Semih Sancar

Semih Sancar; TOP.1932-8
Doğum	Rüstem ya da Rüşdü; 7 Mart 1911; Tepecik, İspir, Erzurum, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	8 Aralık 1984 (73 yaşında); İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebi	Kalp krizi
Defin yeri	Cebeci Askerî Şehitliği, Ankara
Bağlılığı	Türkiye
Branşı	Türk Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları	1932-1978
Rütbesi	Orgeneral
Komutası	4. Tümen, Genelkurmay Personel Başkanı, Genelkurmay Harekât Başkanı, Harp Akademileri Komutanı (vekil), 5. Kolordu (vekil), Kara Kuvvetleri Eğitim Kolordusu, 9. Kolordu, Jandarma Genel Komutanlığı, 2. Ordu, Türk Kara Kuvvetleri
Ailesi
Eşi	Vefika Sancar
Çocukları	2
Sonraki işi	Cumhuriyet Senatörü

Mehmet Semih Sancar (7 Mart 1911 – 8 Aralık 1984) Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetlerinin 16. Genelkurmay Başkanı.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

7 Mart 1911 tarihinde Erzurum'un İspir kazasına bağlı Tepecik köyünde doğdu. Anne ve babasını küçük yaşta kaybetti ve Erzurum'da bir yetimhaneye verildi. Daha sonra bir asker tarafından evlatlık alındı ve onun yanında büyüdü.

1930 yılında Kuleli Askerî Lisesinden, 1932 yılında topçu asteğmen rütbesiyle Harp Okulundan mezun oldu. 1934 yılında Topçu Sınıf Okulunu bitirdi. 1939 yılına kadar çeşitli topçu birliklerinde batarya takım komutanlığı yaptı. 1939 yılında girdiği Harp Akademisini 1942 yılında bitirerek kurmay olduktan sonra Genelkurmay karargâhında proje subaylığı, 3. Uçaksavar Alayında batarya komutanlığı, Hava Savunma Genel Komutanlığında karargâh subaylığı, 9. Kolordu Motorlu Topçu Alayında tabur komutanlığı, 3. Ordu Harekât Şubesinde kısım amirliği ve şube müdürlüğü, Kara Harp Akademisinde öğretim üyeliği ve 2. Kolordu topçu komutan yardımcılığı görevlerini yürüttü. 27 Mayıs Darbesinden sonra Gelibolu Kaymakamlığına getirildi ve kısa bir süre bu görevde kaldı.

1960 yılında tuğgeneral, 1963 yılında tümgeneral, 1966 yılında korgeneral ve 1969 yılında orgeneral rütbesine terfi etti. Tuğgeneral rütbesi ile 4. Tümen Komutanlığı, Genelkurmay Personel Başkanlığı ve Genelkurmay Harekât Başkanlığı, Tümgeneral rütbesi ile Harp Akademileri Komutan Vekilliği, 5. Kolordu Komutan Vekilliği ve Kara Kuvvetleri Harekât Kurmay Yarbaşkanlığı, Korgeneral rütbesi ile Kara Kuvvetleri Eğitim Kolordusu Komutanlığı ve 9. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulundu. Orgeneral rütbesinde 29 Ağustos 1969 - 29 Ağustos 1970 tarihleri arasında Jandarma Genel Komutanlığı, bu tarihten sonra 28 Ağustos 1972 tarihine kadar 2. Ordu Komutanlığı yaptı. 28 Ağustos 1972 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığına atandı.

Kıbrıs Harekâtı[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Temmuz 1974 tarihinde başlayan Kıbrıs Harekâtı sırasında Genelkurmay Başkanıydı. Harekâtın başladığı günlerde dönemin Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan'a şunları söyledi:^[1]

“	Allah sizden razı olsun. 13 senedir haysiyeti Makarios tarafından rencide edilen bir ordunun komutanıyım. Bu günleri de Allah bize gösterdi. Ama sayın Hocam, şimdi ben çıkartma için gemilerimize hareket emri versem onlar ancak cumartesi sabahına adaya erişebilirler. Çünkü eski tank motorları monte ettik. Saatte beş altı milden fazla sürat yapamazlar.	„

Mareşallik teklifi[değiştir | kaynağı değiştir]

Harekât sonrasında kendisine Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan tarafından mareşal rütbesine terfi ettirilmesi teklif edildiyse de bu teklifi geri çevirdi.^[2] Gazeteci Uğur Dündar'ın Arena programında konuşan ve Kıbrıs Harekâtı sırasında Başbakan Yardımcısı olan Necmettin Erbakan, harekât sonrası dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar'a "mareşallik" teklif ettiklerini açıklamıştır. İlgili programda geçen konuşma şu şekildedir:

Dündar: Sayın Kenan Evren, pazarlık masasında geriye verebilme ihtimali düşünerek aldığımız toprakları fazla tuttuk dediler. Siz o dönem başbakan yardımcısıydınız. Acaba Evren'in dedikleri tarihî bir gerçeği yansıtıyor mu?
Erbakan: Hayır, hayır, hayır. Bunun tarihî gerçekle hiçbir alakası yoktur. Kuvvetlerimize emir verdik, gideceksiniz ve kardeşlerimizi kurtaracaksınız. Askerî kuvvetlerimiz Sayın Semih Sancar... Allah gani gani rahmet eylesin. Çok muhterem bir genelkurmay başkanımızdır. Kıbrıs Harbi'nde baştan sona kadar en büyük kahramanlıkları yapmıştır. Sizi mareşal yapalım dedik, kabul etmedi. 1 maaş ikramiye verelim dedik, kabul etmedi. Böyle muhterem bir insandır. En büyük fedakârlıkları yapmıştır. Ve çok büyük bir şekilde bu işi yönetmiştir.

