylül 2000 (80 yaşında) Montreal, Quebec, Kanada
Partisi	Kanada Liberal Partisi
Evlilik(ler)	Margaret Trudeau (1971–1984)
Çocuk(lar)	Justin Alexandre Michel
Bitirdiği okul	Université de Montréal Harvard Üniversitesi Institut d'Études Politiques de Paris Londra Ekonomi Okulu
Mesleği	Hukukçu Akademisyen Yazar Gazeteci Siyasetçi
Dini	Roma Katoliği
İmzası

Pierre Elliott Trudeau (18 Ekim 1919 - 28 Eylül 2000), 1969-1979 ve 1980-1984 dönemlerinde başbakanlık yapan Kanadalı liberal siyasetçi. Başbakanlığı döneminde Çin'le diplomatik ilişkiler kurulmasını (1970), Fransa'yla ilişkilerin geliştirilmesini, Fransa'ya bağlanma yanlılarının yenilgiye uğratılmasını, Birleşik Krallık Parlamentosu'ndan tam bağımsızlığın kazanılmasını sağlamıştır. Kasım 2015'te Kanada başbakanı olan Justin Trudeau'nun babasıdır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk yılları[değiştir | kaynağı değiştir]

Seçkin bir okul olan Jean-de-Brébeuf'te ve Montreal Üniversitesi'nde öğrenim gördü. 1943'te hukuk fakültesinden mezun oldu. Üç yıl Özel Danışma Kurulu'nda (Privy Council) memur olarak çalıştı. 1950'de aylık eleştiri dergisi Cité Libre'in kurulmasına katkıda bulundu. 1951'den 1961'e değin avukatlık yaparak çalışma ve insan hakları davalarında uzmanlaştı.

1961'den 1965'e değin Montreal Üniversitesi'nde hukuk dersleri verdi.

Siyasi kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1965'te Kanada Liberal Partisi'deki (LP) yeni dalga akımı içinde yer alarak Avam Kamarası'na girdi. 1966'da Başbakan Lester B. Pearson tarafından parlamento sekreterliğine, 1967'de de adalet bakanlığı ve Kanada başsavcılığına getirildi. Adalet bakanı olduğu dönemde silah taşımanın daha sıkı denetlenmesini, kürtaj ve eşcinselliğe ilişkin yasalarda reform yapılmasını öngören ve kamuoyunda genel tepki yaratan yasaların çıkarılmasını sağladı.

Pearson'ın emekliye ayrılması üzerine 6 Nisan 1968'de parti başkanı, iki hafta sonra da başbakan oldu. Haziran 1968 seçimleri, liberallerin zaferini pekiştirdi. Fransa'ya bağlanma yanlısı harekete karşı kararlı bir tutum sergiledi. 1970'te Québec Kurtuluş Cephesi'ne bağlı eylemcilere karşı sert bir mücadele başlattı. Buna rağmen, Québec'in kimliğinin yaşatılmasını sağlayacak bir anayasal sistemi savundu ve iki dillilikten yana bir politika sürdürdü.

Ekim 1972 seçimleri politikalarının onaylanmadığını gösterdiyse de, seçimlerden zayıflayarak çıkan -Liberal Parti 47 sandalye kaybetti- Trudeau ve Liberaller Yeni Demokratik Parti'yle (NDP) koalisyona girerek bir azınlık hükûmeti kurdular. Bundan sonraki bir buçuk yıl boyunca Trudeau hükûmeti için parlamentoda bir dizi güven oylamasına gidildiyse de Liberal Parti 8 Temmuz 1973'te yapılan genel seçimleri net çoğunlukla kazandı. Trudeau hükûmeti 1970'ler boyunca git gide ağırlaşan ekonomik ve siyasal sorunlarla uğraştı. 22 Mayıs 1979'daki genel seçimlerde yenilgiye uğrayınca LP iktidardan çekildi.

18 Şubat 1980'deki genel seçimlerde Liberal Parti bir kez daha çoğunluğu elde etti. 3 Mart'ta dördüncü başbakanlık dönemine başladı. Bağımsızlık yanlılarının Québec'in Fransa'ya bağlanması yolundaki tasarısı 20 Mayıs 1980'de bölgesel bir referandumla reddedildi. Trudeau bunun ardından anayasanın yeniden düzenlenmesine ilişkin tasarılar üzerinde çalışmaya başladı. Önerileri arasında Birleşik Krallık Parlamentosu'na ait olan anayasal düzenleme yetkisinin Kanada'ya devredilmesi, bir Haklar ve Özgürlükler Sözleşmesi'nin hazırlanması, federal hükûmetin ekonomik yetkilerinin artırılması ve Yüksek Mahkeme gibi federal organların yapısında yeni düzenlemelere gidilmesi de yer alıyordu. 2 Aralık 1981'de Kanada Avam Kamarası Trudeau'nun önerilerini 24'e karşı 246 oyla onayladı. 4 Nisan 1982'de Kraliçe II. Elizabeth Kanada'nın Birleşik Krallık Parlamentosu'ndan tam bağımsızlığını ilan etti. Böylece başlıca siyasal hedefine ulaşan Trudeau, başbakanlıktaki son yıllarında sanayileşmiş Batılı devletler ve Üçüncü Dünya ülkeleriyle ticari ilişkileri artırıp uluslararası silahsızlanma görüşmelerini destekleyerek Kanada'nın ekonomik bağımsızlığını artırma yönünde çaba gösterdi. 29 Şubat 1984'te Liberal Parti başkanlığından çekildiğini açıkladı, hazirandaki parti kongresinde yeni başkanın seçilmesi üzerine görevden ayrıldı.

Yapıtları[değiştir | kaynağı değiştir]

• La Fédéralisme et la société Canadienne-Française (1967; Federalizm ve Kanadalı Fransızlar Toplumu)
• Les Cheminements de la politique (1970; Politika Yaklaşımları)
• Conversations with Canadians (1972; Kanadalılarla Söyleşiler)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]