Oliver Reed

Oliver Reed
Oliver Reed
	Oliver Reed'in bir portresi
Doğum	Robert Oliver Reed; 13 Şubat 1937; Wimbledon, Londra, Birleşik Krallık
Ölüm	2 Mayıs 1999 (62 yaşında); Valetta, Malta
Diğer ad(lar)ı	Mr England, Ollie
Resmî site	oliverreed.net

Robert Oliver Reed (d. 13 Şubat 1937 – ö. 2 Mayıs 1999), İngiliz sinema oyuncusu. 1960'lı ve 1990'lı yıllar arasında sinemada aktif olarak çalışan bu sert görünümlü iri yarı oyuncu daha çok aksiyon ve macera türünden filmlerde kötü adamları ve maço rolleri oynamıştı. Meslekte geçirdiği 40 yıl içinde 60 sinema filminde rol aldı. Televizyon filmleri ve küçük rollerle birlikte bu sayı 112'yi bulmaktadır.

Oyunculuğunun dışında renkli hayatı, alkol ve kadınlara olan aşırı düşkünlüğü ve bar kavgaları ile de gündemden düşmeyen aktör, ünlü film yönetmeni Sir Carol Reed'in de yeğeniydi^[1] ve amcasının yönettiği bol Oscar'lı Oliver! filminde Bill Sikes rolünde göz doldurdu. Reed All About Me adlı eğlenceli otobiyografisinde gayriresmî olarak Rus Çarı Deli Petro'nun (I. Petro) soyundan geldiğini yazmıştır.^[2] Aktör Edward Fox'la da sonradan akraba olmuşlardı.^[3]

1970'li yıllarda yüksek vergilere rağmen inatla İngiltere'de kalmakta ısrar eden sayılı sinema sanatçısından biriydi. Bu nedenle kendisine bir de takma ad vermişti "Mr. England" (Bay İngiltere)^[3]

Proximo rolünü oynadığı Ridley Scott filmi Gladyatör'ün çekimleri sırasında geçirdiği bir kalp krizi sonucunda 2 Mayıs 1999'da Malta'da öldü, 61 yaşındaydı. "Gladyatör"deki Proximo rolüyle BAFTA ödülüne aday gösterilmiştir. Ölümünden sonra Gladyatör'deki eksik kalan sahnelerinin tamamlanabilmesi için şirket onun yüzünü bilgisayar programlarıyla yeniden oluşturmak zorunda kaldı ve bu da şirkete fazladan 3 milyon dolara mal oldu.^[3]

Yaşam öyküsü[değiştir | kaynağı değiştir]

Robert Oliver Reed 13 Şubat 1937'de İngiltere'de, başkent Londra'nın banliyölerinden Wimbledon'da dünyaya geldi. Babası spor editörü Peter Reed dedesi de aktör-menajer Sir Herbert Beerbohm Tree'ydi. Oliver Reed aynı zamanda yönetmen Sir Carol Reed'in de yeğeniydi. Reed All About Me adlı otobiyografisinde gayriresmî olarak Rus Çarı Deli Petro'nun (I. Petro) soyundan geldiğini yazmıştır.^[2] Aktör Edward Fox'la da sonradan akraba olmuşlardı.^[3]

Sinirli bir yapıya sahip olan Reed liseyi bitiremedi. İrili ufaklı birçok işe girip çıktı. Bunların arasında gece kulübü fedailiği, hastanede sedye taşıyıcılığı ve boksörlük bile vardı. 1960'larda Hammer Film Stüdyoları'nda figüran olarak işe başladı. Çok çeşitli küçük rollerde gözüktü, hatta "The League of Gentlemen"da gey bir baleti bile oynadı. Nihayet ilk dişe dokunur rolü geldi, 1961'de "Curse of the Werewolf" (Kurtadamın Laneti) filminde 'kurtadam'ı oynadı. Hammer stüdyoları için çevirdiği bu filmler yavaş yavaş onun sinemadaki karakteristik rol modelini şekillendiriyordu. Korku filmleri, tarihî filmler ve gerilim filmlerinin kötü adamlarını olduğu kadar etnik karakterleri de başarıyla ve büyük bir inandırıcılıkla canlandırabiliyordu.

1962'de arka arkaya çevirdiği "These Are the Damned" ve "Pirates of Blood River" filmlerinden sonra yönetmen Michael Winner'la bir dizi filme imza attılar. Ve nihayet 1968 yılında amcası Sir Carol Reed'in çektiği bol Oscar'lı Oliver! filmindeki hırsız-katil Bill Sikes rolü geldi. Dünya çapında başarı kazanan ve başrollerinden birini oynadığı bu müzikal onu şöhretli bir aktör yapmıştı.

