James Cook

James Cook
James Cook
	Nathaniel Dance-Holland tarafından çizilen James Cook Portresi (Ulusal Denizcilik Müzesi, Greenwich)
Doğum	27 Ekim 1728; Middlesbrough, Birleşik Krallık
Ölüm	14 Şubat 1779 (50 yaşında); Kealakekua Bay, Hawaii
Milliyet	İngiliz
Eğitim	Postgate School, Great Ayton
Meslek	Kaşif, Kartograf, Seyrüseferci
Evlilik	Elizabeth Batts
Çocuk(lar)	James Cook, Nathaniel Cook, Elizabeth Cook, Joseph Cook, George Cook, Hugh Cook
Ebeveyn(ler)	James Cook, Grace Pace
İmza

James Cook (27 Ekim 1728, Middlesbrough - 14 Şubat 1779, Kealakekua Bay) İngiliz denizci ve kâşif.^[1] Özellikle Büyük Okyanus'ta yaptığı seyirleri ve bu seyirlerde yaptığı ada keşifleri ile ünlüdür.^[1] Yeğeni Tahora, Osmanlılı din alimi Ebubekir Efendi ile evliydi.^[2]

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

İngiltere'de Yorkshire'de doğdu. 5 kardeş olan Cook ailesi ile Great Ayton'daki Airey Holme çiftliğine taşındı ve burada okula gitti. 13 yaşında babasına çiftlikte yardım etmeye başladı.

18 yaşında Whitby limanından yola çıkan Free Love adlı kömür gemisinde miço olarak ilk deniz yolculuğuna adım attı. Kaptanlık için gerekli cebir, trigonometri, denizcilik ve astronomi çalışan Cook, kısa zamanda dikkat çekti. 24 yaşına geldiğinde ikinci kaptanlığa kadar yükselmişti.

1755'te gönüllü olarak Kraliyet Donanması'na katıldı ve İngiltere ile Fransa arasında patlak veren Yedi Yıl Savaşları sırasında Quebec City kuşatmasına katıldı. Haritacılık konusunda başarısı dikkat çekti; kaptanlığa yükseldi.

1760'ta Kanada'daki görevi sırasında St. Lawrence Kanalı'nın haritasını çıkararak 200 İngiliz gemisinin kayıp vermeden Quebec Koyu'na demirlemesini sağladı. 1763 ve 1767 yılları arasında ise Newfoundland adasıyla Labrador Yarımadası'nın haritalarını çıkarmayı başardı.

Keşifler[değiştir | kaynağı değiştir]

1768 yılı Mayıs ayında Cook, Büyük Okyanus'u keşfetmekle görevlendirildi. Cook'un yolculuklarının tarihteki önemli etkilerinden biri Avrupa ülkelerinin Büyük Okyanus'ta kurduğu sömürgelere öncülük etmesi oldu.

Keşiflere Başlangıç (1768 - 1771)[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk yolculuk için Whitby limanından Earl Of Pembroke adlı kömür gemisi satın alındı ve Endeavour olarak adlandırıldı. Gemi Rio de Janeiro'dan Tahiti'ye ulaştı.

3 Ocak 1769'da gerçekleşecek Venüs'ün Güneş önünden geçişini gözlemlemek Cook ve ekibinden bu yolculukta beklenen görevlerden biriydi. Geçiş süresi saptanarak önce Venüs'ün dolayısıyla diğer gezegenlerin Güneş'e olan uzaklığı hesaplanacaktı. Ne yazık ki, ölçümlerdeki hata payının beklenenden fazla olması bu gözlemin başarısına gölge düşürdü. Cook daha önce 1766'daki güneş tutulmasını gözlemlemişti.

Ekim 1769'da Cook Yeni Zelanda'yı ziyaret eden ikinci Avrupalı oldu. Daha önce tek bir ada olduğu düşünülen Yeni Zelenda'nın iki adadan oluştuğunu keşfetti ve Kuzey Adası ile Güney Adası arasındaki boğaz Cook Boğazı adını aldı.

Nisan 1770'te Avustralya'nın güney kıyıları keşfedildi. 16 Haziran'da Endeavour Avustralya'nın güney doğusu açıklarında karaya oturduğunda gemi kıyıda onarıma alınırken; Avustralya bitkileri üzerine ilk koleksiyonları oluşturdular. Ardından gemi Afrika'nın güney ucundaki Ümit Burnu'na (Cape of Good Hope) ilerledi. 1771'de Endeavur İngiltere'ye geri döndü. Dönüşünden sonra günlükleri yayınlanan Cook bilim dünyasında da tanındı.

İkinci yolculuk (1772 - 1775)[değiştir | kaynağı değiştir]

18. yüzyılda Ekvator'un güneyinde keşfedilmemiş topraklar olduğuna inanılıyordu. Cook'un ikinci yolculuğu öncelikle bunu kanıtlamaya yaradı. Bu yolculukta Cook daha önce hiçbir Avrupalı'nın ilerlemediği kadar güneye ilerledi. Antarktika'nın çevresini dolaştı. Ancak kıtayı çevreleyen buzlar karanın görünmesini engellediğinden Antarktika'nın varlığı 1840'a kadar kanıtlanamadı. 1775'te İngiltere'ye döndüğünde Kraliyet Donanması Cook'a onursal emeklilik hakkı tanısa da bu Cook'u denizlerden uzak tutmadı.

