Panzerkampfwagen I Sd.Kfz. 101
Deutsches Panzermuseum Munster'nde bulunan bir Panzerkampfwagen I (Ausf. A).
Çeşidi	Hafif tank
Uyruğu	Nazi Almanyası
Hizmet geçmişi
Hizmet	1934–1945
Kullanıcılar	Nazi Almanyası, Bulgaristan, Çin Cumhuriyeti, Macaristan, İspanya
Kullanıldığı savaşlar	İspanya İç Savaşı II. Dünya Savaşı İkinci Çin-Japon Savaşı
Üretim tarihi
Tasarlandığı tarih	1932–1934
Üretici	Henschel, MAN, Krupp, Daimler
Birim maliyeti	38000 Reichsmark (Silahsız bir Ausf. B)
Üretildiği tarih	1934–1938, 1943
Üretim adedi	1,659 hafif tank olarak 184 komuta tankı olarak 445 eğitim tankı olarak 147 özel dönüştürülebilir şasi olarak[1]
Özellikler
Ağırlık	5,4 ton
Uzunluk	4,02 m (13 ft 2 in)
Genişlik	2,06 m (6 ft 9 in)
Yükseklik	1,72 m (5 ft 8 in)
Mürettebat	2: komutan ve sürücü
Zırhı	7–13 mm
Ana silahı	2 × 7.92 mm MG 13 makineli silah
Motor	Krupp M 305, dört silindir hava soğutmalı benzinli motor 60 PS (59 hp, 44 kW)
Süspansiyon donanımı	Yaprak yay
Harekat menzili	200 km (120 mi) yolda; 175 km (109 mi) yol dışında.
Azami hızı	37 km/sa (23 mph) yolda; 25 km/sa (16 mph) yol dışında.

Panzerkampfwagen I (Zırhlı muharebe aracı I), 1930'larda Nazi Almanyası tarafından üretilen hafif tank. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz. 101 (özel amaçlı taşıt 101)'dir.

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzer I, ilk olarak 1936 yılında İspanya İç Savaşı sırasında faşist general Francisco Franco'ya destek amacıyla gönderilen Alman birliklerinde kullanıldı. Cumhuriyetçilere ait Sovyet T-26 ve BT-5 tanklarına göre bu tanklar motor bakımından güçsüz, silahsız ve sınıfsız araçlardı. Birkaç tanesinde 20 mm ya da 25 mm lik tanksavar silahı vardı.

15 adet Panzer IA Çinli milliyetçiler tarafından satın alındı. Bu tanklar Şangay çatışmaları sırasında Ağustos-Kasım 1937 tarihleri arasında Japonlara karşı kullanıldı. Neredeyse hepsi yok edildi veya terk edildi.

Panzer I aslen eğitim tankı olarak dizayn edildi. Daha sonra yerini Panzer III tankına bıraktı. Ancak bu tanklar göreve çıkana kadar Polonya Seferi, Fransa Seferi, Norveç'in istilası ve Danimarka harekâtlarında onların yerine kullanıldı.

Norveç'in istilası sırasında ilk zamanlar çok başarılı oldular. Bunun sebebi Norveç ordusunun elinde hiç tanksavar silahının bulunmamasıydı. Ama ilerleyen zamanda bu tanklar ağır makineli tüfek, direkt top ve hava atışı, geliştirilmiş patlayıcı ünite ve molotofkokteyli ile yapılan saldırılarla yok edildi.

1941 yılı sonuna kadar birkaç Panzer I hala Yugoslavya, Yunanistan, Kuzey Afrika ve Barbarossa harekâtlarında kullanılmaktaydı.

Panzer I daha sonra işgal edilen yerlerde güvenliği sağlamak ve panzer birliklerinin eğitimi sırasında kullanıldı. Birçoğu ise modifiye edilerek mühimmat taşıma, komuta aracı, alev makinesi veya uçaksavar silahlarına şase olarak kullanıldı.

Özellikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Zırh[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzer I'in taretinin üst kısmı 8 mm, kulenin alt ve üstü 6 mm, diğer yerleri 13 mm dökümsüz ya da yarı dökümlü homojen çelik zırh ile kaplanmıştı. Bu zırh birçok tüfek mermisini durdurmasına rağmen bundan daha güçlü tanksavar mermi ve toplarına karşı aracı koruyamazdı.

Silah[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzer I taretinde iki adet 7.92 mm makineli tüfek taşırdı. Panzer I piyade ve silahsız araçlara karşı kullanışlı olmasına rağmen zırhlı araçlara karşı etkisizdi.

Motor[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzer IA 57 beygirlik Krupp M305 4-silindirli benzinli motoru bulunuyordu. Bu motor araca yolda 37 km/s hız ve 145 km menzil sağlıyordu. Panzer IB'de ise 100 beygirlik 6 silindirli Maybach NL38TR motor bulunuyordu. Bu motorda araca yolda 40 km/s sürat ve 170 km menzil sağlıyordu.

Mürettabat[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzer I'de iki kişilik mürettebat bulunuyordu. Sürücü ön bölümde komutan ise taret kısmında otururdu. Komutan silahları ve telsizi kullanırdı.

Panzerler, II. Dünya Savaşı'na damgasını vuran o dönemin en iyi harp makinelerinden biriydi.

Modelleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Panzerkampfwagen I Ausf A (PzKpfw IA)[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk üretilen modeldi. Haziran 1934 ile Temmuz 1936 yılları arasında 818 adet üretildi. Her ne kadar eğitim ve geliştirme aracı olarak düşünülse de ileriki yıllarda üretilecek Alman Panzer tanklarının atası sayılır. En son 1941 yılında Kuzey Afrika ve Finlandiya Harekâtında kullanıldı. Ausf A modeli 5,4 ton ağırlığında ve 4,02 m boyundaydı. Paletlerinin dışında kolayca tanınmasını sağlayacak 4 tekerleği vardı. Azami hızı 37 km/s ve menzili 145 km idi.

Panzerkampfwagen I Ausf A ohne Aufbau

Bu modelin kulesi yoktu. Üst kısmı tamamen açıktı. Önde sürücü öğrenci oturuyor arkada 3 öğrencide onu izliyordu. Süspansiyon ve kule kısmı aynen Ausf A gibiydi. Ağırlığı 3,5 ton ve yüksekliği 1,15 m idi.

Munitionsschlepper auf Panzerkampfwagen I Ausf A

Ausf.A şasisi temelli mühimmat taşıyıcı araç.

Brückenleger auf Panzerkampfwagen I Ausf A

Ausf A şasisini kundağı motorlu köprü olarak kullanma denemesidir. Aracın zayıf süspansiyonu sebebiyle pratik olmadığı için terk edildi; konsept daha sonra Panzer II şasisi ile daha başarılı şekilde kullanıldı.^[2]

Flammenwerfer auf Panzerkampfwagen I Ausf A

Makinalı tüfeklerin yerine araca 25 metre menzilli ve 10 sn süreyle ateşlenebilen alev makinesi takıldı. Fikir İspanya iç savaşı sırasında kısa menzildeki hedeflere karşı düşünüldü. Ancak kalıcı olmadı ve sadece Tobruk Harekâtı'nda Alman 5. Hafif Tank Tümeni'nde kullanıldı.

Kleiner Panzerbefehlswagen (klPzBefWg)

Bu model panzer birliklerine komuta etmek amacıyla üretildi. Araca beşinci bir tekerlek ve geliştirilmiş motor eklendi.

Panzerkampfwagen I Ausf B (PzKpfw IB)[değiştir | kaynağı değiştir]

The Ausf B en fazla üretilen Panzer I modeliydi. Ağustos 1935 ile Haziran 1937 tarihleri arasında 675 adet üretildi. Bu modelin geniş kulelisi ve güçlü Maybach NL38TR motoru bulunuyordu. Başlıca üreticileri Daimler-Benz, Henschel, Krupp, MAN ve Wegmann firmalarıydı.