Emekliliği ve vefatı[değiştir | kaynağı değiştir]

6 Mart 1973 tarihinde atandığı Genelkurmay Başkanlığı görevinde, hükûmet tarafından bir yıl daha görev süresi uzatılarak 7 Mart 1978 tarihine kadar kaldı. Temmuz 1980 yılında Cumhurbaşkanı Vekili İhsan Sabri Çağlayangil tarafından Kontenjan Senatörü olarak Cumhuriyet Senatosu'na atandı. 12 Eylül Darbesi sonrası bu görevi sona eren Sancar geçirdiği ağır bir kalp krizi sonucu tedavi gördüğü GATA'da 8 Aralık 1984 sabahı öldü. Cebeci Askerî Şehitliğine defnedildi.^[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Süleyman Arif Emre, Siyasette 35 Yıl, Cilt 2, s. 155
^ "Sancar Paşa'yı mareşal yapacaktık". Hürriyet. 30 Kasım 2002. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2014.
^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021.

Askerî görevi
Önce gelen: Adnan Ersöz	Türk Kara Kuvvetleri Komutan Vekili 5 Ağustos 1977 - 5 Eylül 1977	Sonra gelen: Kenan Evren
Önce gelen: Faruk Gürler	TSK Genelkurmay Başkanı 6 Mart 1973 - 7 Mart 1978	Sonra gelen: Kenan Evren
Önce gelen: Faruk Gürler	Türk Kara Kuvvetleri Komutanı 28 Ağustos 1972 - 6 Mart 1973	Sonra gelen: Eşref Akıncı
Önce gelen: Faruk Gürler	2. Ordu Komutanı 29 Ağustos 1970 - 28 Ağustos 1972	Sonra gelen: Nihat Tulunay
Önce gelen: Kemal Atalay	Jandarma Genel Komutanı 29 Ağustos 1969 - 28 Ağustos 1970	Sonra gelen: Kemalettin Eken
Önce gelen: Faruk Gürler	Harp Akademileri Komutanı 2 Ağustos 1962 - 25 Ağustos 1964	Sonra gelen: Nüzhet Bulca
Önce gelen: İhsan Atınç	Gelibolu Kaymakamı 28 Mayıs 1960 - 15 Haziran 1960	Sonra gelen: Refik Polatay

[1] Süleyman Arif Emre, Siyasette 35 Yıl, Cilt 2, s. 155

[2] "Sancar Paşa'yı mareşal yapacaktık". Hürriyet. 30 Kasım 2002. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2014.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2021.

[1]

[2]

[3]

g t d Jandarma genel komutanları
1917-1923	Rasim Paşa Refet Bey Bahaddin Bey Ali Galip Bey
1923-günümüz	Baha Hurşid Bey Ahmed Zeki Paşa Kâzım Orbay Naci Tınaz Cemil Cahit Toydemir Ali Rıza Artunkal Rüştü Akın Rıfat Mataracı Nazmi Gönenli Şükrü Kanatlı Nuri Berköz Kemal Yaşınkılıç Tahsin Çelebican Nezihi Fırat Hayati Ataker Muhittin Önür Abdurrahman Doruk Fahri Ogan Fikret Esen Haydar Sükan Kemal Atalay Semih Sancar Kemalettin Eken Orhan Yiğit Nurettin Ersin Şahap Yardımoğlu Sedat Celasun Mehmet Buyruk Fikret Oktay Adnan Doğu Burhanettin Bigalı Eşref Bitlis Aydın İlter Teoman Koman Fikret Özden Boztepe Rasim Betir Aytaç Yalman Şener Eruygur Fevzi Türkeri Işık Koşaner Atila Işık Necdet Özel Bekir Kalyoncu Servet Yörük Abdullah Atay Galip Mendi Yaşar Güler Arif Çetin

g t d Harp Akademileri komutanları
	Osmanlı Dönemi (1848-1921)	Çırpanlı Abdülkerim Nadir Paşa Ahmed Paşa Mehmed Emin Derviş Paşa Mahmud Mesut Paşa Sarı Galip Paşa Sakızlı Selim Paşa Şevket Paşa Hüseyin Fevzi Paşa Sarı Galip Paşa Süleyman Hüsnü Paşa Sait Paşa İbrahim Edhem Paşa Mustafa Zeki Paşa Hafız Tevfik Paşa İsmail Fazıl Paşa Cevat Bey İbrahim Halil Bey von Legat Sedat Paşa
	Cumhuriyet Dönemi (1923-2017)	Kenan Paşa Sedat Paşa Hasan Basri Paşa Ali Fuat Erden Tahir Taner Baki Vandemir Feyzi Mengüç Fehmi Türesel Fazıl Bilge Fasih Kayabalı Fazıl Bilge Hüseyin Ataman Faruk Gürler Semih Sancar Nüzhet Bulca Kami Güzey Doğan Özgöçmen Suat Aktulga Turgut Sunalp Hamza Günalp Burhanettin Bigalı İbrahim Şenocak Bedrettin Demirel Süreyya Yüksel Halil Sözer Hakkı Akansel Recep Ergun Doğan Güreş Sabri Deliç Aşir Özözer Vural Bayazıt İbrahim Türkgenci Kemal Yavuz Atilla Ateş Necati Özgen Nahit Şenoğul İbrahim Fırtına Faruk Cömert Aydoğan Babaoğlu Hasan Aksay Nusret Taşdeler Bilgin Balanlı Aslan Güner Raif Akbaş Yalçın Ataman Abdullah Recep Tahir Bekiroğlu Mehmet Şanver Rafet Sevinç Şaşmaz

Semih Sancar nedir?, Semih Sancar anlamı nedir?, Semih Sancar ne demektir?