Kariyerindeki bir diğer önemli dönüm noktası 1969 yılında Ken Russell'ın yönettiği Women in Love filmindeki Gerald Crich rolü oldu. Bir D.H. Lawrence uyarlaması olan filmde başrolleri Alan Bates ve Glenda Jackson'la paylaşıyordu. Evlilik ve seks üzerine önemli tezleri olan bu film büyük övgüler almıştı, aynı zamanda ilk kez bir İngiliz filminde bir erkeğin çırılçıplak gösterilmiş olması gibi bir şöhreti de vardı. Filmde Oliver Reed ve Alan Bates çıplak olarak güreşiyorlardı. Anlatıldığına göre Russell sansürden çekinerek bu sahneyi filmden çıkartmak istemiş ancak Reed yönetmenin mutfağında onunla da güreşip sırtını yere getirmek suretiyle sahnenin filmde kalmasına ikna etmiş. Reed Los Angeles Times'a verdiği bir röportajda ancak bir şişe votkayı devirdikten sonra bu sahneyi çekebildiğini söylemiştir.^[1]

Reed'in Russell'la iş birliği aralarında The Devils (1971) ve Tommy'nin de (1975) bulunduğu 5 filmle daha devam edecektir. Daha sonra Alexandre Dumas'nın ünlü eseri Üç Silahşörler'in sinema uyarlamaları olan Richard Lester filmleri The Three Musketeers (1973) ve The Four Musketeers'ta (1975) Atos'u canlandırdı. 1989'daki devam filmi The Return of the Musketeers'ta da oynadı. Üç Silahşörler'in ilkinde çekimler sırasında boynuna saplanan kılıçla ağır yaralandı, neredeyse ölüyordu.

1987'de Nicolas Roeg'in Castaway'inde, 1989'da Terry Gilliam'ın The Adventures of Baron Munchausen'inde oynadı, 1980'de Dr. Heckyl and Mr. Hype'ı çevirdi, 1981'de Çöl Aslanı Ömer Muhtar filminde İtalyan General Graziani'yi canlandırdı. Ve nihayet 2000 yılında yine bol Oscar'lı Gladiator filminde köle taciri Proximo'yu oynadı. Filmin çekimleri devam ederken Malta'da 2 Mayıs 1999'da kalp krizi geçirerek öldü. 61 yaşındaydı.