Panzer I Ausf B özellikleri

• Ölçüleri:

uzunluk 4,42 m

yükseklik 1,72 m

genişlik 2,06 m

• ağırlık: 5,8 tons
• motoru: Maybach NL38TR,
• Vitesi: 5 ileri ve geri
• Motor Özellikleri:

hız: 40 km/h

menzil: 170 km

radyosu: FuG2

• Zırhı:

ön, yan, arka: 13 mm

çatı: 8 mm

Zemin: 6 mm

• Tareti: tek kişilik 360° elle çevrilen,açı: +18° ile -12°

Silah: tarette iki adet coaxial MG13 7.92 mm makinalı tüfek ve TZF2 top dürbünü

Mühimmat: 2.250 7.92 mm makinalı tüfek mermisi

• Mürettabat: 2

Panzerkampfwagen I Ausf B ohne Aufbau

The Ausf B ohne Aufbau modelinde Ausf B şasesi kullanıldı ancak kule ve taret kısmı iptal edildi. 164 adet üretilen bu model panzer düzeltme ve onarım aracı olarak tasarlandı. Ancak 1940'lı yıllarda daha büyük ve ağır tankların ortaya çıkması ile bu görevden eğitim görevine gönderildiler. Ausf B modeline benzemesine rağmen 4 ton ağırlığında ve daha kısaydı. Mürettebatın bulunduğu kısmın üstü açık ancak kulesi zırhlı idi.

4,7 cm PaK (t) (Sf) auf Panzerkampfwagen I Ausf B (Panzerjäger I)

Genelde Panzerjäger I adıyla bilinen bu model Almanların savaşta kullandığı ilk tank imha aracıydı. Taret yerine 4.7 cm PaK (t) tanksavar topu (Çekoslovakya'dan ganimet alınan) ile bunu çevreleyen kalkan yerleştirildi. 14.5 mm kalın zırhın arkası ve üstü açıktı ve sadece önden ve yandan gelen saldırılara karşı koruyordu. Top 35° sağa ve sola -8° ile +12° açı ile aşağı ve yukarı dönebiliyordu. 86 mermilik mühimmatı vardı. Ausf B modeline yakın özellikleri vardı. Ağırlığı 6,4 tondu ve Ausbf'ye göre 2,25 m daha uzundu.

15 cm sIG 33 (Sf) auf Panzerkampfwagen I Ausf B

Ausf B şasesi üzerine konabilecek en ağır silah olan 150 mm ağır piyade silahı sIG 33 monte edilmiş ve taret kaldırılmıştır. Bu dev silahla aracın yüksekliği 2,8 metreye, genişliği ise 2,06 m ye çıkmıştır. Zırhı ise 10 mm oluşan hafif bir zırhtı ve sadece ön ve yanlardan koruma sağlıyordu. Toplamdaki 8,5 tonluk ağırlık üzerine konulan şase için çok fazlaydı ve başarısız bir çalışma oldu. 38 adet eski Ausf B tankı in Şubat 1940 ta değiştirilmeye başlandı ve sadece 6 adet araç 1943 yılında göreve çıktı. sIG 33 silahı 25 ° of yanal hareket alanı ve +75° / -4° arasındaki yükselme açısıyla çalışıyordu. Rblf36 model görüş tertibat vardı. Mühimmatı başka bir araç ile taşınıyordu.Çünkü araçta bunları koyacak yer kalmamıştı. Bu silah daha büyük şaseli araçlarda daha başarılı oldu.

Flammenwerfer auf Panzerkampfwagen I Ausf B

İspanya İç Savaşı sırasında kullanılan modeldir.

Ladungsleger auf Panzerkampfwagen I Ausf B

Ausf B modelinde tankın arka kısmını güçlendirmek amacıyla Ladungsleger (Türkçe patlayıcı katman) yerleştirilmiş modeldir.

