Necip Torumtay

Necip Torumtay

TOP.1944-9
Necip Torumtay; TOP.1944-9
20. TSK Genelkurmay Başkanı
	Görev süresi; 2 Temmuz 1987 - 3 Aralık 1990; 2-24 Temmuz 1987 arası vekil
Yerine geldiği	Necdet Üruğ
Yerine gelen	Doğan Güreş
Türk Kara Kuvvetleri Komutanı
	Görev süresi; 2 Temmuz 1987 - 24 Temmuz 1987
Yerine geldiği	Necdet Öztorun
Yerine gelen	Kemal Yamak
TSK Genelkurmay II. Başkanı
	Görev süresi; 6 Ağustos 1985 - 2 Temmuz 1987
Yerine geldiği	Necdet Öztorun
Yerine gelen	Kaya Yazgan
1. Ordu Komutanı
	Görev süresi; 24 Ağustos 1984 - 11 Ağustos 1985
Yerine geldiği	Necdet Öztorun
Yerine gelen	Recep Ergun
TSK Genelkurmay II. Başkanı
	Görev süresi; 31 Ağustos 1983 - 23 Ağustos 1984
Yerine geldiği	Necdet Öztorun
Yerine gelen	Necdet Öztorun
Millî Güvenlik Konseyi ve; Türkiye Cumhurbaşkanlığı; Genel Sekreteri
	Görev süresi; 1 Temmuz 1983 - 31 Ağustos 1983
Yerine geldiği	Necdet Üruğ
Yerine gelen	Sedat Güneral
Kişisel bilgiler
Doğum	15 Ağustos 1926; Vakfıkebir, Trabzon, Türkiye
Ölüm	28 Ağustos 2011 (85 yaşında); Ankara, Türkiye
Ölüm nedeni	Kalp spazmı
Defin yeri	Cebeci Askerî Şehitliği, Ankara
Evlilik(ler)	Türkan Torumtay
Çocuk(lar)	3
Bitirdiği okul	Kara Harp Okulu; Topçu Okulu; Kara Harp Akademisi;
Mesleği	Asker
Ödülleri
Askerî hizmeti
Bağlılığı	Türkiye
Branşı	Türk Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları	1944-1990
Rütbesi	Orgeneral
Komutası	2. Zırhlı Tugay, Genelkumay Plan Harekât Daire Başkanlığı, 4. Piyade Tümeni, Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri, Genelkurmay Genel Plan ve Prensipler Başkanlığı, 1. Ordu; Türk Kara Kuvvetleri; Türk Silahlı Kuvvetleri;

Necip Torumtay (15 Ağustos 1926 – 28 Ağustos 2011) Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 20. Genelkurmay Başkanı.

Askerlik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Bilecik Ortaokulundan^[1] 1944 yılında asteğmen rütbesi ile Harp Okulundan mezun oldu. 1946 yılında Topçu Sınıf Okulunu bitirdi. Muhtelif Topçu Birliklerinde Takım Komutanlığı ve Topçu Okulu'nda öğretmenlik yaptı. 1954 yılında Harp Akademisi'ni bitirerek Kurmay oldu. 1970 yılına kadar çeşitli karargâh ve birliklerde, Tokyo Kara Ataşe Muavinliği ve TMR Kara Plan Subaylığı görevlerinde bulundu.^[2]

1970 yılında Tuğgeneral, 1974 yılında Tümgeneral, 1978 yılında Korgeneral ve 1982 yılında Orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile 1. Zırhlı Tümen Komutan Yardımcılığı, 2. Zırhlı Tugay Komutanlığı ve SHAPE Harekât Plan Daire Başkanlığı, Tümgeneral rütbesi ile Genelkumay Plan Harekât Daire Başkanlığı ve 4. Piyade Tümen Komutanlığı, Korgeneral rütbesinde Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı, Genelkurmay Harekât (J3) Başkanlığı ve Genelkurmay Genel Plan ve Prensipler (J5) Başkanlığı görevlerinde bulundu. 12 Eylül Darbesi'ni planlayan komuta heyeti içindedir ve Bayrak Planı olarak adlandırılan yönetime el koyma planı kendisine Genelkurmay Genel Plan ve Prensipler Başkanlığı dolayısıyla verilmiştir.^[3] Orgeneral rütbesinde Devlet Başkanlığı ve Millî Güvenlik Konseyi Genel Sekreter Yardımcılığı, Cumhurbaşkanlığı ve Millî Güvenlik Konseyi Genel Sekreter Yardımcılığı ve Genel Sekreterliği, Genelkurmay 2. Başkanlığı ve 1. Ordu Komutanlığı yaptı.

