Panzerkampfwagen III Sd.Kfz. 141
Deutsches Panzermuseum Munster'nde bulunan bir Panzerkampfwagen III (Ausf. M).
Çeşidi	Orta tank
Uyruğu	Nazi Almanyası
Hizmet geçmişi
Hizmet	1939–1945
Kullanıcılar	Almanya Macaristan Romanya Slovak Cumhuriyeti Hırvatistan Norveç Türkiye İtalya Krallığı Bulgaristan Krallığı
Kullanıldığı savaşlar	II. Dünya Savaşı
Üretim tarihi
Tasarımcı	Daimler-Benz
Tasarlandığı tarih	1935–1937
Üretici	Daimler-Benz
Birim maliyeti	103,163 Reichsmark (Ausf. M)
Üretildiği tarih	1939–1943
Üretim adedi	5,774 (StuG III hariç)
Çeşitleri	(Savaşta Kullanılanlar) Panzer III B Panzer III E Panzer III F Panzer III J Panzer III J-1 Panzer III J-1 TD Panzer III L Panzer III M Panzer III N
Özellikler
Ağırlık	23,0 ton (25,4 küçük ton)
Uzunluk	5,56 m (18 ft 3 in)
Genişlik	2,90 m (9 ft 6 in)
Yükseklik	2,5 m (8 ft 2 in)
Mürettebat	5 (komutan, silahçı, yükleyici, sürücü, telsizci)
Zırhı	Ausf A-C: 15 mm Ausf D-G: 30 mm Ausf J+: 50 mm
Ana silahı	1 × 3.7 cm KwK 36 Ausf. A-G 1 × 5 cm KwK 38 Ausf. F-J 1 × 5 cm KwK 39 Ausf. J¹-M 1 × 7.5 cm KwK 37 Ausf. N
Diğer silahları	2–3 × 7.92 mm Maschinengewehr 34
Motor	12 silindir Maybach HL120 TRM 300 PS (296 hp, 220 kW)
Süspansiyon donanımı	Burulma çubuğu
Depo kapasitesi	300-320 litre
Harekat menzili	165 km (103 mi)
Azami hızı	Yol: 40 km/sa (25 mph) Arazi: 20 km/sa (12 mph)

Panzerkampfwagen III (Zırhlı muharebe aracı III), II. Dünya Savaşı'nda kullanılmış olan Alman savaş tankıdır.

1930'larda tasarımına başlanmış, savaşın sonuna kadar kullanılmıştır. Piyade koruma görevinden çok diğer tankları yok etmek için üretilmiştir. Alman Blitzkrieg (Yıldırım savaşı) savaş öğretisi uyarınca Panzer IV'ler piyadelere yakın destek vermek için Panzer III'ler ise hem geri çekilirken hem de ilerlerken diğer tankları korumak için yapılmıştır. Tankın üretimine 1943'te son verildi. Türkiye N modelinden 56 tane sipariş etti ama bunlardan sadece 22 tanesi Türkiye'ye ulaşabildi.

Üretim süreci[değiştir | kaynağı değiştir]

Heinz Guderian'ın orta sınıf bir tank için gerekli özellikleri belirtmesinin ardından, 11 Ocak 1934'te Ordu Silahlar Departmanı orta sınıf bir tank için gereken özellikleri yayınladı. Bu tank en fazla 24 ton ağırlığında ve 35 km/sa'lik hıza sahip olmalıydı. Araç, Alman Panzer birliklerinin ana muharebe tankı görevini üstlenecek ve düşman tanklarını yok etmekle görevlendirilecekti.

Daimler-Benz, Krupp, MAN ve Rheinmetall ihaleye girdiler ve birer ilk örnek sundular. Testler 1936-1937 yılları arasında sürdü ve Daimler-Benz modelinin en iyi seçim olduğu anlaşıldı. Ancak diğer modellerin gelişme aşamasında yaşanan sorun burada da ortaya çıktı. Versay Barış Antlaşması gereği Alman ordusu zırhlı savaş aracına sahip olamazdı. Bu sıkıntıyı aşabilmek için ilk model ZW (Zugführerwagen - komutan arabası) sonrakiler ise mittlerer Traktor (orta sınıf traktör) olarak adlandırıldı.