Üçüncü yolculuk (1776 - 1779)[değiştir | kaynağı değiştir]

Cook Temmuz 1776'da üçüncü yolculuğuna çıktı; bu kez Avrupa ve Asya arasında kuzeyden bir bağlantı olup olmadığını araştırdı. Bu başarısız girişimin ardından 1778'de Hawaii Adaları'na ulaşan ilk Avrupalı oldu. Daha sonra Afrika'nın güney ucunu dolaşarak, Hint Okyanusu'na yöneldi. Kuzey Amerika'yı keşfetmek üzere doğuya yöneldiğinde bilmeden Juan de Fuca Boğazı'nı geçti. Arktik Okyanusu'ne ulaşmayı hedeflediğinde dev buz kitleleri yolunu kesti ve Hawaii'ye geri döndü. Geminin teknelerinden birinin çalınması üzerine yerlilerle çıkan tartışmada Cook öldürüldü (14 Şubat 1779).

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ ^a ^b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.
^ "Güney Afrika'da Osmanlı Mirası canlılığını koruyor". AnadoluAjansı. 13 Ağustos 2021. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.

[coğ1-1] Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410.

[2] "Güney Afrika'da Osmanlı Mirası canlılığını koruyor". AnadoluAjansı. 13 Ağustos 2021. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2015.

[1]

[2]

g t d Kuzey Kutbu
Okyanus Tarih Seferler
Kuzey Kutbu	Barentsz Heemskerck Hudson Marmaduke Carolus Parry Manyetik Kuzey Kutbu J. Ross J. C. Ross Kane Hayes Polaris Seferi Polaris C. F. Hall Bessels Britanya Arktik Seferi HMS Alert Nares HMS Discovery Stephenson Markham Lady Franklin Bay Expedition Greely Lockwood Brainard *Nansen'in Fram* Seferi** Fram Nansen Johansen Sverdrup Jason Amedeo Andrée Seferi S. A. Andrée F. Cook SS Roosevelt Peary Henson Sedov Byrd *Norge* Amundsen Nobile Wisting Riiser-Larsen Ellsworth *Italia* *Nautilus* Wilkins ANT-25 Çkalov Baydukov Belyakov Drifting ice stations NP-1 Papanin Shirshov E. Fyodorov Krenkel NP-36 NP-37 *Georgiy Sedov* Badygin Wiese USS Nautilus USS Skate Plaisted Herbert NS Arktika Barneo Arktika 2007 Mir submersibles Sagalevich Çilingarov
İzlanda Grönland	Piteas Brendan Papar Vikingler Naddodd Garðar Ingólfr Kuzey Amerika'daki Viking kolonisi Gunnbjörn Snaebjörn Galti Kızıl Erik IV. Christian'ın seferleri J. Hall Cunningham Lindenov C. Richardson Danimarka kolonisi Egede Scoresby Jason Nansen Sverdrup Peary Rasmussen
Kuzeybatı Geçidi	Cabot G. Corte-Real M. Corte-Real Frobisher Gilbert Davis Hudson Discovery Bylot Baffin Munk I. Fyodorov HMS Resolution J. Cook HMS Discovery Clerke Mackenzie Kotzebue J. Ross HMS Griper Parry HMS Hecla Lyon HMS Fury Hoppner Crozier J. C. Ross Coppermine Seferi Franklin Back Dease Simpson HMS Blossom Beechey Franklin'in Kayıp Seferi HMS Erebus HMS Terror Collinson Rae–Richardson Seferi Rae J. Richardson Austin McClure Seferi HMS Investigator McClure HMS Resolute Kellett Belcher Kennedy Bellot Isabel Inglefield 2. Grinnell Seferi USS Advance Kane Fox McClintock HMS Pandora Young Fram Sverdrup Gjøa Amundsen Rasmussen Karluk Stefansson Bartlett *St. Roch* H. Larsen Cowper
Kuzeydoğu Geçidi	Pomors Koch boats Willoughby Chancellor Barentsz Heemskerck Mangazeya Hudson Poole Siberya Kazakları Perfilyev Stadukhin Dejnyov Popov Ivanov Vagin Permyakov Büyük Kuzey Seferi Bering Çirikov Malygin Ovtsyn Minin V. Pronçişev M. Pronçişeva Chelyuskin Kh. Laptev D. Laptev Chichagov Lyakhov Billings Sannikov Gedenschtrom Wrangel Matyushkin Anjou Litke Lavrov Pakhtusov Tsivolko Middendorff Avusturya-Macaristan Seferi Weyprecht Payer Vega Seferi A. E. Nordenskiöld Palander Jeannette Seferi USS Jeannette De Long Melville *Yermak* Makarov *Zarya* Toll Kolomeitsev Matisen Kolçak Sedov Rusanov Seferi Rusanov Kuchin Brusilov expedition Sv. Anna Brusilov Albanov Konrad Wiese Nagórski *Taymyr/Vaygach* Vilkitsky *Maud* Amundsen AARI Samoylovich Begichev Urvantsev Sadko Ushakov Glavsevmorput Schmidt Aviaarktika Shevelev A. Sibiryakov Voronin Çelyuskin Krassin Gakkel Nükleer buzkıranlar Lenin Arktika sınıfı buzkıran

James Cook nedir?, James Cook anlamı nedir?, James Cook ne demektir?