2 Temmuz 1987 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığına ve Genelkurmay Başkan Vekilliğine, 24 Temmuz 1987 tarihinde Genelkurmay Başkanlığına atandı. Görev süresi sona ermeden 3 Aralık 1990 tarihinde kendi isteğiyle Genelkurmay Başkanlığı görevinden emekliye ayrıldı. Emekli olmadan önce Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Körfez Savaşı'na Türkiye'nin de iştirakini sağlamak için Genelkurmay Başkanlığına yazılı bir emir göndererek Türkiye'ye dışarıdan asker gelmesi ve yurt dışına asker gönderilmesi için gerekli hazırlıkların yapılmasını istedi. Torumtay ise Türk Silahlı Kuvvetlerinin bu savaşa hazır olmadığı kanaatindeydi. Ayrıca böyle bir hazırlık yapılabilmesi için sadece cumhurbaşkanın imzası yeterli değildi, bütün bakanların da imzaları gerekiyordu. Özal'ın bu emrivakisi karşısında Torumtay, hiç kimseye haber vermeden sadece Genelkurmay II. Başkanıyla konuştu. Emeklilik dilekçesini yazdı ve ilgili kurumlara gönderdi. Özal emeklilikten vazgeçirmeye çalışsa da kabul etmeyerek emekli oldu.^[4]

Vefatı[değiştir | kaynağı değiştir]

24 Haziran 2011 tarihinde kalp spazmı nedeniyle Muğla'nın Marmaris ilçesinde hastaneye kaldırılan Torumtay sonra da helikopterle GATA'ya götürüldü. 28 Ağustos 2011 tarihinde tedavi gördüğü Ankara Gülhane Askeri Tıp Akademisi hastanesinde öldü.^[5]

Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]

Orgeneral Torumtay'ın Anıları (Milliyet Yayınları, İstanbul, Ocak 1994, İSBN: 975-506-136-3, 159 s.)
Değişen Stratejilerin Odağında Türkiye (Milliyet Egmont Yayıncılık, İstanbul, Ekim 1996, ISBN 975-325-228-5, 272 s.)
Çağdaş Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin Kurucusu Lider Atatürk (Doğan Kitapçılık, İstanbul, Mart 2001, ISBN 975-6719-94-X, 264 s.)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ https://begl.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/11/01/972804/dosyalar/2020_10/15131102_Tarihce.pdf?CHK=9f849508eba755f141f4f238d1ddb0af ^{[yalın URL]}
^ Necip Torumtay kimdir? (30 Haziran 1987). Milliyet. s. 1
^ Mehmet Ali Birand, 12 Eylül Saat:04:00 Karacan Yayınları,Temmuz 1985, 12.Baskı,s.259
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022.
^ "Necip Torumtay hayatını kaybetti". Radikal. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2011.

[1] ttps://begl.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/11/01/972804/dosyalar/2020_10/15131102_Tarihce.pdf?CHK=9f849508eba755f141f4f238d1ddb0af ^{[yalın URL]}

[2] Necip Torumtay kimdir? (30 Haziran 1987). Milliyet. s. 1

[3] Mehmet Ali Birand, 12 Eylül Saat:04:00 Karacan Yayınları,Temmuz 1985, 12.Baskı,s.259

[4] "Arşivlenmiş kopya". 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022.

[5] "Necip Torumtay hayatını kaybetti". Radikal. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Necip Torumtay nedir?, Necip Torumtay anlamı nedir?, Necip Torumtay ne demektir?