Geliştirme aşamasında tankın kaç milimetrelik top kullanacağı konusunda tartışmalar yaşandı. Hereeswaffenamt, 37mm'lik topu istiyordu çünkü piyadelerin elinde bulunan tanksavar topunun da çapı buydu. İkisinin de aynı mermiyi kullanması lojistik desteği kolaylaştıracaktı. Mekanize Birlikler Müfettişliği başkanı Guderian von Lutz ise 50mm'lik top olmadan düşman tanklarının yok edilemeyeceğini savundu. Tartışmalar sonunda 37mm'lik topta anlaşmaya varıldı, ancak taret halkası ileride 50mm'lik top takılacak biçimde geniş çaplı olarak tasarlanacaktı. Bu karar, savaşın ilerleyen dönemlerinde tankın daha güçlü silahlarla donatılabilmesini ve yeni tanklarla başa çıkabilmesini sağladı.

Tank beş kişilik mürettebata sahip olacaktı. Bunlar kumandan, silahçı, mermi yükleyici, sürücü ve telsizci şeklinde olacaktı. Mürettebatın birbirleri ile iletişime geçmesi için kapalı devre telsiz düzeni kullanılacaktı. Panzer III'ler zırh, hız ve silah bakımından fazla etkileyici tanklar olmasalar da kapalı devre telsiz düzenleri ve üstün Alman optik teknolojisi sayesinde savaş alanında daha rahat devinip daha rahat savaşabiliyorlardı.

Zırh[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzer III A'dan C'ye kadar olan seride 15mm'lik hafif eğimli çelik zırhlar kullanılmıştır. Kısa zamanda bu zırhın çok yetersiz olduğu anlaşılınca D, E, F ve G modellerinde 30mm'lik zırh kullanılmıştır. Ayrıca H modeli ön tarafta ikinci bir 30mm'lik zırha sahipti. J modelinde ise ön ve arka zırhlar 50mm'ye yükseltilmişti. L, M ve N modellerinde ise ön tarafa ek olarak 20mm'lik zırh eklenmişti.

Tank birlikleri geri çekilirken veya ilerlerken arkadan gelen mermilere karşı dayanıksız oldukları için çok dikkatli bir şekilde ilerlemeleri gerekiyordu. Panzer III'ler ise ilerlerken ve geri çekilirken kalın arka zırhları sayesinde diğer tankları koruyabiliyordu.

Silahlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzer III diğer tanklarla savaşmak için yapılmıştı, bundan dolayı A modelinden F modeline kadar olan modeller Alman anti-tank topu 37 mm KwK36 L/45 ile donatılmıştı. Ancak tank tasarım gereği daha yüksek çaptaki toplar takılacak biçimde yapılmıştı, G'den M'ye kadar olan modellerde 50 mm KwK38 L/42 ve 50 mm KwK39 L/60 topları kullanıldı.

N modelinde tanka 75 mm KwK37 L/24 topu takıldı. Bu ilk Panzer IV modellerinde kullanılan toplardı. N modeli diğer Panzer III'lerin tersine yakın piyade desteği için kullanıldı ve tank yokedici Stug III'lerin yerini aldı.

A'dan F'ye kadar olan modellerde tarete iki adet gövdeye de bir adet 7.92 mm makinalı tüfek takıldı. Sonraki modellerde ise tarette kullanılan bir tane makineli tüfek çıkartıldı.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• II. Dünya Savaşı zırhlı araç listesi
• II. Dünya Savaşı'nda Almanya tank üretimi#Toplam Üretim

Wikimedia Commons'ta Panzer III ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.