Rol aldığı filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

Orpheus & Eurydice (2000) Anlatıcı
Gladyatör (2000) Proximo
Jeremiah (1998) (TV) General Safan
Parting Shots (1998) Jamie Campbell-Stewart
The Incredible Adventures of Marco Polo (1998) Kaptan Cornelius Donovan
The Bruce (1996) Bishop Wisharton
Die Tunnelgangster von Berlin (1996) (TV) Profesör Norbert Marcus
Funny Bones (1995) Dolly Hopkins
Superbrain (1995)
Russian Roulette - Moscow 95 (1995)
"Return to Lonesome Dove" (1993) TV mini dizi Gregor Dunnigan
Severed Ties (1992) Doctor Hans Vaughan
Prisoner of Honor (1991) (TV) General de Boisdeffre
The Pit and the Pendulum (1991) (V) Cardinal
Hired to Kill (1990) Michael Bartos
A Ghost in Monte Carlo (1990) (TV) The Rajah
Define Adası (1990) (TV) Kaptan Billy Bones
Panama Zucchero (1990)
Master of Dragonard Hill (1989) Kaptan Shanks
The Return of the Musketeers (1989) Athos
The Lady and the Highwayman (1989) (TV) Sir Phillip Gage
The Revenger (1989) Jack Fisher
The Adventures of Baron Munchausen (1988) Vulcan
Gor (1988) Sarm
Blind Justice (1988) Balinger
Captive Rage (1988) General Belmondo
The House of Usher (1988) Roderick Usher
The Misfit Brigade (1987) General
Rage to Kill (1987) General Turner
Dragonard (1987) Kaptan Shanks
Skeleton Coast (1987) Yüzbaşı Simpson
Captive (1986) Gregory Le Vay
Castaway (1986) Gerald Kingsland
"Christopher Columbus" (1985) TV mini dizi Martin Pinzon
Black Arrow (1985) (TV) Sir Daniel
Two of a Kind (1983) Beasley
"Masquerade" Wolfen (1 bölüm, 1983)
Spasms (1983) Jason Kincaid
Mas' Ala Al-Kubra, al- (1983) Albay Leachman
Fanny Hill (1983) MrEdward Widdlecome
The Sting II (1983) Doyle Lonnegan
Venom (1981) Dave Averconnelly
Condorman (1981) Krokov
Lion of the Desert (1981) General Rodolfo Graziani
Dr. Heckyl and Mr. Hype (1980) Dr. Henry Heckyl/Mr. Hype
The Brood (1979) Dr. Hal Raglan
A Touch of the Sun (1979) Kaptan Daniel Nelson
The Big Sleep (1978) Eddie Mars
Tomorrow Never Comes (1978) Jim Wilson
The Class of Miss MacMichael (1978) Terence Sutton
The Ransom (1977) Nick McCormick
Crossed Swords (1977) Miles Hendon
Burnt Offerings (1976) Ben Rolf
The Great Scout & Cathouse Thursday (1976) Joe Knox
The Sell Out (1976) Gabriel Lee
Lisztomania (1975) (yazılarda belirtilmemiş) Prenses Carolyn'ın hizmetkarı
Royal Flash (1975) Otto von Bismarck
Tommy (1975) Frank Hobbs
The Four Musketeers (1974) Athos
Mahler (1974) Tren Kondüktörü
Ein Unbekannter rechnet ab (1974) Hugh Lombard
The Three Musketeers (1973) Athos
Revolver (1973) Vito Cipriani
Days of Fury (1973) Palizyn
Mordi e fuggi (1973) Fabrizo
Blue Blood (1973) Tom
Sitting Target (1972) Harry Lomart
ZPG (1972) Russ McNeil
The Triple Echo (1972) Çavuş
The Hunting Party (1971) Frank Calder
The Devils (1971) Urbain Grandier
Take a Girl Like You (1970) Patrick Standish
The Lady in the Car with Glasses and a Gun (1970) Michael Caldwell
Women in Love (1969) Gerald Crich
Hannibal Brooks (1969) Stephen 'Hannibal' Brooks
The Assassination Bureau (1969) Ivan Dragomiloff
Oliver! (1968) Bill Sikes
I'll Never Forget What's'isname (1967) Andrew Quint
The Shuttered Room (1967) Ethan
The Jokers (1967) David Tremayne
"Court Martial" (1 bölüm, 1966)
The Trap (1966) Jean La Bête
"It's Dark Outside" (1964) TV dizisi Sebastian
"R3" DrRichard Franklin (1 bölüm, 1965)
The Brigand of Kandahar (1965) Ali Han
Monitor: The Debussy Film (1965) (TV) Claude Debussy
The Party's Over (1965) Moise
The System (1964) Tinker
"The Third Man" Pepi (2 bölüm, 1959-1964)
"The Saint" Aristides (2 bölüm, 1963-1964)
The Damned (1963) Kral
Paranoiac (1963) Simon Ashby
The Scarlet Blade (1963) Yüzbaşı Tom Sylvester
"ITV Play of the Week" Dan (2 bölüm, 1962)
Kaptan Clegg (1962) Harry Cobtree
Pirates of Blood River (1962) Brocaire, korsan
Gündüz İnsan, Gece Kurt (The Curse of the Werewolf, 1961) Leon Corledo
The Rebel (1961) Kafedeki ressam
No Love for Johnnie (1961) (yazılarda belirtilmemiş) Kafasında kova olan adam
His and Hers (1961) Poet
Sword of Sherwood Forest (1960) Lord Melton
The Bulldog Breed (1960) (yazılarda belirtilmemiş) Sinemadaki kavgadaki çocuk
The Two Faces of DrJekyll (1960) Gece kulübü fedaisi
The League of Gentlemen (1960) (yazılarda belirtilmemiş) Korodaki çocuk
The Angry Silence (1960) Mick
Life Is a Circus (1960) (yazılarda belirtilmemiş) Seyirci
Beat Girl (1959) Kare gömlekli
Upstairs and Downstairs (1959) (yazılarda belirtilmemiş)
"Invisible Man" Kafe Patronu (1 bölüm, 1959)
The Kaptan's Table (1959) (yazılarda belirtilmemiş)
Hello London (1958) Basın fotoğrafçısı
The Square Peg (1958) (yazılarda belirtilmemiş)

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

1979 - "Reed All About Me" - Otobiyografi. W. H. Allen & Co., ISBN 0-491-02039-2
1999 - "Oliver Reed: Ten Top Movies". Yazan: Andy Black The Glitterbooks Of London ISBN 1 902588 06 1
2000 - "Evil Spirits: The Life of Oliver Reed". Yazan:Cliff Goodwin. Virgin Books, ISBN 1-85227-884-6

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.
^ ^a ^b ^c ^d "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Oliver Reed17 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Allmovie.com'da Oliver Reed26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Oliver Reed resmi sitesi5 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[ALM-1] "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.

[OR-2] "Arşivlenmiş kopya". 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.

[IMDb-3] "Arşivlenmiş kopya". 26 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2009.

[1]

[2]

[3]

Oliver Reed nedir?, Oliver Reed anlamı nedir?, Oliver Reed ne demektir?