Panzerkampfwagen I Ausf C (PzKpfw IC)[değiştir | kaynağı değiştir]

Hava operasyonlarında keşif görevinde kullanılması için yeniden dizayn edilen bir modeldir. Süspansiyonlar yeniden dizayn edilmiş, karayolu için harici tekerlekler konulmuş, motoru yenilenmiş ve zırhı geliştirilmiştir. Toplam ağırlığı 8,0 ton olan araçta Maybach HL45P motor ve 8 ileri, 2 geri vitesli yürüme aksamı bulunuyordu. Bu araç 4,19 m uzunluğunda ve 1,92 m genişliğe sahipti. Saatteki maksimum hızı 79 km/s hıza ulaşıyordu ve menzili ise 300 km idi. Silahı büyük oranda değiştirilerek bir adet 20 mm EW141 otomatik top, ile MG34 7.92 mm mitralyöz le silahlandırıldı. Silahlar yanal olarak 20° aşağıya doğru ise -10°'lik bir açıyla ateş edebiliyordu. Elle döndürülen bir sistem ile çalışıyordu. Önde 30 mm, yan ve arkada 20 mm, üst ve altta ise 10 mm zırh ile kaplanmıştı. Krauss-Maffei tarafından 40 adet tank Temmuz ile Aralık 1942 ayları arasında üretildi ve destek birliklerinde kullanıldılar. Renkli çizimi

Panzerkampfwagen I Ausf D (PzKpfw ID)[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir tane VK602 adıyla üretildi. Renkli çizimi

Panzerkampfwagen I Ausf F (PzKpfw IF)[değiştir | kaynağı değiştir]

Prototipine verilen orijinal adıyla VK1801,yeni dizayn Panzer I tankı olan Ausf F, 21 tonluk ağır zırhlı piyade taarruz tankıydı. Olabilecek en kalın zırhla önde 80 mm, yan ve arkada 50 mm ve üst ile alt kısımda 25 mm zırh ile tamamıyla kaplanmıştı. Süspansiyon ve motor olarak Ausf C modeli örnek alınmış vites olarak 4 ileri ve bir geri vites kutusu kullanılmıştır. Aracın boyu 4,38 m genişliği 2,64 m ve yüksekliği ise 2,05 m oldu. Geniş paletler zemine daha az basınç yapıyordu. Maksimum hızı 25 km/s ve menzili 150 km idi. İki adet MG34 eksendeş mitralyöz ile silahlandırıldı. Her ne kadar zırhı sayesinde birçok tanksavar silahına karşı korunaklı olsa da düşük hızı ve zayıf silahları yüzünden düşman personeline karşı pek işe yaramadı. Krauss-Maffei tarafından Nisan-Aralık 1942 tarihleri arasında toplamda 30 adet üretildi. Sadece doğu harekâtında kullanıldı. Renkli çizimi

Şasesinden üretilen diğer araçlar[değiştir | kaynağı değiştir]

• 15 cm sIG33(Sf) auf Panzerkampfwagen I Ausf B

Kundağı motorlu 150 mm obüs. 38 adet dönüştürüldü.

• Panzerjäger I

Kundağı motorlu 47 mm tanksavar topu. 202 adet dönüştürüldü.

• Flammenwerfer auf Panzerkampfwagen I Ausf A

Alev makinası tankı. Panzer IA bu iş için kullanıldı.

• Ladungsleger auf Panzerkampfwagen I Ausf A

Mayın döşeme tankı. 100 adet dönüştürüldü.

• Munitionsschlepper Auf Panzerkampfwagen Ia und Ib

Mühimmat taşıyıcı. 1942-43 yılları arasında bütün Panzer I modelleri bu iş için kullanıldı.

• Flakpanzer I

Uçaksavar tankı. 24 adet Munitionsschlepper I Ausf A bu modele dönüştürüldü.

• Patlayıcı Tank

Bu tanklar uzaktan kumanda edilen ve içlerinde yüksek miktarda patlayıcı taşıyan araçlardı. Belli bir mesafeye gelince uzaktan patlatılarak düşmana zarar verilmeye çalışılıyordu.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

• II. Dünya Savaşı Zırhlı Araç Listesi
• II. Dünya Savaşı'nda Almanya tank üretimi#Toplam Üretim

Wikimedia Commons'ta Panzer I ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

• AFV Database
• Pictures of Panzer I at battletanks.com 17 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Surviving Panzer I tanks 29 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - A PDF dosyası the Panzer I tanks (PzKpfw. I, VK1801, Panzerbefehlswagen, Panzerjäger I tanks)